GAZETA Wielkiego Xiestwa POZNANSKIEGO Nro. . W Sobotę dnia 31. Stycznia i8>8» Z Warszawy dnia 24. Stycznia:. Ohydnie gazety tuteysze zawieraj co na»tępuie: Pe ogłoszeniu wiadomości o zgonip wiekopomnty pamięci Tadeusza Kościuszki, maiesczaliśmy i UJnres* ra my obchody i iłobne poświęcone na cześć tego Bohatyra Polskiego. Dziś ogłaszamy dwie odezwy Ministra Sekretarza Stanu Królestwa Polskiego-, iednę da Namiestnika Królewskiego, drugą do Pan* Z e I t n er, byłego Ministra Rzcczypospołitey Szw ycarsliity w P j p y i u , tłumaczące wo'at i wspaniałomyślne uczucia N .Cesirz» iKróła Względem naszego współrodaka. Minister sekretarz Stanu ma honor udzielić Namiestnikowi wolą N. Pana" wypisaną iak następnie: "Naynśnieyszy Cesarz i Kroi 'mć zutontentowanitm dowiedział się tak o czci odda>waney pamiąrce Generała Koś c i u s z ki, iak i o ppwsaechnetn życzeniu powrócenia oyczy» stey ziemi zwłok tego meinego i cnotliwego wojownika. Pochwalając powody t iakie podyktowały Co życzenie, nie zachował sobie N. Fan oznaczenia miejsca r gdzie ma bydz" Generał Koś c i u s z k o pochowanym, gdyż nie chce Jego Cesarsko-Królewska Mość by« naym> iey kierować życzeniem z własnego Publiczności natchnienia pochodzącym. Ske» ID- w et y mitrze zgodi.e staną zdania, Namiestnik da znać o tern N. Panu, a wtedy Jego Cesarsko-K role ws.:łr, NTość nie omieszka poł«» crć ewemy> Ministrowi w Szwaycaryi dopomnienia się o wydanie ciała Koś c i u s z ki osobom do odthraoi w\ znaczonym. M "gkwa dnia u.Listopada (4. Grudnia) lR17 roku. (podpisano) Jgn, Sofa Uu >skL *1 » · y« 8 P « . Z e l t o . * , byłego Mini- N abożeństwo zaczęło Sle przez »W U MUl Kz1Viit z,way r kięy IW" f at;yżu. m " d l i t z , ł o b n e * o A n T o T z T r *w«a 1 sp.ewakarai, żałobnie śpiewał. Osra par muzyków również Ż a b n i e przygrywały. Całe zgromadzenie odprawiło naprzód powszechną modlitwę za umarłych, podłu« zwyc za ynyc h o b r z ę d ów, 3 p o [ < S m ś p ; e waj * wierne z okoliczności ofechod* ułożone. Nae-statek Kahał zakończył obchód rozdał e m v, Izbie luhalnej chleba i iałmuiny dla »bogich N abożeństwo trwało do południa. Szkoła żałoba przybrana, oświecone była tysiącem kilkuset Lmp i świec. Ołtarz, w którym złożone iest Dziesięcioro Bożego Przykazania, zawieszony był firanką, Parochttk zwaną. Popiąte. N adaiąc członkom braterskiego towarzystwa wołoe wykonywanie obrzędów religiynych i odprawiania nabożeństwa według ustaw ich duchowieństwa we wszelkich mieszkaniach i domach, zezwalamy i na to, aby wyświęceni przez biskupów pomierzonego towarzystwa kapłani, z grona rzeczywistych członków towarzystwa wybrani" dopełniaii wszelkich religiynych posług, które według przepisów towarzystwa dokonywać należy. Z Wilna dnia 4. Stycznia. Poszóste. Wszystkie członki towarzy14;. l ' t w a braterskiego Ewanielickieeo mieszkaiae» aIie?o 3yOdfeeTran teiJio«naz Yiiern « e zaduszę IfaAWui A ™ A o A Z A £ Moskwy dnia ));. Grudnia 1816 r. Pośpieszyłem przedstawić-Cesarzowi i Królowi Jmci, memu Miłościwemu Panu, list, w którym mi IVW Pan donosisz o śmierci Generała Kościuszki. Z upodobaniem Jego C. K. Mość oddawał zawsze sprawiedliwość męztwu i wspaniałomyślnemu .poświęceniu się, równie charakterowi, wielkości i prostocie, iakie znamionowały lego waleczneg» i cnotliwego obrońcę Polski. . Cesarz i Król Jnać dzieli powszechną żałobę, iaką śmierć Kościuszki rozpostarła w Jego oyczyznie, niemniey obchodzi Go «czerze żal, iaki Mu WWPao za pośrednictwem mpiem wynurzasz. Przyim WWPan zapewnienie ił ,A. Minister Sekretarz Stanu Królestwa Polskiego, (podp.) Sobolewski. Z Krakowa' dnia 2 f. Stycznia. Seym prawodawczy kraiu naszego zwołany na nowo przez Senat Rządzący dla ułożenia zaead Kodtx6w prawa cywilnego i kryminalnego, tudzież procedury, zgromadził się dnia 7. b. tnca. Dnia tegoż wybrano Marszalkiem Seymu J W. Senatora Hoszowskiego. Z Petersburga dnia 2$. Grudnia. Dokończenie Ukazu J. C. Mości względem przywilejów nadaiaxych się Towarzystwu Braci Ewanieiickiego Wyznani« Auszpurskiego w Osadzie Sareptskiey.' (Zobaczyć Nr. 3. gazety łweyszey.) stwu Sareptskiemu wszyscy członkowie tegoż' braterskiego związku-, mieszkający w miastach, osadach i wioskach, baw ący się iakimkolwrefc rzemiosłem llib-handlem, wolni byli od spisów gildy i ceihów. Posiodme. Zaręczamy słowem nasze m Cesarskiem, ii źade« z braci towarzystwa W- pomifiiionych guberniach teraz mieszkańcy lub na przyszłość- w nich osteść rnaiący, którzy są rzeczywiste lIR członkami towarzystwa, równie tez dzieci ich i potomkowie, W-żadnym czisle do słu-iby woys-kowcy ani cywilney bez ich na to-zezwolenia zapisanemi nitbędą. Równie u-watniamy na zawsze Wszelkie ich własnośti i pomieszkania od wszelkiego rodzara- stanowisk i fewałeruołu , nrerrmiey od utrzymywania po<Ww złożoną, J>OO zarządzenifmmi isurs'wa spraw wewnętrznych »ostającą» T»kowrstarsi m>ią prawo Używania osobney pieczęci i wydawania pa· '-portów członkom- swoim żyząrym mie· zfcac w któreyfcolwiek stro->ie Ro- syi za kióremi mogą woliiie przeieidżać-i pr*tby, S a - wać w każdem mieyscu Cesarstwa Ttbssyt9łw$ go. Co zaś do paszportów na wyiazd za gz*»nicc. i przybycie doRosa-yi, te marą by da wydawane przez włada», które ie wsaysikia»innym-wyieidiaiąeyua za graikeRowjs») lub» w granice iey wieżdzaiącym wydaiav - . Pbd%ituiiqtc. Nadajemy wszystkim' ezt@n*r kom towirz-fSiwa fego, w wymienionych guberniiach mieezkaiącyrn i kh potomkom-, zu«pełną wolność i władzę rozrządzania- własnym* nrarątkiem-według upodobania każdego. Leezrieśłiby kto z członków towarzystwa mieszkaiących teraz w tylekroć wspomnionych gubermiach, lub też nastąpić rnaiącegopotomstwa" miał chęć wyniesienia się z granic Ros-syiskicbr z całym- swoim ma-iąikiem, taki obowiązany bidzie wnieść do skarbu; naszego trzechletnią, opłatę od summ w Ross-y i nabytych, i pod eumnieniera przez starszych objawionych. VVt«Mug tychże prawideł postępować i z ma« iątkiem pozostałym po śmierci członków towarzystwa, których- krewni i następcy są za granicą, kiedy takowy maiątek według prawa o następstwach powinien bydź im przesłany: lecą wprzódy starsi towarzystwa powinni zaspokoić długi zmarłego-tak-skarbowe iak prywatne. GdAby zai który z członków towarzyscwa umarł niejnaiąe następcy i nieuczyniwszy testamentu, w baKióm zdarzeniu maiątek iego staie się własnością towarzystwa caJego, bez żadnych opłat skarbowi, oprócz długów pozostałych po zmarłym. Podziesiqte. Przebywaiąey w P e t e r sb u r g u ajent towarzystwa Sarep Ukiego, zaymuiący się inuressami współbraci, za wiadomością Ministra Spraw wewnętrznych moif bydź używany i od członków towarzystw»' bruersbego w Ost - Zeyskich GubemiiaoU mieszkaiącego, w podobnemże znaczenia i c*Iu. Równie tfż wszystkie członki towar rzystwa braterskiego Gubernii Ost-Zeyskicb. zjieią wę wszelkich zdarzeniach od Mini*. *»* stwa Sareptekiego. Poiedenaste. Kończąc takowe nasze Cesarskie dyploma na prawa i przywileie braterskiemu Ewanidickien-iu towarzystwu w gubtrniDch Inflantskiey, Estońskicyi Kurłandskity uaieszkaiącerau nadań«, rozkazuiemy wszystkim zwierzchnościem i sądom, aby nietylko członki towarzystwa takowego i CW potomkowie zostawali spokoynie przy władaniu naleiącemi do nich gruntami, domami i innemi wS>.elkiemi majątkami na mocy takowych od nas nadany cli przy wikiów; lecz nadto, aby wsztlkie władze i sądy w każdem «darzeniu i potrzebie ochraniały ich od wszelkich strat i prześladowań, i wskutek zniesienia się ich starszych okazywały im wszelką pomoc, ochronę i opiekę. W Moskwie dnia A7. Października 18 ł 7» - Na oryginale podpisano własną Jego IJe.smkiey Mości ręką: Alexander. . Z Wiednia dnia i#. Stycznia. Dostrzegłcz Austryacki zawiera rozbiorowe uwagi nad tein twierdzeniem; "iakoby młodzież Niemiecka oswobodziła N i e m c y i E u r o p a od przemocy Francuzkiey, *' w których tak się, między innemi wyraża: "Monarehowie i ich Ministrowie i woysk naczelni do-s/N/cy, ktÓTzy do obrad ich należeli, naywiAkszego dokazali dzieła. Żaden mówca «da nie potrafi im zaprzeczyć tego, co uczynili. Poznali oni i korzystali z chwili, od którey sczęsliwego wyboru los zawisł E u - ropy. Oni przygotowali, włożyli w fundamencie, i utworzyli woynę. Nie dosyć na tern; sami kierowali woyoą, podsycali ią i e£ywiałt. Gdyby nie ich obecność, ich zapalająca czynność, ich bock» jedność, ich śmiałe i mądii układy działania, dziśby ietcia N a p o l e o n eiedsiał aa troaie. Niepotrzeba było ani przymusu, ani podstęptwy namowy, ażeby ludy ku obrooie własney ich apxawy ozbrow. Ich dziecięca ufność, ich chwalne usiłowania, bAhatyrnkie ofijry, zachowaią na zawsze swą oitzmittną wartość. Imię ochotników chlubne zbudzą przypomnienia; w klasie, którą oznacza, iaś .itli, w północnych z*łasi za N i e m c z e c h, mężowie i młodzianie ze wez>*tkiih stanów. De tey klasy należy owa zagrzana chęcią boiu młodzież, która, p3bIac miłością oyczyzny, pokwapiła się do broni z D"I wersy tetów, instytutów edukacyjnych i szkolny h. Szlachetnem -i chwały god; em było przedsięwzięcie, iż posługi swe z radosnem ofiarowała uniesieniem. Działania wnie-une roka 1 g 1 3, 18 14 i »8' 5- udowodniły wiecznie pamiętnym przykładem, co pod dnbrym steTe T dokazać może siła olbrzymia jednozgodnei;o ruchu we wszystkich członkach -społecznego ciał*. Od Monarchy aż do-chłopka, każdy wypełnił swą powinność; i z tych miar było zwycięztwo lnem dobrein, którem. wszyscy cieszyć sięmaią prawo. *' Dnia M Stycznia. Dnia i i. m. b. to iest w niedzielę po 3ch Królach, raczył N. Ciesarz obchodzić z wielką uroczystością święto orderu S. Leopolda. Przy tey okazyi Kardynał Kapłan S. kościoła Rzymskiego i Xiążę Arcybiskup Ołornucki, M arcin T a d e u sz Hrabia Trauttman»» derf- Weinsberg, otrzynuł od N. CesaTza W. krzyż tegoż orderu, a C. K. Podkomorzy i Major, J ó z e f Baron A d t I e t e i n , mały krzyż. Xiąię Hiszpański ma tu zabawić do miesiąca Maja. Z Akwizgranu d. 17 Stycznia. Z powodu dosczętnego zatamowania han* diu, podało miasto nasze do Seymu związkowego treścisto, gruntowo« i dobitne przeto-! iente* Donoszą z M ars y Iii, i£ eskadr,! Amery3e a JI s V 3 , zj) okrętów woienuyeh złożona, pokazała eic przed T u n e I e m, i że pokoy na nowo przywróconym został za pomocą summy pitniężney, którą Bey wyliczyć musiał. Ko: sui Amerykański obiął znowu urząd lllłDf w T u n e c i t . Taki Amerykanie daią przykład mocarstwom Europeyskim. Od itsieni i g i 6 r. a£ do ostatnich iniw -wydano we F r a o c y i na wsparcie biednejr klasgy przeszło 24 miiiionów franków. Bankier L a fi t t e doniósł Prezydentom miasta tuteyszego, iż pewne towarzystwo dobroezynneści kazało u niego ztoiyć summę joe,OOO franków na wspomożenie ubogich wstydliwych. W Izbie Deputowanych loczą się wciąż żywesuory w materyi projektu tio prawa względem zaciągu woyska. Czwarty numer dziennikai Courier des Ch dm bresJl zabrała Policya, Mo*ią tu takie o ustanowieniu powszcch«ey rady handlowcy, do ktorey uayznakomitei kupcy tak Paryzcy, iako też z znacznieyszych miast, maią należeć. Zasiadać w niey także ma kilku celnieyszych rękodzielników. Bada ta porozumie się 2 Komm.sBarzami, których Minister skarbu z naybiegleyazych urzędników administracyi ctlney wyznaczy, i naradzać się będzie nad podaneoni i podać się maiącemi pro'rekumi. IAatwo iednak można przewidzi* ć, iż podobne narady długiego potrztbuią czasu, i że na teraćnieyszćin posiedzeniu Izb nie będziemoiua odnieść iakowey * nich korzyści. Przepisy postępowania dane Marszałkowi M armon't, nie chybiły sweiego celu w Departameutacb Izery i Rodanu. Sąd prewotalny skazał na Acioletnie więzienie buntowników BFUII i Riolet, którzy dawniey «a należenie do spisku, zostali dola 4. Maia 18 ' 6 r. wyrokiem zaocznym skazani na 1B»5eI£Podobna łagoiii-o&ć daie się postrzegać w Lugdunie. i' metzny sąd pn wotalny nie wydał itscze wyroku na 31h zbhgow; dawnych nawet wyroków nie przywiedziono dosku.ku; ptuny człowiek, którego wspomniony sąd skazał na wystanie, -chodzi wolno w St. G enie. Prefekt w Grenoble zrzuca z urzędu Burmistrzów, znanych z zapalonego rotaii3. UIU. Czterech iuż doznało takiego losu. Z Londynu dnia iny plae Wat e r l o o . D la owego- antik wary usza H o n e zbieraią wciąż ofiary; Hrabia S e f t o n podpisał 105. funtów, a ogół wynosi iuż przeszło jjao funtów sterlitjgów. Amordowany przeszły Dey Algierski, widząc się morderczo napadniętym przez iańczarew, chciał się otruć, lecz trucizna za» późno skutkowała.. Generał powstańców M i n a wzięty został W niewolę dnia 37. Października przez woysJco Hiszpańskie. Poymanych stronników tego Generała rozstrzelanodnia [1- ar, m. dosyć gwałtownfe, trwaj * blisko ao minut; potrzykroó runęła ręgo ziemia 8 niezmiernym ło*kotem, podobnyra ia* zwykle do trzasku ciężko wyładowany bryki; śkło brzęczało, a rzeczy wiszące pościanach mszały się widocznie. Żołnierze na straży pod otwartem niebem nie dostrzegł» w-aoie trzęsienia ziemi-, ale natomiast ledwodostać mogIŁ preed straszliwym wichrem-A, który razem powstał. Ppzobywaiący tu t.h*m czy ko wie, okazali rzadką eboiętnaśe na to Straszne aja wieko natury, tę «laiąc Jego przyczynę, iż olbrzym dźwigaiąry na swych barkach wyspę, poruszył trochę s-we nogi dla ulżenia Sobie nieco ciężaru. Ziąrl pochodzi» wstrząśnienie ziemi, któregośmy doznali. - Na tuteyszym więźniu sianu-, z4aie się, iż: wypadek ten żadnego tak dalece nie zrobił wrażenia. Uważają, iż to iest trzecie ws1rz.ą-* śnienie ziemi od odkrycia tty wyspy, Rozmaii e wiadomości: Gazety Angielskie op-isuią ba/czarny, k"tói ry dał Lord W i Hord. Pekoie były ozdobione czarno. N a trzrch przezroczystych * urnach jaśniało imię Xieiney Kar o l i n y , Czarne świece woskowe, paliły się; lecz-przytern tańcowano do upadłego. W I r l a n d y i przyszedł pewny człowiek do Kommissarza policyi dla wykonania przysięgi«, iako »ginęło mu kuka biletów banko* wyoh. Opowiedzenie iego w tey mierze iest eeohliwez*:- "Pies-, którego mocno lubię, wszedł pod moię niebytność tam, gdzie leżało kilka biletów bankowych. Skosztował ich, uznał za dobre, połknął niektóre, i na> tym uczynku był przydybany. Skazany na śmierć, zaraz ią poniósł; Wydobyte z nie» go bilety potrzeba oddać do banku, żeby mi Wypis listu 8 St. Heleny dano nowe." dnia 31. Października. Dnia 32. Grudnia odbył się osobliwazy Trzęsienie ziemi, które się ,Atu uczuć <aml rpokoyośrią i z ternie s.vmem umiarkowaniem, iak i o innych wybuchach lewolucyi Frarcuzkiey.. Kiedy była mowa @- nleprzyiaciołath iego, z których wielu winno mu sczęście oglądania znowu oyczyzny twoiey, a kilkunastu nawet odzyskanie maiąIku i iyci» - poprzestawał tylko na ubole* waniu nad nimi» "Są oni ślepi (mawiał), ar tępota ich trwać będzie, gdyż nie poymuią, ie ciemnościami są otoczeni." Czasami porównywał usługi, które przesadni R.jaliści «zjciąA według mnitmani» swoie g o królowi , , z usługami, takie niegdyś" przesadni RewoFocyouiści wolności i łfzecjypospolitty czynili. (Dalszy eiąg. następnie.} Przyiaciolka Próżności. P róż n ość zasiadła na ircr.ie dla dani« audyencyif weszły dwie Posłannice. Ja, - zaczęła iedna z nich czyniąc cizki pokłon w uymuiącey postawi« i z słodkim uśmiechem, - przychodzę w imieniu wszystkich narodów złożyć Ci uszanowanie m-oie naypięknieyeza z pomiędzy wszystkich bogiń, kcorey dostoynoić i przerazaiaey blask wsz) stkow zachwycenie wprawia- Nitupadaiąż pritd tobą Muz polubieńce, a nawet kapłanie M inerwy, ażtby Ci cześć swą oddawali? Niewonnieież na Iwoich ółearzacbw naywrększey obfitości kosztowne kadzidło f A ja, przerywa camtey druga Poslaonfca, staię tu w imieniu mędrców, których liczba zbyt mała, * których głos ledwo prwedreyć si A może prze* rjikezerrmy krzyk głupców; oświadczam Ci» iż władzodawcy moi poczytuią Cię za zgubę śtviata s i gdyby byli dość mocnymi, z tronu by Cię zepchnęli. Kto itstiś, - odpowie rozgniewana P róż" ość groźnym tonera*,-ce śmiesz m-ijeedt Móy obrażać? Precz odemnie; wyklinam Cię na zawsze z królestw* Moiego.. Jestem, rzecze głosem- poważnym inkzgiętym, Prawdą, i zniknęła« A moie >mw ie s t P o chI e b s t wo, odezwała się pierws-zj.- Witam cię mile, przemawia douiey Próż_ność, atbewfem przyiemnemi są wyrazy twoie, słodkim dźwięk głosu twoiego; pozostań ra zawsze przy moim boku i bądź tulą. przyiaciołką m o i A Dodatek,