STIJDJ A NAD DZIEJAMI GOSPOD. ŻYDOW POZNANSKICH
I:'ki od drugiej POłDWY :wieku XV poczynaję,ic po sam schyłek omówionego tu OIkr'Bsu. Miał te same obowię.zki wobe:c państw.a. ale praiw miał stanowczo mnied. POIlIlagaJ eksploatować przywieziDnemi kapitałami naturalne, zalsoby kraju, przyczyniaję:c się temsame'll1 do podniesienia siły elkonOlIIliczned i dobrobytu państwa.. TD twi,erdz€iIl,ie trzeba jednak opatrzyć jednę. jes:z;cze uwagą: Żydzi włożyli swe siły twórcze, i swe, zasoby pieniężne w wielki hande,l w chwili, kiedy ten znajdował się IW pełni rDZwoju. Jest to, jak wiemy, połowa. wieku XVI. Na wlie,lkie, rynki światowe wYPil'oIWadzili Pozna,ń nie, Żydzi a kupcy z Zachodu i, żeby nikt nie, posę..dził nas, iż rze,cz właśdwę. pod nie:właBciwem ukrywamy imieniem pmv:iedzmy, że byli to oook Włochów :i Sz.kotów Niemcy, .ci mi,anowicie, N:iem.cy, którzy w drugiej połowie XV wi,eku i stuleciu nas.tępnem ruszyli w stronę Polski. tu się osiedli i zadomowili. Byli to rÓ1wni,eiŻ i tD w Wm samym stopniu, kupcy wileilscy, li!terws'cy, tórzy przez PDzlllań nawięza:li stosunki z z,adlodem, stw.a,rzając, do spółki z kucami Z Z,a,.. chodu ze, stolicy \\Tielrkopolski wielkie emporjum handlowe,. Dla historyka dziejów żydostwa pDznańskiego pOi roku 1660 powstanie, do wyjaśnienia, czy i o ile odpływ ŻydÓiw z Poznania po wojnaich sz,wedzkich wpłynąJ na osłabienie sHy gospodarczej na,s'zegD miasta,. Le,cz na,we,t w tym wypadku wnioskDwanie w myśl za,sady "quia post hoc ergo propte,r hoc" może okazać się rzeczą niebezpie,cznę.. Będzie to w każdym rade, jeden ze sprawdzi,anÓIW talk. często głoszonej toorji o znaczeniu $0nomicznem Żyd6w, toorji stre,szcz,a,ję.cej się w SZUIDnem powiedzeniu jednego z dziedopisarzów żydowstkkh: "Gdziekolwiek stę.pi Izrael, tam wszystko rozbudza się i z,akwita, skądkDl'wiek odejdzie, wS'zystko niszczeje, umieil'a i gaśnie.. ....