KRONIKA MIASTA POZNANIAdysław IV zaraz na wstęp,ie swego panowania przyjął JBJkóba Mendla do posług skarbowych i ogłosił swym faktorem 73). Na tem stanowisku pozos1tał Żyd aż, do śmie.rci, która z,alSkoczyła go w Warszawie' w roku 1640 71 ). Zdaje się, że ojra Jaikóba wyręczał w s<prawOiWaniu licznych i odpowiedzialnych jego powinności syn Józef, gdyż podskarbi Mikołaj Daniłow:itcz zaraz po śmierci J akóba nakazuje pisarzom celnym posłusz, eilstw0 7 :1) z czego wynIka, że Mendel za.wiadywał cłami królewskiemi. Ob.owiązki te prz,ejął teraz jego syn 7B). Równocześnie przyjął Józefa do służby król Władysław IV 77), tak że Żyd stał się ohecnie OSDbigt<"ści naprawdę wpływową w sprawa,ch finansowych króla i państwa. Józef przybrał Isobie do pomocy, niewątpliwie z,a zgodą króla, Hirs,cha (Jelenia) Mendla, brat.a swego, i na stanowisku celników król()IWsikich widzdlmY ich .obu w roku 1644 78). W tym roku trybunał piotrkowski skazał obu I1& infamję i mierć "raUone quasi temere wyboru ceł", król jedl1lak świadomy ich pomocy i .od nich zależny, dał im list że'lazny i ochronił ,przed pościgiem 70). Jak Zygmunt III i jego następca, tak też i Jan Kazimierz nie mógł obejść się bez pomocy Men:dlów. W roku 1650 ogłosił król .osobnym edyktem, że "aby Rzeczpospolita w prowentacb swoich uszczerbku nie odniosła" przybiera ,.ido !posług ,skarbowych starszego J e,lenia Mendla, którego wiQ.Ż w odprawowaniu :spraw skarbowych biegłość, tudzież i wię\l{sza nad innych ochota z,a Na,jja.śniejszej św. pamięci króla JMści Władysława IV zalecamą mu była.....; równocześnie zaś polecił wszystkim, komu to wiedzieć należało, aby Mendel we wszystkich zietIl1iach królestwa, Prusach i Litwie, gdy spraw()lwać będzie rzczy skarbo'We żadnego nie odczuw:a.ł impedimentu... n 10), 73) ReI. Posn. nr. 161, f. 215.
71) ReI. Posn. 1£5, 388.
75) ReI. Posn. 165, 388.
7B) ReI. Posn. 165, 828.
77) ReI Posn. 165, 830.
78) L. C. P. 1440, 131.
70) L. C. P. 1440, 131.
eo) L. C. P. 1442, 14. Dekret z Wa.rsza.wy: 70, XI, 1650.