ŻYCIORYS I DZIAŁALNOŚĆ WALENTEGO STEFAŃSKIEGUdjum spółkę za nieistniejącą. Odwołanie Pawickiego i Gubego miało ten skutek, że ministerstwo zgodziło się na pOIł{)Wne otwarcie zakładów pod dwoma warunkami: 1. przedłożenie kontraktu notarjalnego, na mocy którego wszelkie urządzenia i maszyny, należące do StefaI1skiego, przechodzą na wyłączną ich własność; 2. złożenie większej sumy, jako poręczenie, że StefaI1ski nie będzie dopuszczony, ani do drukarni, ani do redakcji "Goilca Polskiego". Jedynie bowiem tym sposobem usunie się podejrzenie, że chodziło tylko o formalną zmianę firmy, która pozwoliłaby Stefańskiemu, mimo odebrania koncesji, nadał bez przeszkody za,wód swój uprawiać. Przedkłada wówczas Pa'wicki drugi kontrakt, na mocy którego StefaiIski występuje ze spółki. Udzial ostatniego w kwocie 8.fiOO talarów, obowizują się Pawicki i Gube w rocznych ratach spałeić. Termin spłacenia ostatniej raty przypada na dzieil 31 grudnia 59 r. Po wpłaceniu znacznej kaucji na.stąpiło więc wreszcie 15 stycznia 51 r. otwarcie zakładów. Wkrótce pojawiło się w pismach poznailskich ogłoszenie, które było jakoby zamknięciem działalności księgarskiej StefaI1ski ego. Donosił w niem StefaI1Ski, że zmuszony opuścić zawód księgarski i drukarski, któremu przez dwa,naście lat się poświęeał, założył w Bazarze "Dom "pedycyjny i komissyjny surowych płodów i towarów". Ostatni okres działalności Stefańskiego, choć nie tak widoezny ani obs,zerny, jak polityczny i księgal'ski, tem nie mniej jednak jest bogaty. Okres ten stanDwi praca społeczna, która rozpada się na dwie zasadnicze falzy. Pierwsza, to działalnoć na polu Ligi Polskiej, druga, na polu tow.arzystw rolniczych. Z ideą Ligi Polskiej zetknął się Stefański od początku jej istnienia. Kiedy Liga mianowała "Gazetę PDlską" swym oficjalnym organem, przejął Stefański obok Bentkowskiego lwią część zwiększonych obowizków wydawnictwa. Prac.a ta szczególnie w początkach swoich była bardzo uciążliwa. Z cz,atSem (10piero, głównie przez powiększenie redakcji, zwalczono te trudności. Jako prezes Ligi miasta Poznania był StefaI1ski jednym z tych, którzy powołali do życia szkołę rzemieślniczą, To
3U5