ŻYDZI POZNAŃSCY W XV WIEKU
Za tymi głównymi lichwiarzami szła falanga innych, mnIejszych, jak Daniel, Sabdaj, Abraham, Manlin etc, obsiadając jak szarańcza dziesiątki majątków 40). Wobec takiego stanu rzeczy, należy dodatnią i dobroczynną rolę kapitału żydowskiego w rozwoju gospodarstwa rolnego odrzucić lub przyjmować z poważnemi zastrzeżeniami. Domy i t. p. realności zastawiano rzadziej. Czynili to przeważnie mieszczanie. N. p. w r. 1527 trzej mieszkańcy Poznania, Hans Helsegner, Francko Dryer i Mikołaj Schubert, pożyczają 714 grzywny od Manlina Rudego, dając w zastaw wszystkie swoje realności w mieście i poza miastem. Tak samo uczynili Kasper Kannegisser z żoną w r. 1426 za bY2! grzywien 50 ) . Dom oddaje również Barbara, wdowa po złotniku Grzegorzu, żydowi. Słomie na zastaw pożyczki 18 florenów w r. 1453. W kilka lat później, (1459), Barbara Jurgowa zastawia dom swój w dzielnicy żydowskiej za 18 florenów na 1 rok 31) . Wśród zastawianych ruchomości spotykamy najrozmaitsze rzeczy o różnej wartości. Warschauer podaje pod r. 1502 wykaz rzeczy zastawionych żydom przez Agnieszkę, żonę Macieja ze Środki. Między innemi znajdujemy tam: czarną suknię za 14 groszy, świecznik za 3 gr., 3 palle z kościoła św. Marji Magdaleny za 10 gr., poszwę za 8 trzeciaków, sztukę płótna i świecznik za 7 gr., oraz za tyleż płótno, świecznik i czapkę *'). Żyd Jakób obowiązuje się kupić i dać Janowi Kietborskiemu czepiec futrzany · "). W r. 1459 Grzegorz Schoster z N orymbergji zastania za pośrednictwem Andrzeja Fischera, obywatela poznańskiego, większą ilość skór sobolowych, gronostajowych i innych, żydowi Kofmanowi za pożyczkę 44 florenów węg. 54). Zastaw pieniężny przewyższał, częstokroć znacznie, wartość pożyczki. W r. 1419, Manlin pożycza synom Wojtka Bogacza 2VY grzywien pod zastaw 44 grzywien, w 1406 r. zaś, bankierzy,
*8) Tamże I. 786, 1296, 2451.
5,,) IWarsch. str. 165, 161.
") Kaczm. str. 198, 299.
") Wkrsch. str. 340.
") Terr. Pysdr. XIV. f 5. (1461).
54) Kaczm. str. 305.