ZAPISKI "za nim zaś" ciągnął się do stojącej jeszcze jednopiętrowej ka"mieniczki dość długi, wcale nie piękny m ur z bramą, prowa"dzącą do kilku wielce zaniedbanych podwórzowych zabudowań. "Całe to terytorjum, aż do Hotelu Sterna, należało niegdyś do " K a s p raK r a m ark i e w i c z a, spokrewnionego z żyjącym "jeszcze radzcą zdrowia i doktorem tegoż nazwiska; teraz spadkobiercy po nim sprzedali wszystko, prócz owej kamieniczki. "a Niemiec, dawniejszy piekarz, wystawił na tern miejscu, jak "widzisz, cztery wysokie i ozdobne domy w germańsko - norym"berskim stylu 2)... Dalej za posiadłością Kramarkiewicza. "gdzie teraz oberża Sterna, pamiętam przed wielu laty szopy "i plac obszerny, na którym leżały w nieładzie tu i owdzie belki "i nieociosane sosny3). Łączył on się na prawo z Sapieżyńskim "rynkiem, którego dolną połowę, sięgającą do Pryderykowskiej "ulicy, zajmował dość wielki staw, na okół wysokiemi wło"skicmi topolami obsadzony, już to sitowiem i tataraTsiem za"rosły, już to skrzyniami do ryb zajęty, w czasie upałów pełen "mułu i błota; górną zaś połowę, przestwór pusty, niebruko"wany, po większej części trawą i zielskiem pokr> ty. Jeden "bok tego rynku, gdzie teraz sąd apelacyjny, tworzyła najpierw "narożna przy ul. Pryderykowskiej kamienica jednopiętrowa. "gdzie mieściły się biura więzienne i sąd kryminalny; dalej wy"soki mur, zamykający podwórze więzienia, ponad klórym ster-* "czały w oddaleniu małe okna piętr więziennych, obsadzone nie"raz ciekawemi fizyonomiami delikwentek; wreszcie młyn bio"rący wodę swoją z wspomnionego stawu"4). 2) Piekarz ten nazywał się Gustaw Schulz; kamienice otrzymały numery: ulica Wiliie1mowska (dzisiaj Aleje Marcinkowskiego) nr. 8, Sa i 3b. "Wzmiankowana przez Mottego kamieniczka staia na tern miejscu, na którem stoją, dzisiaj kamienice przy Alejach Marcinkowskiego, nr. 2 i 2a; kamienice te pozostały w ręku rodziny Krarnarkiewiczów aż do XX wieku. Porówn. roczniki poznańskiej księgi adresowej. 3) W miejscu tem stoi dziś kamienica przy Alejach Marcinkowskiego, nr. 1. Kamienica ta była własnością rodziny Steinów aż do XX wieku. 4) Porówn. dołączony plan okolicy Placu Sapieżyńskiego z r. is.OO, na którym widoczny jest ów wzmiankowany przez Mottego staw, moczony topolami; bok Placu Sapieżyńskiego, na którym stoi obecnie sąd apelacyjny, mieścił pierwotnie zbudowane przez Prusaków więzienie (Frohnfeste), oznaczone na dołączonym planie jako nr. j; za temi zabudowaniami i t. zw. Furtą Zamkową (nr. :t) był mały staw i młyn Bogdanka (nr. i), znany już w średniowieczu (Warschauer, Das Stadibuch von Posen, ws ijp, str. 641, ponieważ młyn Bogdanka leżał w pobliżu późniejszej masztalafni miejskiej (stąd nazwa ul. Masztalarskiej) więc zwał się później Masztalem (Łukaszewicz, Obraz historyczno-statystyczny m. Poznania, I. str. 240). Podany w tekście ustęp wyjęty jest z "Przechadzek po mieście", część I (18h8), 8tr. 208 nast. Dołączony plan okolicy PI. Sapieżyńskiego ok. r. lhOO sporządził Dr. Alfred B r o s i g, kustosz Muzeum Wielkopolskiego, za -co składam mu najserdeczniejsze podziękowanie. Plan ten oparty jest na bardzo cennych planach zawartych w fascykulo