RYSZAHD BERWIŃSIO A FILOZOFJA NIEMIECKA
"Sto dni odpustu święte oglosiły śpiże - Zajaśniały świeczniki, zaczerniały krzyże.
Lud odwieczną niewolą i nędzą dręczony Opuszczał swą chudobę, rzucał dzieci, żony Dla kilku dni odpustu, - dla stu dni zbawi,enia, Dla marnych stu dni szczęścia.- tak czuł swe cierpienia, \Vszystko swoje pośw'ięca - tak do szczęścia wzdycha, 'Wieków nędzy zapomniał - przyszłością oddycłw! .
A przecież. gdyby fala ta głowę podniosła, I gdyhy ehciała pierś swą ścisnąć i rozwinąć; Trzehaby wielkiej ręki - żelaznego wiosla I żagli genjuszu. by po ni,ej przeplynąć! O, nip - zabte! - ctość jest żelaznego krzyża J czarnej ukni rnnit'ha. - Patrz kapłan się zbliża, Za nim drugi i trzeci. - już orszak ofiarny Rozwiną "ię ponuro milczą.cy i czarny Jak chmura tajemnicza; - kl<;kli i lud klE;'czy, Pow<;taJi - i lud powstał, jękli i lurl jęczy - I w nieho głoy i"woje podno"i wolanie Od glodn. moru, ognia zachowaj lias Panie!" 5U).
PrzeÓeż Brrwiilki, mimo \vłaśriwej sohie sklonności do krailro\Vrgo potęgmnlllia idei, nie oSlągnie nigdr skrajnych konsel(\vpm''j atpj"t\ rznych i materjalistycznych Feuerhacha (,,\Vas der lVIensch i""t, da i",t ,er"). anj kon..,ekwelll'j egoitycznych i anarchii"tyezn-ch :\1. Sti!'nera. \V wierszu później."zym i sl)('jalnie najhanlrkj radykalnym: )\Jarsz w przvszlor" wróci jrszeze raz dolegliw- kompleks ohojQtności Boga na zlo świata i rozwiąż-c si'.' wezwaniem do rewolucji narodowo - sp.ołec7.nej, do walki o wolnoć i prawiedliwość Trzy cytowane utwory, które pozwoliły ogól n ie określić ZWiąZ0k Bel'w'iilskieg'O z neohegljanizmem -- ukazały się w warszawsldm "Przeglądzie Naukowym" z r. 1843 O"). Przez fakt po
GO) Poezje, 01). rit., t. II, str. 93 n.
60) Rok 2, t III, nr. 23, str. 1159-170: ,Odpust (z rO.ll'zucollych pism szalonego)"; str. 171-2: "Modiitwa (z rozrzuconydl pism szalonego)"; sh". 172-RO: ,.Ostatni..! spawiedi (z rozrzuconych pism ,;zab