DZL\Ł BIEŻ.CY.

FS'LPIE="IE PHEZYDENT.\ MIASTA CYHYL\ RATA.TSKIEGO.

Kadencja prez'denta miasta p. CTyla Ratajskiego upłynęła dnia 2,6 kwietnia 1934 r. Na wezwanie władzy nadzorczej p. Ratajski spra\\-ował po upływie kadencji nadal obowią.zki prezydenta miasta. 1\1 inisterstwo Spraw \V mvnętrznych odmówiło zatwierdzenia wybranego na prezydenta p. Władysława 1ieczkowskiego oraz ponownego wyboru p. Ratajskiego. Równocześnie z odmową zatwierdzenia p. Ratajskiego Ministerstwo mianowało tymczasowego prezydenta miasta w osobie pułkownika dyp!. p. Erwina \Vięckowskiego. P. prezydent Ratajski u:--:tąpił ze swego stanowiska z dniem 2, października 1934 r. Lat dwanaścifl i pół pracował p. prezydent Ratajski jako glowa miasta naszego. Prawie wszystko, co Poznań w tym czasie 'zyskał i zdohył, działo się z jego inicjatywy lub z jego udzialem. Lata szczęśliwe w dużej mierze, łata pełne życia, pełne rozmachu, pełne prac-. Niestrudzony w działaniu, ogromne swe siły bez ograniczenia oddał p. prezydent Ratajski na służhę miasta. Dzieło jego pracy oceni historja, która szcz'egółnie pilnie obserwować hędzie czas rodzącej się samodzielnej pracy polskiej \\- zakresie administracji i gospodar'ki publicznej. Miejskie organa ustJ"Ojowe uczciły zasługi p. prez. Ratajskiego nadaniem mu godności obywatela honorowego oraz wybiciem llledalu na jego cześć. Przy nadaniu ohywatelstwa honorowego w dniu 25 kwietnia 1934 r. korporacje miejskie przez usta pp. radcy Dr. Szulca, radnego Jarochowskiego i radnego Dr. .Machowskiego wypowiedziały swe gorące podziękowanie p. prezydentowi Rataj.;::kiemuw ,{łowa.eh, l,tó!'f' zawierają naj\Vrż:,:ze uznanif" jego zasług. :\1owy tf' podajemy tutaj, żegnają.c niemi -(bo jakżehy to lepif"j u"r.ynić n - tak hardzo zaslużonego prez.denta miasta.
Przemówienil' rall{' miejskil'go Dr. Tadeusza Szulca nR po"il'llzl'niu Had- l\lif'jsldl'j w dniu 2 k\\lf'tnia 1934.
"'p-oka Hal/o 'liPjska!
1'l'zploIlIO\\ą III"ZI'i.'\\nIłlY dł-\\ilt:.
I'all I'rl)z '\('nl "tOIt'C7IH';W lIIia"ta I'OZIIUII iu, C I' l Bntajski, u:;lapi' Z(' >-\\l'I,W stallO\\ j"ka 1'0 .lwlI\Hłslolpt lIiPj 7,IIoj, 1I!'j l,płnpj po. ;'wił;:ct'nia. a ho!{,t!ej w OWOI'p pl'aq.
Zlla I IHl "I;CP lII()jl' IJI'J;l'dwczoraj agp'HI 1'"PZ) (Ipllta 1\1 iasta \\ trzy dlli fJl'zl'd ofiejalllrlll lei'Illinl'nl koilcO\yrlll swego urzędowania, ).[01'(' 1I)llywa ,iutl'o, dnia ;!(j kwil'tnia 19:4 I',; w trlll to howif'1H dniu J ol, u Wit zo"t H I 1"'Zf'Z 1'.1 tiU \\'ojP\\'()dl; l'oznHlu,kipp,'o wIII'O\\'adzony w UI'Zł\d, P"<lgnąl UlliklląĆ o,;ahbtl'go jJożpgllllnia, ,iak oświadezył, 11 dl'og., jcd} nip )li;Plllllą z\\Tócił się przy rozstalliu do \\'SpóJt()\\ arzyszy pnlC) \\ Zal'ządz;1' l\liast.. i w Haclzip \Iipjsldpj OJ'a7 dn ws?plkich kati'C\'oITj fun.kcjona/',iu"zów tllil',iskiej administracji. \\ sz stkim ezlollkolll \\'ysokiej Bady l\lil',iskiej zl!'dl dIJl'ęczyĆ" ,,\\l' ,..'owa p07pgllalril' z o"olllla, 'Iadl' .i!', Szanowui Pallstwo, Ilrzl'd .,ohą. Illni!' zaś upoważni! (lo puhlicznl'go ieh od('z.taniH, co ninil'j,"'-"fil IWI/Il zasz(,1.t u('z ni..: "Do \\'ysokil'j Hall- 'Ii!.,jskil'j stoI. miasta I'oznania, ,,- dniu '!lj kwi..łnia 1!J:!4 ujJl wa 12 lat, .I,;jl''' wyhnlllY .il'dlH)fIl,iilnplIl 7HufallipIIl U\\TZl'snej Bady 'Iipjskiej. ob,jąłl'lJ) "tanowi"k(, p' I'z'd('nta :Iliasta, \V1))'owadzony w Uł'Z\t1 przez \'\lojewodQ l'ozlIallskieg'o Dl'. \\'itolda Celichowskil'A'o i mile }JO\\'itany prze? PI'zp\\'odnic?ąl'l'g'o Rady :\1iejskil'j nr. \\"Hd "Ia\\a \1 il'ezkowskil'g'o, Ślubm', a!pIII \\ ó\\ cza". Ż.. sIJI'a\\'ltjąc tl'l) zasz('z tny urząd, odd"lIL życiC' swo,il' Illia,;lu \Y zllpl'łnoiici. liiI' IlIajl\C innyeh amhie,\ j ponall II; jl'llnll, ł1lly pozostawić tlobrą li potomnych pamięĆ", \\. jakim stopniu iiluhowanil' ,swoje spelniłem, osa,dzą potOlHni, I'pokojlliejsi. niż \YSPÓłCZl'fmi, \\ sąr\zie niezamąconYIIL I'IIZg'\\'al'l'm pl'7f'iotn ni "nia, Jpsli ni., zadowoliłClIl \\' pełni w,,? stkich oh waleli lILiasta naszego, nil'chaj to hędzil' polożonc I'aczl'j lIa kal'h lu"zki",i omrlności, lIiż na. Iwa li. dohn'j woli i dJ(('i "hlżl'nia w,;/.'slkiln jaknajlppil'j.
.3!}7 
Przywiodła nwic na kl'zl'"lo I))'I'Z) dellta lIIia,,;ta jpdynit. miłoć miasta rodzinnego. DziałahlOć mo,ia jako włodana wiasta 1l1'zppojon!\ była życzliwocią do wszystkich współohywatl'li, 'hez różnicy pogłądów społpczn dl ('zy Jlolitycznych. To te7.
ustępuJe z tego IIliPjs('a J)('z slo\\ a żalu, a tyll,o ze Słm\allli ';1'1'deczlle,i wiłoiici lI<ł ustal'h, jal,o uezucin lHłJh;J1'dziej tworczf'go. f:zl'zerze ,jl'stl'lJJ \Ydzięezny Hadzil' :\Iit'jskiej. ŻP I/ozwoliła /Hi długi, jak na o/wenc płYII1J1' \\"arll III, i ż'pia, ok n's ż'('ia >-tr<twi Ć na płodnt',i w trwalp dzipła 1)]'ill'Y. Żpgnam \Yysoką !ładę :\liPjsl,;;\, ŻPgIHłlH ('alp ollywatplstwo poznailskic z 1)1'oi";hą, aby doJn'q o IIJlI ie zadu)\\ al iIIalU ięć!' Pan PI ezydent nip I/I'zp\\'odniezy ł już wczOJ'a,i lIa posil'dzpniu Zarządu :\Ii{'jski<'go, tali jak nip widzlJllY go jU7. dzisia,i IIa krzp'l'lp Itl.t'7ydjalnellL Rady :\licjskieJ.
Odszpdł, do ostatniej chwili ('z;:IIIIY i zallil'gliwy, nipszezędzący ni ra(1 ni wskazó\\ek ni zarządzpł-I, jakhy jPszezl' pl'zpd sohą miał całP lata urzędowania. Mógł orlejść w poczunu Sl'elllilllll'go Had Illiarę ohowiązku.
ie hyło lIam si\dzo!lcrn ŻeglHiĆ go tak. jakhyśluy tpgO, jako !\Iagistntt, z ('alego serca. l'ragllęli; nic było "'JJ()sohlloi";ei dania ,\c ,i<'go Ohl'CllOści wyrazu uczu('ia tPJ lliij\Vyższpj czei i gh;hol,il'go hołdu. JaId(, IJrZl'!,l'łnia \!IIIysły i >-(,I'ca wszystki('h ('złolll,ów Za.l'zi\du '\Ii('.is!dt'go i wszystldch JJI'iicO\\'nil,ów lIlil'jskieJ adlllinistral'ji i złO'I'nia Illit przedp\Vszystliel1l tpj niekla lIIam',i, SZ('zPI'Pj. lIaj{,I'dl'(,zlłipj!'zpj prHlzięki, na którą sopi(' zHsłużył. Nie tu chwila, by zimny"m skalpclplJl hadana rozhif'raĆ ,;zczeg-óły buj!JPoj, wszech!'tronw'j ,i<'g-o działalllo;'ci lIiI lIa('zphH'lIł mil'.i!'cu nas/',p,g'o kochalł!'go Tlłiilsta. O('pni;\ lo istotIIi.. późllipjsi sJlokojlliPj. gdy spojl'zą lIa nią z wvżyn histol'ji. dillpe od i<P')/'ÓW l''lJoIziplIJlych i szanr.yzlłY rln!a powszc<łniego. Zbyt silłlem jest pieł-\\szp wra7.pllip IJI"zl'loIllO\\'Pgo zdilJ'ZPllia, jakieIll dla dziejow miasta Pozlłania a' I,,'zPI!P\\'szystkil'llt dla hlisldeh jl'fw \VSjJÓłtOWill'ZYSZY JJraC} jP!'t goł' fakt j..!"o ust<\pi('niil, .lal,żpż tr'udno zaiste odlqczyć nam powojr'JlIłY l'ozJla(t od osolly i llaz\\'i"ka jpw wielkipg'o P.rez denta. PntgłląłbYlJl zatem dać j('dYllip illli"lIi..m Zal'z;\du "iPjskipgo OI;)Z wszystkich funkcjonarjuszów lJIil'jskil'lł wszl'!kicIr 1,;aIPlwl'yj JlUhllcznp swiadectwo tYI)) uczuciom i llastJ'o.iOIIl, ktÓI'..Tlłi są w dOllio!'łPj tCJ i przplolJlowej dla miasta chwili WPLhl'alłP SPITa Jlasz". I'ragm; złożyć Ci, Panie Prezyr[en!:ie, i \\ 'I\n',i lIiI'ohr'l'lloi'l'i wyrazy lIipkłanwncgo :,;nrutlol i SZCZPI'I'/!O żalu. ŻP lias 0pUS/.l7a!'7. II'l'Z rówlto('ze};lłie wyrazy czci i }JO\\'ażmJia i Iwldu La T\\'o,i:\ Ilral'ę i Twój znóJ i Twoj wiplki czyn. AlbowiPIII jpdn III. lIipustallll'1Ił l'zynPJJl bylo Twe dWUlłdstolptnie whulanip miastCJll Poznallipm. 
Żarzą([ Miejski sklada Ci przez usta IIw,je w tl'j sali, w Idól'ej spoglądają na nas postaci p Bolpsławów, ł'1'zl'lIIysławÓw i ZyglllUlltów, u I I walolll' z zarządzl'nin Twpgo w barwnych witl'ażach, gdzil' Zl' śeian patrzą ku lIam oczy (Iobrodziejów mia,;ta Hacz)'I'u;ldch i l\Iarcillkowskich, gdzie w otoczeniu 11onol'owye11 oJJywa,lt'li miasta patrol1uje nam 7. portretu ;\,Iajestatu Najjaśnipjszej HZPczYPos]Jolitpj najdosto,iniejs7.Y pl'zedstawicipl, g:Jzil' \\ idnieje l1a najwy ższI'm lIIieji;C"U u st I'OPU niezniszczalny zlIaik ehl'Zcścijaństwa, - Zarzą.d miasta, - })owhnzam - składa Ci w tej sali. w Idórpj Cię wIu'a\\'drie w h'i u\'Oczystpj l'Il\vili nil' widzimy, w któł'Pj jp.łJ.lal unosi się (\uch TwÓj i dlugo unosić IH;dr.ie.
slowa dzit;kl'zYIłIH', jako że hyłeś ,\la swych wspoJtowal'zyszy pracy zwil'ł'zdlllikiem najlepszym i wzorem karlIości i pI'zyslo\Viowpj wIJ/'osl punktualności i szczytllym przykład cm olm\\ iązliOwości slu71JOWP,j, spl'aw'llości. sprawiedliwości i wyrozumipnia. ('O szkolą sil: Rtało dla nlly ch ,'ZPBZ ul'z«:dn i czy ch, że by'łeś im pI'zyjacielPIIL i mialc,'; dla IIi ch - aż 110 najniż"zpgo rohotnika zaws7.1' i SPI'C(' ojlo\Vskil' i Illoll otwartą, że pamiętałeś o \"szystkic11, a zwłasZl'za o tych HlalucJ'kieh, wIJuhoższych wśrod \VSPÓłlllip,;z.kalll:IJW, ja,ko ŻI byłe mim;tu panPTII i o,jt'PIll i współob) \\"<ltl'lt'11I i pi('rwszym mu byłeś Hługą, że całą swą istot!: włozy ki; WIlnICI: n:Hł lłohrt'm pm\ i.'r/.!Hll'go Ci miasta, jako że wYllk,.;iony zaufanil'lIl wspólobywatt'li do najwy ŻSZ{'.i godlloci ni( \\ynosil{'ś siphip lIad drugieh a z zaufania \\ Tohip pokladanego nic nic urollih', że ukochale to miasto 11<111 wszystko a miloś(- Twoj\ IHI uiclJlU uczyniłeś żródł('Jł\ wszplkich Twoich poczynalI, jako że hył(,H na posterunl,u i dzień i noc sZl'zt;dzqc tylko sobie tak zaslużonego a potl'zcbnego wy tdmipnia, żn nipsl,a lana fzystof;(, i lH'zintpI'psO\\'uoś{- hylu zna IlIil'uiCln wszy stkich Twych zaJnit','zPIl i pOl'zynall i hO,jną dla miasta. pÓki 1110głpś, miałpś I'ękę, że tak szczę':;liwip umialeś kojarzyć SZI'Z) tllY idpaliznl z tł'Z"Ź\\ Clił poczucil'lIl twal'dej rzeczywistości, że miejską wła"no{- tak niepomip.'nil' potl'afiłpś zwit;kszyć, jako ż" wysun:lleś miasto nasz" IW ('rolo miast pol"kidl, ŻP uczyui!pś jp p-łośl:cm \\' ('alPj Slowiallszezyźnip, że utorowałeś Jł\U drogę do lIliętlzynal'odowpgo znacH'nia, jako że wiellziollY pogodą w dzialauiu, suw('rpun)m SI\t!l'm, szyblwścią i śmiałocią dp('yz,ii i Twy Ul rłwlllipllłłym opt lIIi ZIllPJI) , Za którym krok w krok podążała TwoJa lIil's]łożyta ('np.'Kia, stałl'':; sięt"
.399l1Iia,.;ta hudowuiezYl1l, jal, za.powiedziałe:'., i t\\ÓI'eą ]"ZP"Z) IW\\') ch i zal.!'I'zl'wa/('>i t)'m swym przy kladf'1II drug'ich do czynn, Żl' IlIilllO pil:tl'Ząl ych się i wzmagających tl'udllOśl'i ni.' Ulla(lall'ś lIa duchu a zanr.ąd miasta poz",;tawilc:'., luho nic prz('chodzi OłlD obf'cIIi., najlatwil'j,,;zy('h, jak \vsz) ser, sw ch chwil, ,jednah w stanic łu.(lu i prJl'zątlku, 71' dalI'':' mu I)!e i tak pięknych unHIl'ho\V, zah tkó\\ i u1'ządzeł-l, klÓn' tl'llI"':HlII'1II i dla Ciebie lliezniszezahl('llli stały się }JomniJ'"1m. jako Ż.. uk:u'p,no\\'a\('''; działa!noś{- S\Yą, twoI'zqc \V mi('ści(' lIa"'ZI'11I leli jJl'zl'gląd lężyzl\Y polskiego ducha i poh;kipJ pl'ac)', j:kiJII h) la I'r'\\ sZI'1'lma \Ypita wa Kl'ajowa, gipmlyczne to jak na IWSZI' "IIJSłUtl, i dzi..ło, ktÓł (' im.ję Twoje a za l'aZ('11\ imię naszego llriasltt 1'ozIlioslo ])1) ntlpj Polsc(' i 1'0 ealym wil'l'il'. IU'ZYs]HlI'zająe 1I\U niehy\\ a !('go spknrłoł'tl.
.Iid,o 7(' eal) "ogaly l.asÓh zalc( Tw('go inl..l]eklll. r\ych walorÓw nllJl'all1yl'll i Twej lIiespr>I'zylej woli o.ldaleś na uslugi miasta: Za lo w!'zy"tko wTaża Ci, Pa nil' PI'ezyd('l\ci." Zarzqtl l\li C'jsk i slo\\ a g IQ"okil'gO <tziękczy nil'lIii!, na,iw) ższ('j ezei i holdu najl!dębsze"!{o. \\' Il'j doniosll'j chwili, \V którl'j Oli !HIS odchodzisz. nip pDto, h), g"1I1I:<11I'I1IU, Jllho zaslu;.ionl'mu, oddać ,..,ię wypoczynkowi - ho, kto Cię Zlla, liiI' 1I\\'il'l'zy \\' lo II-cz, lIy szukal' i znaleść innI' sposohy służ.'.
lIiil 1'01,.;.'1', 7ap1'n;.\'nąl Zal'Z,!l! I\liejski lIl'zcil' Cię i widOłtl Hl znakil'!Jl. k1ÓI',\ h,\ po \\,.;zy s!l.il' ('za,.;y świadczyl o jl'g"o dla Ch'hi., ul'zul'iach. Zarząd :\lil'jski udł\\'idil ZHwil'sil' \\' gmachu Halust.a pOl'trl't '1'\\ lij ))('ndzla jl'lIllI'g"O z !laj\\'yhituil'Jsz)Th polskich lIlaIUl'z.
\\' l'OI07tIlHienill z ohu IduhillIIi Hady I\Iil',j>;kil'j, :,;]1 0\\'0 II o\\'al Z:II'Zild :\Iiej,..,l,i w-hil'il' l,u T\Vojl'j cZl'i lI\('llillu, a. ch('ąl' u('z<'i{o Twoją pra('(: i '1'\\ I' dla, miastil zaslugi t('III, ('o lila uajdostojnil'j,.;zt"iW wespół z Hil1lą l\lil'jską do od.t:łniil, uehwałą z dnia 21 kwietnia l!J;H, powziętą j.'dIlOI1I.1 lt.lil' polanowil (jhdal'zp' Cię ohy\\'atl'lst\\'1'1II honol'owl'1I1 1I!i;lsla 1'0zll0illia \\ IlIyśl  li Ordynacji \li!'jskiej z :jO luaja l!':ł;t \\') s()ka Halio :\lil'j",ka! Tł.; oto Udl\\"alę podaję do wiadOlnośl'i oraz pl'OSZ'; illlil'nil'l1l Z<lI'I.<\lIu stoI. lniasta Pozl1ania stoslJwnil' do ,\1'1.1 kulu 1:\ Ustaw;' z ;?:J IlIal'l'iI 19;::1: ..() ezęścio\\"('j zmiil,nil' lItl'OjU Sf\HlOl'Ządll tl'l'y'tol'jalIH'g"U o I"G\\ zil;l'i(' U 1'11\\ aly wla;':ll('j,
P1'zem(m i(,lIie p. 1'1'\1. JarodlOwsl..:il'.g'O Ha }Josiedzelliu Ra(l' I\lil'jskiej <lIlia Zf). łV. 1931 1'.

\\ IHIS/('III, ('zęsto SZal'l'ł\l nazl'wlH!II'Z żYl'iu eodzil'lIlIl'l!1 1I1al'lo sil; Zdillllł" 7e jc'dl']1 dzii'{1 ,)('sl ZUJWhlil' l'odobn' do dl'UI_dl'go, Żl' II'. klol'!' Il<Ilkllodl.<\, \d;;śd\\'i., llieZ!'lll ,;ię llic l'Óżni<\ od t dl, co już 1"'l.l'szł'. IlIi!ll:ly, 
Pozoruip zupP\na SIUSZIlO':;Ć, w l'ZI'(>L W b tm:; ('i jl'dnak \\ il'lka uipścisloiiĆ". (;,Iy howiem IJliżPj przypatrz:vlIIY się upl\\ająl' H\ 1'11\\ i]OIlI IIaSZIj d7ialalności, gdy HIH'lihlljCIllY .jp za nalizo\\ ni" lH'zl'kona HI' Rię.
Żl' każdy ,lziP11 posi<\lla s\\ p ()(Iręlmc. wl'wnętl'znl' znalIlit:. Żl' każd ,lzi"'l ,ipst kolphką lub zllli('I'Zr}Wł!l jakii'jii nO\\I',j itIpi luh III iili, Żl' katdy dzii'!l ot\\ ipra hrh Z:lIH ka PC\\ il'lI okn',; \\ ż I'iu jPtlllostki ('zy 7.hioro\Voiici ]\I(1.kil'j.
Tnkim tl'Ż IInil'lII jest 1'0\\ uil'ż 41ril'Il dzisil'.isr.). \\ I\lÓI'YIII zpłll'aliHIIIY się IW lu urotz'sll' 1I0sic{\zenil' Bady miejHkiPj. Pozomii' 7.\\  klV so-ł;ip dzieil 2:> kwil'lnia B., P. W:H, clzii'!I, ,ja kich tysiącp już hy\':aly i pl'<1\HIOpodo!Hlip \\. ii'li' nas .jpSZI'ZI ol'rl'li.ujl'. Alp la lIil'l'od7.ii'nna, tlpko!'acja Hali Oh\':III, tl'H lll'Ol"/. st na>,trt'Jj, tl' ,Ip!pga!'jl' ul'Zętlllikó\\ i pl'acowui1{Ó\\ IIli".i>,kich, H;\ \\  IIIO\\'II«'UI Hwial!pe!\\I'III. ŻI' tlzil"" tlzi>,ipjsz' nil' jl'Rł laki sam, jak h ł wI'zol'ajszy luIJ hętlzil' julrl.ejszy. Stoi II')' howit'm W -łJJ'Zl'dl'dnill uJll Hięl'in katll'ul',ji prl'Z) .kllta C)J'yla. B.'tajskipl-w na stanowisku \\łotlal'za lIIiastn, UI'zl'stllil'zIIlY w akl'ip za IlIkl.ięcia IWWHl'go ok!'l'su \V dLil'jaeh i I oz"\.\ "jn III. l'onwnia, slaj.'III) \\ol'ec zag:lIlI.ipnia, l';} nak".,'nm lIl.ia,.:'" i j,'g'o oh \\ntl'lslwu powii' (lu ]s7.a, .iull'o odwl'6l'IJlla karla jpp:o 1II'0,.:zlo':;I'i,.. ITpł "ęła k;ul"łI\',ja lul. 1:'-1'(1... ,'1,':;1 i spoil'z) nl na IIi.. z Pt'l'sppkl.) W dzi..jÓ\\, lo IH:dl.i.. to Iylko kl'ol'intki InolUl'nl, 1'1'Z!'llIijaj,\I'Y eZI;sto \ławt'l "il'sposlrz..żpnit'. Ll'cz II' SH"I.. lal 12 w żydn I'zlowil'ka, to już Okl'P":, w klórym hil'lp zdziala.' można, to I>l'wiplI t'lap "racy i działa InoH,'i, "a k I (H')' ch W) I'YĆ lIIożna. zna mi >;\\ ł'j i Il,ł widna !JWH"i. o iiI' nalul'alni.. się ją })osia,la. t:! lat, to "Te"zl'ip w IIa;;zt'j 0411'0I1zoIIpj Ojl'7. żnil' a 1..111 sanH'1II i \\ dzipjac-ł\ lIaszl'!:(o Poznani.. )111\\ ażl1ipjszy ,już okl't's ('7aRU, l,tÓry n;Hlal' IlI01;P pailst\\u a 11'111 hal',lzit',i miastu taldp Inh illlll' ohlj"zp. [ dlatt'go jpsl. I'zel'/.;\ zup,'llIil' słuzn1\, 1;1' t..ilkll "llh, 1'11"" i.;eiIIlY tut.aj }1rl'z) dplltfJ'vi Batajskil'mu, klary dzisiaj zalll) kn t2-ll'tni okn's swPj "ipst\-uo(\zo"pj, O\\OCllej łH'acy SHlIIol'ządm\ pj. 1;(1)' IIly':;lą cofnil'J1IY się wslpcz, do 1)1'11 chwil, I,j,'d)' lo I'ZI'igo(lny lH'l'zy{lt'llt Iłalajski obejmo\\ ał HWl)j wysoki lII'z<\,!. "dajt' Ild Sil:, że nil' nil' potrafi tak dokładuif' a r{l\vnoczf'śnil' tat.. 1'/."\\ uil' odtworzy.' O\\'I'ZpSllt'go ,!I'go nastroJlI, tf'go ukodllluia l'odzilllll'1-£O IlliaHta, tf'j }U'ZI'!JOIC:ŻIH'j dH:('i i woli ł.o:;wit;f'nia III" \\kzy"tkidl s\\Th sił i 11 1Yiili , wil'dz)' i 111';u'y - jak właslw słowa łH'I'z)idt'''la. \\- PO\\ il'dzianc w (Iniu :!6 k\\ if'tnia W22 I'. "Prz) \\ il}(lła Illnil' na lo miejscr - lUowił WOWI'zas pn'n Ilt'ut Hata,iski - l!liłoH!' "dasta, w ktÓrem sip, wychowałl'lU i z kIlH..'UI hlezą nllli,' najtkliwsl(p w!'polllllil'lIia lat clzil'cinnydl i nllollzipł-II'zyc:h. 'il'1IIa.1 ka7d k,llllidl Stan-o \Ihsta lH'z"llIawia tlo lImiI' ż w III jęzrkipIlI, hlldzW' )'dil'k.If' z ]J!'ZP"'ZIUHCi. (;(I' z kOllieezlIośei życiowej lak \V padlo, Żp I:nif'wololl) h 11'111 przl'll)'wać poza 11'111 lIIial('m, lo III'Z(cip';. IIIYś) 1II0ja pl'zylat wała lu dolqd, ho POZllal'\ nip ])I'zps(awal lJy' lIigd' ('pnln'lII lIIoich ],OI1)Ół'('k 7.)'ciowych". I pl'Z ZIIaĆ si tli nII1SZ«:, h' gdy ucłcz) t) wałcm k łowa prpz)'lIpnla Hat1ł.!skieg"o, ,ja, IdÓn /!,"O zlwłem z zupełnip inllf'j strony, odllaj, dowall'lII \\" nim dawl\('p:o I'olllantyka, wlaściwą ,h'go dllsz, będąe:1 łII0\ tH'('1I I "'SZ) slkieh .J!,!o pÓźlli('jszych lJezillll'r(',.;ownyeh a lak wil'lldeh IHH'Z) naii. ,.Odda" lIa lIIal'Z 1<'111 o tl'lIl - mówił l!all'j pl'ez, Halajsl(i - ahy lIlia,,'" hillu }>rzys]u7.Yć bil.; cz('mkolwiek, Pallowip W) hOl'(,1Il swoilll Jltal'zI'1Iia tp zami('niłi w .lawę l'y.C"czywisll\ i hpz\\"ipcłni(' !'\llPłniliści,'.
l'annwip. lIajs!u,\'ł,.;z(' i zdawalo się nipziszcznhw mo,ie pragnienip. ..To I d \\ dzięczno':;c' IIwj<l dla mieszczailslwa pozna)lskiego j('sl.
SZ('zl'g"olII i(' ż wa <l znajdzil' lues swój ehyha tylko ze' zanikip!O lIIoieh :-;il żTiO\\' ('h, ..Ohl',imllj:\c IIrząd prl'z.n!f'llta. IJI'agnl.; r}(ld"ć życie lIIojl' mia..';lu w ZUpdllośei, Ni., IIłalll 1I1l1y('h Hmllicyj ponad II; jpcłn<\, ahy (10 zosia ' wić dohra u potomnych pamięć". - .\ slw,va II' hy] tak rla1<'kif', lak olwl' i lak l!m;lujnl' wulwc C'goi,,;')'('zlI) eh i zlJwlf'I'jalizow<ln)"ch p().I<I,lów Ilowujellllych cza,.;ów... I l'ZI'('zywi':'ril' 1ł1-, ]d(",zy przl'z tC' 1:,' lal lowurz) szyliśmy 1II'I'ZY(ll'nlrm'j Ba-!ajskil'lł1u \\' }I'go 1II'IICY. lult h;diśJII)' 1'lko jd ohsC'l>walorUIni. slwil'l'dzić Ił1U,..iJtIY. ŻI' 1 "'(,'7.yd ell I z:lkn'ś!ulIy 1)/'zC'z siebil' 111'0gl'aJII, lo :::IU!JOWHllip :-wo.ic', złożolIC' miaslu i }('{W obywatdstwn faktycl.llip wy'kollał, a W) I\:OII wa.! ,je zawszf' z niezw"kłyrn ('lIluzjazllll'III, żl'lazll<\ I\oll>ol'k \\ ('lIl'ją, a lIa wet. możIHI.h) 1)()wiC'dziel\ Iwwnego 1'0rlza iu UPO,'I'III. il' h lo hO\VH'JII rlla )lrl'zydl'lIta Rata.iskicgo I"'Z('szkod, ani IrUllllul'i, sl,(JlO chodz.iło o zn'alizowalliC' pIalIów. ldól'( uwa,;,a' za "IUSZlII' i \\,1 a śl'i Wf', "klWO Ityl 1"'zpkouHIIY. 7.1' pOWilllly OIlC JJł7 lIi..,(, I OŻ) Id, lI,ja"tu i )l1'ZyezYllić sil; do I'ozkwilu jf'g'n obywatl+ stwa,
Z",'sz' '! III'zel"ie,;. dzia la 111(,':'( pl'pzyd('lIta Ha tujskif'g"o tak ży wO sloi lIa o('zadl IWS "',,z sIkieh, że clopl'u\\ dr hylohy J'ZC'czą zlJytl'('7.rn powlarzać lu dzisia i 'n, en lak rlohl'zl' sZ\'I'o.kil'IIIU ogółowi jesl znalle. \\' "la r('zy slwi('I'dzlć, Ż(' 1)I'('zydl'ut ,Halajski hył właściwym cl.ło\\ i..kiplł1 11:1 w];'.-<ciwf'1ł1 lIIi('.Iseu, 1,lóI'y l!oln'zC' z;n.;)użył się miasl'l i jl'ro nil' \\,,,tł'!sl\',U! Czc'igo(łIlY" ł'alli!' ł'IT'Zy,łl'lIciC'. Choć dzisiaj, nu lem III'OC7.)"SI..11I po,.,i('dz('niu nil'i1la Clchif' między WBili, ho eheialeś uniknqć zb) l siltl':"h wz,'usz('li, oez)' lIasz\' 7.wI'acają się ku Iplł1u miejscu, - z kloł'Pg'o p"ZI'\\ odzih,':; lIasz III I))',ICOIII i 0111',1I]onl, - z żalpJII, że 1'0811'