UZUPEŁNIENIE ŻYCIORYSU JANA WILHELMA KASSYUSZAspołeczeństwa polskiego płynęło korytem niewidocznym dla władz. Nie można więc dziś zrekonstruować akcji, której nie utrwaliły akta urzędowe. Nazwisko Kassyusza spotykamy po dłuższej przerwie w związku z próbą utworzenia "Towarzystwa Przyjaciół Holnictwa i Oświaty". Dowiadujemy się mianowicie, że "Obywatele W. Ks. PoznaiJskiego wyznaczyli na posiedzeniu odbytem dnia 30. VI. 1828 pod przewodnictwem J. W. Namiestnika królewskiego iedenastu Członków z pomiędzy siebie, celem ułożenia ustaw".!!)) Do deputacji statutowej wybrano również Kassyusza. Pod nazwą "Przyjaciół Rolnictwa i Oświaty" ukryto centralną organizację, która miała kierować rozwojem rolnictwa, przemysłu i nauki polskiej. Starania o zatwierdzenie statutów opisał dr Andrzej \Vojtkowski. Naszym zadaniem jest wyświetlenie roli Kassyusza. 20) Inicjatorem towarzystwa był dr Antoni Kraszewski z Tarkowa. Sporną. może być tylko odpowiedź na pytanie, czy prócz inicjatywy przekazał towarzystwu własny program. To pewne, że w łonie społeczeństwa ścierały się poglądy programowe. Rąbek tajemnicy odsłonił nam list Kassyusza do Tytusa Działyńskiego z dnia 20 sierpnia 1828. W liście tym czytamy: "Przeieżdzaiąc(!) przez Nojewo odebrałem z rąk W. Koczorowskiego Ustawy Towarzystwa etc. redakcyi Pańskiey z uwagami P. Kraszewskiego, i wziąłem na się obowiązek przesłania rękopisma J\YMJMci Hrabi DolJrodz... I\:orzystałem jednak wprzód z daney mi tym sposobem pory przeyrzenia uczynionych przez P. Kraszewskiego uwag którebym na trzy klassy dzielił. Za zbyteczne poczytuie te które siQ znayduią na wst\,pie i przy artykułach IV. 1. 3. VI. 2. IX. X. XVI. XIX. Same przez siQ załatwią się z uwagami nad art. IV. przy początku, XIV. XXII. L. 2. PI'zedmiotem obrad zaś być mogą art. III. 1. 2. IV. 2. V. VI. 1. XI. 7. XII. XVI. 2. XXI. pieczęć XXVII. Niektórym poważyłem się przypisać wskazówki odpowiedź ułatwiaiące, zwłaszcza do uwag nad artykułami ostatniemi, gdyż oyciec i nadal dziećmi opiekiwać(!) się powinien. 19) Arch Państw. Pozn. Nacz. Prez. XVI. A. 10 str. 15. 20) Dr A. Wojtkowski "Próby zorganizowania towarzystwa naukowego w Poznaniu i Wielkopolsce pr.led r. 11:\57". Kronika m. Poz. 1927 str. 320.