-3 H władzy duchowney, i zupełną p'erwszey oa drugiey niepodległość. Do czegóż dąży projekt od was rozatrząsany, ieśli nie do tego, iiby oddaiąc władzy duchowney to, co iest w małżeństwie duchowoem, zachował władzy świeckiey iey niezaprzeczoną własność, i pogodził nazawsze te dwie władze. Będzie on wije wiecznym pomnikiem równie pobożności Monarchy, z woli którego ieet Seymov.i podany, iak czuyności iego nad niezbp zfczonemi prawami Państw, które dla ich sczęścia Boska opatrzność J ego-powitrzyła pieczy. - Przyznać należy, iżsprawydo nieuważuienia, lub rozłączenia małżeństwa; dąiące, gd)by też dla najsprawiedliwszych, powodów, maią w sobie zawsze coś gorszącego; cóż dopiero mówić o tych, na których powody rumieni się wstydliwość? Jeżeli tedy cech« takowa zgorszenia zdięta bydź z nich nie może, pytam cię, Szanowny Senacie, komu one, nie mówię, wiece/ przystoią, ale w kim mniey sprawują zgorszenia, czyli wstanie świeckim, czyli wstanie duchownym? Tenże to stan, co piastuie Boga, co uświęca małżeństwa, co ludzi -do lepszego przeprowadza Ży.ia, co się-krwią brzydzi, i unika sądów karnyih, ten etan łagoduy i święty, którego czystość iest przepisem, ten sta» ku więLuzey czci Boga i pocieszenia ludzi utworzony, zrywać ma te węzły małżeńskie, które u świętych pobłogosławił ołtarzy? i rozwiiać w oczach świata pasmo czasem nayhaniibnityszego zgorszenia, tak obcego skromności i czystości powołania swego? Nie, poważny Senacie, brzydzić on iię równie tern, iak krwią ludzką pov. IIHeII; a kiedy to zgorszenie nieuchronne, paść na ieden z 2«h etanów musi, nie Iepieyż, nie przyzwoicieyi, by go stan świecki ponoui, niżby 6ię nim kaził duchowny? Lhciey się nad tem zastanowić poważny Senacie! a ze wszech miar doyrzały, i należycie rozstrząś iony projekt o nutzen« tlwie, uitzwłoczuie podług przepisów prawa ienia rządowey niepodległości, trzeci wniosek, to iest, salwy praw wszystkich kościoła. Nie może prawodawstwo w ogóle zatwierdzać tego, co w scztgołach mało komu iest znaiiern, a nawet nieograiiiczo"e obu niechęci; kiedy przeciwnie środki w tym projekcie ui) te dążą oczywiście do poiednaoia świeckiej władzy z duchowną, oddaiąc ieduey, co itst duchownem, zachowuiąc drugiey, ro iest świeckiem. -- W dalszym ciągu n.y.iaowy przedstawiając Prezyduiący przytoczone w }>opr/.f dzaiąc)i h glosich korzyści AV nit siu, ieg" prawa o małżeństwie, dodjł do nich te Owa własne dostrzeżenia: - nAłyBzałem wspomnioną klą:wę Soboru Trydentskitgo rzuconą, na tych, co mi.it.mali, że sprawy małżeńskie nie najeżą do Sądów duchownych. Zobaczmy, czyli ła klątwa ściąga się, lob nie, do ninic-yszego o małżeństwie prawa. 30bor Trydei tski rzucił klątwę przeciw tym, coby zaprzeczali, że sprany małiińskie uaieżą do Sędziów duchownych, (zapewne w tem, co się, do duchowiności ściąg» \, lecz-nie wyklinał t«go, czego wyklinać oie mógł» bo mu zupełnie było c II e e T, to iest, mnit mania: it sprawy małżeńskie należą do sądu cywilnego w iem,< co cywilnego w »obie maiąj i do u go zaiste nie rozciągnął klątwy sweiey, Lo znał dobrze zakres, który przedziela władzę świecką od głosowania na ten projekt, r przyjęto i<9 większością 24. głosów przeciw 9. - G . ,5I A A ól b bI JI X bI zonę 1?odiji- Królowi podaie. Nikt nie może bydż kan£tj"ow.er,ia Kro a będą » " " " d d a t e m na d Senatora lub Posła, kto f « - « - e A A A A £ U A b ?« nIe ma wieku, i nie opłaca poda.ku przepi>od p owiedzialn y m za »«y««o_ «ooy rozwi ą zał , no* * ,,*Gd £ . , KrO' s y rozka.y lub postanowienia Prawnego Kon-» « , Oep III011'arr,I:( w'prze. « 2 S T A & f f i A S - g o Monarchy zatwierdzenia i układaATU _fr_:__ A ;_: ŁAiSAaisaaBS in ul A aią zatwierdzeniu Monarchy lub N aL i s t i L' Posiedzenie Seymowe trwa dni " , , d m . d; pod Statutem trwało tylko dni 2 « t * L 'bezpieczeństwo o.ób Seymewy iilest zastrzcW. Aurybucye Seymu wi tkzrrozcia«łoić ma«, niż pod Statutem Xe* m 3 pptl.acy.nych .est powiększona. Trybunat Naywyższy składa sie. w czek, z Senatorów. Sąd Seytnowy złożony iest ze wszystkich, członków Senatu, do ...nowiom, w sprawach o zbrodnie Stanu. o przestępstwa wyźszych urzędników Panuiący a,łę zbroyna, oznacza w stosunku dochodów na budżecie umoczonych Dochody Króla składaią się tylko z dóbr Korony, z pałacu Krolewsbego i Saskiego w Warszawte: Statut X,ęztwa Warezawek.ego wydzielał nadto P.nuia,cemu półczwarta miliona złotych gotowizną corocznIe, ze skarbu publicznego opłacać s,ę mianycb. Kara konfiskaty iest ną zawsze zniesiona. Statuta organiczne, tudzież praw* cywilne i kryminalne, nie mogą byd£ - umiarkowane lub zmienione, iaktylko p " c Panuiącego wraz z ob.edw.ema Izbam. Seymowemi. Tak więc, kiedy zwycięzk.e w o. p»uu»z walce Euroneyakiey narody siedzą iescze wraz z naczelnikami ewemi, jakiby ści, posłuszeństwo bez upodlenia, i wolność skład, i iakie zasady Rządowe naydogodniey bez nadużycia. dobni uh odpowiadały, Opatrzność chciała, Wyznania Religijne i Oświecenie poażebyśmy, lubo słsbi i zawoiowani, przecież Kszei hne. iedni z pierwszych, i iuż ed dwóch bI, ko- "Idąc tak dobrze oznaczoi yrn tort m, wszysztowali dobrodzieystwa tty Konsfytucyi, któ- stkie Kommissye Rządowe dc>pełoiały gorlira tyle, ile położenie nasze dozwala, prze- wie obowiązków na tie włożonych. Komtepisy nayrozsądnieyszey swobody z ważnemi eya Wyznań Betigyinych i Oświecenia praprzestrogami czasów spoione, w sobie zawie- gnąc utwierdzić organizacją Du> howieństwa ra. St£i\ \ statecznie uszanowaniem i miło- Polskiego Katolickiego na zasadach pewnych, ścią naszą otoczona ta karta, będzie wykony- a zastosowanych do dobra Religii, potrzeb waną tak wiernie, iak- ttgp iey Twórca pra- kratowych, idogodności mD> ys'owych, przedgnie ; h>żcli ią prześlemy nietkniętą i czystą slawiła rozmaite rozporządzenia, z powc-du do potomności naszey; żadne towarzystwo których "Nayiaśnic-yszy Pan j»olecił rozpoczęod bezrjądu i samowołności lt-piey ochronio- ci;- układów z dworem Rzymskim: te w ogóln e , ijden naród mieć więcey powodów do ności pomyślnego wypadku spodziewać się sczęścia nic będjie. Takie iest życzenie kVżą Zresztą, Rząd dał b. :c2neść, aby i wola Tt-go, który baszę ustawę zasadną- Duchowieństwo wszelkich Wyznań w zupełprzepisał. Wielki ten prw Jego, zdołamy ie ocenić, trzeba, iuż ludowi doyść do pewnego stopnia i pierwsze narady odrodzonej oyczyzny na »świecenia, aby się dowiedział i przekonał, · z»y przekonają Kralów, iż prawidła Raądn iż opilstwo iest haniebną Madą. Klussy więc reprizei tac )inego są naygrątowi.ieyszą ich nmit-y maiętne znaydą łatwość donauki stóWładzy rękoymią, a na.-uriy, ze skutkiem sowney z ich powołaniem przez rozmnożetychże prawideł przepisanych od Karty na- nie szkół pierwotnych, tudzież zaprowadze9Zf y i od Statutów organicznych ią lozwii. ią- nie w War s z a w i e i w L u b l i n i e szkoły cyih, będzie spokoyuość ogólna bez ostygło- podług sposobu wzaiem&ego naucza łatach ii st zamierzone. Wysłano koszttra Rządoweui uczniów do instytutów w Hof'.vyl i Mcglin, aby ci za powrotem do oyezyzny byli zdolni podobne! w niey'utworzyć zakłady; zaprowadzono poprzednicze ex. .mina nkbdaiącc iii tych wszystkich, którzy sie. służbie publiczney poświęcała" obe» wiązek nabycia potrzebnych wiadomości i nauk, przystosowanych do każdego po wołania. . (Dalszy ciąg następnie.) OJ Menu dnia 4. Kwietnia. Poseł Angielski przy Stymie Związku Nierohckiigo, H a n L a m b, wydał przed kilkoma dniami Hrabiemu Las Gases papiery, które mii w Anglii odebrano. Hrabia bawi wciąż w Frań K farcie, fsluie na oczy, i źyie samotnie. W Królestwu Hannowerskiem składaiaAKatolicy szósta część ludności. Z Austrii dnia 29. Maren. Infant H.b2,liński Don P a u l a zabierał się łio odiazdu z W i e d n i a, a Poseł Szwedzki, Baron B i l d t, wyitchał iuż ztamtąd do . M o n a c h i u m , w zamiarze doniesienia t3:iiecz:>einu dworowi o zmianie rzadowey S *c y . w z W 1.. Zmarły Poseł Austryacki w L i z b o n i e , Baron L e b ze 11 e r n , w sędziwym wieku 94 lat, po-bowauy tamie został dnia lIgo StyAsmja w Kościele S. Jana N epomucena. ? I..I, I..I, - C a da v al, syn i tg o, Ministrowie i Agonii dypjomatyczoi dworu Londyńskiego, Madryckiego, Paryzkiegn i Kopeokagskiego nieśli na marach ciało iego do grobu. Nuncyusz Aposto Uki i Marszałek Lord l i e r e s - f o r d, pizytomui także byli obchodowi pogrzebowemu. Głoszą, iido F ran K f O 11 u iindzia takie Nuncyusz Papiezki. Z Wioch dnia 2U Marca. Zawarty między Papieżem a Królem N eapolitańskim w Terraei na dnia 16. Lutego r. b. Konkordat, składa się z 35. paragrafów. Papiei mianował 4. Arcybiskupów: w Med y o l a n i e, p o nad rzeką P l a t a, w M i t i - l e n e i N i ce a (dwóch ostatnich in partibus infideliura), i 14. Biskupów, między którymi dla Guamanha (w MexYKu), dla, Płocka- w Polsce, i 30h in partibut. Z Paryża dnia 31. Marca. Król JJIIĆ używa wciąż naylepszego zdrowia. Pomiędzy wielu osobami, które przedwczora złożyły uszanowanie swe Królowi , zuaydowa'i się także Marszałkowie, Xiążc Ec km iibl i Hrabia J o u r d a n. Wczorajr przełożono Królowi przyięte w Izbie Deputowanych probkta do praw względ «yus«, Biskup Chełmiński, skłonić Kopernika, że na ogłoszenie dzieła swojego rerHOli i. Rheticus bowiem, który sit; w W j B. te-mbergu uczył, i tun ialio j-'rufessor matematyki umit-jczo iym został, złożył był w rotu l 539 urząd swóy na czas nitiafci i pojechał do F r a u e n b u r g a , aby się w nauce Kopernika od niego samego dokladaity objaśnił. Tam był uprzeymie przyjętym. K o p e r n i k dał mu rękopiem swóy do przeczytania, i dawał mu wszelkie obiaśnienie takiego tylko zapragnął, a po ni-iakiin czasie pozwolił mu nawet ogłosić douiesiei.h- o dziele swoitm. U czynił «o Rh - t i c u s listem, do Norymberskiego mit-matyka Jana Schonera, który to lisi roku 154.0 w Gdańsku wydruk >wa<.o, akt->ry pierwezerr. był pismem, co Astrologów z Koperoek*ńsiim świata wi *) Urodź. r. 1514, umarł r. 1576. **) hJlb 2 pokoienia lesezc kwitnącego. Urod,r.1473, i....aił r. ij.jdokiem dofcładniey obznaiomiło. Nakoniec zdecydował się K o p e r n i k do wydania drukiem działa swoiego, którego iuż z natężoną ciekawej ią wyglądano. Otrzymał dzieło to" Rheticus od Biskupa Gizy usza, poiechal z nieirt przez W i r t e m b e r g, gdzie od M e - la nc hi o n a list rekomendacyiny otrzymał, do N o r y m b e r g u , i tam wydrukowanie dzieł l rozporządził. Skoro gotowe m było, pośpitsz)! Rheticus z przesłaniem go autorowi. Ten był tymcaasem niebezpieczna chorobą złożony, a przez rzadkie zrządzenie losu, otrzymał książkę, w którey badania całego iyeia swoi ego złożył, właśnie jui w ostatnich ontgoż chwilach, to ieet w dzień swoi ego ztyicia ze, świata, dnia 24. Maj* .. 543- - -. Tak długo panowała wiara, ze ziemia spokoynie stoi; JI rys t o t el es i P to10m e u s z A którzy toż samo twierdzili, mieli tak wielką powagęj a biblL zdawała się takoż to potwierdzać; niema więc dziwu, że systtnia Koper' .iiamkie z początku mało stronników znalazło. Między tymi był R h e t i c u s itdoym z naygorli* szych i nayczyubieyszych. Niewiadomo dla c,t> go opuścił Wirt cm berg, jp'zie ie>cze w Lutym »54* Magistrów tworzył. Późniey został Irofessorem matematyki w L i p s ku, gdzie między irmemi w roku 1550 naypierwazy wydał r o c z ni k a s t r on o m i c z n y według hypotezKopemikańekieh wjracfc-iwany. 3. N aywiększe zasługi w astronomii zjedral sobie R h e t i c u s przez wydoskonalenie trygonometryi, i przez wyrachowanie tablic biuueo wy eh*), czem się, takie i Kopernik zaymował. Jui we Fraueuburgu uczynił Rheticus początek do tego, a w "Lipsk u, i gdy uniwersytet tamę« cziy z przyczyi niewiadomych opuścił, W Krakowie, tudzież późnii-y we Węgrach, kuotyoujw.ał niezin >rdowanie badacie awoie, *) Te miały byHf daleko lepsze nad tablice P u r b aeh a, Keglomontan4 l Ap«ana (zLesinga), kióuau iobie f' Jl-. . 1 1 plet Ulhyłil' pohzebę o Kjth« YZlZt rarnf« Udzieła, Rhety ka bezprzeezkoduie dokończyć b 1. ee Bu30lIIunme w roku i6«6 wydam -. · zdołał. Ńiesczęściem atoli, musiał się Otho " "",,' , AREsZI' OTWARTY. wnet znowu 8 W i r t e m b e r g a oddalić, a to Starozakonny heY222 Peltę, handluiący futrazanewne dla owyth emutnyih kłótni krypto- mi w Poznaniu, do odstąpienia maiątku swego · · 1 t.,A*a n, J " ; , i f u? S aro' - na rzecz Wierzycielow swych oświadczył sę l-aliiMiji'uvcznvch. które na ObWiate w a a i o - * i J 1 -» »aiwimseyczuyvu, · * ",. . gotowym 1 prośbę o przypusczenie go do donu tak wiele niesczęscia ściągnęły. J.ak więc, I r o d z j e y s t w a e e s s y i Sądowi naszemu podał. przyszło do tego, ze dzieło Rhetyka, o» Wskutek tego KOllKbIr3 nad maiątkitm Stazasczytny pomnik iego pilności i bystrości du- rozakbnntgo Leyzera Peltę otworzony i po czach a nie w S a x o n i i, lecz w Pfalcgrabstwie tek otwarcia na godzinę istą południową dnia , Watvna.).gdzieOtho z polecenia P e ił c era, dawieyszego ustanowiony został. (I aiatynai;,guz.icv 1 <, Pojaią c to do pubhczney wiadomości, wzypodobni * i wygnańca, uXiecia blektora X ry- w a ID y A " Y g , A (y e II) którzy należące do rzed e ryk a wsparcie pozyskał, wroku 1596 pod e z o u e g O wspólnego dłużnika pieniądze lub eftytułem: Opus Palatililim A drukiem wydane fekta wręku maią, aieby nikomu niczego nieat3 \" *) -. 4. Drupim niemniey czynnym v jydawali, lecz podpisanemu Sądowi bez zwłoki zo , , r " , U U j i J r " ID n ( i n. wiernie donieśli i pieniądze lub etTekta z zastrzeitronnikiemKo p ernikab y łbrazmRem - ł J 9 b . . d A k £ d . h . o. Ł . . en em o leI e p w onI C S'V"Y lmmoh O I d urodzony w S a a 1 f e 1 d z t e roku: 5 11 , g a e y e i , ( d" Depozytu Sądu naszego złożyli. V> torfot, ,,»obeymoTrało Jednakie t*>w «.tv***- Iiiter«eenci, którzy mimo tego wezwania jo, co Khetyk sam wyrarhc.Ydł, »'.bo (prze« wypłacie Komu tub wydać cokolwiek mit h, spoht' 11. 2 nakładem k.ikunasie tysięcy zioiych) dziewać < KriiUwtko- Pruski Sąd Ziemiański. Do zadzierta&Uni*. · Znayduiącesię pod ratuszem tuteyszyra sklepy winne maią bydź w dalszą dzierżawę od ige Czerwca r. b. wypusczone; w tym względzie ' yznaczone są dwa termina licytacyiiie, na si. Kwietnia i 5. Maja f. b. na ratuezu zawsze o godzinie Wtcy przed południem odbyć się maiące, ria które chęć maiący wzywaią się. P o z n a ń dnia 1. Kwietnia 1818Dyrektor miasta i Policy!, Czarno ws h i. Doniesienie handlowe. Swieiy P o r t e r sławnego Barclay Pa kim z L o n d y n u iuż mi nadszedł, z którym polecam się tak na butelki ijko i beczkami w nayumiarkowańszey cenie. Stanisław PoweUki l w Poznaniu. Doniesienie handlowe. Świeży naylepszy porter i piwo Sczecińskie sprowadził Fr. Helling. Doniesieni/. Lekiego i łagodnego P o r t o r i c o tutuniu poiedyńczo po Ig. dgr. fynt i w roilach ziakich 6. funtów po 17. dgr. funt, tudzież prawdziwey wody Kolóńikiey ze sławney fabryki Jana Maryi Farina po ar. Złł. pół. tuzina dostać, można u J*ną Henr. Steffensa. Doniesienie. Wiedeńskie wody nieprzepusczaiące kapelusze dla mężczyzn według naynowszey mody, sprowadzili J. Horn et Freudenreich VI Poznaniu. J) o niesienie. Kiszone i solone ogurkź poiedyńczo i w całkich sądeczkach, dostać mor zna u mnie na plantazy na Berdychowie. - - - - K etiler. U W I A D o" M I E N I E. Z zezwoleniem JPana Cukiernika Lackiego przedawać się będą z iego cukierni na zaep koieniepretensyirnoiey z434 tal. ł wprawdzIe w kamienicy moiey w rynku pod Nrem 74. poniż wyrażone towary w małych oddziałach, naywięcey daiącym za gotową zapłatę, którym to końcem wyznaczony iest termin na dzień 20. Kwietnia zrana o godzinie 9. i Z południa o trzeciey. Konfitury, składaiące się z malin, poziomek, agrestu, wiśni, jabłek, apelzynów», aprykoz, galarety realinowey, grochu szablastego owoców w cukrze smażony cli, porzeczek» brzo;kwiń pomarańczowych 8 ore*, iiciu. A h śliwek wiśni woetcie, syropu malinowej ," syrop poziomkowego, syropu wiśuiowtL, > towary. Zaprasza erę chęć kupna maiących, z zapewnieniem przydfcrzenia naywięcey, ofiaruiątyin. P o z n a ń dnia 14. Kwietnia T8 A 8A. G. Leidig. Uwiadomienie. W Komornikach znayduie eię do aooo »wiec poprawnych z wolney rAki de przedania. Maiąr.y chęć nabycia, naylepiey gdy te owce w wełnie zrewiduią, zagodzą, zadatek siosouny zostawią, a po strzyży, (która naydaley na dniu 30. Maja w r. b ukończoną zostanie-'), odbiory. Do ugody od dnia so. Kwietnia przedaiącego w Kmnomikach zastać można. Takie dostać można koniczyny Szwajcarskiey świeżey. Królewsko-Pruski Urząd Kkonomicrny Komornicki. D 1 jiizedania. Kamienica w rynku pod N rem a- iest c wolney r wództwie K.au· kUn Powiecie Piotrkowskim mil 8 od ŁOWR za, mila od Walbonsa, mita od Ujazdu, 15 iti I od Warszawy, dwie mile od rzeki spiawney Pilicy leżące, są do sprzedania. Maiętność ta iest w samych gruntach pszen pych, w łąkach obszernych do 500 wozów siana wydaiących, zborem obszernym, beitk Mamburekich i masztowego diz«.wa wobs>zivności 150 hub Magdeburskich matące. W dobrach'tych iest miesczan prztszło 70. Póhólników z bydłem dworskim .łosiu i kilka. Propinarya wielka, zwykle 20.000 ZU. intrau przynosząca; czynszów 4000 Złł. Młyn o 3 kołach na rzece Walborzu n-eokupny, gorzalnia wielka o jeb wielkich garcach, larmaikow 10 wal nych 1 odpustów lylei, gdzie niezmierna liczba ludzi zgiomadza się; kościół ieden murowany wmieście, drugi na wsi drewniany; probostwo, do K CHeu;o wieś »ddzielna do IO,MOO Ził. in- t ttaty przynosząca. Prócz ciężarów wieczystych w kapitale okcło ł5,000 Złł. wynoszących, żidneume dłiigi na tych dobrach nie są hypotekowane. N:i<-y podpisany test do sprzedania dóbr tych upoważniony, który tak względem nazwiska maię 3HOtnos'ci, przedaiącego, iako i dalezych eezegółćtr, I clicącemu kupić dalszą da wiadomość, w P o z n a n i u dnia I 11. Kwietnia 1818 f. J o n e m a n, Kommissars Sprawiedliwości, Przedni. Dominium Klein Strenz pod W i n z i g w Śląsku ma na eprzedanie: 4 I. are barany 173 stare "l 38 dwuletnie [maciorki 25 rocznie J 65 tegorocznich jagniąt 88 stare J 34 dwuletnie ( skopy 10 rocztiie t 6j tegoroczno iagniąt I 24 stare krowy 6 trzyletnie · i dwuletnie p i ł poprawnego gnIazda, z których wełna XS17 roku 15 tal. za cemar płaciłacielęta 2 trzyletnie 1 dwuletni 1 Stadnik Gdańskiego gniazda. woły NAYNOWSZK DZIEŁA MUZYCZNE DIU; KARNI DEKERA. G e I i n e k. Fantasia per Ce.nbaio Solo 2f dgr. G u r ł i c h . Kr«tjfcin:,iiz i'. Fortepiano 6dgr. R u m m e l . Sonate ,J. Je Tiortc av, arcornp. d JIllo ou Vioiou Otitv. 19 . Eodgr. LausKa. Sonate brillante p. le Pf. Oeuv. 37. .1 T O i . S t ark e . Variations BHr .'air Tav. " Wei jtone tiohl jemaIs mich Ajute«" pour le t forte et Fiute ou Viulon Oeuv. 43. · i2dgr.. Bai Hot Deux Andantee pour le Violon av. aecomp. d t Pforte 1 2 dgr. Onslow. Trois fAuatuors p. 2 Violons, A'tO.. et Basse, Oeuv. ro. 4. Livre. Nro. 1 * 2. 3. .4 Tal. Bachofen. Polonoise variee p. Ja Flute, av. aecomp. de 2 Violons et de la Basse .12 d. Ar. Los Piniair« de la Sullilide au (;hoix d'Aire d'Opera Gomiij.jc et Ballen« pour uue ClarineUe, 1sro. 5. 6. 7. 8 cuaqu'un a .i li dgr.