NO\VIC.L\T LITERACKI RYSZARDA DERWINSI\:IEGO Pierwsze próby literackie. Na obwodzie zakreślonych tu - trzech kręgów oddziaływań: dam rodzinny. szkoła leszczyilska,' pabyt w Poznaniu, zjawiają się pierwsze usiłowania pisarskie BerwińskiegO'. Najwcześniejsza próba hędzie jakby promieniem, przebiegają.cym te trzy. kręgi kancentryczne: tematem sięgnie w kraj dziedilstwa, ukaże się w "Przyjacielu Ludu" i wyraźnie zwiąże się z histaryzmem, który od Raczyńskiego i jego działail brał paczątek. Nazywa si!,': "Kępa Zaniemyska" eG). Kto patronował temu i1ngreS()'wi przyszłego poety do literatury - niewiadomo. Przypisuje się to wpływowi Morawskiego, ale niewykluczona, nawet bardziej prawdopodO'bna jest pratekcja Łukaszewirza, może nawet Raczyńskiego, bo. im ohu temat i ujęcie tegO' pierwO'płodu były bliskie. JednegO' patrona powołuje sam - młodO'ciany autor artykułu. Ów "SZkO'Cki paeta", D którym wspamina w tekście i z którego, zdaje się, pachadzi czterowierszowe matto 70) - to oczywiście i tylko: Walter Scott. Zwracała na niegO' uwagę pierwsza I{siążka szkolna, a dla wyobraźni tak specjalnie nastawiO'nej lektura utwarów ramansO'pisarza czy utwarów od niego pochodnych (w ciągu artykulu wspomniana jest powieść Franciszka Wężyka: "Zygmunt z Szamotuł") - musiała być szczególnie pociągająca n). 89) Ukazała się 24 września 1836 r. w nr. 12, str. 9()"-1 (podpis: B.). Ta pierwsze wystąpienie pisarskie lączy się z faktem powratu da szkały, który nastąpił wlaśnie w tym czasie. rrwże nieco wcześniej t. j. w drugiej paławie raku paprzedniego. 70) ,,"-alka wszczęta: już nawy grzmatami ciężarne, Ryknęły i razniasły klęlJy dymu czarne; Na znak dany grom z paszczy rozagnianej zieje, Lub wiatrem pachwycony żagiel się rozchwieje". n) Matty, ap. cit., tam IV, str. 154 tak wspamina własne przeżycie: "Pamiętam... iż później, gdy hędąc w kwarcie i tercji, zaczęliśmy czytać ram:lllse \\'alter Skata, między ktoremi najbardziej Ivanhae i J\wintyn Durward l)rzypadły nam da smaku, ulubianą nam razrywkę sprawiała przyhif'ł'ać się, jak się udala, rabiąc szyszaki z papieru, tarcze z atlasów, miecze z łdjów, plaszczc z kalder i adgrywać sceny rycerskie, rąbiąc Hię nawzajem i dialagując, jak naw IJl'zyszło da gławy". 8')