KRONIKA MIASTA POZNANIA
Pozwalają nam one rÓwnocześlIif' podjąć się próby scharakteryz{)\\,an'ia handlu poznalIskiego. Oczywiście zgóry trzeba zaznaczyć, że będzie to charakt,erystyka tych tylko elementów, o jakich mÓwią dane statystyczne. AnalizQ posiadanego matm'jaJu rozpoczniemy od danych najogólniejszych. Zbadamy zatem nasamprzód stan i ruch ilościowy przedsiQbiorstw handlowych za ostatnie lata w poszczególnych kategorjach. Ilustruje to poniższe zestawienie:
----- -- -- - CJ Przeciętna 1932 1933 1934 .-- z lat 1928-30 '-o OCJ ""'-o -- I I I I I CJ", E ., I .  E ., ., E ., E ., . " " . " " " ., N -N ., N -N ., N ., N N N -O" N I -o N I ::'::'rJJ " -o" " I " """ N " '" ""1:  ""1:  ""1: .. 1: 1: 1: 1:  1:
Ogółem /s 412 i4897 I 51516349 56571 69215980 5336 I 64415916 15 164/ 752
I 821 77 5 60 I 60 - 451 45 - 39 1 39 - II 1 215 1 162 53 1125 1 105 20 1 034 979 55 968 939 2 III 2 372 2 205 167 2990 ,2 732 258 2613 '2388 225 2423 2219 204 IV I 1685 400 2191 1834 357 2 390 1 897 493 157111301 270 2085 Va 20 15 5 10 9 1 12/ 11 1 16 1 13 3 Vb 152 137 15 79 66 13 851 79 6 BO 57 23
Dla lat 192b, 192!J 'i J930 wyliczyliśmy liczby przeciętne, eliminując w ten sposób roczne wahania konjunkturalne w powstawaniu i likwidow.aniu się placÓw,ek handlowych - co pozwoliło nam uzyskać należytą podstawę do porównail. Hok 1931 pominęliśmy zupełnie, ponieważ załamanie się konjunktury gospodarczej w r. 1930 wpłynęlo tak dalece deprymująco na przedsiębiorców, że ilość wykupionych świadectw spadla poniżej polowy (2 i pół tys.). 'Wskutek t.ego rok 1931 nie może służyć za źródło do obliczania ilości istniejących w Poznaniu przedsiQuiorstw handlowych. J eżeU przypatrzymy się bliżej powyższej tabliczce, to zauważyć musimy następującą rzecz charakterystyczną. Ilość ogólna prz,edsiębiorstw handlowych w Poznaniu l1ietylko nie spadła w ostatnich latach w stosunku do przeciętnej z lat 1928--30 - jakby się zdawać moglo -,ale nawet znaczl1ie wzrosła. Dzieje się to jednak kosztem dotychczasowych form wy
.. 
miany g'o:-:podarccj. Znamielluą cechą nm, ych form jest bowiem poważne drobllieui,e placówek handlowych. Przedsibiorstwa duże i średnie, na jakich życie gospodarcze 111. Poznania jeszcze. pnec1 kilku Jaty się opi,eralo, ulegają likwidacJi, a na kh mif'jsce powstają coraz dl'olmiejsz,e punkty handlowcj wymiany. Banlzo wydatnie uzasadnia te przemiany", wielkości przedsi<;hio1'stw halldlc,wych ich ilość w poszczególn) ch kategorjach \vykupionych świadectw prz.cmyslowych. Trzeha howicm pamiętać, żc kat,egorja wykupionego świadectwa jest \V dużym stopniu zależna właśnie od wielkości pro\\'adzoncgo przedsiębiorstwa. Tej wic sprawic lIależy poświcić w ramach rlostpnego lIlatcrjalu liczbowego dłuższą uwag!.'. Otóż !la }Jodsta,de liczh ab-'olutlly::h prz)-toczonego wyżej zestawienia ohliczam\' wsh:aniki dla przedsiębiorstw w poszczególnych l,ategorjaeh. Liczb,- przeeiętne z lat 19:!8-30 przyjmujemy za 100. Olwzuje się, żc prz,ed"ibi.orstwa I kategorji, wykupująl'C' ś\\ iadeetwa pl'zemyslowe roczne, zmalały \\' ciągu lat 1!t12-3t do }Jolo\\' (50). Przedsięhiorstwa II katego.rji zmalały do 80. l'rzdsif,'biorstwa III kategorji wykazah' dużo wahania. Gdy howiem w r. 1932 podniosł' sil,' na poziom 124, to w r. 1931 stanęły na 1O. a \\. r. 1934 ustaliły S'i ostatecznie na poziomie lat 1928-30 czyli na 100. Pl'ZedsihiOl'stwa lV katcgorji Z\\Tacają na siebic największą uwagę, ponieważ stanowią ów jz.\.czek u wagi ohe('nych przemian. \V tcj kategorji wzrost jest najsilniejszy i ciągły. Oto na rok 1932 wzrost dosiga 130. na r. 1933 przekracza 140, wr,eszcie w r. 1934 przekracza U5. !(atcgorja V stanowi szezególną już formę handlu, ponieważ dotycz)' wyłącznie handlu okrężnego, przyczcm kategol'ja Va ohejmuje handel rozwoźny, a kategorja V h ohejmuje handel olmośllY. Zaznaczyła się tutaj także zniżka (87 i 42).
Osobno potraktować trzeha przedsihiorstwa handlowe w poszczególnych kategorjach, wykupujące świadeetwa półr{)czne. Są to główlIie przedsięhiorstwa sczonowe, a więc krótkotrwalc. Toteż fluktuacje z mku na rok akcentują się tutaj najsilniej z tą dominującą tendencją, że zaznacza si stały wzrost t.ych placówek gospodarczej wymiany dóbr. \V kategorji I niema ich ohecnie wcale. \V kategorji II wskaźnik wykazuj.e zn'iż