KRONIKA MIAST A POZNANIA
Od 1'. 1901-9 Iłył polem do parlamentu Rzesl.', pil;'tnując w licznych IJl"Z€l11ó\vieniach nadużycia władz pru"kirh, w J'oki sąló\\ w pr'Gcesach politycznych i stwieJ'rlzajlJc szyhkie przellik<J uie "zarazy pnlskiej" do calyrh Niemier. Równocześnie opiekowal się tow. ,,\Varta", uczącym potajemnie dzieri po pobku, występowa.! jako obroń.'a \\' proeea'rh politycznych, hroniqc w nich m. i. konspiratorów \\ gimnazjach i lla uniwel'ytptach, a WJ'eszde organizował wśród młodzieży tajne wycieczki do Rra.kowa (1905-1914), gdzie w ostatnieh ]atarh przedwojellll'dl w'glasza'l1{) specjalne dla. niej wykłady Q koniecznośri zhrojnej walki o niepodległość. Od 1. 1912 począwszy aż do lat oOstatnich opiekował ię gorliwie ruchem harcerskim, pisząc n. p. gawdy harcerskie, pracował intensnvllie w Tow. Czytelni Ludowych, podajqc np. sposohy zogniskowania pracy oświatowej i I) i!,:z fJ, ( dla niego liczne wykłady. Znalazł wreszl'ie także ezas na, pra,c<: w radzie nadzorczej a później w zarządzie poznalbkiego Brwku Przemysłowców.
Największą, jego za,sługfJ, pozostal!ie jelllnkże wytrwałe, nieustanne a. skuteczne budzenie w narodzie zaintereso\\ allia dla morza i Pomorza. \V r. 1910 wydał swój "ZwIęzły prze\\ odnik" p. t. "Na kaszuhskim brzegu", w 1'. 1913 DpracO\\ał dla Tow. Czytelni Lud. wykład "Nad Polskim morzem,", w r. 1917 wytlał książkę "Z wyhrzeża. i o wybrzeżu", w r. 1921i "Pl"ZeZ Ok"';Y\n;kJ kępę z kroniką oliwskiego kla.sztoru w ręku", w L 1927 "Once and to day on the polish sen-sidc", a wreszrip w 1'. 1934 nowp szkiee "Z wybrzeża i o wybrzeżu". Nic po'prz!'i',tają(' na tym, pisa.! o wybrzeżu naszym artykuły do czasopi"'lIl i gaz€t, a \'\TP,",Zcie usiłował zainteresować Raszubami i morzem Konopnicką.. Sienkiewicza, i Zeromskiego. Jedynie Żeromski nie zawiódł jego nadziei, ,pisząc ,,\Via.tr od morza," i "l\liędzymoi"Zp". Z Żeromskim też łąrzyło go wspóh1P umiłowanip, szkoł'. PI aeowal dla niej Dll r. 1919 !lo 1928, najpierw jako podsekr. "tanu a, !lutem jako kurator POZ!l. okI'. "zkn]n, \V PO-znań[,.kim, zp,kuJą.,' ohip entuzjastyczne przywiązanie na,uczycielstwa i młodzipży szkolnej. Wycofawszy się na lat kilka, z żyda puhJiC.lllego, w 1'. !f135 przerwał swój wypoczynek, wchodząc do Sena.tu Hzeczypospo