GAZET A Wielkiego Xiestwa POZNANSKIEGO Nro- 44 w Sobotę dnia 3 f, Maja i8«7 Z Berlżna dnża 27. M ża. J o . Xiaze. B l li c h e r - W a h l s f a d t, G e n e - rałPolny Marszałek, wyiechałdoK arl s b a d u. Z WżżrsKnwy dnża 24. Maża. Doszła tu smutna- wiadomość o zfyściu x tego świata dwóch szanownych i zasłużonych woyskowych, Generała H o r n o wskie.go i Pułkownika Grotowskiego. £ Atokholmżż dnża 16 Maża. Były Porucznik L i ndsfelf, podtyrzany orźźne ciężkie występki a przed nitiakim czasem z powodu I1row buntowniczych prztdtuieyszy Sąd zadwopny do wyiłómaczenia się pociąg; a» ny, udusił sie w swoienr więzithiu na tuteySzymI odwaxhu, a to zaraz po wysłuchaniuburdzo hiekorzystN ego-dhń świadectwa. Trupa iego wystawiono na widok publiczny w tute yezyVnratuszu', dlazbicis ptigłoskj uśmierć iego'zmyślona, a on zemknął zkraiu.. Człowiek ten posiadał dwie wsie w Su de r ma n»11. < JŁrólitnć mianował Xiecia- Sudermanii Generałem Majerem', wktórem te znaczeniu odbył tenże dziś popie 4 inspekcyiny pierwszego' ptułkir gwardyi bokowey. Gareta r tfowiny Stokholffiskie r zawierała przedwczora następujący nadesłany artykuł: "Odebrane ostatnią pocztą Angielski} pismo publiczne rozprawia o korzyściach, iakieby, zdaniem pisarza, wynikły dla politycznego bytu Szwecyi zściśleyszego połączenia się iey z kforemfcolwiek państwem Euro« peyskienr. Rząd mądry, prag!.ą"cy żyć wprzyiacielski'h związkach ze wszystkie mi naradami, nie .może zaniedbać, działać'w-duchu; owey po wszystkie czasy we względzie polityczuynf uznaney prawdy: ii są pewne przyrodzone* na'«obopólnych pożytkach oparte związki, i że tym oddawać należy pierwsztrrsrwo. - Tie dobroduszne życzenia dziennikarzów Angielski' h maią prawo do naszey wdzięcz oś* i y stemvsjystkiem każdy obywatel Szwt-dzki zna" za rnrdYó d-b ze swoy rządy ażeby na chwilę mógł wierzyć, ii rząd lec wem zagranicznem mocarstwie zasadza. Doświadczenie natchnęło rrae zbyi wzniosłą my41Ą Q Xiążęciu, którego naród iednomjślnie do następstwa tronu i bronienia praw iegp powołał, ażebyśmy niemielibydz" zupełnie przekonanymi., ii Xiążę ten spuscza się iedynie na naród" skoro rzecz idzie o iego wołaość i niepodległość, i że wolałby raczey obrać śmierć, aniżeli dla zachowania ich udać się o pomo« do któregokolwiek bądź obcego mocarstwa. " EzAd Cesarsko-Rossyiski w Fi ni and yi kazał obwieścić przedłużenie ukazu względem handlu zeSzwecyą a to od dnia 7. Kwietnia do trzech miesięcy, i rozciąguients onegoż także i do Norwegii. List od brzegów Elby nlzszey (zawarty w gazecie powszechney) donosi pod dniem 16. co następuie: "Lubo się w Sztokolmie badania względem spisku ustawicznie i bardzo taiemnie odbywaj, nie aresztowano iednałoweiieeczeiadney znakomitey osoby, izdaie eię, że ani rozciągłość, ani ważność spisku nie były tak wielkiemi, iak się z początku obawiano. Rodzina Króla z tronu złożonego nie należała do tego wcale, i nie miała o tem żadney wiadomości; anieostrożne, raczey iako życzenie oświadczone słowa kilku młodzieńców rodu szlacheckiego, miały bydź jedynym powodem do badania, któie z początku tak wielkie wrażenie w S z we c y i sprawił o, teraz się zaś zapewne tylko do tego przyczyni, aby na zbliżaiącym się Seymie władzę Krółewskl wzmocnić. Krolewic N astępca troau miał przytem nową sposobność zapewnienia się o przychylności rozmaitych stanów, sczególniey zaś woyska. Liczne adresza i mowy, które do Króiewica miano, a na które on odpowiadał, nie zawieraią żadnych wyiaśnień, lecz ustawicznie tylko powszechne wspominanie tego wszystkiego, co ÓD dla Szwecyi uczynił (osobliwie poświęcenie wielkkgo prywatnego maiątku ifgo) 1 zapewnienie o utrzymaniu prawey władzy. Cesarz Roseyieki, uirzymuiący z Królewicem N astępcą tronu przyiadelską korrespondencyą, miał go tafcie przy tey sposobności o swoim udziale i pomocy zapewnić. Dwór Ras. syieki pracHie ciągle na stronę S z we c y i; osobliwie zaś stara się przyjacielskie stosunki między nią a F r a n e y ą skoiarzyć. Za to zaś korzysta S z we c ya ze swoich wciąż iescze znakomitych wpływów u Porty Ottomańskiey na rzecz Ross y i, osobliwie co do rosczeń Rossyiakich względem sprzyiania żegludze na morzu crarrern i we wszystkich portach Tureckich. Dywan nia się przecież wriąf ieecze temu opierać; niechce on takoż uznać niepodległości (iuż podobno uzna!) wysp loń«kich, (na których niedawno znowu niespokoie zaszły). Ten ważny i.vteres skłouił dwór Angielski do zbliżenia się ku Roesyiskiernu, co się sczególniey z attencyi ku IV. Xieciu Mi kołaio w i pokazało. Ministerium Angiebkie stara się także b Z Włoch dnia 11. Main. Począwszy od Piofra S. aż do iyiącego obecnie* Papieża, 355 Papieżów (uznanych od kościoła za prawych) kościołem bożym rządziło. Teraźateyszy Papi«si P i u s V I I . (firzegorz Sarnabas t.hia ramo n te, mi ich reguły "q. Benedykta de mottle Cassino), urodził się w Gestna dnia 14. Sielpnia <7It$ 7n » - Papbżem, a W kościele pod tymże tytułem · 7 dni późnky koronowany / fi fi do Rzymu nastąpił dnia 3. Lipca isoo a obiecie stolicy S . t , a 4 . liropada " Jest tera, 60 Kardynałów, 8 f WflS '« ii tylko dwóch braknie, ź noZaeyi K e mensa XIV. Mieden, z nominacYP2 j " VE. siedmiu, znominaciPiusa VI I ,l], d*iesiat dwóch. Za panowania teraźaieysreL Papieia , e . * o » 2eJ >0 świata 5,. K -rryna bw * bcb,w i«. 4, A« 6 M KM' 3 E pOWfDe2:nai f j > (I"6ni Don Francisco), gcT "A A A domU A * * * V ,A-J 1 ]I ; A 1 A "li S P III A ? W *« ['O" rK TMa"ONQB3C, > > * * * k . « pO rZepl«w r 01 ZTNL £r/'.. y 7/'..*5 * * Ź e dAsfa "A Z W S li n < A fet' .Il /'.. >£' IIlnU,, o /'.. o TNL r o r ]l A 1 P A Y A A C a nareszcie nadziei * P o"e? wan" Sł?tnA ,. * l t ». p OJ r z e » , a, . etrna w o k d F c y N a r b ó n n e . J.e.to,be2yht9s,ki acyiKiemeneaXIV;dada,ri; g c,,« 11 i" ZT lly1Jnę L k a w fiir v . »elwltow, 6) Laleppi, (umarłjuź W" JSrazyliij; 7)gnam; 3) Gr v fia; 1Mde Sahn* 7& * /'..** ?7:> /'.. -II('* III-$ljJ8 Raridorl' «, R / 1f .? 1 . II J\. A_5 - f'7!Y: »P«ku i działał z po lecerua Konnn ssarz? PonĆVl P-rrvn. Lis 1\../£ reTOI, JV >>--ŁV-L ]I - . 51: »7) Łitta; lS)Pacca;k /'.. C -ł fi l " -ł J I t od III * M B« OtJzy.ał)3; W¥IL 57 BurboD, (który "ko Xi,** rodu Króle«bego * w 3tym roku pozyskał kardynał Po .łu Aiado. ośeizS. cyA . yzionywagóra Kardynał M aury bardzo był słaby l Rz,tamie. Wyznaczył w :tiMA:tiIIO* bard.o znakom, summA na wyst.u,en,e p o m' lka Piusowi VI. -stryiow! swotcmu. <. 9 & b n «e Kardyna łów n a obrnni« P P i . . a ela ill 5 ;1l , która ma byi mOCY UH'/ 6w A A £ A A A Aa J A £ o r » P * pO he, t i l i U l & 2 4 S A Minist H T fA / - A A A A Abotrzebul potwTe"dIb y A £ -, Dnła , m<'b. . ... 0 n t . T S W e 1 h r , " Z « A 11 l g AO n ljl a«euką do swo ey gtowm-y Uatery , L I A « " D O IAluM A *****£ Podczas rozprawiania tętni dniami w niiszey izbie o żądaniach Katolików Irlandzkich, zrobił PanGrattan tę uwagę: ii Anglia jedynym (?) iest krai tm, gdzie róZHowitrstwo tamuie drogę do piastowania urzędów woyekowych i cywilnych, i ie przecie raz iuż należałoby przesad te.n wykoizenić. Przytoczył przeciwko temu Pan F o s ter: ii przy znane od lat Katolikom Irlandzkim swobody wygórowały ich niechęć i rosczenia, a nawet warch przeciw Protestantom. Katolik, mówił daley, kupuie tylko od katolickiego kramarza; dzierżawca protestancki ile iest traktowany od wyrobników katolickich. Takiego to ducha wpaiaią x.ięża katoliccy. N iepodobna, wśród lakowych doświadczeń, burzyć wszelką twierdzę, ieżeli niechcerny dosczętnie znisi zyć kościoła Protestanckiego. Chętnie się przychyla do.ąupełoego oswobodzenia Katoiików Irlandzkich, skoro oni zezwolą na t o, «oi inni Monarchowie Europe, si. y posiad-iią. Król Pruski obsadza ws;:rlkie urzędy duchowne katolickie w Śląsku; bv-z iego ze: Zwolenia niewól no tam o ułasbwieme wmowaycy. iiczą 35 Oficerów aresztowan y A , -których oskarżono . o należenie do spiJIKH. aresztowano iui też i a kie drugie tyle ioł, nierzy 1 podoficerów. Takie .dwóch Oficerów Szwaycarsfcich, Podpułkownik P]I:Q [( e r i Kapitan B i d a, . uwikłani .są w iego sprawę-; pierwszy aresztowany, .ostatni zemknął Jeden zsprzysiężnych przyrzec miał wyiawię! me całego spisku, ieźełi mu życie będzie darowane, iltferowano się w. tey .mierze do K rob. Zdaiesię, \ł dwór nasz iwieio znowu 0r.vetę x%-r ieduę 16 - iiednę fregatę 44 dzhiową,. Korwety storą tuż od onegday w tuteyszym porcie, fregata zaś musiała wbiegnąć doiednego zportów M -rrei dla przeciwnych wiatrów. Otrzymaliśmy daley w podarunku od dworu Stambulskiego: wielki zapas amunityi woienney i 40 ubranych artyllerzystów. W Li w o r n i e każe Dey budować korwetę od 20 dział i 2 brygi 5 stara się wsztlkiemi sposoby postawić swoie Jłjpiezkie państwo w groźnym stanie. Dey iest niezmiernie grzecznym dla Konsula Duńskiego i Szwedzkiego, mniey zaś dla Angielskiego i Niderlandzkiego. Zdaie się,- iż mu nie może iescze wyiść z głowy ostatnie bombardowanie. Przyprowadzono tu kilku poddanych Papiezktch i Toskański; h, iako ień«ÓW Woientiyrh, których tuteyszy sposób obchodzenia się niestety wnet przywiedzie do dobrowolnego ofiarowania się do pracy. Rozmaite wiadomości. Generał Polny Marszalek, Xiaieii Liiche? W a h 1 s t a d t,- posiada następmące ordery i ozdoby honorowe: Order wielkiego orła czarnego; wielki krzyż żelazny z osobną gwiazdą; Angielski order łazienny 1. rzędu ; Duński order słonia; wielki krzyż orderu Gwelfów; Heski order Iwaj Niderlandzki order Wilhelma; order Maryi Ter&ssyf Rossyiski order S. Andrzeia, S. Jerzego Igo rzędu, Rossyiską szpadę honorową za chrabrtiość; Szwedzki order Serafina j - Hiszpański order S. Karola; Wirtembergeki wielki krzyż orderu zasługi woyskowey etc. Prócz, tego nosi Xiążę bogate pcpiereie Xiążęcia Regenta, które będąc w An glii otrzymał w po«, daruhku. Gazeta powszechna umieściła poniższy artykuł z Ha mburga pod dniem 24. Kwietnia' datowany: "Zakaz wprowadzania rozmaitych artykułów w Szwecyi wydany, sprawił w miastach Anzeafyckieh nie nayprzyiemnieysze wrażenie. W naszym handlu panuie wciąi, ., iescze dawna cisza. Nie brakuie wprawdzi.e . na towarach ani też na kupcach, to ieet: na. takich, którzyhy 2e wszech miar radzi kupowali, ale kupowali tylko za rękoymią papierową, którą nie ieden stały dom handlowy , przyimować obawia m-ę. Naywiększa częś«5 tuteyszych składów towarowych za pełnioną A iest rękodzielnianemi towarami Aogielskiemi; poiedyńcze domy bardzo prędko przyszły do wielkich bogactw przez więcey iak tani zakup w fabrykach Angielskich; tymezasem handel ten iest tylko cząstkowym, a zatem nie ma wpływu do pomyśhiośei ogólnry.4* Podobno Generał Savary został areszto wany w T r i e ś c i e, skoro tylko polirya mieyecowa dowiedziała się o iego tamie przybyCIU. W M e i s s e n upręlcmaią teraz filiżanki, lulki- i t. d., popiersiami L u t r a i Me lawchtona. (OaiszY ciąg.) J j b - fi ciągłą p j a c A . w NiLzieVpTcsv tu r PAy lulce i kieliszku wódki L . J , »eh n-b.era" wtenczas zwolna coraz wieT sz !! otwartości i witego zapału; d a w A £ j j W J J 4 » Ą -praw przedmiotA to DOI ." *napam,?Ć2mar{ h .. . t , . y C lUl z n a l c n oeyS m l. lu 2 nEck' U A Po A i na. S S t f e «y: - b, Piear2L; Mych rozmów, «chodzi im nieznacznie dzień ie ąc rtfY. ?W rAQ qrAu.* *» . " Ich e t' za 10 da.e Aękmeysze plony, bo do ich pracy « f «ymasAescze sama żyzność **£. A tycze teh domów, n.em.eszkałby w nich wpra tak 1 " n ' ewie"iush p> ** A L . - « fi « r« a«krfemi. C;o do ich ubiorów, te sie namwdoie swtąteczne); są o "e wcale sobie ,\ła · «» · «»1 D i e z n a j 4 t a m c h u s t e k b , e Wbmzelęk;koszula hez kołnierza, * bI K o ». II;MaHII;, Spicta pasem skóy» cwteczkami i mosi ę ż i kołLmi n a X. nem S T 3 U o efctOr ch * % * * * * . k . C a n " y »0 «gUZl amlcsc,ey 8zerokie z e s kor? n a * 6 . H» * prawney, a nazywaią się zomsami. Boty 2uchtowedh] iepos .nekola a;zamr , P r 2 b gtf C" al. n. a r Ta. , y '. 11« «Ich wysokie, mofe cale gr41b ",bM6be1ftfi ki e ''e. r SIr - l Zl T * # * lub czworograniaste niskie, '« J g . wierzch karmszynowy, wąz1tśm «arhym barankiem obłożony. Kiedy chłop iest dobrego humoru, lub chce okazać dumę swoią, zwykł nayczęściey stawiać czapkę na bakier. Wierz-* eh nią, suknię zonia, s u k m a n ą; cała różnica teyźe, należy od rozmaitościfaiby. Sukman* ta nie ma kołnierza sJ oiącego, tylko przewie, ezorsego przez plecy, maiącego kształt czworoboku szybiastego, którego posada (bok obrócony,do szyi) iest mnieyszaj od góry do samych kłębów iest sukmana coraz węższa A odtąd zaś, ai ponizey kolan coraz szersza rozchodząca się, z tyłu rn'e rozcięta, a r przodu zapinana na haftki, nie zaś na guziki. Suknia ta iest wcałty Polszce suknią galową włościanina. Sukmany Krakowiaków są granatowe, wyszywane na kraiach u bogatszychiedwabiera pąsowym/u uboższyck pąsową bawełną; zowie się u nich-karazyą i wydaie się bardzo elew brze. Panowie zwykli stroić w nie swote woźnice. Proszowiaki, noszą bardziey sukmany białe, wyszywane czarno, a Szkalmierzaki kochaią się więcey w sukmanach kaflowych} z wyszywaniem białem. Zgodniey będzie z zamiarem przeyśdz mody reszty okolic za iednym zachodem, ile że to są rzeczy maiące naynaturalnieyszy z sobą związek. Na prawym brzegu Wisły s$ w promieniu Podgórza od Wieliczki tak zwani Kiiaki, będący po naywiększey części zprofessyi rzeźnikami, i maiący się dobrze; nazwisko swoie wzięli od tego, iż dawuiey nosili na targi połcie słoniny nawleczone na kiiach, a powracaiąc z miasta z czymkolwiek do domu, tenże sam sposób noszenia na kiiack zachowywali. Sam króy ich sukien okazuje, iż nie do rzędu chłopów, ale do miesczan chcą byd£ policzonymi. Eolorsukmany zaehowuią wprawdzie granatowy, ale ią noszą bez tego świetnego kołnierza, nie tak długą i lepie y do ciała przystającą; boty ich są daleko kształtnieyszt, a czapki maią cylindrów» z przf d>.ich czarnych baranków. W- ogólności mieszkańcy na tanuey stronie Wisły (za Krakowem), Wisły (w Cyrkule Myślenickim) przez czapki czerwone i pasy skórzane, i bogato ćwieczkami i guzikami nabite, oraz mosiężnerni kołkami nawleczone, iako też przez obdrnine kołnierze. Tego niewidzieliśmy nigdzie w caley czyści cyrkułu Myślenickiego, przypk-raiącey do- Krakowa. Tu bowiem noszą pasy z piękney materyi kilka razy okręcane na iucanie. Wierzchy czapek są «aywięcey zie lon e, czworograniaste,. nie wysokie, ale górą szerokie; leez noszą takie małe kapelusze, fl duźemi krysamk Biorą także pod żupare na koszulę piękny kaftan granatowy bez ręka* wów, nakaztałc długiey kamizelki. Wreszcie ubiory ii h zgadzaią się, dosyć z prtrwszemi. W doi robo< ze (u wielu także i w innych czasach» iupan płócienny tegoż samego> kroiu y aaetępuie mi YBce sukiennego. · Tak ubkraiąsię mężczyźni; łeez stróy kobietiieet daleko-wykwrnUiieyszy, a różnica me tak wielkj;, gustowny ich sposób ubierania się niemało-im przydaje do kb właśeiwey urody. MrnHB zdaniem, ani porównać można owegoprZesadnegir i wymuszonego stroiu Morawianek i Szłązaczek ze stroierrr chłopianek Polekrch.. Włosy nosząc naywięcty plecione, na korku pięknemi wstążkami zawiązane r i od niechcenia spusczone na plecy. Mężatki zwykły ie ukrywać pod siatkę okrągła, nosząc ją, na wierzchołku głowy okręcona białą chustką, którey konkc w d brysn kształcie spusczaią, r tyłu na szyk (alt oie tym, iak w Szłązku sposobem.) Szyię zdobią najwięcey piękne"mi prawdziwemi, łub też na&Udowanemi k0=ralami;. noszA gorsety zkamlotui. kit* y ki, atłasu łub t. p. r a na wyniosłe pkrsispusezaią-pewny rodzay szalów, podi b y« b d*pięknych obrusów.. Spodnke sięgaią po-kostki i leżą;, naturalnie, tekst: fołdy nk sąwymuszone, łccz nkładaią się samt od siebie» Fartuchy są teyże eamey długości. Pierwsze i drugie bywią nayrozmAkszych farb i m-reryi, ale spódnica migdynłebywMikjbifcska-j a fartw-h; nigdy całkiem. €-2ttvvony. Zimiast trzewików nosz$ buciki na wysokich korkach. KrCfhkty maiętukysze, osobliwie po tey stronie Wisły, ubieraią- się. w zimie naywięcey w ładne iupki futrzane z wierzchem zielonym, nie dłuższej TaK W kolana. Mężczyźni noszą futra podobue j tylko-dłuższe i z białym wierzchfcm, które takie są ładne. Ow stroy kobiecy, LO do sezegpłow istotnieyszyrh, wszędzie ket iednaiowy, równie bk i regularność twarzy, prawie powszechna; i zaiste sprawiedliwą h s: uw<.ga tych" którzy Polskę widzieli, ie lud tego kraiu płci oboiey, w ogólności iest pięknyz Pu%nania dnia 30, Ma2a-. Odebraliśmy z War s z a w y ptws.ą wiader mość i tę pośpieszamy udzielić- czytelnikom nasaym, ii część Aktorów Teatru N arodowego Warszawskiego pod dyrekeya, W. Lud wrka Osińskiego, otrzymawszy pozwolenie Uządu, przybędzie do tegp miasta na nasiępuiąse kontrakty ś-więto-Jańekie. Widowiska w Polskim lęzyku dawane będą na tuuyszyra wielkim teatrze. Rozpoczną się naypoźniey dnia so. Lxerwca, a składać się będą z Oper, Kouitdyi i Traj. tdyi, które w tym mieście grane nie były, i których wybór sprawi mewą płiwą- przyiemność światłym sceny miłośi ikom. Przybył iu :JJC Berlina Pan B e i c h a r d, Zlla» ny korzystnk z piem publicznych żeglarz napowietrzny iza,n> )śla w czacie kontraktów Stefańskich bawić Publiczność widowiskiem tego rodzaiu. P o z n a ń widywał nit kiedy b-aknj na powietrz pusczane, kcz pierwszy raz dopiero uyrzy ieglarzanapowietrznegcv Balon wystawiony bidzie na widok publiczny, zanim ParsReichard podroż tę przedsięweźnue,. Dodatek *