KRONIKA MIAST A POZNANIA
Gdy zaś .ostatni wzbraniał się dohrmvolnie ustąpić, hrad\\o zmuszone było zwrócić się o interwencję d.o władz '). Wśród takiej, absołutnie nie sprzyjają,cej wychowanIU atmosfen, wzrasta młody Walenty. Pierwsze nauki p{Jhierał w szk.ole Reformatów na Śródce. Nie danem hyło jednak chlop(U, mimo wrodzonych zdolności, ukoilCZYĆ szkoły. Dosze(1I tylko do czwartej klasy, z której nhrał go ojciec' z nieznanych iJl'ZY('zyn. Tak wi<;,c i wychowanie i wykszta.łcenie Stefańskiego powstawiło llużo d.o życzeIIia. Sam zresztą będzie mówił o sohip: "Wyeh{Jwa.nie moje było w najwyższym stopniu zaniedba,IIe" oraz "Ludzie nauczyli nmie tylk.o czytać i pisać i troehę skłarlalIia czcionek; resztę saHI :,ohie winienem". Już od trzynastego roku życia zdany był młody Walenty na własne tylko siły. Rozpoczął wtedy praktykę w 1lrukaI'ni narlwornej Del'kera. Dziwić nas może fa,kt, że chłopiec wyrosły w śroclowisku niemal wiejskiem, syn uiezamożnych rodziców, obrał sobie zawód, którego p.ołożenie na terenie Wielkiego Księstwa p{JznaI1skiego było wówczas szczególnie ciężkie; zawód {Jpallowany przez żywi.oł obcy, tamujący wszelkie poczYIIania i inicjatywę p{Jlaków na tem p.olu. Widocznie już w dzieciI1stw,ie roz.winęła się w Walentym, dzięki brakowi troskliwej {Jpieki ojcowskiej, samodzielność i ta zadecydowała, że żądny wieuzy chłopak uczynił w swem życiu ten krok, spooziew.ając się znaleźć w zawodzie drukarskim nietylko zadow.olenie wewnętrzne, ale także sp.osobność i czas na uzupełnienie braków swego wykształcenia. Każdą też wolną chwilę w okresie praktyki u Deeker,ru poświęcał Wałenty na poglębienie swych wiadomości, szczegól,nie przez czytanie książek tak w p.olskim, jak i niemieckim języku. Wysiłki te dały też rezultaty dodatnie. Już w ciągu kilku lat władalł biegłe w mowie i piśmie językiem niemieckim, a częściowo .opan.owal łacinę i francuski. Przedewszystkiem zaś za1poznal się dokładnie z hist.orją Polski, co niewątpliwie wpłynęło Ha pogląbienie w nim świadomośei nar.od.owej i rozbudzpnie patrjotyzmu. Miał.o to z kolei wielki wpływ na to, że osiem
') Poznań, C. XIII, C. b. 22.