KRONIKA MIASTA POZNANIAgeneracja od wznowienia seminarjum aż po wojnę nieledwie. Miało to tern większą, doniosłość, zważywszy pierwszorzędne znaczenie duchowieństwa za czasów niewoli. Że nie tylko jako księża, ale też jako obywatele zdołali sprostać wymaganiom społeczeństwa, to niezawodnie zależy w znacznym stopniu od wychowania i wykształcenia, jakie odebrali, tj. od kierownictwa Warmińskiego. Jako historyk pozostawił po sobie dwa dzieła wielkiej wagi, rozszerzające znakomicie naszą wiedzę i stanowiące trwały dorobek naszej nauki. Ale od tego wszystkiego może więcej waży Warmiński jako człowiek, jako charakter: Szedł przed siebie prostą drogą, wypełniał swój obowiązek, kompromisu nie uznawał. Mógł się mylić, ale omyłki te nie uwłaczają mu. Jako ksiądz świątobliwy, prowadzi niemal ascetyczny tryb życia: surowy dla siebie, łagodny bywał dla innych. Jako profesor sumienny i obowiązkowy, jako spirytuał przezorny i umiarkowany, więcej działał przez przykład niż przez słowa, Jako uczony badacz ścisły, dokładny, ostrożny, jako pisarz jasny i trzeźwy. Wszelkie swoje myśli i uczucia, całe postępowanie, umiał podporządkować pod wolę, oświeconą rozumem, opartym na wieczystych prawdach Bożych. Umiał sobie nakazać, gdy trzeba było.
Przypominają się tutaj słowa Psalmu o człowieku, którego "wola w Zakonie Pańskim. Y będzie iako drzewo, które wsadzone iest nad ściekaniem wod, które swoy owqc da czasu swego. A liście iego nie opadnie y wszystko cokolwiek czynić będzie, po,. ." SCZęSCl Sle .

NIEZNANY PROJEKT DO KOŚCIOŁA POJEZUICKIEGO W POZNANIU.
Nieznany dotychczas projekt do kościoła pojezuickiego w Po,znaniu znajduje się w Bibliotheąue N ationale (Cabinet des Estampes) w Paryżu. Umieszczony jest on w jednym z pięciu obszernych tomów pod tytułem: "Piante di diverse fabriche" o sygnaturze H d. 4 - Hd. 4 a . W poszczególnych tych tomach znajdują się projekty o charakterze manuskryptów t. j. ręcznie wykonane piórkiem i róż le co do wielkości, które to plany zebrano swego czasu i powiązane w owe pięć tomów. Odnoszą się one do rozmaitych kościołów oraz klasztornych zabudowań jezuickich całego świata, na każdym arkuszu wypisana jest liczba bieżąca, pozatern przeważnie podana jest miejscowość, dla której plan został wykończony, jak i nieraz nazwisko architekta. W indeksie trzech tomów t. j. w t. I. - H d. 4; w II. - H d. 4 a _ i w t. V. - H d. 4<Jznajdują się także nazwy miejscowości polskich 1). Projekty te należały swego czasu do archiwum domu profesyjnego Zakonu O. O. Jezuitów w Rzymie. Attache ambasady francuskiej przy Watykanie Bailii de Breteuil nabył je po kasacie zakonu w r. 1773 i oddał nadwornemu architektowi księcia d'Artois, Bellanger'owi, w końcu ten ostatni złożył cenne te dokumenty w paryskiej "Bibliotheąue Nationale" d. 18. marca 1788 2 ).

X) Przerzucając arkusz po arkuszu poszczególnych tomów "Piante" doszukałam się znacznie więcej projektów aniżeli podano w samym indeksie. -. Do opublikowania szczegółowego spisu projektów odnoszących się do polskich budowli jezuickich przystąpię niebawem. 2) P. Alfred Mamy S. J.: Documents pour servir a Thistoite des domiciles de la compagnie cle Jesus dans le monde entier de 1510-1773. Paris. Alphons Picard, b. r. - str. II.

6*