KRONIKA MIASTA POZNANIAdący warstwą najbardzej aktywną i wykazującą największą publiczną inicjatywę, mógł być z niej, co zrozumiałe, zadowolony. To też nie spotykamy się w ciągu wieków, jak zauważa autor omawianej pracy, z głosami nagany dla systemu gospodarki miejskiej. Zdarzyło się to tylko raz jeden w ciągu wieków, ale i wledy ojcowie miasta potrafili się oczyścić wobec króla z czynionych im zarzutów. Owszem, z czasem majątek miasta wzrastał. Poznań nabywa kilka okolicznych wsi, wznosi piękne budowle itp. Książka Stefana Paternowskiego, opracowana metodą st"tystyczną i ilustrowana przejrzyście, z wielką pracowitością zestilwionymi tablicami, stanowi bezsporny i rzetelny dorobe w dziedzinie historii skarbowości Poznania. Dobrze by było, aby autor, dając nam interesującą pracę analityczną, pokusił się. w oparciu o zebrany materiał, dać syntetyczne ujęcie gospodarki średniowiecznego Poznania. Mgr, J. T. D. Wal e r i a n S o b k o w i ak: J óz e f Chociszew ski (1837-1914). W setną rocznicę urodzin Józefa Chociszewskiego, wyszła w Gnieźnie w Drukarni "Lech" Sp. Akc. w ramach serii: Życiorysy zasłużonych Polaków XVIII i XIX w. jako nr 28 monografia absolwenta Uniwersytetu Poznańskiego i członka redakcji tygodnika "Kultura", Waleriana Sobkowi"ka, o dziennikarzu i pisarzu ludowym, który w okre<;ie usunięcia języka polskiego ze szkół publicznych za czasów pruskiej niewoli najbardzjej przyczynił się do rozbudzenia ducha narodowego w warstwach ludowych. Jó lef Ch6ciszewski był czołową postacią w dziele propagandy polskiej, Jak dzisiaj Wells, czy van Loo, w reportażach popularyzują wyniki pracy uczonych historyków, tak Chociszewski umiał uprzystępnić wyniki polskiej twór O )01 ) _"/ .., ii .. t. czości naukowej z dziedziny historii i literatury ludowi polskiemu. Dla wszelkiej akcji oświatowej pozaszkolnej ksiąźki niektóre Lhociszewskiego, jak Dzieje Narodu Polskiego, Piśmiennictwo Polskie, Listownik, Nowa Sybilla, Polski Sowizdrzał itd. pozostaną wzorem. Każdy dziennikarz skorzysta, zapoznawszy się z niezliczonymi czasopismami, które Chociszewski powołał do życia względnie w nich współpracował: Przyjaciel Dzieci, Pelplin 1866 - Piast, Chełmno 1867 - Katolik, Chełmno 1860-9Lech, Poznań 1878-9 - Przegląd Słowiański, Poznań 1881-2 Wielkopolanin, Poznań 1885 - Staszyc, Poznań 1889 - Jutrzenka, Poznań 1897 - Dziennik Kujawski, Inowrocław 1893-5 Gazeta Gnreźnieńska (Lech) 1895-96. '. Dziennikarską pracę rozpoczął Chociszewski w Dzienniku Poznańskim 1859 r. jako korektor. Choćby redaktorzy Wł. Bentkowski i H. Ceielski z Chociszewskim nie przeprowadzili specjalnego kursu dla nowicjusza, to jednak ich ofiarne poświęcenie dla spra",y polskiej, dalekie od wszelkiego widoku zysilów z działalności publicznej, niewątpliwie wpłynęło na całe życie Chociszewskiego, które pełnił służbą misjonarza narodowego, bo takim mianem określić trzeba działalność ChociszewskieRO wśród niedostatku i nękanego kilkakrotnie więzieniem. Monografja Waleriana Sobkowiaka oparta jest na źródłach, poraz pierwszy zużytkowanych, przynosi więc wiele nowych wiadomości o życiu Ch., prostuje błędy, ogłoszone w drobnych przyczynkach, i w ogóle szkicuje obraz stosunków w ówczesnym świecie dziennikarskim, nietylko Poznańskiego, ale Pomorza i Śląska. W, Subkowiak za Chociszewskim powtarza ,,100 lub 100 letnia rocznica"; oczywiście powinno być setna lub tysiączna rocznica, albo krócej stulecie wzgl. tysiąclecier : :4 - J1,.g