KRONIKA MIASTA POZNANIA ROCZNIK XIV N U M E R 4. Dr A lf r e d B r o s i g DZIEJE SZlTKI LITOGRAFICZNEJ W POZNANIU Zamiar lapisania dziejów litografii poznańskiej, już kilka lat ternu przeze mnie powzięty, jednak wciąż porzuc.any, znalazł dopiero w Iliniejszej rozprawce swe urzeczywistnienie. \Vs-zelkie poprzednio podjęte Pl'Ó]W przedstawienia - chociażby w najpo'hieżniejszym szkicu - dziejów litografii poznańskiej od chwili jej zaS'zczepipnia nai naszym gruncip aż do połowy XIX stulecia, rozbijałT się w gruncie rzeczy o to. że znany dotąd materiał w postaci rycin, jakkolwiek dzięki własnym zabiegom i poszukiwaniom kilkakrotuie powiększouy. wdawał się być jeszcze bardzo niekompletnym. ])aremni(' ludziłem się przez dłuższy okres czau nadzieją. że szczęśliwy tr,aJ pozwoli mi odnaleźć jeszcze dużo więcej pozllallskieh utworów litograficznych. - Oddają,c więc niniejszą rozprawę w obecnym tanie badań do druku, wydaje mi się zbytecznym skipl'o\\ ać uwagę czytelnika na możliwe w niejednym wypadku uzupełnif'nia podanych tu wiadomości, zwłaszcza w zakresie oeuvre'u artystycznego litografów poznańskich. *. \V r. 182li zlikwido\\ ana została w Poznaniu rządowa drukal'Ilia litograficzna, !'zy"na wylącznie dla potrzeb pruskich władz rejencyjnych. \V tej drukarni, stojącej pod kierownictwem niejakiego Kohz'a, hył nowy wyna].aek SenefeIdera może po raz pierwszy zastosowany na terenie \Vie]kopolski, lecz bynajmniej nie w celu artystycznym, l'aczej cZ'sto prak,tycznym. 1 ) J) \V \Varszawjc zabżył pierwszą dł'ukarnię litograficzną Jan iestrzyński w r. 1818. w domu AlcksallLh:ł hr. Chodkiewicza przy uL Miodowej nr. i84. - 1'0)'. L. LCWcll"tam: Litografie warszawski\' ("Grafika", 'Vanszawa 1931, zef'.z. HI), Nowym t-m spu:-,ohem l'ep)'oduke;jnpn, za poOmoOcą I{amienia litograficznego, drukowano tu urzędowe formularze, kartki do ksiąg' ka.sowFh, etykiet. do akt itp. Ze względu na korzyści, jakie tcchnika litograficzna \\"ów('za dala urzędom w ich pl'a(T administracyjno-kallcelal'yjnej, pOI'ÓWlla( ją można z później!