GAZETA Wielkiego Xiestwa POZNANSKIEGO Nra, 99. w Srodę dnia 10. Grudnia 1817« Z Berlina dnia 4. Grudnia. H. Król raczył Infanta Hiszpańskiego D Ó B -Francisco de Paula zasczycić orderem '%rła Czarnego. Dnia ó'. Grudnia. Król J mć raczył Ministra stanu Hrabiego Bulo w, na wniesienie iego, uweinićod Ministerstwa przychodów, i posvierzyc ie Ministrowi staną Klewitzowi. Hrabia Bu low »staie nadal przy Ministerstwie handlu i rzemiółł, tudzież budownictwa lądowego i wodnego. Rzeczywistemu taynernu Nadracfey -achunkowtmu F r i e s e, poraczone li{ dotychczasowe funkcye Ministra 6tanu Klewitza, i tenże od N. króla mianowany został Prezydentem w Ministerstwie skarbu, kredytu publicznego, banku głównego i Sekreta» nem stanu. Z Warszawy dnia 2. Grudnia. Dnia 97. Listepada roku bieżącego odprawiły się w Koń* Ki eh zaślubiny JW, Karo liny Hrabianki Małachowskiey, wnuczki sławnego w pamięci naszey M a ł a c h o - wskiego Marszałka Seymu konstytutymegoj późntey Prezesa Rządu, zJW, Hrabią Pacem, Generałem - Leytnantem woysk Fołskich, który walcząc w tylu kraiach za ew% oyczyzne, zjednał sobie tak sławne imię. Przed kilku dniami przybył tu J O. Xiąfę Adam Czartoryski, Senator Wojewoda Królestwa- Polskiego, z Xiężną małżonka, SWOlą, Z VPitnM dnia if. Listopada. Kapitan arrylleryi Rossyiskiey, P a we ł P o p o w, ukończył piękną robotę snycerską z tośu słoniowey, to iestr PoAnifc grobowy dla zeszłego Xrecia J ó z e f a P o n i a t o - we k i e g o, nad którym od roku pracował. Robota ta dl3 swey osobliwości, dtukarriosri i dokładności w oddaniu, wzbudziła poebciwienie wielu widzów, którzy zgodnie wygórowaniu sny cerakiego talentu w osobie u go -oficer pftsyzhirli. Robotę tą rozpoczął na serce każdego z poddanych, i budzą w nim zachęcenie wielu obywateli Litewskich, a chęć oglądania sprawcy tego erzęSCla. teraz ukończywszy ią« wyieżdża do miasta Dnia aa. t. m. była tu wielka proceesya Warszawy, ula złożenia Zwierzchności Kkościołów w Kremiinie z»ayduiących się, tameczney, Dzi---ło tak pracowite i prawdzi- takoż z kościół* Przemienienia bańskiego i wie zadziwiaiące WE- pim rodzaiu, wzbudziło Bfegusławicnego Bazylego, "do kościeła Kawdzięczność w każdym rodaku ttgo Xtążęcia, zańskiego, w części miasta Kitaygorod (miaktórego pamięci iest poświęcone. sto chińskie) zwaaey, naprzeciw bramy S. Drugie takie dziele sztuki, godne zastano- Mikołaja. Wiadomo, że ta wielka i wspa* wienia, w tymże c.zaiie widziane tu było. iliała proceesya oorok się odprawia od owego Jest to lIII-dal wielkości ćwierci rubla, zawie- czasu, kiedy znamienity w >dz nasz Xiąż« rający w sobie: inso Lnrcnologią Rossyiską, P o żar s ki, pobożnością i miłością Boga od załeifcuJ3 Monauhii Moseybkiey do unia wzruszony, nakładem swoim w roku 1637 dzisiejszego, na eposi podzieloną. ado kościół Kazański zbudowawszy, z parafialnego C-ronologia P o l e ki od L e c h a I. Xiążęcia kościoła swego wprowadzenia Panny Ma-yr do Króla -Stanisława Augusta, także na Łubiance przeniósł do nowego ttgo na ejvbki podzieloną. 31:0 ieograftą Europy kościoła obraz Panny Maryi, Kazańską wyrażaiącą Lesaretwa, Królestwa, tak rnaiące zwaney, drogiemi kamieniami przyozdobiony, oddzielnych Królów, iako też i przez innych i stąd iescze znamienity, iż będąc przysłany Monarchów posiadane, orazSięstwa, miaeta K Kazania do Wojewodów, nao»cz.-s (;od Stołeczne, góry, rzeki, ieaiot* i wszystkie Moskwą stoiących, zawsze towarzyszył gubernie Roseyiskie; w ogólności, medal ttn woysku, które z rąk nieprzybeielsklcfi os wo« Cbeymuie liter 3,300 rytych. Wykonawcą bodzało tę stolicę. Teraz pamiątka x- go wy« tey roboty lest JPan ! ózef Jł.crjto/\ze wicz, padku na puboineści zasadzonego tćm moOficer wnyska Polskiego. cniey i tkliwiey odnowiona w pamięci mieU śmieiazny się w y razić iż czŁoda, że te robo- szkańców MLoskwy, że w bliskości kościoła ty wmieście u.iszeni' wykonywane, apodobno przez Xiążęcia Pożarekiego wystawionego i znayduiące się iescze, niezostały na czas w imieniu oyczyzny wznosi się dla tego waleprzyriaymtiity utniesczone wmieyscu otwar- cznego wodza Hossyan i gorliwego syna kołem, gdzieby każdy mógł ie oglądać. ścioła wspaniały pomnik. - Na processyi 2 Moskwy d- 23- Paźdzżernżka. tey był Augustyn Arcybiskup Dmitrewski, N. Clt-earz i cała Nayiaśnieysza rodzina i w kościele Kazańskim odprawił mszą, po Wzupeł«ćm są zdrowiu. Nayiaśnieysze Ce które y P rotere y Jan miał kazanie. Pomimo sarzowe kilkakrotnie dawały posłuchanie zna- niepogody, zbiór ludu przywiązanego do tego komitym Moskiewskim Damom. - Ludność, wszystkiego, co iest poboi em i świętem, laka iest teraz w dawney stolicy, przez długi nadzwyczaynie był wielki. ezae niebyła w niey widziana. Obywatele znayodlegh yszywę w ięzyku Niemieckim do żołnierzy. Gazety Londyńskie nadrnieniaią, iż Xięźna Rumberlandzka zaszła w ciąży. loteressalikwidacyine w Pa ryżu, z-p omnożonemi zawiłościami w coraz większą idą odwłok ę» Około warowni twierdzy L u t t i c h pracuje codziennie przeszło 2000 ludzi. Z Paryża dnia 24. Listopada. Xią£ę Broglio, Biskup Gandawski, skazany, iak wiadomo, przez sąd Eruxelski na wywiezienie z kraiu, znayduie się teraz w tey stolicy i był obecnym w tych dniach posiedzeniu Izby Deputowanych. Podług gazety Je France, nowy Dey Algierski wymyślił oaobliwszy eposeb zastąpienia ubytku ludności, przez zarazę morową zrządzonego. Rozkazał on, ażeby wszystkich młodych męsczyzn, przeszło 20 lat maiących, na publicznych rynkach tak długo smagano, dopóki się niepoźenią) H r a b a G o l z, krolewsko- Pruski Poseł, wręczył przedwczora młoderrmPanu BocheJ a c q u e l i n, Parowi F rań c y i, szpadę honorową, którą Oficerowie Pruscy uwielbiając *) Amboine Ambonę, iedna z wielkich wysp , Moluk'ckich na Indyiskiem morzu, naltiąca do Holl&ridrów. snego na tchoienia w B e r l i n i e zrobić kazali. Jest na niey napis Niemiecki i Francuzki. p ani R o c h e - J a c q u e l i n odbierze iescze w upominku dwa lustra z białego marmuru, urobione na wzór tych, które się w S z a r lo - tę n b u r g u przy grobie zgasłej Królowey znaydutą. Byty Poseł, Pan H e do u viIle, wyieldża do Warszawy iako Francuzki generalny Komraissarz likwidacyiny. Al derm an Wo o d, były Lord Major Londyński, bawi uraz w Paryiu. Przed wczera przyniósł, Pan L a i n e , Minister spraw wewnętrznych, Izbie Deputowanych zawarty z Papieżem konkordat z wszyatkiemi naleiącemi doń aktami, miał obszerną mowę w tey materyi, a w końcu wniósł proiekt do prawa w 11. artykułach osnowy następuiącey: "Stosownie do zawartego iescze za Fra ncisz ka I. i Le n n a X. konkordatu, eam tylko Król, mocą praw do kurony swey przywiązanych, mianuie Arcybiskupów i Biskupów w całym obwodzie Królestwa. Bistupowie i Arcybiskupowie udaia. się do Papieża o instytucją kanoniczną. Konkordat z dnia 15. Lipca igoi r, uchyla się całkiem, wyiąwszy 13. artykuł enegoi. Ustanowią 6ięi'scze 7 nowych Arcybiskupstw i.35 nowych Biskupstw. Wyposażenie Arcybiskupstw i Biskupstw obmyślone będzie r funduszów, prawem »dnia 25. Marca do rozrządzenia Króbwskiego oddanych. Bulle, brevia i de kreta Papiezkie, wyjąwszy induha w rnateryarh sumienia, tylk@ zatwierdzone przez Króla mogą bydź przyiętemi, drukowanemi i do skutku przywudzqnemi; akta zaś tyczące się kościoła Gałlikańskiego w powszechności, nie mogą bydź ani przy,iętemi ani wykonanemi, iak tylko po sprawdzeniu ich, na prepozycyą Króla, .przez oby« dwie Izby. Wydane pod deiem 1. i 3. Lipca w Rzymie bulle, względem podziału tiyecezyów państwa i t. d, maią bydź przyjęte i ogłoszAm., bez zatwierdzenia klauzul i wyrazów, w nich zawartych, a mogących się wczemkoJwifck bądź sprzeciwiać ustawom państwa, swobodom i zasadom kościoła G 1likańskiego, l u b ter prawom religii niekate« lickity. " Żandarneryą naszą na nowo urządzają. Hrabia Desęze, Par Francy i, mczrvy obrońca L u d wi ka XVI., otrzymał pozwolenie od Króla, umiesczenia w swoim herbie kilku lilii i wieiy, wystawiaiącey ,więzieriie Tempie, z napisem: Dnia 2([. Grudnia' fófUt Znany P i e t o ws ki *) zabierał się właśnje w G e n u i na okręt w zamiarze popłynienia do Liwoj-no, gdy przez żandarmeryą Sardyńskąaresztowanym i w wieiy przy G e n u i osadzonym został. Wypis % listu pisanego % Lizbony: }-> "Byłem tu podczas tracenia Generała G om e z - F r e i r e i 1 istuinnychPortugalczyków, oskarżonych o spisek przeciw rządowi. Nie opieuię tej okropney sceny, bo ią zapewne iuź gazety wasze opisały, a w czasie którey liczne straże Angielskie chodziły po L i z b o - nie. Nie piszę ci myśli moich nad tern zdarzeniem, bo nie śmiem, i opusczam bez żalu ten lad niegościnny , brzydzący się cudzoziemcami, spodlony przez zabobonność i utratę niepodległości. Widziałem tu także dwa sute pogrzeby, jeden Barona On a telle jeneralnego dzierżawcy tabaki i tytuniu, który zostawił w gotowiznie 13 miliionów kruzad (przeszło 50 miliionów zł. pol.), a który przy wkroczeniu Francuzów do Portugalii podarował Skarbowi 500,000 kruzad; drugi *) W nazwisku tego człowbka tak się garefy zagraniczne mylą, źt wylawszy zakończenie ski, reszta zostaie od początku aż dotąd zagadnieniem, łuboć nazwisko Piątkowski niby naywiększe IIra do prawdy podobieństwopogrzeb Kardynała 5 o uz a członka Rejencyi. Nie widziałem nigdy okazalszego pogrzebu. Trumna okryta była złotem, i aa złoty zamek zamknięta, od którego klucz takie złoty riayblizezemu krewnemu niebosczy ka oddano, Z Genui dnia 16. Listopada. Przydybano tu iaresztowanoPie to w akiego, który przybył z listami Bo napartego do rodziny iego we W ł o s z e c h . Z Madrytu dnia n. Listopada. Minister nasz spraw zagranicznych, Kawaler orderowy P i z a r r o, wydał z powodu znaydowania się na morzu zapowietrzoney eskadry Algierskiey obwiesczenie, w Ktorem Wyraża: "W haniebney swey wściekłości poStanowił nowy Dey Algierski zanieść aż do naszych granie pustoszącą kray iego zarazę morową, wysławszy do naszych brzegów zapowietrzonych swoich korsarzy, których śledztwu żaden @kręt oprzeć się nie może. Zbrodnia ta nawet pomiędzy dzikim ludem iest niesłychaną. N adzwyczayuem iest nitbezpieczeństwo, a równie nadzwyczaynemi i dzielnemi środki przeciwko temu bydi powim y. Oburzony tem zgwałceniem pierWszych prawa ludów zasad, które w woynie nawet święcie szanowane mi byd;2 powinny, użył Król, Pan nasz, wszystkich środków ewey potęgi, niemniey wzitjtości swoiey urnocarstw cudzoziemskich, mogących mu dodać wsparcia, ażeby oddalić od państw swoich iadowite pociski tych nędznych kersarzy. Zapobiegaiąc niewypowiedzianym skutkom, iakitby z przytrzymania Hiszpańskiego lub innego iakiego okrętu, ktoreby dotknąwszy «ię zapowietrzonych ludzi, do portów naszych wbiegły, wyniknąć mogły, udzielono radzie zdrowia naysuroweze przepisy. Gdy tu o życie każdego człowieka idzie, każdy więc przykładać się z swey «trony do odwrócenia tey klęski ile możności powinien. Powietrze morowe nie ochrania nikegos dosięga prędzey iescze biednego, cii bogacza; nikt przetoniepowinien SIę łasczyć na chwilowy zysk Z przemycania towarów zapowietrzonych. Niechay sie, każdy zastanowi, iż naymnieysze uchybienie naraża na niebezpieczeństwo iego własne i tysiąca innych ludzi życie. Całe duchowieństwo odebrało zalecenie, ażeby napominało lud do nayścisleyszego wy bony wania przepisów zdrowia. Przez to o bu dwom Majestatom (Bogu i Królowi) przyiemną wyświadcza, posługę, i t. d." Z Londynu dnia 23. Listopada. Z powodu zaszłych od niedawnego czasu na stałym lądzie różnych okoliczności, sczególniey uwagę rządu zatrudniaiących, odbywały się dotąd często długie narady gabineto* we. Gazeta Morning-Chronicie rozwodzi się z wielkiemi stzegułami nad zatarga między Jego Królewicowską Mością Następcą tronu Niderlandzkiego a Ministrem woy: y, Panem G o l t z, rodowitym Prusakiem. Xiąię, który r, N aydostoynieyeząmałźurikąswoią niezmiernie iest w N i d e r l a n c l a c h kochanym iuwiel« bianym, a nade wszystko przywiązar-ir woyska posiada, miał iafco naywyższy Dyrektor wydziału woiennego pensyą 40,000 Złotych. Zapewniała, iż rząd Amerykański, poda« bnie iak nasz, wezwany do łączenia się z świętem przymierzem, oświadczył, iź wprawdzie zgedza się na zasady tey umowy, lecz że konetytucya iego niept zwala mu rzeczywi; etego do r.iey przystąpienia. Przed ni nikim czasem wypłynął z A n t - werpii ekręt Parnasso, pod Kapitanem H i t s c h, do N o w e g o - Yo r k u z 3OSU* Oficerami Frant uzkimi. Będąc na morzu, chcieli przymusić Kapitana, ażeby ich zawiózł prosto da P o ł u d nio w ey Arne ryki, gdzie mieli zamiar przyiąć służbę w hufcich rokoszańskieh, lecz iń/ mogąc przeciągnąć na swą strar ęaniiedoegom y tka, nieświadomi źeglligi musielizno»uodd ć kapitanowie!' w dzłwo. Kroi Henryk wHayti roaktżał, aieby'" wu-Amerykańskich niewpueczano do ponów iegu, dopóki rząd ich kraui liebędzie zupełnie uurganizowaaym i od niego uznanym. P d i i G i t S e, tuteyszy Pruski Konsul generalny, wydał ob wiesczeuie względem korsarzy Algierskich, będących teraz na raorzu, których zamiarem iest, krążyć także przeciw okrętom Pruskim. Ze wszystkich okolic W. B r y t a n i i odbiera Xiążę Regent adressa pożakoia. -lorsaiz Aagi»-rski, który chciał wyrzucić kotwicę przy AigAsiras, ciezwłoczoie zoBt J odpędaonym. prze?, Ogień z bateryów sypany. N d tiy do p.ogłoBtk 17 XiaAzq K e n t oieni Się z owdowiało, Xitjzna A L e i i: i n g e ». Xiąźę L e o p o l d ko burgski, mieszkaiący ciągle w C l a r e m e u t, cierpi leki parosyzm g. Słychać, iż Xiążę (en zamyśla przedsię\ v3iąść >«odr>ź do S a x o n i i , a na wioskę powr rić zbowu do Ai glii. Niema aroli ftseae nic pi w>.ego wi»y mitrze. Listy z S. T o m a s z a z d ia 10. Października, kiortimy dziś udebrdi. upewiiiaial iż tam przybyło wielu Oficerów Francuzki'h, dla walczenia w szeregach pow-stańcow Fołudniowo-Amerykańskich. Przybył tam takie I ekręt z F r a n c y i z broi ją, i amuAicyą wezelkiego gatunku, a kilka okrętów z Anglii napełnionych Oficerami. Pogłoski, które odnieiakiego czasu o przyłączeniu o b y d w ó c h F lor y d do kraiu Zjednuczonych Stanów rozsiewano, nabiefaią co raz więcey podobieństwa do wiary. Jeden artykuł (wychodzącej w a es y n glonie gazety Amerykańsku y National-Intelligencer z dnia 37. Września), zapędza się f tik dalec e, ze twierdząc, ii te krainy przed lipłynieniem połowy reku Rządowi północnoAnurykańskiemu pódl«gać będą, uscze iako god i YB5IY wiary domysł do'i<»ie, iż traktat między Hiszpaniiąi Ameryka względemiio5tego odstąpienia zawarty, Kongr«K>wi ng zbliżaiącem się posiedzeniu tego, podanym; bydż ma. Toż samo zdanie paIIIIIe takofc i w F lory d z i e. Gazeta Mobileńska z dni«, 26. Lipca tak pisze: "Mamy przyczynę spo-, dziewać się, źe kraina tuieyeza przed świętarni Bożego Narodzenia przeydzie pod wła dzę ZjediiOczony.li Stenów." Według tejr gazety mieli U{ i mieszbm.y Pensa koli" stolicy F lor y d y C d c h o d . i f y , wypadku. ttgo spodziewać. Dodaią, I( 5,000,009duiUrow, ma13 bydż wyzriaczoujj ceną za nabycie tych i JItMSD- y'l. Pisai» publiczne donoszą z W a s s y n g - to n u, źe widoki kilkuprostrybowanych Francuzów wzglęil.Ki założenia osady nad rzeką. M o b i l e, są zupełni« spokoyne i tyczą, sie tylko rolnictwa, luboć sąsiedztwo N o we y Hiszpanii mogłoby zrządzić poi nu y ważne wypadki pehtyczne. P. L e e, ostatni Amerykański Konsul w B o r d e a u x, układał się o kupno ) 00,000 morgów gruntu z (ienerałAmiCIauze 11 Lefebvre-DeSBouettes, tudzież z PP. Peanieres, Parmen-, t i er, G a r n i e r des S a i n t e s, L a c a n a l e t c, żądane od nich za mórg po B doliary , wiat 14 bez prowizyi wypłacić się mające* izosuwuią«. im wolność obrania Bobie grun.1 tow w krainie Missiesi p pi, i założenia tamie plantacji wina i oliwy. Wybrali oni de tego woborną okolicę nad rzeką M o b i l e ; kiima t.meczne test piękne, a w tym okręa A są 4 juryzdyJccye mieyskie. Osiadła tam ud. wielka liczba dzierżawców, xzemieslmkow i wieśuiakowo hc %bie mieszkańców w Petersburgu. Wediug oatat.hgo episu, lud<.ość i'e. t e r s b u r g a wynosi 285.500 osób licząc w to i s t o i A e stale w tey stolicy w.. ysko. P« t e rs« b u r g / e względu naswoię ludność ieet wraę. dzie stolic EHropeYBKKK piątą.