J4
KROLKA MIASTA POZNANIA
(11)'ć ż,p ::;prawa stała, )iili gloRuą. () zwrot lIpomlliał "iQ bi,;knn ;mjawHki i l'J'ol,o::\Z('z inowroelawHki. Na tpJ'lnill wyznaczollY w kom;;YI',torzll gni,eźnieł-iskim Htawil Hię pełnomocnik mi,p ,zeZilil inow\'()('ławHk,ieh .Jan HYIl Trojall:1 i sam AnguHtYII. Tu ,jPrln,\k ojil'jal gllieżni,pllHki .Jau 'z Mo(lli sprawy nie I'Oz:-:tl'zyga. I('('z owi:lIleza stronom interesowanym, że j0,t żyezpnipm :\reyhislll,p:l. I)y ją. o(]p,laiĆ tIo ::;ąrlu IJis'l<lIl':\ lm zna 1'1:-.k; ego. no\\'iaduj{'nlr l'ii« przytem. 7,e antyfoll:1rz ten zrabowali I'rnf::Hey w ezasip na pad!; j ,;pall'!lia [uowroelawia 3 (1). ZapiHka sądowa lIi(', powiarIa. k:0rly to hyło. łah\!1I sili j'Pllnak 11omyIf'(o. Żl' stało Hil: to w r. 14:\1 \\' I'Z:lie najazdu krzyż\eki0g'(I na ziemi!! kujawską i dohrzY(ls'ii:ą. k'{'d.," tli wiątohliwi ryeerze. P. l\la I'j i sl'aUli koci()oly j zanwk \\' tpm mipsI'ie, a W I., \vłlH'łHWkn ohl'ahowali kltr'l1rę z kipliehÓw. kS::lżpk i iuny('h pa,ramPllt{nv ko?:eielllyeh i ,;palili wraz z zunkiplllł\l. Nil' znamy wYlliku proce,;u toczollrg'o już w l'oznallim Ze sprawy. k11"1':1 lila 'ZIlOWU w kOIl"ystOI'ZU poznal't..;kim w: 1". t 44(; przypllst:l'zadlY można" że nasz mi",trz liiI" odzllaczał H;ę rzrtel!locią wirEi:ą. ho oto l'zcigodny 8ęr1ziwiJj ze' oboty. kanonik POZ!I:JllSki i z:IJ1eW 110 plphan slIhoeki 'zarzlIea BlU prze«1 "ąd0m kOllsystorskim w ]'0zllalliu, że dan0 llIU przpz nieg'o Htarr obrazy z ko('iola parafj,Ji110f;0 IV NohoriC' do naprawy odllowiI wpr:nnlzip. alr' j{' lIast<;plli!' hprzetlał, a (10 kośeioła uał inne g-oJ',;ze i źle odnowioae. do eZ!'g'(1 :-iiI: z1'esz1ą sam przyznał.O::;kal'żony zapl'z,eezył wt>zy:\tkiemn ł1 ). a o,;tatl'cznego wYllikn tej intpl'e'injąerj sprawy lIi0 ZlIarny. Żyjf> on je"zcZf w r. 1454 i w tym roku sprzedaje żona, jego, EstN:l przez peltiomocnika, (:rzegorza kapelllH'znika, ,;ąsi:u1a SW0'f!,'0. dom z plal'ellI na Pias'izn. jlOł01.011Y ohok innego jej (lomn Mikołajowi ehiIIPl,ol'llowi ł "), zaś slIn .\l1gn;;tyn za)li,.;nj-e żon:e n:1 swym lIIaj"ątkn 11:1 \\'yp:ulf'k śIIIr'l'l'i :24 ?:rzywny pMgTosz:lmi tytnIPm wiana 1::",Po tym rokn zllika. Oli zllpelnif' z akt!,\V. lJatomia,st j,<zl'zp \\' r.
1470 żyj f' wrlowa )lO nim El't0I':t. f lila to l'l'zrz opieknn:1 swq!,'o 'Vojeiceh:l (;prlin:t zapisnje .14 grzywny. zahrzpir'{'zołH' j-pj przez IIH!Ż:t. tytli lem pos:lg'n i \Vi;m;ł. r1zi('I':ol1ł zln:tl'lq,!,'o sYlla, Lnkas/a imni!'rza. a :-:wm wnnkom, .\Ipk:<emu i 1:ar),;II'zr'. z t!'1II jf'lln;\k
39) ITIano\Vski, Acta capiluli II, nr. 3tR.
40) lJlngos7., l1istm'ja, IV, str. 4f,7-4GS.
41) IJIanowski, Acta capituli, II, nr. 121(342) Scabinatia Poznaniensia 14:J0-1460, k. S6.
43) Tamże, k. 91 v.

W:5t rz,eż(,l1iPIn, że. gdyby w 111 I k(",' przeżyła, to, pIJ jpj {;mierei mają hyć te pi011iądzc rozdzi01olle po r(nvny('h ezęeiaeh (Ua kociol(m' ś. l\Iarji l\IagdllellY, Bpl'IIarrlyw')\y j . :\lareilla H ). YII jego AlI(h'zej. bIJ r'O- do wYllliplIiollego wyżej ł.ukasza l'rzypHSzezamy, że JJył pasiorhcrn. j'0::t altarzY:5tą w koeieh> ś. .:\<Iarji Magdaleny. \Y r.
1470 orbtępHje Ol] I'Zl:(' :,;p;lrlku 1'0 oj en. zabezpieczoną. na domu na, l'iasktt, Hinezy Haekelllu me:5zezallinowi pozllmbkielllllr.). ie nwmy żadnyeh wiallomośei o eZYllnoeia('h arty:-;tyewYl'h jlllH'go wspM('ze:5nego malana \Y i t a, al0 za to wykazuj,f' on dui! rtlehliwo{;(\ \V kupowaniu i '''l'r7.erla.walliu l'eallloci. \V 1'.,144:3 kupuje' od l';otra lwfciarza plae pr'zy.ulicy prowadzącej ku Bożemu Ciału, na Piasku polożony mil:rlzy (Iomami malarza Au:UStYII:1 i Czal'llego Macieja6), a mic"iąe pÓźniej dom w t,emsalllem mil'j,.;eu H ). \Y l'. 1445 :-:pl'z-edaje plac w sąsiedztwie poprzedlli,pgo 1'010żony między domem własllyn\ a J:t'i{ólw\1l p'ergamelli:-:tą Krzysztofowi Bra I\i)ezwikowi- I "), zaś w nastpnym roku drugi piat' w ,.;ą sipdzt wip, K rzvsztofnwi kapeluszllikowi H ). (lprÓez na Pia,,;ku po.. :,;i:tll:t dom 1'(,'\nież i w śI'Ór";lieśeiu przy ul. \V odnej po l(,wej stronic na, rogn tuż przy hramif' t-cgo nazwi"ka, sprzedaje go j,erIna\{ w l'. j ;):.: J:IIHlwi BUl'mist.rzowi picl...arzowi:,(I). Jcs,tto jego o"tatnie, wystąp:enie w aktaf'll mi0jskieh. I I ::tosul1kach jego rIJllzilleYl'h tyle tylko wiemy. że żonaty był z niejaką Barbarą. ktÓra jako wtłowa w r. 1471 przpdahl Andrzf'jowi Drf'herowi dom II,L 1'1:,kH pod wantlIkipIlI, Ż0 nabywca do ,;mierei bęrlzi,p ją żywiŁ i llawał mipszkani,p w nabytym r1omu 51 )., .J0dplI raz tylko pojawia i(: rÓWif'8I1i'K po-przpdlliego malarz \\" i II l' en ty. kt('lry w r. 144:> zilpisuj-e na, swym majątku żonie Katarfyn'r' 1 grzywi0n tytułem wialla :;2).
.JIlŻ lepiej przl'dstawiają się wiarlomo8l'i o malarzu l' i o t r z e kr(,ry na zam(lw;l'lIie i)lehana 1ikol:1ja malwał ohrazy do kOl'io
44) Hcab. Pozn. 1-i63-1-!75, k. 102.
45) Tame, k. 165.
4liJ Hcab. Pozn. 1442-HJfi k. HJ.
47)" Tame, k. 20.
48) Tame, k ()G.
4!lj RC':lU, Pozn. 144G-1H!J k. 24.
ulJ) cab Pozn. Hi".0-t-l60 k. 8u' 51) cab, Pow. Hli3 -U7u k. Ifi".
52) SC:lb. POZJl. 1443-14J5 k, GO.

Kt-{(.)NIKA MIASTA POZNANIAła par:łfjalnego \V 1'{'mpowi<> i ng-odził :-IiI: za nip na 11 g-rzywipn. l'lph:ł II dał n:t po('zet roboty 1 g-rzywn<> o zapłar-Plt!0 reszty skarży w r. 1447 malarz pkhana. Na termillip w konsystm'zll pozn:u'lskim \\ YZIl:u'zo'llym w dwa mi,psic11'e. pllźni0j zCZlIaj(3 Piot,r, ŻP otl'z:nna,ł Z:I ohrazy 01\ Ilatr>ey 1łikoJaja. pl0b:wa .Jalla  grzywny. rpszt!: Z:lŚ ma otrzym:ll' po f;{;. Ntani"ł,lwi" i l\falgorzaf'i,po;:). Ż(,zf'lłin malarza :shtlo :-:ir; wido!'ZlIip Z:lllol" gdyż sprawa ta nil' pojawia si<: jllż \V "q(lzi<> konsy:4or:-:kim. xlalowidl:t. Piotra nip za. eh( w:lły sil,' \\' r'empowi'0 i liiI' ma [10 nidl ohpl'nif' alli ?;1:ułur.I). \V Poznani n za mn 1'aTll i mia."ta kolo nmstn, z:!)wwnc na Warl'i,0.
po'\iada nasz malarz dom. na 'ktin'y zaeiąga w r. 1447 dług- t gTZjwj'en pól grOl-;za m i 11 .\ndrzpja CZ'0\Vl{'ra z obpwiązJ.;;i,pIIl pl:u',' nia t g-TZ'wny pl'O!'.f'Illtll rorznier.;;). nil wyhitJliejszyl'll m:t1al'zy Iltlzllał-Iskil'h nalr:ży \Va w r z y - n i {' (' N t II ł ,(' r, Z'V:łIIY popnłamip Lory I\I"Z r'lIl. .Jp."t 011 takż,p zaTł107lłipj:-lzy od iałłlyeh. jak t.o o tcm TIlOŻP1llY si prz,pkolla(' tąrl.
'lor> w r. 14:> zapisllj,l" "wym pasi,p'l'hom .1:1lIowi i Bartlomi,ej(Jwi fI gn',ywiell. za?; :onic swej Katarzynie. a. ieh prawdopodołl\lip mat('0 10 gTzywipll tytuł01l1 wiana "Ii), zaś w kilka lat p{Jżni-rj w r. 14/iO kupnj0 011 .Miko.Jaja (:zppida i Mikolaja W1Jl1Iwlllwrga dom }\IIr1rzeja ('zewRlel'a, Jeżący mi(:dzy domami J'<'l'zego łncznika i "'a- wrzY{ł<'a Ryma,l'ka. ('pna domu wpraw(lzie ni'0 \l'od:w:t j-e'żpli tipdlla'k ,,,,pźmi,p'lllY [10(1 n \.va.g G, i(3 dom hył IlHII'Owa.JIY i (lo ten 'w Hynku. musia,h ona hy(' zlla!'zną"i). O j,ego zamożno!'i wi:\(1.
!'z.y n'I\'Vllież i to, że w tym R:lInym rokn z:\pi..;nj-e SW0j: dnłgipj żonip Barhal'z3, ktill'ą nipd:nvllo pojął, tytlllf'nł wiana, :;3 rzywiplJ 'f)(',lgToszami Rzel'okimi"). Zjawisko to zwwmia/.p, jt'źpli nwzg-ir:- " d!limy, że' musial mi0l' dohri' zarollki. z pral'Y malarsi..i'Pj. \\' m;łjn 141iO r. zjawia siG t.llh'r w towarzystw:{', żony Ba,l'bary przpd r:łtl mi0,j.;1G! i ,,1;:I::da o' z0zn:lni<,. ŻP otrzym:tł od !\1ikoł:tja pkh:lIJ:t w Byd'gos7'('ZT (jO zł. wr:g-. lIa obraz do ko('iola parafialn('g'o w J:Ylłg'osz!'zy, kt{lry ma namaiowa{' tPRo',"lJi0 (lo 'kontraktu w 1'iąg\ł roku. ['o nkoł-łI'7plłill i do:-;tan'z,pnin r;hr:lzlł ma otl'z,\ Il1a(:
1\::) UlaJ1owski, Acta eapilulomrn. [I. nr. 1222, 1224, M) Kohte. op. C., Hl, sIr. 252.
55) Serł h. Pozn. 1446 l-1-ł9 k. 44.
Mj) Seab. Pozn. 145(1-1460 1. 40.
57) Tamże 1. 176.
58) Tamże k: 172 v .
jlo'l,'ze jO zł. \V\:g',C'I) Z;łtl'l\ł HO :d. \n:g'. za ohraz. Nłlllla 10 u;, to'\(' "zay ku'dzo dnża. \\ yj:ttkowo tylko :-;potykau:I. wza:." :,;;Uh l\ltJrpeht Wir,>!" \V lata,:;:. kiedy' tai II sl,ezytll I:I\\'y- \\'zi;p Z:l obraz M. Boskipj \\ j 1:iOK o..r 'hikłpa, "1'o('la\\ :-;{{ipg'o tylko 7 zl wq.,I;") N:łwia":.PUI za'lil:l\'Z'\ nalp,ży. że. wY,lIir'uiouy pk kw hytlgo:-;ki )liklJ-laj jlt r{"\\'IW(,'l('UII' altarzyb! \V ko('i('h' ::;łrji lagtl;tI"IIY w I'oz:' .n:,,';1). L'oilil'W;\Ż :dtarj,r' \V tYI\ł kO:'l'lr,k I,"i:ldali prz ',;,żui,e sa ,IIi ":.'lIowi:. H'!!' ',f:/,;i 'I"Y, przf'tn s'idollllY jPslf'1II przyp"sz('zal'. 'żP pll'łJau ;\Jiko[aj lIip hyl \\' stauil' jako ,,;y'l lIlif'z(,'l;u-ł"ki wyloży!' tak wiplkiej \lłll ]W za1pla\'PHil' ;ualarza, prl,yu;tjlllllipj f'O do l'il'l'\\:"wj rajy IiO 1.1. \n:g'. "'yłaui;\ ,.;i(: załt°łl' przYPu'sz\'l'r'lI'p. 7,1' dz:aj:,tI 011 jalo p(,]uol\ło\'Hik illlł\'j o,.;ohy. kU'r:! ::;ia{' hyło 'IW tak \\'.voką :-\11 I\ł t;. W dauy\'h tolIllka('h fłlud:lto.
n'lII II I("g' 1 hyt- j('d ui>!' .Ja.J\ KOI';f"If'f'ki \Voj\'\\'otla iu()wrod:l\Vki i sl;n(}.t.a lJ1:llhrl\'.I,i i hydg(),ki. ktf"1'Y uh'('o pr',źuil'j" ho \V r. 14lili eryg'lIjC' i' IIpoaża w ko('ipJ{'. parafjal]vlJl . Mikolaja w ydg'o:-\'''' l'zY ołtarz lIa (''ll'r 1'. :\larji U "). I )hraz tllle,ra lIie tlodlOwał ,.;il: do llalszYl'h l'/'asr'l\v. Odluyty lIiedawllo ohraz :\1. Boskiej w widkim ołtarzu tpg'o kn('ioł;\ j.e,;t () l<ilkarlzie.iąt lat pr'lźlliej-;zy we dług' O)lillji k,.;. pwf. nr. IJcttloffa. ks. Kll'ill<l i Dr. l'ajzJ,el':ikil'g',) i lIi,c moie h!' z oohą :-;tulera wiązany. (I lIla ła rZlI ,\ II tl l' l' l j 11 T' l' e w ,; e h 0, nip' posi:ulamy żatlu,\'('!! wiadolllo1'i,ei )loza tf>m. Ż0 ma, ŻOLH: Dowtr:. z kt",r:! w 1', 14:i.l ,.:I)1i,.;ują ,:ohie llawzaj-ełl1 lIIająLr;" w razie pl''lpżyeia G ;:).
Po illulllillaton'l\v >!'zyli m;lliatnrzyMf"". Ilot- rza.dko w 1'0I'lIallill 1;otyk:iIlYl'h. lIależy k'ądz ". i \:' l' Z 11 i l t a z n l; h 11 a.
Z z;:pi...ek zresztą ni('lieZl1y..h t1'llduo rlOjHI\. czy przebywa, 011 \, L'(IZllalliu, czy też moż.{' Jlelni ohO\'l'iązki dllchowHeg'o przy km<rir L Le )I::rafjllnYIl1 w DL;:hnil". \r Każdym \':-1zip z ]lo\\'ollu śe'i:-;Jyeh związkr'"v z l'ozll:lniplll do llLiejll'\HvYl'iJ <ll'tyMÓw 'lal;czonYIll by.. I'0wini,pu. .JI'IIlU tIJ w r. 1.4:i1.i powierza k:lJl(JUik l'0l,iWllSki .Jan Twa\'rlowl,:j 'le"zyt' k:-;iążki zwam'j .' \'ia.til'lI';". j-P:iZl"loC lIieojlraó9) Consulllria Pvzn, H4!!-147() k. ;)8' 60) Warschal1eJ', Die Posener Malerinnung. op. c. sł.r. .J.tH.
Hl) COD s, Pozn. 1449-1470 k 74' r. 1462. · (;2) Becker, Documenta ecc1esiae civitatis Bidgosliensis. Berlin 1918, str. 9-10. 03) Scab. Pozn, 1450-1460 k !J3.
gR
KR0NIKA !\IlASTA POZNANIA
,-,"iOIle do illulIlinowania. nlly roi( millął: :1 "'i0rzhi(:ta k"i:,żki liiI' 7.\\Tr)e:1. upomina :-:i<;, Twardowki 'v r. 14G7 }lI'Z{,Z ";W!'g'(I I)(nn Hl(lI"nika t;lni,.;ława U<'l'lina W' konsy,.;tol'zu poz.rtal'lskim o .kj zwrot lnh rÓwllow:lltol' w wy.-()koci 4 grzywh'u. 'Vif'rzhif:ta '\nil",.;ł na pimie prośb o 0xl'epejl:n 11. .J aki o,.;tatf'f'znil' :-:pra wa o])1'(')t wzięła. niewiemy. Kip ma nil' w:-:l'l..lnew ZP sztuką, ale wi:Hlezy wymownie.
n dl:ll'akterze 'Vierz1Jic:ty, 11 if'odzl\aezająecgo ,.;ir: ,.;km pula tnoeią w (lotl'zym'waniu zo11Owiązal1 fakt.. Żf> w r. 147; "karży go l\' kOlby:-:tOl'ZU \'fi1właj felezPł- i łaziehllik poznai'hki IIr'z!'z za',.;tl:IH'0 ,,;wPg'o Pawia z ł.r:czyey o zap!a,ccnie 1 zł. w<;,g. za' lekar:-:twa r-u}linl\0 11 niego IWZ0Z 'Vipl'zhiętr:, ktÓry knrował ię li nicg'rJ i Zll1'Owi!' or1zy:-:kal. Kiewdzic:eZllY paejcnt nip llmić, 7.[' li nieg'o aie 0(1Ibl. j('>,zezc n:1 110bitek wohee po,.;łalJca upomill:ljąecg'o si o II;!' lli:!r1z.e zni0ła\Vił lIa:-:zf'go lari0hnika lIa'zywająl' .:o łotrpm. złof1zi!'jem i ki-ep,.;i<::im mcdykiem. To zl'p,.;nl'i{' repu ta e ji ,.;zaeuje :-:oh::-. z0lżollY JW 100 zl. wr:g'. i domag-a ,.;i ,.;kaz:l1Iia, \Vi0rzhir:ty IW tr: k:m: pI'Z!'Z sąd bl11,;y"tor,.;ki. Sąd wprawlIzi.. wYZ1laezył h'1'Jnill \Vinzhit:<,ie%), lIiewiemy jellllak, ezy rloszło do zgody, czy dfJ ll;;l"z'I'h ]H'O'eesÓw. -;prawa ,.;ir: howi0T1l na 10111 nr)'wa. )l;ll:u'z .r a,lI lmpnjf' w r. 1430 (Hl l\faeieja .lawora ogrt")d położony jJl'zprI bramą wroni,c('i.(ą łlI:rdzy Jlo8ial1ło('iallli Hotnikla i Zal'har.iaz:J km\'ala HIi ). Z1'0..;ztą nie jJojawia "ił: w aktal'h p()(lolilIin jak i jl'gll r{nvi,eolIik " :l k Ó 11 z ]'ozn:\1Iia. ktÓry w r. 14(ill po opłacenin 1 wi:ll'rłl1nka wpi-;oweg'p i złożl'nin li,.;tl1 l1rodz,pnia przYJmujc prawo miej,;i,ie w Krakowic l ;7). Nic lila llajmlliej"zyl'h lłanYl'h. llY poprzednio w,,;po1llllial1Y malarz J'1'0WKehp I,ył ir!PlltYl'ZllY z wy,.;h:pl1jąl'ym llf')źnit'j .\ n 11 r z c' j 0 HI po',;polil'ie Al'dryelll zwanym. ia duża how;em przestrzcli ('Z:ł';U ieh dzieli, to też 1IważaTliY g'o za inną OSO] l!:;, Iil'zka Oli na g'l'obli \Vła;-;nol'i kapitnły !J0zn:ubIÓ'j '.'zyli lIa ('hwaliSH'wit, Z diałalnoei ma./ar:-;kie.,j. ZaZlla-l'zYl; lIall'ży, 1.(' w r. 14.::? w kOli";) "torZlI }Jo'zn111skim podl'jmujc ,.;it: 1I:11l1alow<lI' obrazy do
MJ U1anuwski, Acta l'apitulorum, II, nr. 1273.
, 05 Tamże nr. 1371.
GO) Scab. Pozn. 1450-1460 k. 156 v, 67) Kaczmarczyk, LibIi iurjs civiIis Crac.1392-1fiC6. {{ral,ów 1913, lU. !ii)/:Jy,:plki.l'g'o ołtarza w kllKeiel0 w Ollol'llikaeh na ś. Jana Chrzciciela Z..1 .1- g-l'zywny(;). ('zy )Iran: wykopał. nip wiadomo. wiemy natow'a:-:t tli. żn do lhi{, duia \\ (Ibornika{'h nie rlodlOwal xit: żallen I,hraz z tyrh ('z:u.;(nv(;t)). l'miera IJrzerl Ij paździ-ernika, 1481, w tym IJowiem cZ:lxie wdowa pt) nim Agllip.:-:zka mie:>zkająca rÓwlIiei na ('I1\ya.Ii:<z,cwie. sprzeuaje przyhory malal':'ikie po nim pozo-tajf' nmlarzowi M:wicjowi KcylIarowi z Garbar. O' ktÓrym poniż"ej m('w'{. b!;r1zit'my, za 13 gTzywieu. Kil' p(lZ(I:<tawil dzieei. ktÓl'eby pc, n:m W:lI':<zta1 ojt.owo;ki prowadziły, bo- pif'uiąrlze, za te. przyuory lIalcŻIH' ma otrzyma{', w(lowa Inb :<yn Miehał wÓwcza kleryk'''). lało wi..1l1omości poiarlamy u',wnież o malarzu 1\1 a ,c' i e j H K c'y 11 a r z e. zamie,,",zkałym na, Garhm-a,ch. \V 1'. 1479 zapiuje on ż.onie Kaltarzynie przed ławą. poznailką. 10 grzywien tyt.ułem ,Yi..llIa'\ zaś r1wa lata pÓźni,ej w 1'. 141 czyni z,cznanie w kouyxt(Jhu po z wu-ł:<lzi m. że winien 15 gTzywien 'pÓ:gnJHzami szerokimi ,\gTlie,;wl' z gro,bli !la Chwaliszewie. wdllwiH po malarzu Anurzejll za 1.l'zyhory nwlarskir' kllpiollP (1(1 Hiej. Dlug zobowiązał :<ię zwróril' w r{,żnyeh tel'luiaaeh wl!vwip. lub jej ,'ynowi Mil'hałowi 72 ). Jlzialaluof;(' jego malarka zupełnie niezmllla.
Najwyhituiejszą )lostacią wI'{ld malarzy )Jozum'lkil'h XV w.
.1p,;t l,ezsprzeeZllif' .J a 11 S r h i 11 i n g'. nie ze wgIęcIu lla zuoltlOśei i rlzi:dalllol" al'ty:<tyczną. ho (I lIiej lIie uie wiemy. alp ze wzg'lę<1a na. majątek i patryl'jnzow.-kie )Jol'hocIz'lllif'. .11't on ,rzłonki,em j'l'dz];lY. kUII'a przezła w z'E'reg'i :-;zlachel'kip tak w Niemezf:el! j:lk i w I'olx('p'" pif'fWszcj połowie XVI w.':;) i pia:<towała zuaczn:' g-odtH>Rej k(lci('lllf'. l'iel'zętlJwała :,;if: lina łwrlwlU przcd"tawiaj!eym kl'\v:J wą tarezę z kołem "rchl'llem, w ktÓrego środku lipowa ':lłązka (I trzeeh li,(k:H'h zidonyrh. w helmie ork skrzydła 1'''7, ei:!i'II!(:te do gÓry. lla k:17.r!em Z:IŚ z nieh koło z taką :'iamą tn".ili:-i!ną g'ahIZk:l lipową jak !la tan'z). OjeZ)Tzłlą Ne!liiliug':(, jEst nadre{l:<kip miasto w Alzaeji Weissellhlir:!'. z kt(lr0l-W rozpo('zr;la .-if: ::;ilm\. p;nigr:wja Wskllt,ek zawie
(8) L"lanowski, Acta capitulOl'tllll, 11, nr. t 353.
69) Kohte. op. c., str. 32, 70) Planowski. op. c., II, nr. 1425.
71) Scab. Pow. 1475-1.183 k. 75.
72) Ulanowski, 1. c.
73) N iesiecki. Herbarz. V 111, 2!J2-293.

KRQNIKA MIASTA POZN1\NIA
l'IHh wojl'llnYl'h W połow:ie X\' w. do Kl'akm\ a"). Za l'rz)kiadem ;-;(,\H'r;ila BeTmalla. ktl)l'' w Kl'ako\\'i0 w r. I-Hi. Przyj;1 i prawo miejskipl") i tn rIO-:ZIdj do majątku i zn;\('zl'ni;l, pOzlo wieln jł'gO \'(Hlakll\v. a; lIIidzy illlll'lIli i \'odziml eh:lJin/!.'II\\'. 1\ajstarszy lll'zPlh,;ta wicie] Fr'(lcI'Y( przyjl1lujp ]Ira \VII ni ipjskic \\ K 1';1 kowil' w r. 1.17iJ'6). w jco' Iarl' idą hr;\(.ia .Jan. .Jodok iO ) i wn'.;zl'il' :\!ikołaj \V l'. 14i-<D"'). Kasz .Ian ]ll'zyjmnjp prawo mil',H,1(' krak. 11 gTlldllia 147:1. :I' prz'lIi(",,1 ial!lIl'g'() 1'0:;wiadl'Zpnl;1. d;d je t1op:ero pMB 11:' j. to też ]lon:!' za za niego s'wl'ryn I kt ma II, T.tIlJplIJ tak,;' ptal'i l g'l'zywlI<;' B'l jezl'zL' "l\va!"rl';lI. Ito prz wpi"jl' w my:;l ]Jl'zl:']lisbw o!Jowi:P;U:iąl'YI'h w Krakowil' ]lrz rZl'lm ożelii(' Sil: i kUl':I' p(1siatll()I' IIJicj.;ką pod karą 10 g'rzywil'li. Prl.yrzl'l'zenia, ('O do 1)()wi:Hl<'Z(,11 w tl'l'Iuillie ni'0 Ilotrzymał. w 1'01;, 1)()welll pIliniej uOjJisano w 1,sil:llze lIliejski,ej nOTaTkI: () 1II'i'l'illtl ż('l!ill IIln te'l'lIIinu .iez<',ze o ,lah:zy I'lIk'!J). ('Zl'lIJ :-;il: trndni \V KI';; kowil przez -:z'el'cg' lat na:-;tr:pIIYl'h. nil' wi'l'my. \V lutym 1-!a r, re zyg>1IIlj'f' z o])ywatol';T\Va krak."") :-'1 ;ł,ło il: to w związkI! z przcllic,,;if'nicm sit; jq!'o 110 Poznania. K '('rly l;t"t;!piło przyjr:eie prawa mit'jskil'g'o w ]'oZllallilr. lIie WilIII" 111Ił-'. żc w r. l,H';;') poj:twia ,;i( :-;!'hill:lIg' )lr7.' spo."ohuoei Jlon:ki za IIw(a Frydf'\''i(a przpd 1'<111<, l'0ZH:tI'\],ą lłmwj l\likolajowi l'esei1lm\"i już jako llIif'zl'Z:lllill pOZll:u'\,;kiI<J. Tli 7.Pui 'iiI: 7. Kat.trzYllą l'lską :\Iikol:tja i :\Iałg'ol'zaty ('i'cpie]("" «'zepJll'1. CziWil) llIiei; I'Wll pOZJlallSkidl i 111'7.1'7. to Wl'IIO.lzi \\" patrYl'jat JloZJlallski i dobL'(' I11<11f"rjalul' wa,l'\IlIki. T('.r:' pt'ZI'Z :dlkauzi'e,::;iąt lat, ho w lataeił 1440- 147H pi;lS(lIj-r lla;l'l'Y{lIli:UI Jlntwip ('O rokll g'OUJlO'ŚI; l'ajl'Y 1I11 ławnika"'"). zay'Va dużpg-o llIiru w mi,'>wip, a przyt(''III je"t I'zJowil'ki'PTrI zaJllożllym:. Brat żony rÓwnil'ż Mikolaj, lIllli0jwięe p ,j l'IJw:e-sllik f;ehilliJlga.. IIrodzollY " r. 1.1-1. wy\'how<1l1ek 1Il1iwer
74) Decius, De Sigismundi Tegis temporibu. Kraków 1!JOl sb'. 11-.11; Planik, K11pC'Y. Hocznik krak.'XIV, liiI'. 7B.
75) Kaczmarczyk, Libri iuri eivielis nr, m,40: Plaśnik, Obrazki z plzef'łości Krakowa. BibL krak. nr. 2B. "lI', 4, 76) Kaczm:u'C'zyk, op. c., nr. 7464-.
77) Decins, op. C', str. 11.
78) Kaczmarczyk, op, C'" m. 843?;.
79) Tamże, Jll'. 7602.
HO) Tamże, 11r. 806.
81) Com;, Pozn, 1470-t4H4, k, 69.
!-j) Warsch:mer, SladlbuC'h, str. 17-27, 
"ytph')\y inakowf;k'f'I2'0 i wło.kieh, doktor dekretÓw. kanonik gnicŹ,Uif'li"ki, krakowkL 11:f'7yeki i nniC'jow'-ld. }lrohOf;Zf'Z wrne,ławkl j allrlomi0ri,i"::), \,z;o\\'lck w ,:woim (,z;l.if' gll:hoko wykszta1conr i w'lji ny. przyja(.j01 Erazma ('jolka i z nim razem używany rlo rlyploB1atyeznYl'h po...ll1g'. r{,wnol'z,p,;ni0 nipprz'0hif'ra.iąf'Y w ro(l. ka('h w rlaż'0nin do kar j ',pJ'yR4 ) . l )o..;imlal'z (lnż,pgo lIa owe ('zasv " . ' . u .
k:<ir:(!,'ozhio1'lł. kUJI'y po jPgo ,;mi,p]'('j 1 Gl t' r. za;;;złPj \V Hzymip, (10.t,ljP' ir: do Billljotpki .la g ipl1. H !"i), n'e f'7ez(:dzi zwaił:rowi, a, przynajmniej i()stl'ze stalPj fillan:<O\\"l'j pOJllocyH") i nppwne poparri,l. Z lH';lhni i z Krakowem n'rzymn.ip ('hil1ing zawz,p żywy i ('ily 'kontakt. lIdw1.t'llzaj:! i )lopipraj:1 s'r; nawzaj('m z ('alą żrr'zr,,'oS(',i:1, ::;" i:\lI('zy o H'1ll ni'0 tylko I',l-kl, Żt' w 1'. 14R9 pożyeza In:!z z 7,on:1 700 zł. wr:!!'. od IlI'ar'i Fr\'!IP1''ka i Jlikoiaja zahezpipczająe jp na ka1llif'uil'Y \\ l:ynkn )lOZH:ill:<kim"'), ale i to 'l.P w r. ł tn.J hrat Ii':i:Oaj or!st<:lIHje Iwzpd !awą pozll:tlbką za\ s' 0hi0 l IIr:da Fr'df'ł''ka od .za'l'i,;ywania z:I',hl' zpi-eCZl'll i,:\ wymipllionq'(> w'Żf'.i l\lng'!!""). ('zl:,;lo tak;.(' za;;;Łt:puj0 illtcresr mit:'H7l'Z:1lI krak. w l'oznallin i t;,k 11)1. w r. H87 z poI0('{'ni:\ .:\Ial'l'ina, I<'il'1H'ra z Krako\\ a II\'Z0rl;\jl' .10\11 zmal'łp!:o l\Iikolaja hl..;arza"!'), a w r. l;)O .1;111 Iktman prlllomo('ni'k .1:1l1:t 130111'1':1 mi'0Hzezanina kml<- rh-,j0 za 'tf;Ptwo lI:\sZ{'mll l'h'11iIlg-()wi w sprawi!' /Ii!, 1'011 n p"w,:t \ ralpllll!.n).
1Tieszka w Hyukll w "'l"ipd7hvir' tf'('i()wf'.i. I). prowallzi tf'Ż intpl'l':;:y ('zf'piel('\V, a zwlaszl'za pomaga t0eiow('j. ktl"n'a z;1IH'W1I0 l POWo(!t\ śmif'rl'i męża i wypo,.;:tż('l\ia 1,t'Il'ki wa,jdllj.p się w pc\\'Il'eh idopotar'h pipllil:żnYl'h. "k01'O w r. ł 4t\(i za p()r0dnietwl'm li<;('ia znhezp:c('za dlng t\(j gl'zywicn na ezr:śl'i swej kamif'niey w n'lIkl1 z;ll'ią.;':'lli{:ty ()(l altary,.:t()\\ \V. l\'\arji :\l:1gdakny :!) j-"lll'zl'da
8J KOl'ytkowski, Prała"j i kanonicy kat. gnieźnir'ńskiej, Gniezno 188:, J, sIr. 182-184.
J) Morawski, Historja lTniwersylelu ,hgi{\11. Kral{(h\' 1900. II, str.
273 274.
s:;) Wjsłocki, [neunabula lypographica- Craeovi:w 1900, str, HIJ- 1-!9. H6) Ulanowski, acla capj'ulorum £I, nr. 10-15.
87) Cons. Pozn. 1470-1490 k. 89.
S8) Scab. Pozn. 1-183-1497 k. 185.
R!-J) 'l'amże, k. 78.
90) \Val'lichauer, St:Ullbudl str, 300.
1) Seab. Pozn. 14R31497 k. 108", r, 1489.
2) Tamże, k. 56.

KROIKA MLAS'l'A POZANIAjl' Ilonl przy Nowej (:ruhli \VeI'Oll'('c Knllincj. ,) nrly w' r. 141-:7 ; e,('iowa zal'ią,g'a 110WY dług i18 zł. wg. na dom mnł-łJwany w !{ynku olI .J erz.ego \V 0lf'zyiISki-eg-o kanoniJm kOl'iola P. Mal'ji in Il\1l1110, wspMrlziala. przy t0j trall>ia"Kl'ji Nehilling' poI'Ql'zają(' wraz liIJatką zwrot t,eg'o rHugn za kanonikl CZf'pil'la, ktÓry tpż ten <I/ng w r. 1;)10 sam płaca. 4) Pozostaly 1'0 te8eiu halHld sllkllf'm prowadzi wdowa z synem .Jprzym sukirmnik'l'm. 5) a zap0wne i ził-:- i oh ok pQdzla ilie gardzi i łokr'i,pm, na. przypnsze.w'niel to howiplIl napro\,adza llas okolicznoć, że w r. 14R7 za,tra)('a kanonika, Cz('piela Eartłomiej plehan zp Słll[lcy i ehillillg im:cllil'Tll żony O(]st<;[lnją za,pasy sukna rÓżnego rodzaju Wl\'tośl'i 1 :)(i zł. W\;g. matr'!' ;\iał;,wrzaeif". kUn'a zobowi!zuje "i<: wza.mian za to "pła('i(' wiC'rzy('irlom całą tę "umę. 6) Z ezasem doszedł Sehilli!lg' rio m:\jątkn i }Jol'zllł sil: na "i!a('h.
Cjbjawia bowi.r!1} rnehliwo(' w kupow:win olljr;dr'l\v łll!!'j"kieh. [ tak w 1'. 11!};-! kupuJe od Stł'f:llla Eng'rlhart:t z Lip"ka, i jp'g'o w:o;pól'likÓw o{!,Tr'ld nieg:rlyś l\likolaja Wild' wraz z sadzawkami z:\ bramą Wl'onie6{ą za :];-W zl. W(:g.. I). w 1\ 14!J4 knpllje ()(f Mikolaj:\ \\"ildy kamienie\; w RYllkn, w ktr'lrej już poprz0(łnio _mir,;'zkal, a 'WI1tO od swej tcściowej folwark na \Viniar:wh i og'n'uł za ś. \Vojnj'uł'hpl11, za w r. 14!J7 Iloku}ln,jp rtlWllicż 00. t'ś('inwpj za p()l'etl\li:ot\Vcm zw:lg-l'a ,JerzegO'. ('zepiela drugi folwark n\ Wini.nach. 1) tąd też od jego llazw;:{a i orl tegO' czasu poehodzi niewątpliwip nazwa (lzisi(>jzcg-o Szdąga. Tpn rozmaeh w kupowaniu Zl1l\1"i! g'O z\pewli'P do zleiąg'nil:ł'ia w r. 14\)(; pożyezki lIa k:lIllirnicQ w Rynku w wys(\k()ei 20() zł. wg. na, 8 prof', \'O('Zl1ip n ./:l\la Urodzicki.ego i .1lae:eja. złotnika, I';lj('r'Jw ]Jozll:u'l:"kich. :1) 1'0 ppwncj pauzip W' intpl'p'sa('h wir/zimy g'o znÓw, 'lle. w r'. 1 ;)O;J fipl'z.0(laje" ogrtlll lUt \Viniara.eh ol), a w tymsaI!lYIlI roku Jloży('za ZlloWU 204 zł. wl:g. 'la kamiPJlie(: w Hynku 0<1 altarzy"tÓw \';' Ko{wiallie za ('zyn,-;zem 17 zł. węg. roezn;{>. a, w r. 1:)04 także lIa kamif'nier; 20() zł'. w <:1:\'.

3) Tamże k. 57 v .
4} Tamże k. 88 v .
5) Tamże k. 184.
6) Con8. Pozn. 1470-149ł !c. 82 v .
1) Scab. Pozo. 1483-1497 k. 1m.
2) Tamże k 182 v .. 18-1 v" 185 i 226v.
3) Tamże k. 205\'.
4) Seab. POZD. 1497-1511 k, 82.

0,1 alt.arz,y"tÓw w: l'OWeiłl Mip?;('ic. ") I'rzYl'hodzi lilII to łatwo, ![dyż ;,;zwa:ri('l' kl1lOnik ('zl'pip[ ll\atwia mil w ol!H wypa(łka('h P I )'ezkę. je,.;t !IowiPIII alta.rzy:,h1 w oby<lwÓl'h mia,.;tach, ho w pOg'Jni za dochollami ni'e gardzi i najmniejz,f'mi henr,fiejallli. Za P',)":'YC1.0110 p:,elliąrlzr kllpHje ehilłillg wkrlltee w l'. 1504 OgTIlL1 za hramą \Vroulpeką olł g'al'll('arza Paw la ltzcpioly, a w r. 1 ;)07 roz ,zer?;! takż,c wc po:-;iadłoci " tem,.;amcm miej,('u zakllpująe nil Jana Net01IJer(!era rajca poznMlski'eg'o, jako pełuomopnika, Jana, H01H'ra z li: rakowa, o-gl'lId ze "tawPiłl i dopJywem wody z rowÓw mipj,.;kieh 1 ). Kic zllamy intercyzy lubnej H{'hillin/!,'a, toteż II'( \Vimny. jaki IlIająt,ek wziął za żoną. ;\Imi;ał być jedllak znaczny, j-cż,eli tytułem w'ana zapi:mje j-ej I'hilłillg' w r. 14)4 OO zl. węgi. za.bezpieewnyeh 'la 1;lmi0nicy w BYII'KII. !) Żona miała Zl"p-;ztą takż,e ,;wÓj mają.tek ,vła"IIY powiększony za]Ji<PIII matki }Iałg'ol'zaty, ktÓra w r. 1G()!) 'Jlbtąp'ła yno\Vi Mikołajowi i e l)! l'(' Nehilhlg'owej ea,ły majątek pod warunkipIlI phtl'Pllia jej roeZ!li{. :W grzywinL ;!) Toteż od teg'o ('; a"lł zw!a,.;z('za N('hillingowa zalatwia r'zl:"to ,m1lliX1zielnie w ,.;ą11a('h miej."kieh ,.;prawy majątk{)wl. 1 tak .\ r. 1:>1 prze(la.je w jej inrienill Bryk<-jn,.;z BarYl'Zkn plae przy Nowej Urohli Ntailih,wmvi !'alu('howi. ') w I'. 1 G 1,1 wraz z hra t em .\1 ko!aj,em z:tpi,.;njp fo.}wal'k na \Viniaral'h szpitalowi . Opl'trtld'. 5) ktllreg-o 'l.re:,ztą Hl'hi1lillgjuż w r. 1504 jet opieknIlPm H ), a w r. 131:> Hprzedajt' taki.,.. wi'az z hrat.m pla.. przy O\V8j Ul'ohli .Jallowi ('zerwo. 7) \V r. 1:>10 zeIt;lje olla w 'kollsy,;{o1'zn pozll:u'p;!dłll. ż" ot! I'Z,:I...;n wyjeia za III:!'l.
za ('hillinga nie otrzymała żadnyl'il piellił::lzy 11,:1 uhranie i rze('zy "hl,:'l'(, do ozLlohy. Za. cały l'za,.; lIi.ptrozeząey Sil O' nią mąż ,.;prawil j0j tylko dwie' pary trz,ewikt'l\v. \V,.;zytko spl';!\viał j,cj hrat l\liki ,łaj, to też ()\ViadezR, że' z t{'g'o tytnhł \\'illll:l bratu prz("zł() 400 zł. WI:g-., kUn'f' ,zohllwi:!wjf' "ie: 111\1 oddać w prz(' l' ':lg'n eztrrel'h lat. ") \V ynikałohy z teg'o. że nasz I'hillillg; hy I wielkim ,,;':'ą]l(',cm i lIIalo ll1lal o ŻOIH:'
fi' 'ram7.B k. 90 i 90"l) Tamże k, f).j,\. i 12-1. 2) Seab POZIl. 14R3 lMJ7 k. lR.j,t", 3 Seab. Pozn. t497-1511 k, t f>O ,'.
4) eab. Pozn. 1512-1526 k. H' o Cons. Pozo. 1507-1525 k. t33. 6 Seab, rozn, 1407-1511 k. 96, 7) SC8b, Pozn 1612-1520 k. 52", 8) Ulanoweki, ACI& capilu1orulU. II. nr. 164ł'i.

KRONIKA MIASTA POZNANIA
Nit, }l0,;ia(]a11lY lIaj1llI!il'j:-:z,V('h Jallych, gdzie kz1akil ,;it: ::;ehillillg w zawo{lzie lIlalarkim. w 'Vei<:-;el!hurgn. ez,V za granieami Nil'miel'. \Y każt1'm razie liiI' \\ Krako,\'ip, ho t1l }lojaw'a i(: jl\i j;lJ;:o czlowiek dojrz:t.!y. :-;koro l)rzyjr:ty ZO-bj0 do prawa l1lit'j ,.kipg'o. ie mamy także Iwjnllti0jsz,ej Wi:Hlo\llo:;ei o .h!"o działallIol'i JIlalal'kiej. Kil' może howil'1Il za taką I\l'IlOt!zii' j{'(IYII,V I:\d. jaki f<it: lI.UII lłoehował w tym kienll1ku, Żl' \\ r. 1 W'/ p!ae; lilii mi:,:-;10 1N gT. Z;l IJiae tal'ez,e l'ollad ohi('iam: ze "Ulma. ') ,\ j'(',łnak jr<t llli,;trzeHl lłIa!;ll',.;kilłl, a piel'w...;za lIotatka, jaka ,.;i(: o jpg'O prz', l\aI6.1H,('i uo ('pehu zaehowala. jPst () ukaraniu go za to. Ż'P liiI' .lir'j",ł w' ('I',V W eZ:1...;ie uro('zystoci kOc:I'lnej. 2) \\' r. 14!Ji przyj:! ł ,1a Hankę A li a 111 a, z Si p rak o walia i3 lab i l a(' i I' j,a z I'n:1'I\'a ,.;'IW -:\Iichała na ;) lat. za \\ r. 1;)()1 :-: t a li i  ł a \\' a z (, t o r o\\' a 11<1 4 lata, do termillu i za}lJacił za niego 1 gr. wpiow('g'() (I" ,'('1'1111. ;;) Nie f)J.fit, to naryl1l'k i zdawałohy ";(:. 1(' warsztat jl'g'" lilII h! (Hlgrywał roll;. .\ jeduak tak nil' jP:-;t. \V["("'l uwlarzy lłI:l )11 w!dzw'('za.i wielk'c po,-,zallowauie i ('ie:-z)' sil; uznanit'm. B,ri' ,IIOŻI, Ż(' nrlgTywał jH"zytem rolr: jr'go (luż' m;ljątpk i prz,VnalpżlI(I'(' lo patrYl'jatu IH)ZWIl'lskipgo, (I jJoważaniu go IV 1'l',elllI. wzi(:('ill, J;,kiclII o:if: ('il'sz'1 u raje,,,,, lIIiPj -kieh. n:!j!l'pi!'.i ;'wiallny 1a okoli('7lJ(J(. ż:. w l'i:!g'lI rlwllrlzip...;to"'ee:a tj. 14!J - 1;)11 je..;t aż 14 r,\zy :-tal'..;zym l'CdI\I. )'I',wllopześllil' wraz ze zllal'zn'c eZI:I'i('j zmi(', lIiajw'ymi ,..;ii' Zło,tlfikallli i lJ:1fl'iarz;uni jako ('Pl'hmi..;tnami ohok l,i0g0. a miallflwiee \\ la1:ll'h 14f)--14!18. 1301. 1 ;)n:--lGOI; i 1;>O!J .-1;)11. 4) \Y r. I;)O piastlljp g(frlll(){' lawlli',a. ") \\' zw'ązku z .i'ego taI!O\yikipJII 1'l'l'hoWPIIl wzywa go "pat lnl,ilbki w r. !-;)O:\ wraz z malal'zl'm tani"ławem tło ogl:j(lni(:l'ia ohl'azÓw w koI'il'Jp Idaz' tOI'II,\'n' w Lllltinill' malowanyd! prlC'Z mi...;trz(l\\, KIt'melha i Bl',nedykt,l jcgo s,vlla. o ktÓI''I'h zapłat!; pow,;ta! IH'lr i do w,vl'owi,edz0 nia opinji ]Irz,,'1 s;1dem ofi('j:,);] w kl)ns'1I1rzll powali-kilU,:!) Dnia IS nlan';l 1;,14, poż'('za jP'-'Zl'Zl' lJa-h:pI'Y swemu w
1) Warsehauel', Stadlbuch str. 435.
2) Ksiga ceehowa str, 2/, 3) 'L'dmż,e sIr. !.I/.
,l) Cons. Pozn 14/0-14U4 k. OU. J U2: H04 - 1507 k. 2 '\ I S, 25, 2/1' S1, 51, /5, 86, 110; 1507-1525 k, 47, 63 i 78, 1) WRrschauer. Iadlbuch IHr. 133 21 tJlano"eki, .A.cta capitulorum, II nr. 168:2,g-(lIJII(Iei stal'z('g'o w N'l' hll 111 istl'z/lwi t,lII isla \Vowi lila larzowi 14 zl., R) ;11(' jlli 11:' IJl:lja H'd;j wysll:puje jego i')11a jako wdowa. I) 1lI1j;\r1 za1'{'1II mi(,:!lzy marl't'!11 L-d 1 :I majem 1;)1:> r. () dzi!'eiaeh jf'go liiI' nit" "IYl'h:ll'. WtllJWa po lIiIII Kat'trzYllil po jl'go lIIip\'l'i I'Z ni l'ZI:iitP legaty na l'ell' kOl':ollJ\\' i "zp:tali. (, t1zieeial'iI nil' w,-pomill:l Wl'alt'. widol'ZIl;{, h'1i hezdzietni. I'O'-ii:llła lV tym l'zasip dom w Krakowif' porl zamkiem. klIpuj!' i spl'zedaj-e tlomy \\- P07lIaniII. Żyj!' on:! je-;zl'Z(' w r. 1;)2!). !') l'\il' ]P{łzimy jej Ilalsz'('h 'Io-I,w. nil lIIają how:f'H! dla, lIa-;zeg'o tl'm:1tu zllaez('lIia,.
Do illlllllillato!'lJ\\' l'zyli miniat1Hz'stt'.\\. z.lliezam B a r t I /I III i l' ja. I'hoe!aż "kromny lila tytn! ..,.;criptor lihrortlm", tl'łillno bo WiPIII stwif'\'IIzi('. I'Z' IIl'Zf"pisu.iąl'' ozdahial 1'1)\\'nrJ.l'z('ni0 l'l:k:Jpi.... ('zy też ograniezal Sil: tylko tlo S:1'lIego przcpisywania, )IÓgl \.t'(" lan'J\vlIo jednym j,!.k i dmg'im, j:lk to I'u:sto hyło w {;rellnil'h w'{'k:ii'\i. i(' 7adl/l\\'a! .;i {;Iatl j!'g'o ]J1':u'y IV ll<lszYl'h 1'(:1- o]Jsal'h, :11(' 'lato wykazllje pr'wną rHl'hliwo{.;{' w intf'rt''';:lf'h. \\' To 14H:> kllpllj!' 011 Piotra lIynkl tI"m przy ul. Żydowskicj zW:lnej już ot1 pOl'zątkll X,' W. t:ll{il' Tk:ll'ką 11111 lIkil'nllil'zą. polożony mil,dzy domami .T.. ['zego tkill'Za i illllym teg'oż I1Yllka ') HównOl'zenie z kupnem sJlrzpdaje na tym dom II eZYII"z rol'ZIlY llj gr. za 4 grzywny 'i_l:łztl'l'l,wi J)om'nikanl'w. potrwllllP liliI w];l;;nil' IW klłpno I'zyli wyra. iająl' S'l: po t!zi,.;iejszf'lIIl1 poiYl'za powviszą "lllllli na, hipotekę. ". r. 1..J.!J klłpuje ot! .Jana Z'kllty kram ez'li jak w{,wcza,.; nazywa 110 blldc: w BYlIkIl, ") a to JI:I,;uwa nalll przypuszezPJlie: ie, opd!!:!.
l'rze]Ji'wania i ozd:>hi:ł\lia 111 illia t lłr:lI11 i rt;:ko']Ji"::ll\v tnllłnil Sil: taki,' halltlll'lII. hć moie wlan'{,. że h:ł\lrUem rkop;;-;ami i k,;iąj.kmll i . a IIwże i itlłlymi towarami. n:tzy,v:lJlY IJl1wiem jest taki'0' lnll1qikielll l;zyli l<r:łluarZ,ellJ. \Y tym s:IIJYIll roku sprzedaje' dOili kupiony w r. 111-\5 .lanowi \vrlllcrowi murarzowi z t\orymhl'rg-i :) i o:l teglJ eza"lł znika 1I:11l1 z o('zu. JJzil:ki IJI'OI'esom tłowjat!ujr.IlIY "iI: lIil'('o o dzialahlO:=-l'i art y :'<tyr'Z]wj malarz:1 K ] l' III e II '- a , 1\:1 podstawi,!' kontraktlł z r.

:\) Cons, POZJI. 1307- ló25 k 13t.
4) I:Jcah, Pozn. 1512-1526 k. 53 v .
5) I:Jcab. Pozu. 1512-1526 k. 140: 1522-1534 k. 83: Wierzbow!;ki, MalriculaTum rogni Poloniae Ill1mmaria ]V nr. 36J1. 41HH, 12865.
1) Scab Pozn, 1588-1497 k. 87 v, 2) Tamże k. 38"" Ha.
8} 'I.'"mte k, 149, 
KRONIKA MIASTA l'OZ1\'ANIA
1184 lIamalował 011 ohrazy (lo ko('iola »omilli1,auÓw w l\coeia IIi.. i miał za tę 1'0hotę otrzymać HWIlI: dość Zlla,('Zl1:\ ho ;;) zl. \Vęg-. ()Lrzymał jednak tylko 20 zł. węg'. () zclpłatę l'P.;zty wyto('zyl zatt'J1I IV r. 14H7 skargę do KonsyRtorza pU'ZlIalv.;kiog-o }!artoHzowi i .JakÓhllwi. 0l'iekullom koeioła klaHztornego. Imi,enicm 1'0 z.\,;()lI,)\\":UI('glJ wYHtl:lmje mag;"tl'!" .lakl)]' z NZftlllOtlll. pi.;arz konHy,.;torski. pozW:l\n:,zy opieklllll'w Jwś('il'lllyel1 przez 1lieha.!a nllllezcrza aItarz'HtI: z Poznania o rlol'ła tQ 1;) z.ł. wrig'. ł'rz(Joe;jwnrj Ht.rollie repr!'z.pl!tow:lll:..'j przez magi::;t.l'a. .lewa z I\1iło<lawia. rllwlli('Ż, p:sarz,L kOIlHy::;t o}',.;kil'gO. rlano t' clili cz:um tło lIamysln. 'N a l'0llo\Vllym tpl'winie wezwano pozwanyeh do o(lpowi,edzi mI Pl'ol'ozyejQ. tli jedlIa:, przedstawicie,l opielomÓw koeiola .Jan z \'liłO;.;lawia. zamiast ok,lzal' gOtUVI'08r' 00 zgody, zaż.ądal zahrall'a obrazl"v prz,p'z malarza I. powrotem i zwrotu zapła,eollyeh już ::W zł. w<;g. zarzlleająe 11111że je pozlol'ił i ozrlohił. lIi,e tak jak kontrakt. zast1zp¥al. KOIli:\y.;tvr;; wyznaczył !)()1I0WU,Y t01miu dla za.lawiPllia sprawy l). uie lJdhył sil: 011 jednak już wiQeej. z eze'o wnioHkowa{'hy 1I101.lIa. Ż.C" przy::;zlo '10 ug'ody. Ze ,Hwej, strollY za;' doLl:!jl'my. że \\. wymif'lIio'llym koś6el-e klasztornym 11ie lloehował liiI: do lI:1szy('h eZ1 t,W ż:llłe,n f)bl'az KlpH!p\lS;1. 2) jedynie we farze k08(":u'\skiej ol':\lal Hz('zęf;li.. \Vip pÓźno - gotYl'ki tryptyk, f;wi:Hłl'ząl'Y hąd,ź 1'0 bądź o lIpO.JfJ;JaLJiaeh artyt.Y:-5tyl'wyeh mi,e'js('owyeh ('zYllnikÓw. :') .Nie mial SZl'zęś('ia Klemens do zam:nviająl'ydl ohrazy. a 1110'lI' i Itui 110 niego. bo 'kilkallaśeie lat pl.żniej w r. 1;'01 zlllll s zony jest znowu wystąpil'. w Hlmrgą O' zapła(,l'n'e za ohra,zy. Tym l'a.wm skarży on w kon"\YHtorzu o]l:\ta BencdyktYIIÓw' w Luhillill o 7.apl:\l"I''lIir' ;! grzywien za obrazy do koeioła klasztornego. ,;\a tl'\'IJlillie ::;tajl' żona, jego ,Jadwig'a. Klemf'IIH l1ow11'1I\ IIHprawit',dliwia lIil'ohe('lIoć I'hol'ohą. Udy ofiejał nil' Hpl'Zl'l'iwia s'ę temu. .Jarlwi!!,':\ t\olllag'a Hil' kaz;l1Iia opata na zap!;\I't'ni,(' dltlg'1I lilIj o I'<WIII1I'likI: w razie O(I1UOW! zaplaty. ZaHtI:p('a pr:1\\ n. klaHztorl1 1I\ag-i;;tl'r \\'ojl'iel'h z LekH:\ llolal'ju<z puhlil'zllY ::;pl'z(>{'iwił Hi(: t'(,1\I1I, pro ';Z:!I' o or\)'(wzPllie tl'I'lllill1l !'l'\em oml.w'l'lIia .;;prawy i 1Ig'odl'I'IIia Hi(: ze i"tl'oną skal'żąl'. Był to jed!lak tylko wyhieg'. t", ki palli KIt'lIlen-;owa Bie zg'odzila :5ię na prz€wle';,anie Hpl'awy, przellkl:\llająe (lo
1) Ulano"\vski, op. c" II, nr, 1451, 1452, 2) Kohte, Dla KunstdenkmlUer der Pro\", }'osl!n, Ul, fllr. 162, 8) Tamte, śtr. 156.

"ocly Ba pi!llk'l" 'l..P opa t już ({\va razy nip ta \viI :-iię na, tp,ł',nill.
Ofi('jał poraz trz'0l'i o']o,-;ił 0P:lt:l jako nip'-;t:1\v:aj:lt"eg'o fli<; ua t('rIHill. I ZI!{1\\ ni0 znamy \Y'!liku ;-;prawy, i0 (lleho\Yaly si<; i tli oltrazy z TPj ,epoki. ') \Iist.rz Kll'mcJII,.; jPs1 wlaeit'ielpm rłOIlH1 przy ul. Garbal'.;ki('j w 1 yk nOw('gll ('IlH'lItarza w IJobłiżu IlHHtU na \Val'eic kolo Bprn;lrI/ 1I{l\v. Dom ten. knpi] w r. 148 o(ł !lł-kolaja Wiltly, 2) a, \r r. lf)11! oJwiąży! :n wraz z ŻOllą zapis,pIl1 pój gl'z'wny ezynszu roezni,f' 1\a wiaCo Ilb nhogieh ..;e hola r{)\\' w szlw]0 ŚW. .Marji Magllaleny. o:) W lata('h 14D: - 1 ;;()1 1\OTujP go t'zsto big:a ('I'('howa jakli ni('nh0('uP.go 11:1 s('hatlzkaeh r,e('howyeh. za ('O sypią ,.:it;' na nipg"',) li('zIII' kary pil'ni(::i.nl'. 4) Pmarl pl'z,('!l 21 ('z,erwea l;.(I:.. w tym hl)W:PIIl <lllil1 przy 'I)()olll){)l'i omaw::llliu spr:nvy jego ..;yna Bel\l" fl'kta wymienio1\o gn j:lko już Ilieżyją('ego. [o) Po śłlIien'i uH,ża prllw:tdzi W,Il ' ,;zt:l,t 1Il:1.lar-;ki wllowa Jadwigal' popularnie Klen1('nso\\",' zwana i jako majstrowa I))'z'jęta jPs1 (lo ep('hu i w tym r'har,lkt('IZl' pła('j ; grz'wuy kary K:l':'j))'owi złotnikowi, flull'cważ nil' dostan'zy:a liliI ('hłopI'a. W .:;t:H'il takżl' i I'p('h przpeiw ni'()j nI złamaui0 pl'zppi,;{)w 1'E'l'howy('h przez wy..;tąpienie ze skal'g':l prz,pl'iw ('z:onkowi ('0('\111. 7.lIallPIIIII złotnikowi Piotrowi (;elhorowi <lo w(li.. h )lowaid<il'go zamia:<t 110 ('1'1'1111 i oh łożył ją karą za tH. .;) Zdaje f'ię. iŁ' ;-;ylI HeHP(lykt Wl\t't po oj-l'1l war:-\zta1 nhjął od matki. ho w L lGOH jpt samr)(lzielllym mistrz,pm. Vli-:trz,l .1 a k () h a nip należy miL,;-:za(' z żyjąl'ym WSl'MI'z,p'nil .Jal)(')hem Ko::;<{'m tllkżp mał3.l'z,em. o kt.Órym h<;dzi'0 p{lżniej mowa. I,ou'rważ rr'''Ylloezpni.p występnją w zapiskarh osohno jako .lwip r{lżHP II ;,ohy.l) Mi,.:tl'z .Jak(lh poja'wia. się poraz ,p'Prw:-\zy w r. 142!J jako <lOl' doln'z0 ,;ytllowany ezłowi-l'k. skoro możp zapisat' swej żOlli,p Zofji 1.tltł,pm wiana 4() z,/. w<;g.") W r. 14!J2 ręezy on za k(Mg'(? ('-l'('llIl\vl'g'o i po p((łzln l\laeipja Ntołka" że dostarczy 1 {illity wo,k ll 1I:J.!0Żq\"P si( epPlłOwi na Boże Naror!z0I1ir. ::) flam Z,I lJ Kohte, op. c., lU, str. 165. 2) cab. Pom. t-ł83-1497 k. 96, 8) Scab. Pozn, 1497-1511 k. 65".
4) Księga cechowa str. 11, G9. 70, 72, 8ł.
5) UJanowskj, op. C., H. nr, 1582.
6) Księga cechowa str. 44.
1) Księga cechowa str. 73, 79 2) Scab, Pozn. 1483-1497 k. 120.
B) Kięga cechowa str. 46.

KRONIKA l\l1AHTA POZNANIA
'winif'\I (In ('1'('1111 w r. 1-1!)( p"l) zL ) a pi:'nrz r',p('hmvy notuj" skrnpnlatn'(' pod tymżp ro'idpm \la w;f'ezną rZI('zy l'm\liątkl> że nip 'rd \la m"zy. pollohnip i j(!.!,'o ŻOll:l,. on f;:ltTI za 1I:Hltn na :,;,ehadzee r'l'f'!wwpj. :') \\' r. 1 i)O() !tawi willo('zni0 po za Pnznanipł1l, gdyż w01lep ąlllł lawII. Z:lstr:Pl!jp g'o :\'laeipj :\Irzyg-ł('rl apt.. kt,'n'y jako jC'go' ppłnOBlo("lIik pl'zprlaje do.nwk przy H\. (;a rharskil'j, położony mip.t1zy :\Ial'iej'pU1 ::-:;('IWI1I'IIl :1 Bh,rjpm kralll:\l'zem, z zatrzP'ż'PHil'm pl;1('.'>nia w:-e(' z lIeg:o !'Zyn-zu zienl!lPg-o plll gr. I'OI''ł-lI '1' lm rzp('z miata .hlk{.';Jowi I\łazul'owi eirśli. ") .h,,"t to Istatllia o nim wzmianka.
lalal'z "Z y 111 o 11 H:1 11 t (' z e,l pojawia sir; ]10l'aZ pilr\Vzy 'W r. 14!11. w ktllrym zg-1aza }Jl'zyjr:tpgo 110 tprmil111 ehłoIlI'a i placi Z:l nieg'o rio e('ehn 1 'IviarIl11l1C'k. l'ollohn:p i w IUlst<:pnyeh latĄell zglasza u('zl1ia Ł n k :-1.  z a na li ht nanki tlHlzipż ezpladniklnv (f r z e g o r z a i A 11 d !' Z ej :\1. '" ,.1ou1lk1l 110 ('4'1'lm lIi' .iet zbyt f;kl'upnlatIlY, llo I'ZI:sto ni(' płaei ]ll'zeJl:":lnyd] opl_at-. a, k:l'ZYwallY j('t takż\' I'Zp,stO lIa kal'' pipni<:r.np i w w\]kH. Z powoll1l liiI' nozełli;1 ':'wiatła w <'zai(' nahożplbtw, n:0przY<'!HHlz,puia Ha m7.(, wspr'Jlne i -:ehallzld eel'llOWE'. 1) \Y r. ]-Hl7 zapisHj-c- żOlli,p Ann:p na wyparkk swPj śmiPITi U gl'zywiC1\ tyt1l1pIII wia Ila, ') i hYl' IIIOŻP \n1l.'1 I)() t{''1J umiera. nie pojawia się ho\Vi'elll w;<;('o('.i \V akt:l<'h.
.Iuż przpd r. 14H::.? rJzia!a i 11:1!Pży (lo et:'elm malarz ::-\ t a n i s ł a w ZWi],ny 1'0wszprhl1i0' z niemipl'ka t.(']wzlpm. 'IV tym howicm roku zgla za w (',e('hu ]]('zllia .11 i koł a.i a l' r t e l' o- f (' k e, ktÓry 111;1 u lIił'g-o ]llIhipl'al- : lata, wll1kr;. zapla('ie :o;wenm mi:o;trzowi 4 zł.
W(:g. i wpi.-.:owe Llo eU'hu. H<'nvnoezcm;p zg'lasza takżp to\VarzySZ,l B a l e e l' a \" e0('lm, za kU)l>f'{l'o ma dal' 12 gr., a w 1'. 14m t()w:l1'7.ysza .\1 i (' h a ł a. r lIipg'o 'j;:sz1ałrą :o;i< także w 1'. 1 ;)lIi III'ZlIi"wip .J a 1\ K r 61 i k z Nowrg'o l\Iiata. w r. 1:')07 .J a 11 z,p L W 1'1W k a i 1\'1 :] r r' i n z O,.tl'oroga. ") C0('h lI1a z lIim rlużo kłopotu.
zak'ga Z0 z\Vro..m pożyez('k e(,l'!towi i wspMhr:1I'i r<,('howoj. nil' pl:\('i lak" 11:1 rz{'ez r'('('hll. ni,0 rlotI'Z'mllj0 tPl'J1i;II(J\V zaplaty, to. It'Ż w r. 14!) f;t:\I',szy-wa e('('howa grozi mil wi<:zi('lIiPJJI za, dłllgi.
?\a (lohitek złpgo nie lIezQzew na sl'll,Hlzki i lIa IIISZ0 żałohue l,]
-1) Tam;;.e RLr 73.
D) Tall1:7.!', str. 7S.
t;) 8C3h, Pozn. 1497--H;11 k. 50, 1) Księg'a ('echowa. str. (;5. fiU, 73, .8, t HI.
2) Scab. Puw. I.HJ7-1DU k. 9V, 8) Kięga ('chową.. str. tJ. 66, 71, 101, 120 i 127, 
11\';1(' l'el'howł. za 1'0 phl!'i I'z(:::;lo kary pi{niłdzlHi IlIh wo.;kir'lIl. '" r. lii07 posIIwa S;I, uaWf't la: dal!'ko. ..d;I:-; Iwr clpr I,z.t'l'hp nidll g'p]lOr,,;;ulI iioil /!.'f'\\ 0"t.., tn też lila po-lożYl' z lego> ]I<IW(I(III :! kamiC' nic, \Vokll za karc:. I) DlIlg'i lila i 1'0 za r'('('IH'III. BoJliellir' t1łllg'1I 1)'ł(J jC'g-o Idllhio11:1 pasj:l. lo też 11;\ telll 1'0111 do-zell! \\";;n',,\. malarzy Iłu mislrzo'slwa.
\r r. 1;)07 \\"iuir'n !J zł. \\"I:g'. Kasprowi 1'I1O(lIsl'llowi z TOl'l1nia. C,) w 1'. 1;)10 pożyn'a ;1 grzywII.\" li Brykl'jllsza BarYI'zki i 7 z./. II )hl'ieja lłrzyg-łorla. a 14 zl. wr:g', 11 .Jan:! "hiłlllla.. t;) W r. IGU po;i,l'Z;\ wra,z z żoną lh'-<zul:l 7 i, 1'1)1 zl. 11 I'a.wh Kawki I) i ponowlliC' II H:l\''I'zki 1 gTZYWIII:. 2) salll winiell la.kŻl' :-;ny('erzowi \VawrzYI'łI'owi .) z!.. za w roku 1;11 t pożYl'za II ;'.1. u .Jana I'hilIiug'a. J) ŻOlla ni!' pozo;;taje za liiI!! \\' tyk i pożyl'Zil 1,:\ kŻI' nil własną n:kt,: w r. 1;)1:! od RH'bary kran ta l:;, i '2 grzywny t:! gT. ;,) Z rlzi;lłalnol'i artystyr'Z1\('j mistrza :-itaui:-;Ia \\":1 wylII!,eni(' I\I{)ż('ln' lIIa.]o'walli.. obrazÓw 1\0 kOl'ioła BprnardYII{J\\' w Kol,y]jnil'. za, kUm' O'trzymaJ ;.14 zł. wę!!,'. Z tego tytułu przyszło. w r. lGOO (lo HI'0nhv. ktÓr,e oparły "i{: o sąd ollsy,tor:i:',i l'0zn:lin5ki. :-ipra W:I j"tI\lllk została, poluhol\vIJi.(' załatwioną. lIIalarz zlIl'lIwiązał sic: UIIkoiH'zy(' ohrazy wkrÓtC'p, a zakoł\uie}' dopłacil' jD:ozeze Hi zł. węg:;) .Jako lIIalarz zażywa dobrej sławy. ja'kby wynika.ło z tej ookoL'ezUII"I'i. że w r. 1 f)O:1 w prll'l'p:oit:' mięuzy malarzem Benedyktem ,,nem Kkllle'lla a, o,!,atelll w Lllhij'\(,u wzywał\Y je,,,t wraz 7. :-:ehillillg-iPIII do wydallia opinji ° obwzaeh. 7) Dorohił :oi(: też JIIaj;ltkil. III;IIW :-taJeg'o rllbicllia Uhlg'{)W. a moi.{' wj;!ni(' dla tego, :>knro mllŻ/-' \\ r. 1;)()(j zap:s;L(' żonie L'1':>zuli pokażuą 11a owe ezasy kwotę 100 zł. \H:g. tytułem wiall:l. ) Mimo zatargÓw IV e('('hll z f'za"{';ł\ zdoIJył sohie pO\'I'szel'hue zaufanie w:,;pÓłlm1l'i jak i 1'l(ly miej:,;:,iej. ho
4) Tam;;,e str Iii). fj(i. 125 VH.
:i Cons. Pozn. 1404. -1507 k. 118'.
li) Advoc. POZll. 1;)OH-1515 k. D5 ", BO V" 1) Tamże k. t3:Y.
2) Tamże k. 160.
i3) Tamże k. 177 v. 4) ()ons. Pozn, 1507-1525 str. 133.
:i) Advoc. Pozn. 1508-1515 k. 139.
o) Ulanowski, op. c" Il, nr. 1551. 7) TamżB nr. 1582.
8) Scab, Pozn. 1497-1511 k 117.