GAZETA Wielkiego Xiestwa POZNANSKIEGO Nr o. 29. w Sobotę -dnia 11. Kwietnia i8i& OBWIESCZENIE URZĘDOWE. Nayiaśnieyszy Cesarz wszech Rossyi, Krół Polski, przedłużył Ukazem na dniu J?,' Marca r.b. wydanym, nadchodzący B dniem pierwszym przyszłego miesiąca termin do odnowienia wpisów hypotecztjych aź do dalszogo w tey mierne przez władzę prawodawczą postanowienia. Poznań dnia 9. Kwietnia igiH> Z IParsz-nwy dnia 2. Kwietnia. M o w a Prezyduiącego w Senacie przy zagajeniu drugiey Sessyi aeymowty na dniu 28. Marca 18« &. »Szanowny . Senacie, Prześwietna l%be Poselska! "Izba SeaalW Polskiegoj acz pełna przy Królewski Organizator Sadownictwa, Sch on ermark. pomnień eławy i świetnych czynów przodków naszych, acz była świadkiem tyla zna» komitych zdarzeń, nigdy przecuź dnia panaiqtnieyszego nad dzień wczorayszy nie widziała; aie tylko bowiem dzieie kraiu naszego, ale nawet i dzieie narodów nic mu podobnego wskazać nie zdołaią. Działania, znamienite i wielkie, byiy tylko narodowe mi, i dosamey należały P o l s ki, kiedy dzień wczorayszy nie tylko los iey, ale i całego świata rozstrzyga}, VV nim bowiem żasiadaiąc pierwszy raz na Tronie Królów Pol6kich naypotężuieyszy, naysamowładnieyBzy, lecz oraz naylepszy z Monarchów, s u ł eię Prawodawca wieków i świata, oglaszaiąa im te święte, te niezaprzeczone , te moralne ludzi swobody, wraz z itfa rodem ziawioae, i chyba z nim zaginać mogące, lecz niestety! zbyt długo zapomniane i zdeptane. Tak On nie tyUo naszym, ale stał się Prawodawca, wszystkich narodów, ogłaezaiąc im ustawy, nie w księgach, nie na marmurach, nie na miedzi, kcz w ich sercach trwać na wieki m*iące. Zdaie-się, że dla wielkiey duszy Jtgo zaeczuplą iesr przestrzeń Polaki, a nawet niezmier. ego Państwa Jego; chce On dobrodzieystwa sjyoje.na aszystkir rozciągnąć narody, w których, ieśli nie widzi poddanych swoich, * to widzi braci, bii ludzi. Gdzież! i kiedy zaiaśniałoziawisko tak witl- kie', tak pamiętne, tak użyteizne? Czyliż xaogt t,ię St-ym Polski wyższego spodziewać zasczyiu, iak, ze niem oznaczone otwarcie Jego będzie? i że ta Jego Izba stanie się w oczach świata świątynią, gdzie nauiytecznieysz.e dla N iege prawdy pierwszy raz ogłoszone "'Zostały od Monar hy, którego przykład ze wszech względów tak ważny, nie może tylko przekonywać Panuiących, że głos Jego iest głosem ludzkości, prawdy, i naylepiey zrozumianey nie-tylko ledów, ale i rządzących korzyści. Dziękuymy więc Bogu, i* ko Polacy i l udzie, nie tylko za to, źe nam na wynagrodzenie długich nir-sczęść naszych z. słał Króla, co ie zagładzać chce. i uruie, ale i za -to, że kładąc koniec tiiesczęściorn naszym, .położył początek pomyślności twista bo za-kładaiic węgielny kamień sczęśeia naszego, 2(założył wraz zasadę pemyślności wszystkich narodów rak mądrą, tak potężną ręką, ie iey odtąd nic wzruszyć nie ziloła. Otóż słabo z'kreślony, b-o natchnięty tylko uczuciem, rys wb litego i tkliwego obr.zu, który naM wystawił dzień wczorayszy, słusznie nie dniem tylko P o l s ki, ale i dniem świata zwać się mogący. Dziś postępsiąc w pracach pod takitm godłem, i na takich zasadach otwartego ieymu, wzywam Członki Rady Stanu do zdania Mu sprawy z dwocblefnich czynności F.ządu; z nich On się przekona, że. nie bez pożytku upłynęły dla Po leki." G los Prezyduiącego w Senacie przy rozłączeniu się Izb miany na teyże Stseyi, co poprztdzaiąey: "Szanowny Senacie, Prześwietna Izba Poselska! "Przedstawiony dopiero etan ogólny kraju, a w nim krótkie wyłustzenie proiektów do roŁW.jgi Seymu podadź się maiąrych, dopełniło czynność, iaką połączonym Izb om przy rozpoczęciu Seymu rak:izuie prawo*._ Dobiia «ięc godzi >a rozłączenia się Seoatu z Izbą Pos< lską, ktpre acz chwilowe, iest pe« wnie przykrem i bywatebm tchnącym hdynie duchem dobra oy<żyzny, co się ich połączeniem uniac i ić zdaie. Ma przecież «o rozłączenie tę istot ą korzyść, ie dzieląc między Senatem a Izbą Poselską prjwod "'wcze prace, przysporzą i h dopełnienie, i powtórzoną zapewnia im rozwagę. Tym sposob. m wn e t z n o «u p o ł ą c z e ni w te-y I z b i e, b ę - dziemy rai gli złożyć u nóg I ro n u nay1»pśzego z krolow owce prac. które nam polecił, a r dą raocąrze, czyli narody są dosyć doyrzałerai, -losyó uspoaobionetni ku nadaniu iui tych iw.»bo<ł, któreśmy od Nayłaskawszego otrzywiJi Kr-jla, a co wielka dusza 4ego upowszechnić, i r.a świat cały rozciągnąć pragnie. Rugu tedy naprzód, co włada serc.mi Krolow, eo złemi nawiedza, a dobn.mi usczęśliwia narody. nieśmy dzięki, ze q!JI nas, że dla świata utworzył A l e x a n d r a Pierwszego. Nieśmy ie potem cnotom Jego, którym sczęśliwie towarzyszy dzielny i potęż y (imiusz, , nieśmy mianowicie za 10, £< co Mu one natchoęły, światu wyiawia, i na to Iron Polski wybirrai raczy, by z niego słyszeli ludzie głoa prawdy, co się po przyszłych wiekach rozlegać będzie, dotąd od przeszłych z tey, wysokości niesłyszany. Witam cię d iu piękny ich ubiawienia. dniu dobroczynny, d. iu dla świata całego sczęśliwy! Pierwsza twoie promienie zaistniały w ti y Izbie, i bodajby ią wiecznie oświecać mogły, a stąd zbawieilne swote światło po całym rozlewać świecie! Takie iest moie, ukie pewnie wasze, i;k<» Pobkówi iako wolnych Judzi życzenie. Lt cz nie d>ść n a' i e m; trz< b»by mu plac e, by Mu czy .y wasze odpowiedziały,. a Jedynie one odpowiedzi ć zdolaią, iiśli, iak o iem nit-w"'tpię, zadosyć uczynifrny oczekiwaniom Króla i dobroczyńcy uaszego, COHaTa ie tylko zasady sczęś 'ia przeiifiić raczył, *le oraz wskazać środki do os ąguitnia f goi dążące, Liź>ie więc za niemi w nadztia« b waszych, Powai'y benacifc! Pizesw'et'-. I"'bo i', seiSka! Prut ymiycit się mądrością 1 'r"'wodaw cy Wasatgo; pomtiiycie. UJl wdzięczności, któreście Mu winni, i daycie przykład narodom mądrego używania praw waszych, którego On po was dla zascz)'.u waszego, i dla dobra ludzi żąda. W tym On pewnie zamiarze powierzył Laskę Marszałkowską izby Posebkity w ręce Męża równie «bywateł« Stwern, iak walecznością znakomitego, i w tam dał nam nową rękoy mią oycowskich ku nam. chęci swoi' h. idźcie więc śmiało pod takim sterem, Reprezentanci narodu, przykładać się do wielkich powołań P o l s k i i S eym u tego', a tym sposobem zapiszcie imiona i pamięć wasze w księdze narodowcy wdzięczności. " Oto iest obraz działań rządowych, od czasu odrodzenia się Kroleatwa, czytany przez Ministra spraw wtwnętrznych: "NayiaśnieyszY Królu, Szanowny SenaCIe, Przeuacnj hbo Poselskaf "P o kóy powszechny na9tąpił po długich 1 nisczącyrh W3!rząśnieniach. Trwałość ii go zaręezaią przymierza, i własne dobro potężnych Mocarzy, a mianowiiie sposób myślsnia tego, którym przt znaczenie, w prześladowaniu Polaków nakoiiec znużone, ich obdarzyło. Jeżeli gdzie iescze pozostały iakie żądze zawi< dzioney chciwości, ta zmordowana i przerażona pamiętnym upadkiem, kr-,ie się przed rzuwiią. ą bacznością, i uziniie zapewne niebezpieczeństwo zurhwiłych zamiarów. Wszędzie Królowi» i narody zaymnia'" się wyszukiwa it m udoskonaleń, ktoreby zdołały nadciź ludziom w społ« ca* ńsiuit skoiarzonym, ile można uaywięcey spokoyuości dzenia kierowane przez gorliwość, którą tniarkuie rozwaga, nie będą bez użytku. Ltcz ileż Opatrzności nie winniśmy dzięków! ray, co rzuceni pośród burzy, z od wagą tylko i słabością naszą, padłszy pierwszą nierównych wałek ofiarą, gdy iuż godzina,naszey zagłady Wybiła, gdy oczekiwaliśmy zemsfy, i mogliśmy obawiać się zniewagi; w tey właśnie chwili zwątpienia zdołaliśmy nagle znaleśdź opiekę i wsparcie u zwycięzkiegc Monarchy; a skutkiem Jego przychIności i wytrwałego usiłowania, odzyskać oyczyznę, prawa i niepodległość noszę. Stan przeszły. Xieztwo Warszawskie za P rzymuszonym " oddaleniem się Rządu swego zostało było w etanie opusczenia i niedostatku, które tem mocniey czuć się dawały, gdy zbliżanie woysk Rossy i wzmagało między mieszkańcami obawy wypływaiące zrodzaiu woyny, iaką złem Cesarstwem toczono. Wtenczas, troskliwość Nayiaśnieyszego Pana pragnąc uspokoić zatrwożone umysły, dała pochóp da odezwy Xiecia Marszałka K u tuz owa z dnia 8-Stycznia 1813 r. w którey bezpieczeństwo właBności i osób zaręczono mieszkańcom i urz-ędnikom Xieztwa; wezwano tych ostatnich do ciągłego sprawowania swych obowiązków; nakaj.j! o rożnym dowódcom woysk Rossyiskich nit tylko szanować władze kraiowe, 'ale dawać »m wsparcie w potrzebie. Tym sposobem porządek przywiócony został w Departamentach, a mieszkańcy ich mogli iuż bezpiecznie dostrzegać łagodnego obchodzenia <ść; skoro iednakże coś pewnego dowiemy się, nicoraieazkamy uwiadomić o lem czytelników. Z Parybli dnia :$. Marca. Królewsko Szwedzki Poseł, Kawaler O h sa o n, miał przedwczora pożegnaweze posłuchanie u Króla i powróci d o B ru x e 11 i. V\ Izbie DeputowanyrJi przeszło 30. pierwszych artykułów prawa ocłach, bez wielkich rozpraw. Oprócz syna murgrabiego zgorzałego teattu O de o n, aresztowano i iego samegoz familią, podobnież* i maszynistę z familią.. Ostatni nicbyi w dj.it ń pożaru w P a ryż u , i będąc słuchanym poszkaj ił s;ę w sposobie w.upiiwi)ść ivzi it<-aJA'> III. kroi nakazał spieszne odbudowanie (tairu, który kosztowaćina 6-700,0000 frjnkóu. Nieprawda iakoby 6ię miał był »palić złodziey, co eheiał skraść kaasę. W y s z ł o ( u d z i e ł o p o d t Y t u ł e m : Historia ducha rewolucyjnego szlachty Frnn cuzkiey pod 6g. królami Monarchicznfini. W p r z e - ciągu 2. dni rozprzedano jjooo extmp brzy teAo dzieła. Donoszą z M a d r y t u, iż okręty Roesyigkie przed od.ilynieniem ku swoinn u przez n a c z e n 1 u d o P o ł u d n i o w c y A a i e i j ki» ocbrzcaue zostaną. Z Kr. , kowa dnia 22. M< rca. Na stesyi Stymu i.asz< go dnia 1 o. z. m. Izba większością glosow uchwaliła: "Chłost* chlesna bądź iako kara policyina, bądź iako zaostrzenie kary uważana, ni; może S'ę daley rozciągać iakdo służących i czeladzisłuźcbney płiiobuiey po miasta« hi włościach, do uczniów rzemieślniczych oraz do tych kbee pospólstwa tak miejskiego iak wieyskiege, które o.utrzymaoie żyiia od dnia do dnia starać się musi. - Następnie postanowiła Jednomyślnie: 1. Przestępcy w sprawach polio yinych między aresztem i kacyą za granicę .kraiu, albo oddaniem pod baczne oko władzy policyiney. lo. Chłosta cielesna iako kara poprawcza uważana, nie bidzie mogła przenosić liczbę plag 3 O. i t. Kari pieniężna w «prawach poprawczy, h będzie mogła bydź mnieyszą iak złotych Poleki- h dziesięć, ale większą nad dwa tysiące złotych Polskich bydź niemotę. i 2. Ho?*la wpisu nie będą moAły byiiź mtiieysze iak zł. Pol. »0, a> i większe iak zł. Pol. 50. 13. Przestępca iuż dw.< razy . aa ten sam Występek K irą pieniężną karany, .ra tropusczeniemeię po trzeci raz tego samego wy-tępku, '-a który prawo stanowi karę pienięź"ą. będzie mt.gł bydź skaza 1 \m .»»areszt poprawczy pierwszego stopuia. 14. Przestępca iuż raz aresutem poprawczym pierwszego stapnia karany, gdy się dopuści tego earntgo, karępierwez- ge'stop ia za sobą poi iąg.uącega występku, może bydź skazany, na areszt poprawczy ścisły drugiego stop ia. 15. Przestępca artszier« ścisłym iuż raz karany, zvdopuseze * niem się tego samego występku, który pociąga BJ sobą karę ścisłego aresztu, może bydź skazany na areszt nayściśleyszy .trz ciego stopnia. ł 6. Przeeiępca aresztem trzeciego stopi.ia, tak Z » :' y III . i r - s z t t m n a y ś c i ś l c ys zym kar a n y , z a dopuscztniein się wystę()ku po ią Aaiącego za sobą tęź eamę karę nayściśleysze.Ao artsztu, może bydź skazany na tiay wyższy stopień kary aresztu nayśriśl«yeri«-go, to ii st na lat 5. 17. Przestępca dwa razy iuź nayściśleyszym aresztem poprawczym karatiy, za trzeciem dopusczehiem się tego samego karę nayśriśley»zego aresztu za sobą pociągaiąctgo występku, może bydź skazany na karę więzienia kryminalnego pierwszego stopnia. * ig. Kdra bycia oddanym pod doz<" r policyi w pewnych przypadkach przez prawo oznaczyć się mnących, -będzie miała mieysee. 19. Więzienie kryminalne 4 pierwszego Btopiia podług ducha Prawodawstwa Austryackh go więzienie preste na czas ptwny zwane, co dotrwania długości CZASU może bydź krótsze nad 2 lata, ale diuższe nad lat pięć bydź nie może. 20. Więzienie doczesne drugiege stopi i?, tak zwane więzienie ciężkie, może bydź krótsze iak trzy lata, ale dłuższe iak lat 10 bydź nie może. s i . Więzienie trzeciego stopnia tak zwane więzienie naj cięższe, może bydź krótsze nad łat 5, ałe dłuższe nad iat ao bydź : iemoże. «2. Zbrodniarz iuż raz nay.ciężsjem więzieniem w ostatnim zakresie między 1 5U1 i aostu laty karany, na przypadek, gdyby się dopuścił powtórnie tego samego gatu. ku zbrodni, maiącey bydź ukaraną naycięźszetn wiezie ,iem w ostatnim zakresie, może bydź skazany na naycieis'ze więzienie na całe życie. 23. Kara więzienia pierwsżege stopnia może bydźzaostrzoną albo dodaniem baydanek, albo -me?-uchwalono.- \i m o i e m' chłosta c.elesna, aibo wyprowadzeniem A co do pytania czyli za gramcę kraiu, albo oddaniem pod dozór ieet kara hańbiąc Zr policyi Mi Więzienie cięikie i winienie hańbią, i A A S * ? r.ay.«ę2SZe, oprócz wyzey wymienionych prawodawcza z a m i e n i - p o s o b o * A o s t r z e n i a kary, m o że bydz i J c z e wo : K . ł d v ™re 'f c A T A " W P " " »0 *«, -., albo robot, pub,iczn,jalbo wy- chnośc S A S S A A r]I! r .ttw.emem na haniebnem rusztowaniu, albo o zbrodniach A 5 A 2 A 2 2 r o d o. o b n. e o, .» od wszelkiego z inncmi wie.- ge wiadomości, L ecac:o;o 1- - 1 bl? ' '*" imamt społeczeństwa, odęciem zaś świaiła dkach przez nrawo l? y p r 2 y p a , (ciemnia) zaostrzone bydi nie moie. " będzie o b b A L y , a A J 3 F V A Koszta WPtSU w sprawach kryminalny,!, uie o t m i. 2. K A . IT A r r A C Y wTn ." r'"'' będą mogły bydź mnieysze iak zł. i'olaiuh 50, ney izstępney e t . 1 5 - * ?PT . »i««,I1p. żutychBołekich3 00. ,6.L: e,l], £ £ ? ; ; ]l r:; - rb? , ,VlVln£ rypohcymemebAmbłyAo.ihwegow.ły- krł>wnifeI1i o II A . r ! A ! AJ A r", II3 ji?*TM*TM c>wiin>(.h, ,ITKC zaś ws,>m stopniu z nil \} Z i A, ej' K Hdawplywszkodhwynauiywnniepr.wpn- re"ti bbla od *go oi" wAtu £1 -1.tycznych prz.z M M .rwa,u-k:,r>. C O A n u l c o J o A ? fi do Pytan.aczyli p r" e i e p e a Iia kary' , pra """ 1\ k» £ £ Wcze W publuznym domu po.n.wy ,u,tiyc sie _ uciiw JIOUl> Większością ,1 ma,ace skazany, bl * , e 11 , " l 11"" J 1\, III a A g £ £ " J J 1\ 1\ " " b T «w.eszonyr.aczaspewnypra.ernozna.zyćsK: ,«*** - N« * £ S p O Z O w b r KP" »anjcy wuzywaniopraw poKtycl\yl\PuebW da*c*a il\n.mVsl L T 1\ P T 0* l . . b .* 1\ J ' 1\ r "? 1\ O n o 11 m o z e YC1 « , « , , " , . ,. - _ N a .... " "J ,,« . ., b b -]I * k 19. z. m I,ba P". o d. w«. pos u - 1\ Zr :r/'...' $ »owtia «1lI,0»>.1, ,e: Zakażenie przeste- G których popełuLie innych obwinbh wv * pcy » uiyw. nm prs w po 'uyc", ych w przypa- ia. szy przypadki, 1\ b 1\ ]I T A )]; dkach przez pr.wo wyrazme oznaczyć«?ma- oznaczyło, a. Prztaieo«TM 0« '? y Hcych, mcie sic rozciągać do pewnego cza- T -----TrZJ? -----72 ----- ----- - «u nawet po wypełnioney karze - N astę- ni * ,«, naymniey o ieden «rIT p p pnie uchwaliła: ,. Skazanie zbrodniarzy 4 po.le ać ff , 2 Ul T £ % ? £ b r c nayc. ciszego więzienia na całe i y d ó , przypadkach, które p raJ' o » . « « 7 łtorego .. u C fe k odbiera skazanemu wszelkie surowszym karo.n p o d b i ć b Z 1\ Z ł o! Wr e l? TM! p r a" CyWilny Ck l POli4TM'!h * - - * 1\ T - e g o świadectwa w epraw'ie et *T«erc cywdna pcK.aga z, sobą, 2. Skutki wilney, etjdowoio i pod priyrie« wvknLZ prawne hcza swóy pOC5Ia.eK do,iero od «ego g o' w powszechności uwal " ? \ 1\ II r . o momentu, w ktorym;7)rok zgadły sei. si 4 występek, wyia.szy w przypadkach «ere 1 r prawomocnym. 3. Przestępcy na utratę nie- nych przez prawo oznaczyć e i. " a f. f V S * icorych praw cywilnych i polhycznych skaza, g.zie i.ko zbrodnia u wal a n a b . " . r V x.i, PQdpewnemz p" e« prawo wyraźnie ozr". Ur. zy i obelgi całemu .grom. -daeriu 'lot «y6 1« ma.actm, warunk,mi «o" bydź poracyi, albo Emilii wyrządzone p «z kT -przywrócone™, do pierwsz,go sta,u. - Co I * * * w. "ególoo.d korporaeyt 1\ A. PJUOM, czyli w aprawach kryminalny.!, dz.nia.-alho famili czlonkal\mogl\ySTa 9mllI*um Unniejsce «t Ć «e i " i u b X i w i A, wnie Do«ułiwa Mfa SX ? TM* A* ' *' - " Kr > T'''310 » * « 1\ "I\DD* L[ Do Jatek, Z Brttxelli dnia 2$. Moren. Zmarły w P a ryż u i>ławny pisarz muzyki N i c u I o I s o uard.byłrodim zM a l ty. Vycitc iego, iedin ZHaymaiętuieyszycb kupców na łey wyspie, pobtał go do Paryża na nauki, i prz< znaczył go dO marynarki a póSEyiey na ku pieciwo. Przywiązanie do muzy ki przeważyło wszystkie inne widoki. W. Mistrz Maltański mianował go kapelmistrzi m jako» u swego. Powrónł znowu do Paryża, gdzie iak wiadoma tak nadzwycziynie celował. Z Marsylii dnia i£. Marca. Wiadomość, iż groinnowładny i>ey Algieru um«rł Ha zarazę morową, zupełnie - ię potwierdziła. W dniu l. m. b. padł iey ofiarą śtTdf i e g o, Którego zniechęcone, bieurinany zdobyć nie mogły, zaraza morowa ctgaroeła. Minister epraw wewnętrznych iest i< go następcą. / JVłi-ch dnia ip. Maren. Dnia fe. ni, b. g<" itc gabinetowy z Rz ymu przywiózł d» N t a p o i u «atWierd* nie Papiezkie za waru go w l'trraciaa konkordatu. Rozmai!e wiadomości. JPart G I li c k s b t TJ" Księgarz i Ty; ograf Królewskiego Uuiwt-rsytttu w War s z a w i e wyJawać będzit- za pozwoleniem rzadowein Dyaryusz Seytjw Królestwa Po/s kiego, obuyinuucy sczegółowi« i całkowi»iie wszystkie czynności obu Izb Styinowych i wycniczonyh z grona ich Kommissyi, nienmiey wszystkie mowy i przy mówienia się, raporta i t. d. Wszystko to obie kaicellarye, Senatu i Izby Pose-lsHry, btzśrtdme i urztj«jewnie wydawcy udzielać będą. Wychodzić tjkże będzie wyciąg z tego dziennika więzy K u risocuzkim - Wedlug gazrty Monachiyskiey nadeszły unwD listy od Nitmcow b. Acych w służbie ŁsóU Henryka Haytyckitgo, zawierająceróżne imeressuiące wiadomości o nowem tern Państwie Murzynskitm. Architekt N eub et z Xieetwa ll-sko-Kasaelskiego został rzeczywistym buuowiucznym Królewskim, i zayrauie się obecnie budową zbroiowni tudzież budy iku na akaii mną woyskową przeznaczonego. I». N u u b e r mianowany iest oraz Mrze« łożonym instytutu naukowego dla młodych Mu:z)iiow. P. Trost owi byłemu Elektorato-ritskieinii Kapitanowi od arrykryi, Oficerowi bardzo zdatnemu, powierzone iest urządzenie i .dj.inieryi H 'yty<- my Tak po» mitnieni, iako tti wielu innych w służbie łłayty».kity będących Nh «ncow Anglików i H o d e' derczykotr, bardzo są kr-nte >ci z teraźniejszy h »tosj.ikijw 'Woith. Scżtgolfliey wychwalaią uprztrizjiące Uljrzecney i prawdeiwey niei awiś' i narodow-.y. ra ie« na.- ść iist tak wnika, że tenz -.»wet iui o fena zamyśiaią, aby ięzył FrAi cnjki który, dla dawnieyezyUi biósuniiow w tny ztAści wy« 81.y panuiąiym pozostał, i dotychczas za iczyk oyczysly był poczyiywa ym, aby mowie, ten ,lJ;aYK zupełnie- wykorzenić i na włiściwy jijzyk Murzyński przeist użyć. Kroi H e n - ryk szuka w tera sczególnieyezey chluby, że dzikość Murzyn» przr-z cywil zai yął g dzi, ie objizaie popr.-wia, że poddanych swoi łi do urządzeń Iywilnych przyzwyczaia l ze przez stosowną ośttiatę, zwolna zagładzą ciemnotę, która' ludowi za czasów mew li właściwą była. Nauczyciele Europey»« y, których tym celem w służbę Królewską ś>oprzyimowano, a którzy instytutami mżenia młodzi« ży zawiaduią, nie m gą dosyć wy» chwalić chęci do nauki i pil ości młodych Murzyńskich wyehowańeów aweieb , , » m