GAZETA POZNANSKIEGO 'VI Nro. Ąo. w Sobota dnia 18- Maja 1816. OBWIESCZENIE. JW. Minister Przychodów zawiadomił mnie w piśmie swem z dnia 30. z. m., iż podatek konsumcyiny 81 procentu, pobierany dotychczas od sukna i innych wełnianych fabrykatów Wielkiego Xiestwa Poznańskiego przy wchodzie onychźe do dawnych prowincyi Pruskich, @d tey chwili całkiem łbtaie, i źe rzeczone fabrykaty wolne od wszelkich opłat do innych Królewskich Prowincyi wchodzić małą. Przyjemno mi nader, iż dla zaspokoienia Fabrykantów towarów wełnianych, zawiadomić icli mogf o tern dobroczynnćm postanowieniu. Poznań dnia 9. Maia 1816. Królewsko-Pruski Naczelny Prezes Wielkiego Xiestwa Poznańskiego, Zer boni di Sp osetti. OBWIESCZENIE. Nayiaśnieyszy Król raczył zatwierdzić uczynione Mu pmpozycye względem urządzenia Regencyów Poznańskiey 1 Bydgoskiey. Obadwa Collegia są iuż w przynaleźytym kształcie zaprowadzone i odtąd nastaie we ws'ystkicb sczegułach stosunek iurysdykcyiny laki w ustawie z dnia 30. Kwietnia r. z. tyczącey się poprawnego "urządzenia Władz Prow.ncyainych wskazanym został. Co sie tyczy oznaczenia Departamentów, tudzież zakresu działań dwóch w-.działów obydwóch Regencyi, powołuig się na Obwiesczsnie z dnia 30. CzelWca r z. Względem nowego mAidteina Władz Powiatowych, niemniey Rad Departamentowych 1 Powiatowych, osobne poźniey wyidzie uwiadomienie. Nayiaśnieyszy Król kazał ustanowić Konsystorz i Rade szkolną, tudzież Rade lrkarską Ah Wielkiego Xiestwa, pod pielWszeństwem Naczelnego Prezesa. Obadwa Collegia zaczną niezwłoczni* by di czynnerai, i wkrótce wydam potrzebne w tey mierze uwiadomienie. Wszystkie prawa rządowe, tyczące SIę Duchowieństwa Katolickiego, s$ Naczelnema Prezesowi powierzone. Poznań dnia 17. Maia 1816. Kroi. Piuski Naczelny Prezes W. Xi<;stwa Poanańskiego, J Z er bo ni di Sp osetti. Z Berlina dnia 14. Maia. W sobotę, dnia 11. o godzinie o wieczórney przybyła Jey Królewiczowska Mość i,lektorowiczowa Heska (siostra.N. Króla) z Kassel do Potzdamu, gdzie od znayduiących się tamże N. Króla, Xiążąt i Xiężniczek domu Królewskiego, tudzież N. Krolowey Niderlandzkiey powitaną, została. Z Warszawy dnia ii. Maia. Dnia ggo Maia nowego, a 37go Kwietnia dawnego stylu, iako w dzień prjypadaiąety rocznicy urodzin Jego Cesarzowiczowskiey Mośti, Wielkiego Xiqcia Konstantego, miasto było illuminowane. Sczegolney piękności iaśnialo przezrocze nad gankiem lewym domu Oliera na Nowym Świecie, a kwaterą. 3 W. Generała Sokolnickiego, oddaiące wspaniały obchód poświęcenia chora,gwiów Polskich. Koszary stoiących tu na załodze pułków, przy rzęsiste-y illuminacyi, ozdobione były pięknemi przezroczami. W niektórych mieyscach grała muzyka woyskowa, a z nią łączyły się okrzyki: "N i e c h ź y ie Naczelny "Wódz woyska Polskiego!" Teatr w czasie · widowiska, cały był illuminowany. W dzień uroczysty i w dj,ieiach Polskich pamiętny Świętego Stanisława, Biskupa Krakowskiego, Męczennika, korony Polskiey i orderu tego imie»ia Patrona, odprawił koneekraeyą. na Biskupstwo Krakowskie AW rzędzie eiedmdziesiąty, a od Świętego S t a n i s ł a w a S z c z e p a n o w s ki e g o sześćdaiesiąty drugi) następca tey staroiytney stolicy, Biskup Jan Paweł Woronicz*, w kościel« katedralnym tuteyszym Ś g o J a n a, w obliczu zgromadzonego Senatu, Bady Stanu, i wielu znakomitych Gości. U rząd Konsekratora sprawował i W. Gołaszewski, Biskup Wigierski, Sena tor; współ-konsekratorów zaś J WW. RemigiusZ Zambrzycki, Biskup Dardaneński, i Felix Lewiński y Biskup SufraAan Kujawski, z pomocnictwem Prałatów Krakowskich, Kujawskich, Warszawskich i licznego duchowieństwa, z rożnych dyecezyi zebranego. Do niesienia ofiar obrządkowych zaproszeni byli: JWW. Walenty i"ob o lcwsfii, W ojewoda, Franciszek Grabowski, Kasztelan, Senatorowie; Grodzicki, bywszy Kray.zy Koronny, orderów Polskich Kawaler, Julian Niemcewicz, Sekretarz Senntu, Członek Kommissyi wyz. rei. i ośw. pub!., Jin Hrabia Tarnowski i Kajetan Koźmian, Referendarze Stanu. Po dopełnionym obrządku religiynym, JW. nowo konsekrowany Biskup oświadczył wdzięczność i uszanowanie znakomitym Gościom, ofiarowanym obiadem dla przytomnego Senatu, Ministrów, Rady Stanu, i łaskawych przyiaciół. W ciągu obiadu spełniał Gospodarz następuiące toasty: " T e n, który oyczyznę naszą wskrzeszając, i mnie pierwszego niezasłuźonem dobrodzieystwem obd-:rzaiąc, wyrzekł pierwszy raz to drogie dla Polaków imię Króla Polskiego; Nayiaśnieyszy Cesarz i Król, Pan nasz Naymiłościwszy, ni e ch a y z całą Nayiaśnieysza, Famihią, dla ozdoby tronów Europeyekich, dla przywrócenia stałego pokoiu skołataney Europie, żyie i nam panuie w naydłuższe lata!" "J ego Ctsarzowiczowska Mość, W Xiążę Konstanty, Naczelny Wpdz woysk Polskich, za Kiólów swoich i oyczyznę niepokonanych. Niech iy-ie!" "Jaśnie Wielmożny Namiestnik Królewski, który wraz z dostoynym Senatem, Ministrami i Radą Stanu, w»obnia nam w tey stolicy Maiestat cnoty i mądrość Nay miłości wecego Pana. ua 57 I szego. Niech żyie!" "Bratni, sąsiedni, wspólnym z nami Panem usczęśliwiony waleczny naród Rossyiski, ludów Sławiańskich warownia. N i e c h ź y i e ! '" W dalszym ciągu obiadu JW. Hrabia Stanisław Potocki, Wojewoda, Minister Prezyduiacy w Kommissyi religiyney i oświecenia, uczcił Gospodarza nastepuiacym toastem; "N i e c h żyi e ozdoba · kościoła i literatury Polskiey!" Potem J O. Xiąż ę Adam Czartoryski, S e n a t o r Woj e - woda, w te słowa: "Miasta wolnego /(rakowa, ziemi naszey klassyczney, którey pamiątki powierza pobożności światłemu oby-« watelstwu, i znanym uczuciom szanownego Pasterza!" Kommissya W oyny wezwała wszystkich woyskowyih i cywilnych, aby dla umiesczenia ich w kontrollę sporządzoną, pateutaswoie 'l u b dowody do noszenia krzyża, czyli to A « o ry g i n a ł a c h , czyli w z a w i d z i an y c h k o p i a c h * czyli wreszcie, którzy ie przez woynę utracili lub przyznanych im krzyżów nieodebrali, wyiąrkami z kontroi jeneralnych byłego Ministerium Woyny Xiestwa Warszawskiego, świadectwami Rad Gospodarczych lub Pułkowych udowodfiiwezy, do Kommissyi Woyny przesyłali; koncern zapobieżenia nadużyciom idozwohnia noszenia tych ozdób maiącym prawo; które to dowody Kommissya Woytiy od osób w kraiu będących do i. Września, a zagranicznych do i'. Grudnia przyiniować będzie. Niezgłaszaiący się w oznaczonym czasie, utracą prawo posiadania krzyża. Uchwałą JW. Namiestnika Królewskiego W Uadzie Stanu, maią pozwolenie szynkowania r. b. do dnia tegoż za konseosemżydzi przedłużone od dnia i. Lipca J 8» 7 roku, atoli Gaz? ty tuteysze zawierah obszerny statut organiczny, tyczący się Reprezentacyi N aroó W e y, wydany przez N. Cesarza i Króla. W Warszawie dnia i. Grudnia r, K«, Z Płocka dnia c. Mata. Odbyła się w tuteyszym kościele katedralnym uroczystość, długo od dyecezyi Płockiey p o ż ą d an a . JW. Tomasz Ostaszewski, S ena tor, Kawaler order» Świętego Stanisława, zabierał w dniu tym publicznie mieysce wysokiego urzędowania swoiego, iako Biskup dyecezahiy. Liczne zebranie ludu, cechów, wład A departamentowych, znaczney liczby różnego stopnia osób woyskowych i duchowieństwa, tak świeckiego iako zakonnego, uświetniło tę uroczysiość. Okazałość iey i radość powszechną, ta tylko okolicznośd z.niiifc-szać mogła, iz JW. Pasterz dla słabości zdrowia, sam zjechać nie mógł. W i« mieniu więc iego, JW. Luboradzki, Biskup Tanazyiski, .Suffragan Pułtuski, iako pełnomocny dopełnił obrzędu. Wprowadzony do kościoła katedralnego od cechów, przyięty u drzwi kościelnych od Prałatów i Kanoników, na kapitułę generalną zgromadzonych, w assystencyi reszty duchowieństwa, po odśpiewanern Te D e u m z krzesła Biskupiege, powitał wbudniących wyrazach owieczki nowego Pasterza; a ofiaruiąc im iego przewodnictwo, zachęcał do gorliwości w wierze od przodków powziętey. N a to odpowiedział mu pierwszy z przytomnych Prnłatow W. JX. Kuczborski, oświadczaiąc radość całey owczarni z pozyskania Pasterza, w którym znayduie przyr mioty pierwszych kościoła Biskupów, zapewniaiąc o iey uszanowaniu i powolności, tli* dzież prosząc o iego dla niey błogosławieństwo. Po mszy pontyfikalney o godzinie 3dany był obiad kosztem JW. Biskupa na sto osób wszelkiego stopnia, godności i stanu* Z Petersburga d, 13. Kwietnia. Nay wyższy m J. C Mości ukatem'4 Wielki Xiążę Mikołay, mianowany z09tał Kanclerzem uniwersytetu w Abo. Z jVilna dnia $. Kwietnia. W niedzielę dnia s t. raca, około godziny 4tey z południa, raptownie przybywaćzaesę ny, rozlała się po całem budownem nadbrzeżu, Sofianikami zwanem; bliższe ulice wieden bystry zamieniły się potok; mieszkańcy na poddasza wynosić się musieli. Młyn mieyski przy moście zarzecznym zatopiła i część mostu uszkodziła; łamała-, wywracała i znosiła budowy. N a Syrokiszkach, za ogrodem botanicznern, podmyła górę BekieSZOWq zwaną, i część jey upadła. Lękano się, iżby uieupadł i gn bowiec na tey górze, pamięci Bekieszil wystawiony i zwłoki ić-go pokrywaiący; ze dwóch siren udtrzaiąc gwałtownością pędu na groblę między spustem ,i wspornnioną gorą-, w iednym mityscu tey grobli niczostawiła nad 5 łokci ziemi, która przedziela koryto prowadzące wodę do młyna Królewskiego, od koryta zawracaiąctgo się i okrążaiącego potem ogród botaniczny. Do samego i ui ogrodu wdzierała się wada, która zalawszy podwórza, domy i ulicę, tam przychodziła; aie uczynione rozrządzenia i straż postawiona przez "noc całą, niedopuiciły szkodzić tak kosztownemu zakładowi. Około młynu Królewskiego, dwa iakby nowe i dość głębokie wyrywszy koryta, iednem między spustem młyn u i łazienkami, drugiem, między teroiż łazienkami i młynkiem dawniey Hrabiego Niesioiotvskiego, złączyła się z głównem swoim korytem, którem do Wilii wpada. Wielkie są szkody przez wylew ten zrządzone. Woda naprzemian zmnieyszała się i przybywała, zawsze z nową. ezkodą, aż do dnia wczorayszego. Powódź 'Wilii; również daleko zaymuiąc, znaczne zabrała kapitały Właścicielom drzewa, którego składy na brzegach iey mieli i niemało innych szkód zrządziła. · O podobney. powodzi na IVilence) nay starsi z mieszkańców meparniętaią. Ocalenie od klęsk większych należy się iedynie przezornym i wczesnym rozrządzeniom i czuyności Poucyi tuteyszey. Z okolic dochodzą wiadomości o wielkich /\ - 4ezkodach w różnych mieyscach przez powódź dnia Sgo zrządzonych. Dnia 12. Kwietnia. " Do sczegółów powodzi tegoroczney, przydać należy: źe kanał, prowadzący wodę do młynu Tyszkiewiaowskim zwącego na (0pławach , zupełnie osuszony został; gdyż woda wyżey, przy samym prawie moście drewnianego młynu, także Tyszkiewicuowskiegoj przerwawszy usypaną tamę, t owo utworzoną sobie drogą poszła do naturalnego koryta rzeki swąy IV>ilenki. Na grobli za ogrodem botanicznern nad 3 łokcie szerokości ziemi nie zostało, i tę utrzymano iuź przez obwarowanie deskami i ciągłe czuwanie straży z kilkunastu ludzi. Chałupa pod tąż górą nad brzegiem, pczed powodzią więcey, iak na 20 łokci od wody oddalona, nareszcie rozebraną bydź musiała, a brzeg aż do samych ścian iey upadł. Most na IVilence prowadzący z Popław na Równe vole y został cały, ale z obu stron od brzegów tak oddzielony, ie pomiędzy dwóch Koryt, nad trzeciem zrębami itgo obiętem, zdaie się wznosić. U Bernardyńskiego cmentarza murowany parkan dosyć ucierpiał. Ponad Wiliiq. z o bu stron Zielonego mostu, na lewym brzegu tey rzeki, wiele domów wywróciła, albo zniosła. Dnia ijJ. Kwietnia. Tuteyszy Gubernator cywilny otrzymał wypis z dziennika Ministrów z dnia 30go Marca r. b. potwierdzonego od N. Pana, mocą którego, na wniesienie Generała Marszałka Polnego, Xiecia Barclay de Tolly, postanowiono: aby woysko opatrywanem było w żywność przez szlachtę, za regularna, opłatą. Po miastach zaprowadzone będą; księgi, w których każdy obywatel podpisze się na to, co na siebie przyimuie. Obywatele będą także wynagrodzeni niezwłocznie, za dostawione dla woyska, za kwijami kommend, peiiwody. Wyznaczony hl był dzień.zaślubiema ArA i i 4 Y Klementyny y lecz dla smutnego ! ! & · &. śmierci N. Ce sarzowey, dopiero po skończoney Żałobie nastąpić mote. DoLyny oblubieniec, Xiążę leopouJbycyliyeki ziedzie tu ku końcowi mieSią-cu Lipca, i , Hrabia Tfreyrihg., mianowany jest Komisar»m do pc:xjcl ta 4II(c»A$h*&ifTM»-. \ Ha usrilck-Herte l, a d o objęcia "as*>ch .. Nadreńskirh i FuWawskich nabytyca kra.ow . Hrabia Re. Merg r znayduiącyAs.ię yJigW forcie. N Cesarz przybył dnia 30. Kwietnia do Trmtu, gdzie przyloty został caygłosmey· szemi okrzyki- uradowanego ludu. - , Patent J' C:- K. Mości, *wydany ekńa 24. Marca, przywraca w Tyrolu Konstytucyą Stanów z niektoremi poprawami. Do Stanów należy Prałaci, Panowie, Szlachta, M.e«czarne i Włościanie. Powhty lrteilt i Br ixen iako należne tera» do Tyrolu, mala też sam * Konstytueyą. Dziedziczne stanowe urzędy otrzymuią znowu prawa ewoie. Cesarz mianuie Naczelnika Stanów kraiowych i powierza ten urząd Gubernatorów.. Rozkład i pobór podatków gruntowych należy do Stanów, które Jednakie bez «Zwolenia Monarchy żadnych podatków 1 damn rozpisywać nie W g ą. S tany mogą na prawnych zgromadzeniach swoich prośby 1 przełożenia w imieniu kraiu albo do Cesarza po-.Vłaó, lub też kraiowemu Gubermum podawać, które ie potem Władzom nadworn y m przesyłać powinno. Deputacye do Dworu mogą, bydź wysyłane mi tylko, « pozwoleniem Cesarza. Dług kraiowy Tyrolski ma bydź naprzód obrachowanym, a potem wyidzie oświadczenie, w iakiey mierze Stany przyiąć go powinny. Tyrol wystaw, tymczasem na obronę. Monarcha pułkstrzelcaw, 573 - złożony 2 4rech batalionów; dalsze zaś urząl dzenia względem Tyrolskicy obrony kraiuwey późniey wydane będą, Stany obierai-j Deputowanych na zgromadzenie stanowe z zachowaniem j>rzepisów względem wyborów; mianuią takoż Urzędników stanowych, nie przekraczaiąc iednakze; .uchwalonego przez Cesarza etatu osób i pensyi. "Wszystkie uchwały Sc-ymu, iężeii się nie samych tylko próśb i przełożeń tyczą, musza, bydź Cesarzowi do za: wierdAenia przesyłane, JIe.YT. Stanów składa się z 52. głosuiących, 13 s tu Z każdego Stanu, beYHAebra.n;, _ może tylko w skutku wezwania Cesarza, i musi .się znowu rozwiązać, skoro Guberniom Cesarza oświadczy, fe Kongres wydziałowy rozeyśdź się powinien. Na tym wielkim Kpngressie wydziałowym prezyduie Naczelnik Stanów, a Marszałek;"kraiowy ma dyrekcyą onegoż. Kongres ten iest zwyczayną i porzą.dkową reprezentacyą, mającą prawo stanowienia w imieniu kraiu we wszystkich .przedmiotach. Dla sprawowania bieżących interessów stanowych utworzona będzie w Jtlsbruku, pod prezydencyą Naczelnika Stanów, nieusiaiąca- stanowa Instytucya, złożona z 4rech głosujących Członków, stanowych, wybranych z każdego stanu; będzie ona w urzędowaniu swaie,m dozorowi Stanów i kontrolli Rządu podlegać. Szlacheckim Członkom Stanów pozwala .się noszenie munduru, iaki mieli przed < odstąpieniem Tyrolu. Wszelki Kongres wydziałowy zwołanym będzie uit-bawnie dla złożenia uroczystego hołdu i, odbywania ob owiązków l swoich, skoro wybory Członków onegoż według przepisów ukończonemi zostaną. Dnia 17. Kwietnia odbyła się w Wetwyi uroczystość postawienia tia dawID.m mieys<;u hva Weneckiego, na Jctórcy był .obecny N. Cesarz i tego samego dnia opuścił W$necyę. t)nia aggo wieczorem przybył Xiążę Wellington do Valenciennes. Wczoray obeyrzał twierdzę, a dziś stanie w główney Itwaterze Cambray. Rzeczony Xiążę niemal codziennie odbierał i wyprawiał gońców. Druga izba generalnych stanów rozpoczęła dnia 30. z. m. w Hadze swe posiedzenia. 0 zł za granicę kraiu. Odpowiedział on tylko na t o, co go osobiście dotyczę, i oświadczył, i£ we wszystkiem, w czem by mógł drugiego zdradzić, lub bl komukolwiek szkodzić, pa*« m i ę ć m u n i t d o p i s u i e . ( »d ym u list i ego do Lorda Grey pisany pokazano, powiedział: »Dla tego to.wfjśnie tak długo milczałem, chcąc azebyiielaOj ko większa zbrodnia, którey eię rząd . Francuzki dopuści! Para Angielskiego, na iaw wyszła. Dojjąłem moiego zamiaru. Wiedziałem dawno, źd list móy prztięty. Chciałem tylko, ażeby mi go pokazano." Przeciwko temu zarzutowi uczynili Komissarze następuiące zapytania: "Pytamy się WPana, czy tna kto prawo, użalać się na zgwałcenie pospolitych zasad, zostaiąc sam w podeyrzetiiu, iź takowe pierwey zgwałcił; czyli rząd obowiązany iest, nietykać listów prywatnego człowieka, skoro przeciwko nieniu iest podeyrzenie, iź godzi na zgubę fządu; gdy go posądzać moźua o zgwałcenie praw gościnności? Pytamy się WPana, czyli w takowern przypadku nie ma łząd prawa, .które by miał każdy prywatny człowiek, to iest: prawa własney obrony? czyli się nieznayduie w tym -samym przypadku, iak człowiek, którego życie zagrożo* n e, a który dla uratowania go, chwyta się zakazaney broui? Teraz przeszedł fVilSOl l do innego posądzenia,- i wyrzucaj' rządowi, iż uiął iego służącego, przedarował go i odraził od niego. Przełożono mu potem niektóne mieysca z dawoieyszych listów -pgzez niego i i-do niego pisanych, na co nie -był zawsze w stanie dać iasuą odpowiedź, i nayczęście,y składał się, tern, iż sobie tego nieprzypomina, lecz ieźtli to napisał, niemożna tego inaczey brać, iak tylko w ogólnem rozumieniu. Miał on, między inneaii, wyrazić w swych listach: "Głoszą powszechnie, iź Eurbonowie zostaną wypędzeni; głos ten obiia się' prostą drogą o Dowmngstreet." «-"Czemuż nie podniesie kto głowy we FranCyt? Dlaczegóż lud tak spokoyny iociąźały?" Zrzucenie z tronu Burbotaów nieuchronne. u "Zamach co tylko wykonać się maiący, straszliwym będzie, i mam nadzieię, iź ludy Europy 00> głos, który do nich wyidzie, nie będą głuchemi iwieczymftmi." Hutchinson bYlfceiedm razy słuchany. Zeznania iego są nayaLiiey znatzącerai. 3?6 Rozmaite wiadomości. Po dług doniesień z Karlsruhe einia 6, Maia, Jcy Królewska Wysokość W. Xiezna porodziła, srzęślinie syna dnia i. t. m. W Rzymie zamordowano przed niejakim czasem Kapelana Kardynała Doria. Sprawca został odkryty i w sposobie odstraszającym stracony, to iest nayprzód go żelazntmi maczugami zabito, a polem czwartowaho. Dnia 21. Kwietnia śpiewano w Genui Te D e u m z powodu zawartego pokoiu Z Algirem. Kroi Hiszpański zakazał bitwy byków, która dawniey byłą AW zwyxzaiu podczas wielkich uroczystości dworskich. . f Pewnemu Oficerowi legionu Angielskor N iemieckiego trafiło się stać kwaterą w klasztorze, gdzie od iednego zXięży tamecznych dowiedział się następuiąctgo zdarzenia: W wiliią wyiścia oddziału b 'rancuzkiego, który podczas ostatniey woyny siał dwa tygodnie w iednym klasztorze Hiszpańskim, stary Opat zaprosił «ayznakomitszych Oficerów do siebie na obiad. "Zgromadzili się wszyscy; 80letoi starzec rozweselał gcśei sptłniaiąc z nimi kielichy. Gdy sobie głowy zaj. grzali, otworzyły się drzwi pokoiu Ładalnego, 1 wszedł Xiądz w, ornacie z monstrancja -w ręku. Strach ogarnął wszystkich Francuzów, 1 iak wryci stanęli. Moi Panowie A rzecze do nich Opą * , osłabiona starością ręka moia niepozwoliła mi walczyć w 0twartem polu Z uciemiężY 'cielami ; użyłem więc trucizny dla wytępienia hordy złoczyńców, którzy 0yczYzne moię pustoszą. Piłem i ia to zatrute wina; wkrótce staniemy wszyscy przed naywyższym sędzią; ieżeli się chcecie spowiadać, wysłucha was móy kapelan. To powiedziawszy Opat wyszedł, zostawuiąc gości w ponurey rozpaczy. Niezadługo potem wszyscy umarli. Dodatek. stwa Poznańskiego Kr. +0. Z Londynu dnia 3. Kata. Wiadomości Parlamentowe. Dnia a 6. wniósł Fan Jjf Newport w delrrey Izbie rzecz o położeniu lrltmdyi. Wystawił on nasamprzód obraz stanu lrltttldyi od połączenia iey z Wielką. Brytanię aż do czasów Jakoba h -gdzie wysłano z Anglii y osadników do prowincyi Ulster, którzy iednak nie iako wołanie, lecz iako żołnierze kray ten zaięli. Tym sposobem, miasto polepszenia ówczasowegp etanu kraiu, rzucono nasienie zamieszków i niezgody, które dotąd ciągle trwaią, i od dawna były źródłem wszelkiego niesczęścia dla lrlandyi. Potem przeszedł dosyć obszernie rozliczne środki, których użyto od owego czasu aż do rewolucyi, od rewelucyi aż do wstąpienia na tron domu Hannowerskiego i odtąd aż do połączenia lriandyi z /#*. Brytanią, i mówił sczególniey o postępowaniu "Parlamentów Irlandzkich przeciwko własnym swym konstytuentem. I tak Parlament za Jerzego I. mhwaiał iednego razu summy pieniężne na s i. lat następnych; środek ten o mało się nie utrzymał , kiedy większość głosów przeciwko niemu mówiących, z iednego tylko składała sie głosu. Inny Parlament za Jerzego 11. trw3ł wciąż przez 33. lat, i tym sposobem przeżył wszystkie związki, które miał z początku, i oddzielił zupełnie swóy interes od interessu ludu, a to rozerwało łańcuch między ludem i rzą'"" dem. Takie było położenie rzeczy aż do roku 1778, gdzie cała niemal siła woyskowa wyciągnęła z lrtandyi dla woyny Amerykańskiey, i kray samemu sobie był pozostawiany. W tym' czasie wszystkie stronnictwa były spokoyne, prawa panowały, i każdy rhętute pełnił swą powinność. Przed połączeniem lrlandyi, podatki tego kraiu niewynoAiły nigdy więA cey iak 1,500,000 fufitów szterlingów rocznie]l odtąd zaś wy? datki roczne wynoszą w średnicę 4,500,000funtów szterlingów, a dług powiększył się od 84 m.Mionów funtów szterlingów do 1 so miilionów. lrlandya w ciągu aoletniey woyny wiernie i mężnie znosiła wspólne ofiary, a. przecież dziś, gdy czas ten minął, iest itsczft 6 miUionów mieszkańców, wyłączonych od korzyści Konstytucyi, r 2 5tysiączne woysko stać ma w tym kraiu, dla utrzymywania riiespokoynych na wodzy. Dia czego'z w lrlandyi więcey nieposłusznych niż w Anglii A Ze źle rządzona. Izba przeto sczerze zaiąć się powinna rozpoznaniem sposobu postępowania sobie z lrlandyę. Pan Newport kończąc wniósł o adres do Xieeia Regenta, ażeby w nim wystawić konieczność trzymania 2 5,000 ludzi dla lrlandyi. iako sprawiedliwy powód do ściślejszego roztrząśnienia stanu tego kraiu, i prosić Jego Krolewiczowskąt Mość, ażeby dla zaradzenia temu złemu udzielone były labie potrzebne tym końcem, dowody. Pan Peel iednego był zdania z swym poprzednikiem, co się tycze stanu, w którym się lrlandya znayduie. Powiedział on między innemi, iż Izba nadewszystk-o zgłębić powinna stan niższych klass ludu i proponował odmianę w adressie, to iest: ażeby w nim. wyrazić żal izby, iż wewnętrzne niespokoy» ności lrlandyi wymagaią utrzymania na ten rok znaczney potęgi woyskowey, i prosić Regenta, ażeby o rodzaiu i wielkości zaszłych tamże rozruchów, tudzież o środkach, których władze mieyscowe ku ich uśmierzeniu użyły, dokładna sprawa Izbie była zdaną. Pan Plunkett twierdził, że ieżeli niemożna inaczey. przytłómić niespokoyności w 7rlandyiy iak tylko siłą woyskowa, to nietylkc* 25,000, ale nawet 40,000 ludzi iest za mał o. W lrlandyi panuie stanowcza nienawiść przeciw ustawom i rządowi, a przy tern UPyznać trzeba, lZ systema., Łtórym się Względem tego kraiu rząd poweduie, ieet bardzo złe. Proponowano dwa sposoby polepszenia stanu IrUnidyi J poprawny syst«, m wychowania młodzieży i odmianę w wyborze urzędników (Sherifow.) Pierwszy środek iest za powolny, drugi niedostateczny. Przedewszystk'em nastąpić powinno oswobodzenie Katolików. Wielka ich część przyiJiyłna Jest rządowi, i. trzeba się starać o utrzymanie iey przy tyra sposobie myślenia. Wolność druku nadużywaną iest do złpśliwych paszkwilów przeciw rządowi, ale czegóż się nie dopusczaią i gazety, Łtóre pod bezpośrednim .rządu zostaią wpływem? lr landy a znayduie się dziś winnym stanie, niż dawniey. Handel iey powiększył się w ciągu ostatnich lat 50. w dwóynasob, rolnictwo w czwórnasób, a ludność w tróynasob. Irlandia zdolną iest do wielkich natężeń i może hydź główną podporą Brytańekiego państwa, doznaiąc przyiaźnego z sobą obchodzenia się. Lecz ieieli tego nieuczyniemy, to łatwo złączyć się z nią może obca potęga, i przyiaciel stać się w ów czas może nayzaciętszym nieprzyiacielem. Przed 16. laty zapewniono lrlnndyi przez unią Jcorzyści Brytańskiey Konstytucyi, a przecież wszystko, co odtąd uczyniono, kończyłe się na nieludzkich ograniczeniach - N ie powinno tak zostać; trzeba złemu koniec położyć, l u b oczekiwać, iż to złe codziennie stawać się będzie gorszem. Ministrowie tęgo kraiu powinni bydź zniewoleni, ażeby obmyśleli dogodne środki, przez któreby u wszystkich Łlass mieszkańców ziednać można miłość i przywiązanie do Konsiytucyi. (Powszechny okiask. ) Odmiana i dodatek Pana Peel przyięty został w i87 przeciw 105 głosom. Dnia sg. o godzinie 3. z południa. Lord Prezydent na czelp rady mieyskiey podał Xieciu Regentowi w Carktonhouse dwa adressa, z których w jednym proszono "Xleria, ażeby użył całego swego wpływu u rządu Francuz« kiego względem zapwbb żenią niesfornemu prześladowaniu Protestaatow w pułudniowey Frmicyi, w drugim zaś -winszoua 10 Regentowi z powodu zawartego pokoi u pz>y v-vy> nurzeniu nadziei prędkiego a -dosczętnego zniesienia handlu Afrykańskiego niewolnika» mi. Xiąźę Regent miał na «obie tmifertn pułkowy i wszystkie ordery. W odpowiedzi swey na pierwszy adres wyraził między innemi, iż okoliczności, i ró reich powodowały do ułożenia adresu, uznaie z równie dotkliwem, iak oni, uczuciem, leiz że iest wielką dnia niego pociechą, mogąc ich zapewnić, iż ich bynaymniey tiienakAży przypisywać brakowi gotowości ze etrony rządu Francuzkiego, który wolności Tc-Hgiyney, opieką i pomocą swą zasczycaney. nigdy naymnieysziy czytać oie będzie przeszkody, Z powodu drugiego adressu, podziękował Regent w nayłaekawszych wyrazac'i za z ł o ione powinszowanie, przypuścił całą radę mieyską do pocałowania reki i p3»ował błiee TiizATomasza Hi! na tsLawakra. 2 Anglii wciąż się bardzo wiele lu zi wy. nosi do pełnocney ameryki; są to po naywiększey części pracowtc włościanie, którzy z biedy lub nieukontenlowania oyczyznę SWA opusesaIą. Z Bukarestu dnia 7 j. kwietnia. Założone tu zostało L i c e u m, w którym I2stu nauczycieli uczyć będą Philologie Matematyki, Filozofii, staro-Greckitgo, Łacińskiego i innych ięzykow. Pierwsi Hojarowie, inne oraz znakomite osoby, znaydowały się na otworzeniu ł<-go Instytutu. Ze Stambułu dura 23. Marca. N adrszła wiadomość z Hagd*du: iż nhledwie Arabskie buntownicze hordy: Abedei Setner, Wprowiicyi Negid uależycie ukarcone zostały. W oysko Miltma uderzyło "i nie wiek okopach, i ubiwszy 1,500 łudzi. zi.aki.mvtzych. buatowuików, nadesłał tu Wielkorza_dzca, a te podług dawnego zwycziiu, na wicikuy bramie Sertliu'" JIa widok Wystawione zostdły. Z fI t. D O m i n g e. W Królestwie tiayti obchodzono w StycznIU z ntiywicksyą uroczystością rocznIcaniepodległości tr-go Państwa. -- Zabiera lil<; na wojnę między nami a Zjednoizou; mi Stanami Am e ry lei, Jl powodu powieeze i * dwóch Amer) kańskich poddanych, podejrzanych o przemycanie towarów. Okręjt Jiniowy i trzy Amerykańskie fregaty, otrzymały rozkaz popłynąć do Cap- Henry, i L\dać od kr, to ie t:od tuc jI ny J i wołów za sztukg u dgr. - chudych dito di to tucznych krów dito -- chudych dto · dito tueznych wieprzów dito chudych dito 4 i to koz, koiło w, cieląt skopów i owiec dito -koźląt i iagn ą* 4 i to koni i źrebiąt, bez różnicy, pro talar wartości dito JPoznań dnia 6. Maia i8»"'. Królewsko - pruska Kfgen-cy* v- C o 10m b U i t t m a r. B e n d Ha) b) c) d) e) j) g)fi) i)naniesienie. Świeży marynowany i wędzony · Ryński Łossoś dosuł h.nc.el starszego Gumprechta. Doniesienie. Świeży Hamburgski wcdzonyŁosoś dostał Scaniułuw Puwdski. Uwiadomienie. Dnia 19 t. m. przybędę do Pojnania z nieiaka liczbą bydła Tyrolskiego i zapiasjam HjW. gospodarzy, któizyby go nabyć sobis życzyli, ażeby t niże ze rnn, o nie się ułożyli. Ktoby sobie także życzył, ażebym mu za ko traktem sprowadził wecey bydła Szwaycarskiego lub TyrofsKie"'o, zechce się ze mną umówić 1 kontrakt zawizyć. Stać będę u JoztJaHUk za Wroniecką bramą p d trzema Lpami. P. Ri edl, hand'uiacy bydłem Tyrolskim. Urviadomhnii.. N a trakcie ad Poznania, ladąc do Swantndza, zabłąkany eh. rt przyswoił .sie dobryczki uiźey podpisanego; Włakici 1 takowego zgłosić si« może diS domu sub NI0 :y- wf\>zmiHiu na Wildzie sytuowanego, *. . Studniarski * 4 a Jlx 6 - 6 - 3> 9 - 97 - 4 10 - Uwiadomienie. Kamienica tu w Poznaniu poa liczbą 47 przy Starym rynku stoiąca, niegdy Antoniego I'obius-e ' sktego. obywatela Poznańskiego własna, bę z;e za wyrokiem Trybunału Poznańskiego na dniu lóm Października r, 1816. w wydziale pierwszym, miedzy pozostałą wdową Mary<,nną Tukaszrashą a Stroińskim, Opiekunem pozostałych małoletnich Sukcessorek, zapadłym, przez publiczna licyacyą, przed Delego*anjm Wnym Milewthim Pods<;d >ien», prze.da«aną, vi Poznaniu w domu Sądu Pokoiu dnia 28- Maia r. b i$ib. o g dżinie lotey zrana. Warunki - "pr*edaźy, mpgą bydź każdego dnia od 8 do 10. przed, a od 3 do 6 po pułudniu w kancellaryi Patrona Pasbowskiego przejadane. Poznań dnia 12. Maia 1810 r. Ignacy Orhńbki, W. T. H. D. P. jJ o przedania. Dom pod 1 Qr5III24. w bliskości kościoła Wszystkich Świętych, w dobym budynkowym stanie, w którym znayduie MC 6 izb, 7 alkierzy, dostateczna kuchnia i prócz tey osobne ognisko, góra obszerna 1 sklep, przy tern dobre podwórze, z zaiazdem ze stayniami, i małym sadki'em, test z wolney -i'ci ea dnia dzisiej szego do 1420 tego m. do przedania. DoMadnieysza wiadomość powziąść można w Expedycyi Gazetowey. Poznań dnia 17. Maia igió. Do przedania. Z mocy wyroku Prześwietnego Trybunału Departamentu Poznańskiego ł sądowney tradycyi, nastąpi publiczna przedaź na dniu 19. , 2 O. Maja r. b. w mieście Pyzdrach na przedmieściu Rybi t wach zwanćm, zawsze rano o godzinie IOtey, rożnych domowych, drewnianych, faiansowych, gliniannych i żelaznych sprzętów, piec iediin żelazny do izby, K tury zebranym na lato bydż" może, krowy dwie, za gotowe pieniądze; ochotf kupna maiących publicznie się uwiadomią. Szroda dnia 13. Maia 1816 f. Jan Meifsner, Komornik Powiatu Szredzkiego, za upoważnieniem wysokiey Zwierzchności do Powiatu Pyzdrskiego. > . . Przedaz i Dzinzawa. Z mocy wyroku Prześwietnego Trybunału Departamentu Poznańskiego i sądowney tiadycyi, nastąpi publiczna spr-zed*ź 34 sztuk postawów białego @rdynaryinego krajowego sukna na dnia 21. Maja r. b. zrana o godzinie IOtey; tudzież będą publicznie przez dzierżawę na lok ieden lub więcey, domy 4 z chlewami, 4 ogrody na warzywo, małe pólko w ogół na 5 morgów wynoszące, wiatrak ieden, wszystko w dobrym stanie, na dniu 24tym Czerwca r. b. · wmieście Miłosławiu w Powiecie Szredzkim, puscźone; o warunkach dzierżawy można się każdego czasu u podpisanego, lub u Uf. Franciszka Dziegieckiego, Burmisttza w Miłosławiu, dowiedzieć; sukno zaś, lak wyżey, na terminie zaraz za gotowe pieniądze przedane będzie; o czeui do publiczney wiadomości podaię. wSzrodzie dnia 13. Maia 1S16 r. Jan Me ifsn er, Komornik Powiatu Szredzkiego. Do przedania. Na mocy w Prześwietnym Sądzie Pokoiu Powiatu tuteyszego pomiędzy Szl. Henrykiem Eichkaum, właścicielem młyna papierni w Mucborfziaie, Powiatu Międzyrzeckiego, a Szl. Wilhelmem łerdynandem Naukę, Kredytorem pryncypalnym 2 młyna wodnego w Muchodzinie, na dniu 29m: miesiąca Marca roku bieźąeego zawartey i w tey mierze do podpisanego uczynionego wniosku, - zostanie młyn papiernia, wraz do tego naleźącemi grun tarni, w wsi M uchodzinie w Powiecie Międzyrzeckim leżąca, według urzędowey na dniu I I . Kwietnia toku bieżącego zdziałanej III Y , nasummę 2246 Tał. 13 dgr. oszacowana, w drodze licyucyi pubuczney wiy