ENGETR()M - ('ZŁU WIEK I PUETA NIEZNANY
\Ynuk jest wi<;,cej niż Don IHchotcm, jest apostołem wielkiej sprawy kl'Mcstwa bożego na ziemi. Pierwszym krokiem do urzeczywistnienia tego dzieła ma być swoboda rozwoju osobowości jednostki ludzkiej w ramach wolncgo narodu. A więc pozbawienie niepodległości Polski było sprzeczne z cclami bożymi. Taka jest podbudowa filozoficzna działalności twórczej, publicystycznej i społecznej tego wybitncgo syna Poznania. Najlepiej charakter poety maluje się w wicrszu ,,\V y z n a n i e s y n a", w wierszu dziś może bardziej niż kiedyindzicj aktualnym, dziś kiedy nbserwuj P l1lY fakt egoistycznej miłości ojczyzny, miłości "dla siebie". Przewidział to już Engestl'om i w stanie tym widzial dla naszej przyszłości niebczpieczeilstwo groźniejsze ou wroga zewnętrznegow y z n a n i e s y n a. Wśród ciemnej nocy wśród nocy niewoli Qdzieś tam z daleka na pochmurnym niebie, Czy widzisz gwiazdę?.. to gwiazda mej doli, W jej świetle Matko jam obaczyi Ciebie.
I promień życia, uczucia i wiary Spadl aureolq na czolo znękane; Dziś czuję w pelni te mi/ości czary, Którymi rozum i serce owiane.
W i ę c M a t k o P o I s k o, w i ę c T y s p r a w o ś w i ę t a, C o z m a r t w y c h w s t aj e s z w o f i a r y g o d z i n i e, Milościq tylko te rozwiqzuj pęta, Bo chrztem wolności-to jest milość w czynie.
N i e w róg p r z e d n a m i c o P o ż o g q ś w i e c i, Q d z i e k r w i r o z p r a wa - g d z i e ż y c i a o f i a r y, T e g o z w y c i ę ż y m! - M a t k o, T woj e d z i e c i Inne dziś jeszcze prześladujq mary D o m o w a n i e m o c - w s e r c u i r o z u m i e, W pyszalków bucie o ubogiej glowie; K t o t Y c h n i e z wal c z y, M a t k i n i e z r o z u m i e, I ten przed Bogiem za Polskę odpowie!