WYSTAWY POZNAŃSKIEdzy drogą Dębińską a Wartą (plac wyścigowy). Brali w niej udział rolnicy niemic'ccy. 'Wystawa była Rłaha: SpdZOIlO 180 koni, ?'G zt uk h'dła rogatpgo, 5HG owiec i GO sztuk trzody chlewnej.
Takie były początki wystaw w WielkopolsCt- i Poznaniu. Trudno nip pookn'śli{O faktu, że pierwsze przpdsięwzięcip było polskie (lr:!Z Że od samego początku zaznaczyła f'ię w ozip.(hinip. wytaw (I(lrf:hn0{o narorlovdlściowa. Odtąd wystawy specjalne stały SIę zjawiskiem nierzarlkicm. P(>wne kroki stawiała zwłaszcza RygWf'z(,z (1 RIiR pÓŹniej 1RRO).
Kipdłllgo tpż czpkano na p i 'c r w S z ą w y s t a w ę o g ó I - n i ej R Z ą. Odbyła się ona w P o z n a n i u w m a j u 1872 rok u. Illicjal'wa wYRzhł od nipmieckiej organizacji rolniczej (Posenel' landwirtschaftlicher Zf'ntralvrrpin). Wvrh')flząc z tP.j strony, wyHtawit miała oczTwiście ram' ?;ciślp zakreślone. Z maleńkieuli wyją.tkami nip brali w niej Hdziałtl Polacy i bojkotowali ją. Do konknrencji Rtanęli głÓwnie roluicy niemieccy, garst.ka przeilsię. ')iorrów nip1l1if'ckich z 'Wielkiego Księstwa Poznańskiego 'Jraz znaczniejsza ilośe fahryk z poza granic Księst.wa. "\V dziale przemysłowym wystawa nip miała charaktp.ru regjlinahlPgo, dziki wła!1if' słabp1l1u udziałowi firm miejscowych. Ponieważ wYHtawa ta l.yła pierwszą .JgÓlniejszą. rolniczą i przemysłową, postaramy się o.;wietli.! ją bliżPi. Wystawa stanęła hliżej miaf'ta niż wystaw z r. 1864. Wy, hr:1no na tpn cel dawnT plac fowiczełl wojskowych za h. bramą Ryc('rską, t. j. temn mięrlzy N owem :Miastem, "\Vildą i "zosą wioilącą od ;w. Marcina w stronę w. Lazarza. Plac wYRtawowy ohejmował 2;F mórg. Wiplką halę nla pksponatÓw ]Jrzemysł.Jwych \\ypożyezollo z 'Yrocławia (o powierzchni 26 R50 stóp kwadrat..wyr!.). "\VTRtawa b'ła wpierwRzym rZfidziPI rolniczą. Dwie trzecif' tprr-nu zajmowala wystawa rolnicza, a pozJstałą częś{o oddano rll:l przem'Rłu. \V dziale rolniczym wYHtawiono: 235 koni, G87 sztllk lJydła rogatpgo. 742 owce i 170 świil; do działu roIniczeg"o zalic;.)Jlo także wystawione maszyny rolnicze itp. eksponaty złączone z prorlukcją rolną. :Maszrny rolnicze wystawiały w przewadze firmy z poza granic Wielkopolski (z "\Vrorławia, Berlin, Szczpcina). wyst.wiali je również ziemianie niemieccy. Na ogÓł konkurencja \y maszynach było dość ożywi.Jna (około 30 znaczniejszy'ch wystawców). Wystawa ziemiopłodÓw i nawO'zów była _ 
KRONIKA MIASTA POZNANIA.
według współczesnej opinji niemieckiej l) - słaba, dobra miała być wystawa ogrodnicza. Właściwy dział przemY8łowy był skromny. kładały się nan !Iastępującc pozycje katalJgowe: Art,ykuły żywnościowe, prz:emysł spożywczy 80 Przemysł chemiczny (mydło, perfumy i t. p.) 1:-3 Przemysl odzieżowy 20 Przemysł drzewny (meble, dekoracje) 34 Obuwie, artykuły farmaceutyczne 28 Prz:e-mysł graficzny, sztuka im arzędzia gospodarskie i t. p. 2:> Powozy, siJdła i t. p. fi OgÓłem 189 wystawcÓw działu przemysłowep:o. bez maszyn rolniczych włączonych do działu rolniczego. Frekwencja zwiedzających była dobra. W pierwszym dniu (16 maja 1872) zebrano za bilety ok. 3000 talarÓw. Wynik finall' ROWY był dJdatni (brak ściślejszych danych). W całości wystaw:t.
ta stanowiła pie1rwszą prÓbę, i to pod względem przemysłowym bardzo skromną, a nadto była o tylB' jeszcze jednostronną, że była imprezą wyraźnie niemiecką. Wystawa nie zrobiła więk8zeg.) wrażenia, i długi też czas nie podjęto krokÓw w kierunku zorganizowania tego rodzaju przedsięwzięcia. Kamień węgip.lny pod wystawy poznańskie był jednakżB położ.)ny. HywaIizowała wÓwczas z Poznaniem w urządzaniu wy:oitaw Bydgoszcz, korzystająca z rozrastającego się w niej i' w okÓł niej przemysłu. Jak dalece uporczywa była ta k.mkurencja, stwif'rdzono jeszcze w 23 lata pÓźniej, kiedy Bydgoszcz. równocześnie z Poznaniem organizowała wystawę i kiedy nadburmistrz miasta Poznania Witting wobec abstynencji przemysłu bydgoskiego na wystawie poznańskiej niedwuznacznie pJdkreślił. żre stara stoliml Wielkopolski czuje, w sobie siłę do promieniowania, nietylko w dzie.;tzinie kulturalnej ale także gospodarczej, na cały ohszar, ktÓremu politycznie przewodzi, i pJza ten obszar. Naonczas wszakże bitwa była nierozegrana. Bo gdy chodziło o wystawy czysto niemieckie, Bydgoszcz istotnie nie potrzebowała stawać na Ilbol) Poserrer Zeitung 15/IV. 1872,