ZAPISKI
gjonem, hądź przez to, że o nim mówią, bądź przez to, że drukują je mies7kańey województw zaehodnich, ale poza granicami omawianego regjonu. Następująca tahelka w'kazuje ogólną ilość druków, ukazującyeh się w poszczególnych latach na zachodzie Polski: z Woj ew. z Wojew. PuŁJli/{. Og. ilość druków Pozn. Pomor:.;l{. "tenn,t:' 12 l 8(i7 !J9 ,KI 791 liH 74
Rok
1!J;{f)
1:{f<1 1021 993mil HJ;i
u w a p; a: Pozycje województwa Pomorskiego ulegaj'\ wahaniom w latach sprawozdawczych, dlatego że w r, 1930 egzemplarze obowiązkowe tamtejsze wpływały do :\liejskiej Bi.bljoteki im. Kopernika w Toruniu; w Poznaniu zatl'zYluywano z lIadchmlz(\cych publikaeyj tylko te, które uważano za ważniejsze. O ile zastanowimy się nad zagadnieniem, gdzie t. j. \V któ.
rej miejscowości ukazuje się największa ilość drukÓw, stwierdzimy, że przoduje w tym wypadku Poznań, na drugielll miejscu jest Bydgoszcz, a na trzeciem Toruń. Z pOIllniejsz"dl miejscowośei wykazują w woje\vództwie Poznańskiem najwięcej druków SzanlOtuły i Gnipzno, na Pomorzu Grudziądz, oraz w ostatnim roku sprawozdawczym \Vąbl'zeźno i Pelplin. Tahelka poniżej umieszczona ilustruje ruch drukarski: Inne druki Inne druki Publik.
Rok l'oznail BydgoszczWo.:.l'ozn.ToruilWoj. POIll. "Temat:' Razem 1 79 00 m 8; 44 ;)1 4H 55 93 55 52 7G 74
19:O l!1:H 19:t!
9(i 7iO (H:
H!; 1 1021 993
J ę:'-Y ki, w których się druki ukazują, uzależnione są częśeiO\\O też od różnych przejawów życia i jego 'warunków w danym regjonie, Tak więe n. p. w r, 1929 ukazała się spora ilość druków w różnych językach, a to dzięki Powszechnej \Vystawie Krajowej. \V r. 1930 spotykaIllY to samo zjawisko, (lecz już w znaeznie skromniejszej formie), a to z powodu Międzynarodowej Wystawy Komunikacyjno-Turystycznej, która się odh'ła w Poznaniu. Lata późniejsze wykazują coraz mniej druków, i coraz to mniejszą ilość języków, w których się ukazują. Na pierwszem miejscu stoją puhlikacje niemieckie, wykazująco siQ następującemi cyframi: \V 1'. 1930 - 115, 1931 - 81, 
1932 - 82. Jęz k francuski spot"kamy w r. 1930 w 29 drukach, w 1931 w 6, 1932 w 10. Ładna zdobywa sobie teren z\Volna, o ile bowielll w latach 1930 i 1931 notujem" ją w trzech pozycjach, o tyle w r. 1932 mam)' ich już 7. Język angielski W"stępuje w r. 1930 w 8 drukach, w obu latach późniejsz"ch tylko po pięć razy. Z jęz ków słowial'lskich spot-kamy \\ r. 1930' dwa druki ros'jskie, a w r. 1932 jeden czeski. Pozatem sporadTznie ulmzują się druki włoskie i rumul'lskie, ale tylko w r. 1930. Niewątpliwie bardzo ciekawą sprawą jest przynależność produkcji wydawniczej do poszczególnych działów wiedz' ludzkiej, \V omawianym l'egjonie przeważa literatura rolnicza, społeczna, przem"słowo-handlowa i religijna. \Vreszcie należ zaznaczyć i podkreślić i to jeszcze, że na ogólną liczbQ \\""danych druków przeważającą większość stanowią broszury, odbitki wzg1. nadbitki, książek zaś jest ilość rzeczywiście stosunkowo bardzo mała. Dr. Z o f jaK a w e c k a.

2. J e s z c z e w s p r a \V i e uB e l' w i 11 s e i a n Ó \\,H.
i\'1oje marginesowe zapiski (Kronika lll. Poznania, n. XI, nr. 4, str. 4Hi), poezynione w tol,u pracy, idącej w inn"m kierunku - powodowały .,Uzupełnienia" p. Z. Kasprz-ekiej-Strauchowej, ohszerne i rzeczywiście cenne, bo oparte o hogatą znajomość odnośn"I'h źródeł archiwalnych. (I{ronika Ul. Poznania, R. XII, ]])'. L, str. lOG nn.). \V uzupełnianiu mnie p. Strauehowa okazuje godną podziwu drobiazgowość, posuniętą aż do prostowania hłędów korekty (I'urentis - I"urrentis). .T pst rzeczą godną pożałowania, że ta w"soka cnota niekied)" zawodzi. I tak przy dobrej woli autorka mogłab- wycz-tać z tekstu, że nie mialem bezpośredniego wejrzenia w akta archiwalne. Pracując w innym regjonie Polski i pisząc notatkę zagranicą, nie moglem ani osobiście przedsięwziąć poszukiwal1, ani ich sprawdzić. Z pełnem i, jak się okazało, karygodnelll zaufanicm polegałem na informacjach osób drugicll. Dotyczy to zarówno jakości, jak i ilości tych informacyj (akta szkolne w Lesznie).