GAZETA
Wielkiego
Xiestwap O Z N A N S K I E G O.
NQ o. 22V w Srod% dnia \je M-arca- 181,r:ł;..
W "szły w tycb dniach- drugi numer tegorocznego zbi r«. praw w ięzyku- Niemieckim iPolskim, zawiera między inne mi ustawę Krółews*ą zdnia 1&. Stycznia r. b. znoszącą pod dansuvo dziedziczne w Powiecie Kotbuskim, W obydwóchLuzacyach-i innych częściach braiu, które dawniey do Królestwa« Saskiego należały- Ustawy tey, po stosownym- wstępie i ta ieet treść dosłowna: ,, . i. Zniesione poddaństwo- dziedziczne nietnoże byd£ nadal włkrzeszone aur przez urodzenie, związki. małżeńskie" obięcie posady dawniey- poddaństwu>ultgłey, ani przez- ugodę, ani z iakiego bądi wiźnego przedtem- powodu prawnego. - ". 1. Z.dniem ogłoszenia tey ustawy, ustaią następuiące wteśckieliziemskich prawa, Btóre dotąd z poddaństwa dziedzicznego pochodziły: JI)pra»o do wynagrndzenia.za uwolnienie od stosunków poddaństwa tak co do osoby" iako też rzeczy" niemniej za wolność
wyprowadzenia; się;, b) prawo wymagania-nadal (po upłynier.iu ustanowionego w . 3.. terminu»>, ażtby dzieci dotychczasowych poddanych dz-iedzicznych, we dworze, lub w innych do dóbr należących posadach, do Itórych.ich dziedzic przeznaczał" służyły za ustanowione raz na zawsze lub zwyczayne dotąd' myto; ć) prawo- wymagania- ażiby dzieci: poddanych dziedzicznych A niepodiąwszy. osobiście wzmiankowanych-(pod b;) posług przymusowych" opłacały się za to-dziedzicowi;; d) prawo żądania pewney daniny (Schutzgeld)' od.slużących gdzieindziey poddanych dziedzicznych, za pozwolenie szukania za wsią sub»eystencyi;: e) prawo żądania, ażeby poddanii przytułfeowi-,.dbmowi iry i'zagrodnicy, próczzasirzeioney w .. 8- daniny, czynili igecze pewne zwyczaiem »prowadzone posługi, r żeby właścicielowi dóbr przedewszystkiemi służyli. NatomiastTQZurrri sie'eamo'Z'siebie" iż dziedzic nie iesu obowiązanymi, dozwalać;  których dotąd mogli bydź uczestnika™,, ,ak ».p. wolnego pastwiska, lub zbierania w bom kźałkow, tudzież że przepis ten mesc.ąga się bynaymniey do kontraktów z wolnymi wyrobrukami, w pańskich domach zamieszkały mi, f) prawo zmuszania poddanych dziedzicznych do przyięcia zaciężney posady; g) prawo stanowienia, które z pomiędzy dzieci pozostałe po rodzicach gospodarstwo włościańskie obiąć ma wspadku; i A) prawo wnoszenia o zmnieyszenie wartości zacięźnego gospodarstwa, iakoby przez spadkodawcę w testamencie za wyzoko podaney. - . 3. Jednakże dzieci ćotądczaeowych poddanych dziedzicznych obowiązane są do przymusowey służby czeladney ( . 2. lit. b. c. d,,), tudzież poddani przytułkowi, domownicy i zagrodnicy do pewnych zwyczaiem upoważnionych posług lub służenia dziedzicowi przez pierwszeństwo ( . 2. lit. e.), aż do zwykłego w kaźdem mieyscu, na ro.k 199o przypadaiącego pierwszego terminu zmiany czeladzi wieyskiey. . 4. Zobopólne prawa i obowiązki państwa i czeladzi wieyskiey, maią także nadal według udzielonych w pot ". wszechney ustawie względem czeladzi z dnia g.Lisppada i8;o przepisów, bydź rozpoznawane. - . 5. Żaden dolądczaeowy poddany dziedziczny nie iest odtąd obowiązanym, starać się o pozwolenie dziedzica wsi, maiąc zamiar ożenić się, uczyć się iakiego rzemiosła, l u b rozporządzić własnością swoią. . 6. N ato miast wini-n każdy dotąd« zasowy poddany dziedziczny właścicielowi wsi zamieszkania swego, iako maiącemu cywilną i poliryiną iurysdykcyą, dopóki inne w tey mierze nie staną urządzenia, bydź i nadal powolnym i Btósownie do przepisów prawa posłusznym, do czeg.o .daniem ręlU wyraźnie zobo d iaza.ć SIę pOWInIen. - '8. -7. Kazay przeto cląaczasowy poddany dziedziczny, chcąc opuścić mieysce zamieszkania swego, aby poszukać gdzieindziej w kraiu sposobu utrzymywania
24«ale. -.. c deislD ą c y ch j .uz , wlrl'en'et<łsu ląeel u$tsw oolicyinych, celera wykazani! «ieopdevral«. wości swey, wyiednać sobie zaświadczanie dziedzica wsi, iako iuryedykcyooaryuwa p eli,.. , , . 1:.. D o , [CI ' J YI ID l e y e -- 11 g
dów Hatrymoni.-.luych inne nie etana IIMp 0rządzenia, m>cen ust każdy dóbr właściciel żądać roczney daniny (Schutzgeid) od spro»» dzaiących się do diAbr współmieszkańców przytułkowych, zigrodnikow i komorników, niernniey od ludzi, którzy sobie dożywocie iakie wymówili, tytułem przykładania się du ponoszenia ciężarów sądownictwa. - . 9. Gdzie przy zmianach posiadłości obowiązki» m dotąd było nabywcy takiey posady włościańskiey[ opłacić tak nazwane Laudeinium, Marfetgroschen, lub inną podobną daninę od summy kupna Zd grunt, tam takowa opłata i nadal niewzbrounieuisczonąbydź powinna. -  . 10. Każdy mieszkaniec wsi, posiadający grunt włościański, pomimo zniesione osobistf- poddaństwo, obowiązany iest i na przyszłość bez wymówki do wszelkich do posady ieg*> przywiązanych posług, ciężarów i danin na rzecz dziedzica, minio wicie do wszelkich robocizn 1 «.i'uuiru,ic uu wszfclKICU IODOCIZr pociągowych i ręcznych, niemnky do wszel kich czynszów pieniężnych, zbożowych i natur.doych' imiych, w tym samym sposobie, w iakim ie dotąd był obowiązanym uisczaź dziedzicowi wedle osnowy kontraktu kupna, lub podług obmowy urbaryusza, lub z mocy prawowaźnych umów i obserwancyi._ . 11.
Przepisy powyższe ściągaią się nie tylko do tych przypadków, Adzie poddaństwo dziedziczne dotąd leseze w całęm istnęło znaczeniu, ale też "do wszelakich osnowie tey ustawy przećŁ. wnych ograniczeń oaobistey wolności mieszkańców wieyskich, bez różnicy, czy te l u b owe stosunki pochodzą z powszechnych roz porządzeń, prowineyalnych ustaw i zwyczaiów, lub sczfrgólrrych ugod, albo z innego iakiego bądź powodu prawnego. 5A  W dnsu dzisiejszym oddał Kanclerz Stanu Xiążę H a r d e n b e r g Ministrowi Stanu i Gełitsrałowi- Pomcsnjkowi, Hrabiemu L o t t u m, 'interessa Ministerstwa skarbu i kredytu kraioWego, tudzież główną, kor.trollę, iako terazuieyszetóu władz tych Naczelnikowi, Rzeczywisty, tayny N adradzea przychodów L ad e n b e r g, pozostałe w urzędowaniu iwoiem stosownie do zatwierdzoney przez N. Króla nowey instrukcji dla główney kontrolli Z dnia 9. m. b.
Rzeczywisty tayny N adradzca przyckodów H o t h e x pozostaj e, stosownie do rozkazu gabinetowego z dińa 9. tu. b., iako Dyrektor w urzędowaniu swdiem prz'y Ministerstwie skarbu, maiąc powierzone eczególnemu et yrowi sw6iemu interessa wydziału handlu zamorskiego i długu kraiowego.
N. Król raczył żupnikowi Alfert w Kreuzburgu w Śląsku., dać powszechną oznakę honorową pierwszego rzędu. N. Król raczył przez uchwałę gabinetową z dnia 1. ra. b. dać Opactwo kommendataryine Wągrowieckie, Probosczowi katedralnemu M i a s K o W B K i e m u, w P o z n a n i u .

Z Warszawy dnia p. Marca.
Wyszła tu część pierwsza dzieła J W. Wyb i c k i e g o , Senatora W oiewody, Prezesa Trybunału Naywyższego, pod tytułem: Zbler myśli politycznych o Rządzie ReprezentaCYlnym.
R zst3ł się z tym światem w tuteyszey stolicy di:ia 5go bieżącego miesiąca wieczorem po dwumitsięizAey chorobie Wżny Michał B ergo n z o u i, rodem z Bo n on ii, Doktor Medycyny, Prezes dzisłu umiietności w Towarzystwie Krolt wBko-W arszi wstiem Przyiaciół N auk, członek różnych Towarzystw uczonych, Prezes działu lekarskiego w tuteyszera Towarzystwie Dobroczyuuości, kawaler orderu Świętego S Aamslswg, w 7s ro&u życia. JPan AugustHeAlnsan odbywsay nsubI prawa w Berlinie i G6tyodze złożył z nich popie publiczny w Wydziale Prawa i Administracyi Uniwersytetu Królewsko- Warszawskiego, i uzyskał dnia lagO Lutego roku bieżącego stopień Magistra O. P, W dobrach narodowych Zbuezy ni e Obwodu Siedleckiego urodziło sięjagnię o dwóch głowach, czterech nogach w naturalne m położeniu, a piątą na grzbiecie, i dwóch ogonach. Jagnię to żyło bardzo krótko. W@ dwie godzin urodziło się drugie naturalne jagnię, które dotąd z matką itst żywe i zdrowe. Płód takowy nadzwyczaynego kształtu, zakonserwowany naylroskiiwiey w spirytusie, JW. Prezes Województwa Podlaskiego C e d r e w s ki, przysłał w darze do gabinetu anatomicznego Królewsko - Warszawskiego Uniwersytetu.
Z Krakowa dnia 3. HI ar c a.
Ciągniona lu dnia a8go zeszłego miesiąca loterya na pożytek ubogich przyniosła kaseie Towarzystwa Dobroczynności 4,630 złotych Polskich. Wyszło tu dzieło w dwóch tomach, a dalszy ciąg wychodzić będzie, pod napisem: Wia damości historyczno krytyczne, do dzieiów literatury Polskiey, o Pisarzach Polskich, takte postronnych, którzy w Polsce, alio o Polsce pisali, oraz o ich dziełach, z roztrząśniemem wzrostu i różney kolei ogólnego oświecenia, iako też sczególnych nauk W'narodzie Polskim, przez Józefa MaXyiuiliiana Hrabię z Tęczyna Ossolińs k i e g o i t. d. przyozdobione trzema rycinami. - (Jena tego dzieła 63 złote. -Pierwszy tom zawiera życia 17 dawnych uczonych mężów w P o l s c e, drugi 7miu, tudzież "o prawie U zymskiem w P o l s c e, isk z niego korzystano, i iak nauka iego kwitnęł a". - Jest to dzieło, iakiego iescze liters*»  qHra<!>ODKa 'w tym fodzaitt me miała, i iakie Kar o l i n ą, wpośród głośnych i radosnych łrudno w miłych literaturach znaleźć. Czer- okrzyków wszystkich mieszkańców stanęli w pał autor nie tylko z dzieł oyczystych i ob- stolicy Karyntyi. NN. Państwo raczyli wy_ · cych, ale z niewydanych dotąd rękopisraów e iąśdz , w zamku Stanowym, gdzie powitali i pisemek drobnych, których wielki zbiór ma Ich w uszanowaniu Hrabia Aichholt, Guw swoiey bibliotece, a dostarczyła mu wiado- bernator S t yryi i Ka ryn t yi; Hrabia Inmości potrzebnych i biblioteka Cesarsko- Wie- z a g h y , Gubernator Illyryiski; Biskup "ł deńska, którcy test Prefektem. Napisał ie Deputowani z Ł a y b a c h u ; Radzca Guberz ścisłością w mowie oyczystey, złotego wie- nialny i Kbgenfurtski Starosta Cyrkułowy, ku u nas sięgaiącey, a do klassyczney Rzy- Kawaler de Nesslinger, tudzież Władze dumian starożytnych wymowy nie tak zbliżo-, chowne, cywilne i woyskowe. Wieczorem ney, iako raczey wiak nayozdobnieyszą prze- całe miasto gustownie oświecono. lariey. Nie ma żadney gałęzi nauk, ktoraby Gazeta Klagenfurtska umieściła: "NN. w lern dzidę nie przynosiła iakiego owocu, Cesarstwo Ichrność raczyli zabawić tu przez a naysczególnieyszą korzyść zasadzoną na Sobotę t. i. dzień 13. Lutego. Obydway Guprawdzie, historya oyczysta odnosi. bernatorowie S t Y ry i i Kar y n t y i, tudzież Z Arensburga dnia ]4. Stycznia. Illyryi, niemniey duchowieństwo, Stany, Zima tegoroczna niepodobna iest zupeł- i Naczelnicy Władz cywilnych i woyskowych» nie do zimy. Dotychczas nie było tu ani iako też i C K. Urzędy, mieli to eczęście mrozów, ani śniegu. Rzeki i ieziora do dziś przed południdm złożyć N. Panu swóy hołd dnia iescze nie zamarzły, a termomert Re a u- i uszanowanie, poczem N. Pan aż do połumura do-pięciu stopni pokazuie ciepła; nie- dnia dawał każdemu posłuchanie. N. Cedziw zatem, ie młoda trawa rośnie iak w Ma- sarzowa Jmć zwiedziła tym czasem szpital iu, i drzewa poczynaią pusczać. Elizabetanek, rozmawiała z chorymi, nawet Z Wiednia d. 2. Marca. z naysłabszjmi z godną podziwiania uprzeyZ Bud, Pesztu, Pragi, Presburgu, mością i wrodzoną sobie łagodnością, wzywaB r y c u, L a i b a c h u, T r y i e s t u, L i n c u , ła ich do cierpliwości i pocieszała nadzieją Gracu, Salcburga, i t. d. otrzymaliśmy prędkiego ozdrowienia, zostawiwszy pamiądoniesienia o uroczystem obchodzeniu ro- tkę prawdziwey Cesarskiey hoyności. Ztamcznicy urodzin N ayiaśnieyszego Cesarza Je - tąd udała się N. Pani do klasztoru Urszulinek gomości. Obchodzono zaś dzień ten przez i uaczęśliwiła obecnością swoią wszystkie uroczystości kościelne i woyskowe, przez od- szkoły tam będące, odprawiła sama popis śpiewanie znaney pieśni narodowey w tea- szkolny z panienkami w różnych przedmiotrach, przez stosowne widowiska teatralne, tach, pochwalała, i zachęcała ie z rozczula· . . . . .' r"*- "««««a, 1 aacnęcaia je z rozczulatudzteż z l1iCZeZT t li{';?ne r1Y:1ie}fL r r1ohr()CZVllll1Q <H iącą ła 9dnością i m.łością do dals ey pilno:n'a TZec -ł-TIISlY trroW Ittr-roSre ttzta -ł tlUUbl ści. W południe dał N. Pan stoł otwartJr prywatnych.-Sczegóbiey radosną i rozczu- w zamku Stanowym. Po obiedzie zaś rozkalającą była uroczystość dnia tego dla mieszkań- zał aby pułk piechoty Włoskiey F e r d y n a nców Klagenfurtu, którzy w wieczór one- da Wirnpfen, stoiący tu załogą z rozwinięgoź oglądali ukochanych Władców wieżdzaią- temi chorągwiami i przy Tureckiey muzyce, cych wśrzód murów tamecznych. Było to przeciągał w obliczu J-ego C. Mci przed zam. wieczorem przed godziną pół dodrugiey, gdy kłe m. rr onarcna okazał zupełne ukorrtenNN. Cesarstwo J-chmość z N. Arcy-Xięźniczką towanie awoie z powodu piękney postawy  tachlwoienriych wyćwiczonego pułku, wyznaczył oraz dla każdego żołnierza począwszy od Peiwebla podwóyny żołd trzydniowy, dla ini-zyki aoo ZR., a dla żołnierzy trzymający cli s'rai wzamku 300 ZR. w W. W. Potem dawał N. Pan znowu posłuchanie, a N. Pani raczyła tak, iak N. Pan przed południem, przyimować Stany, Władze duchowne, cywilne i woyskowe. - Wieczorem zasczycili NN. Cesarstwo Ichmość wraz z Arcy Xi<;zniczk} Ka r o l i ną tuteyszy teatr mieyski, gdzie przy oświeceniu zewnętrzney części widowni, grano dwiekomedye: "Mundur Marszałka polnego W e 11 i n g t o n a ," i "Radca wydziału edukacyintgo," przez P.
Ko ce bue. Na wstępie powitała NN. Państwo licznie zgromadzona publiczność, wśród odgłosów trąb i kotłów, głośtitmi, i nieprzerwanemu okrzykami radości. NN. Cesarstwo Ichmość, wymówiwszy sobie, aby ani zapowiedzianey stósowney sztuki nie dawano, ani przygotowanych uroczystości nie czyniono, przytomnymi byli całey pierwszey komedyi, i zdawało się, że byli kontenci z gry aktorów; iakoź kazali wyliczyć Dyreacyi teatralney dla towarzystwa aktorów, prawdziwie Cesarski pod.runek. Po teatrze powrócili NN. Cesarstwo Ichmość do zamku, gdzie muzyka pułku Wimpfen grała przy pochodniach, na dziedzińcu zamkowym. Miasto oświecono powtórnie. - W Niedzielę o godzinie pół do gmey, po wysłuchaniu mszy S. opuścili N N. Cesarstwo nasze miasto, i puścili się w dalszą podróż" przez V illac h. »Błogosławieństwa nasze towarzyszą wszędzie tey N ayiaśnieyszey parze, a słodka pamięć krótkiego sczęścia, któreśmy mieli, oglądając Ich oblicze, nigdy z wiernych serc naszych <de wygaśnie."
Dnia s. Lutego zmarł tu w glszym roku swoiego życia, Józef Jan Hrabia Wilczek, dziedziczny Pan Hulczy nu i Gutt e n l a n d u , CK. Szambelan, rzeczywtstf tayny Radca, Kawaler orderu złotego runa i W. Marszałek nadworny. Z Monachium dnia 2%, Lutego.
Między prośbami i przełożeniami, podanemi do naszey Izby Deputowanych, znaydowały się następuiąces Prośba Doktora Keil w W li r z b u r g u, o używanie czystey mowy Niemieckiey w Izbie Deputowanych, o ustanowienie w niey c zyś c i c i e l a językowego (kominiarza ięzykowego?) i o zalecenie wydawcy gazety seymowey, ażeby się zrózumialey wyrażał; propozycya H o ff m a n a , szlachcica, względem zaprowadzenia osczędności w skarbie publicznym przez przywrócenie klasztorów; prośba fabrykantów śkła w Powiecie Reńskim o odwet przeciw Cłu P r u s k i e m u, i propozycya założenia banku narodowego. Także Izba Parów ( Radzców państwa) utworzyła swe oddzielne Komitety. Hrabia M o n t g e l a s iest Prezesem Komitetu d * podatków. Z prac ich nic iescze na widok publiczny nie wyszło. Druga Izba ustanowiła Komitet do ułożenia regulaminu. Z Paryża dnia j? Marca.
N a ostatniem posiedzeniu Izby Parów, Markiz B a r t h e l e m y rozwinął dokłacrniey wniosek swóy o odmienienie prawa o wyborach (uważaią go za oczewisty zamach szła. chty przeciw ludowi). Markig De s o 11 e z zapałem mówił przeciw wnioskowi. Także Xiążę Rochefaucoult, Hrabia Boiesy d'Anglas, Minister spraw wewnętrznych, Xiążę C h o i s e u l i Hrabia L a nj u i n a i s oświadczali się przeciw niemu. Sam tylko Hrabia C a s t e 11 a n e mówił za wnioskiem.
Wszakże uchwalono dalsze roztrząśnienie tego wniosku większością głosów 94 przeciw 6». W epomniony Hrabia L a nj u i n a i s z naydzielnieyszym przeciw wnioskowi mówił zapałem. Przytoczył ón między innemi: "N aybliższym iest ligi zamiarem, zrzucić te wyboru Króla i publiczne? opinii> a Store s celując nad wszystkis dawraeysse 5 salesa się sównie czysta miłością oyczyznjy lak iedncilcią i zgodnością swojego sposobu rayifsola. Chcą na iego mieysce wprowadzić nayzagojzals»ze głowy fakcyi, ażeby znisczyć prawo O wyborach, które dna iata pracy kosztowało i tak drogiemieef dla ogromney większości Francuzów. Chcą wskrzesić owe dwa tak dogodne arystokracyi odstopniowania wyborów i zaprowadzić znowu cząstkowe wybory; - nadużycia, którym teraznieysze prawo tak mądrze zaradziło. Słowem, iest to pierwszy a&t rewolucji przeciw usuwie ionstytucyiney 1 . d es 1. .
Dnia 2 J. z m. przestał tu syć sławny wierszopis Portugalski, F r a n s l s z e k M a n u e l, w 84 roku wieku swojego. Sszęśiiwyj prze.Jtład haiek Ł a f o o t a i n s, inne tłumaczenia 'i w£asne dzieła, zj -dnały mu w HcrBHYIII świecie zasłużona sławę»
'Szwedzkiego, Monarsze naszemu na psywatnem posłuchaniu list swoiego Monarchy. Pan Polityka, iadącyjw znaezeolu Posła Cesarsko-RosSyiskiego do Ameryki, przybył do Marsylii, Data f Marca, U stawa z dnia wczorayszeg@ mianował Król 60 nowych Parów» ZiiaydwiAsrę między nimi Marszałkowie Xiaieta Albufera, Conegliano, Gd a »ski, Eck mlih i, Jourd a n, T r e v l e o, Hrabiowie C l a p a r e d e , Chaptal, Daru, Lacepede, LatourMaubourg, Matbieu, Mollren, Bapp, ReilIt, Rampen, Trugue«, Verhuel. Mianowani Parowie zabieraj zaraz swe Arzesła w Izbie, z zaetrztieuiem utworzenia Majoratu, iak prawo przepisuie* Ze Stambułu d. 2$. Stycznia« Powsóeii@ fu lilku dozorców fe«d@WBI«
szych, którzy był! wycIani ptzed Silbu mięsiwami dla polpieasamg naprawy twierds pegrantezbyeh.
Rozmazie wiadomości * W W i e d n i u wychodzi od dnia'9= Stycznia nowe pismo czasowe w ięzyku Francuzaim-y pod tytułem: Le Spectateur, 2 napisem god łowyrn: >, V e r i t e e t l m p s r t i a l i t e " ; - - dwa bóstwa, którym, iak wiadomo, wszyscy dziennikarce hołduią. W CaAt-Betford w Anglii wystawiono na widok trzewiki, których przyszwy robione były ze skóry sczurzey; a przecież bardzo mocne i miękie. Trzewiki te weszły natychmiast w modę, lecz wnet porzuciły fe Damy Londyńskie, ponieważ koty xswAchnAwgzy ie, napadały r;a nieiedne piękne nóie» czki i do ucieczki zmuszały.
o st&sunkach towarzyskich w Zjednoczonych Stanach Ameryki p&łnocaeyQL III«B.IJ;l«CKII!£O pisma czasowego: "Conv<<:- ?iii@i!blalatt.'*5 Tsraźnieyszy etan Ameryki pófnocsiey podaie człowiekowi myślącemu obraz uwagi godny. Pomimo nayrozmaiiszych kształtów wiary, obyczajów, zwyczaiów politycznych I stosunków ekonomicznych, panuie naywi<;k'sza, iaka tylko bydź może, iedność w spółe<ztń»twle obywatelskiem, a sczegółowe rosczenia osób poiedyńczych, ustępuią tam bardziey nrf gdziekolwiek bądź, powszechnym celom ludz» kości. Bogactwa nie nadaią tam prawa do piastowania urzędów publicznych, przynoszą@ jedynie korzyść przyiemnego i wygodnego iycia, z drugiey zaś strony życie w obciętności polityczney wzgardzone iest w oczach wir Jtszośii ludu. Tego tylko uznaią za istnącego w obywatelstwie, czyie wyznanie poliiyczn@ hołduie iakiemu stronnictwu; a co większa, do osiągnieuia wpływu publicznego, uwaźaiaj bogactwo raczey za przeszkodę; begactwo bpwisna sedna gębie częstokroć stronników.  nie łącząc się nawet do żadnego, R e l i g i a. Różnica wyznania nie nadaie ładnych prerogatyw. Wszelka rolnica etanów i wyznania niknie w zgodności powszeehnych praw kraiowycii. W Nowym Y->rku (est 17 religii, a między terni nie m* żadney panuiącey. S i a n y . Każdy, kto osiadł w ZjfednoczonydiStanach, ma równe prawa do wszelkich sposobów zarobkowania A i otwarte połę do handlu każdego rodzaiu. Duchowieństwu posiada szacunek, odprawia obrządki swoie nieprztszkadAaiąc iedno drugiemu; nie znana iesl gorliwośfc kacerska, nie znana i żądza nawracania. N ie ma właściwego stanu uczoiiy.h; wyiąwszy osób niewiele, nikt niezairudnia się wyłącznie naukami, iako sposobem sarobkuwym, co więc wychodzi na świat i. st własuem. Z literatury zagraniczney przenoaza Angielską, a czytanie dzieł Angielskich iest modą. Handel książkami doszedł nażbj ł takiego stopnia wzrostu, że można był@ odprawiąc na nie larmarfcl, które atoli przez przr drukowanie dzieł bez należytego wyboru, wkrótce ustały z niemałym usczerbkiem Księgarzy. Stosunki między Panem a sługą, wspieraią się na samych tylko zobowiązaniach, a mianowicie ze strony Pana: na płaceniu za usługi i pracę, zaś ze strony sługi: na czynności, I nn e pierwszeństwo Pana utrzymuiajego sługi, nie znayduie mieysca. Stosunki małżeńskie nie stanowią żadnego prawa pierwszeństwa do bogactw lub godności; ssctiesiono bowiem prawo pierworodztwa, atak zaraz po śmierci właściciela, dzieli się znaczny maiątek pomiędzy kilka osób, a tym sposobem nikną wszelkie rosczenia osób poiedyńczych do saraocenności. Małżeństwa koiarzą się wcześnie, młody bowiem mężczyzna prędko stawi się w stanie wyżywiesia swoi«y rodziny} przeto tez bea«
84?
eennycfc mafo powalaj. 2 pnyczyny rWkrzewioney powszechnie zamożności rzadko koiarzij, się maleństwa dla samych intuteesów pieniężnych. Nienawiść narodowa wyklęta z Państw P 't noeno- Amerykańskich. Francuzi, Atelier i nayrozmahsze narody, źyią obok siebie w meuadweręźouey spokoyności i zgodzie; wia. dom ty zaś wszędzie wyniosłości narodowe» żatten rozumny człowiek nie będzie cechował p»IŁntm narodowcy próżności; okazuie sie ona wszędzie, równie w pożyciu towarzyakiem iak w książkach i w gazetach, i->o podsycania narodowey wyniosłości wiele przyczytiiaią się gazety. ' Tych w samym Marylandzie wychodzi 13, z których iest 10 dtmoKfatycznych, a 5 federalistycznych. VV B-Itimorze wychodzi gazet 15, w N owym« Yorku ij. Gazety'te podaią także wiadomości o naynewszyth płodach literaiury Ancid« skiey, Francuzkiey i Włoskiey. Nhmaprawie wsi. kto rab y nie utrzymywała ctw ńrh g ł . zet, a pewna, że w całey unii każdego tyg@. dnia wychodzi 300,000 pism czasowych ró« żnego rodzaiu. Maiętni żyią niemal równie, lecz nie ze wszystkiem tak świetnie, iak w Europie * za ntuieysze wydatki, maią tam większe wygody, W Nowym-Yorku i Filadelfii, dwóch nayludnieyszych i naybogatszyth miastach związki* znayiizie się naywięcey 12 ro dzin, które wy. daią rocznie więcey, niż 20,000 dolarów, VV obu tych miastach ZYle blisko 50 rodzin * wydaiących rocznie 13 do 16,000 dolarów" 1 50 wydaiących 6 do 12,000 dolarów »000 wydaiących 3 do 6000 dolarów, zaś 3000 wydaiących na rok 1500 do 3000 dolarowi ostatnia ilość pieniężna wystarcza dla niezbyt liczney familii na wszystko czt go tylko do wy. godnego życia bez przesady zażądać można. Rzemieślnicy zyskuią rocznie do 1,300 dolasow; krawcy, mularze I cieśle, zarabiaią na dsjtń pO i. do L( dojara, Juóre wystarczała.  tów Angielskich wołowiny, la dolarów kosztują;. 13 8 sześciobocznych stóp drzewa koeztuie średnią ceną 8 dolarów. - Prezydewt Zjednoczonych Stanów pobiera wymierzonej pensyi roczney s 5 tysięcy dolarów. Obyczaie, zwyczaie, i Bposób życia powsiach, mało różnią się od mieyskiih, a ta pochodzi z tak wielkiey mieszaniny wszelkich, »akie tylko bydź mogą ziomectw i etanów.
Kuchnie Firancuzkie, Hollenderskie, Angielskie i Niemieckie, są we zwyczaiu, z tą tylko różnicą, ie czem daley od, miaststołecznych, fern, taniey żyć można.. Teatr" tańce i muzyka" eą celnieyezemi rozrywkami po miastach portowych;. Fortepiany znayduią się wsaędzie" naycelnieyszern. zaś źródłem rozrywki, eą. grona* rodzinne. Opery Włoskiey, i teatru Francuskiego niema, w. całey Ameryce północney.. Teatr w No>Wym Yorku- mieści do 2500 widzów, z obcych, narodów znayduią się po wsiach sc? ,egolnity Niemcy, i Francuzi. Kralowcy eą bardzo gościnni; na schadzfciich' .przyiac Ulskich, zmie niaią się nayrozlicznieysze życia epcfieby, w powszechną harmonią Asczerośtii Do>tyi h. powsz« chj. ych widoków przyłączamy, uwagi dwóch cudzoziemców, którzy niedawno zwu dzili te kriie.. - Pierwszy. Pan Bradbury, Anglik, świadczy, że wZjednoOZony.(h:Siajiach> odbył; 1000 mil. drogi, niedoznawszy naymnie) S»ey niegrzeeznośu albo urazy;; co. ttm( banlziey zasługuie na. wiarę" ponieważ Anglik to zaświadcz*.. Ma ón atoli, przyczynę zachwalać- gościnność, tameczną" odbywszy bowiem do 2,000 mil. Angielskich, podróży, przez, małb zaludnione części tych kxaiÓw.,; gdzie- nawet ani domów, goś.iinnych* nie .napotykali" nie cierpiał: przecież, niedo» «atku? , a» co większa,. Obywatele tameczni; w przyjmowaniu go»prawdziwe czynili ofiary.. Ile razy udawać się domich, nigdy nadaremnieS) najczęściej zaś» wzbraniano, się: na-
Iłwet przyimować wynagrodzenia, które ofiai rpwał. "A przecież mówi P. B r a d b u r y poważyli się niewdzięczni, rzucać nayczernieysze potwarze, w nagroda ludzkości doznaney w Zjednoczonych Stanach Ameryki północney." Podróżny ter» wzmiankuie, że w kraiach położonych: ku Zachodowi znaydnc Wał drzwi po naywiększey części b e z z s mIOW i zasuwek, więiie»ia> zaś pusteszałe» O co za kr.:y stzęśJiwy! Pan B i rb e fc posiadacz włości w A n g l i i , zwiedziwszy kray Illinois, potwierdza toż samo, po na\iviękezy części. Wspomina óu o towarzyskiej oświacie samych nawet w oddaleniu od miast żyiących mieszkańców, a między irtnemi. tak się wyrażam "W czasie podróży naszey "z N orfolku pe* nad brzegi Wirginii" w po"śród gór Alkghanskich, ani na chwilę nie A "spostrzegliśmy braku obyczayności i towarzyskiego poloru. Wykwintność rzadsza» "test tam-< iż u nas, lecz nie mnie y rzadkie"mi są pospolitość, lub. ciemne prostactwo» "t>o. eię tycze dobrego tonu i wychowania», "każda khissa stoi tsm_ na wyi. Aym stopniu" »»niż. w Anglii. Nie zivaia tam-, takie z-azdro,,9.i i podeyrzliwośćl przeciwko cudzoziem»
"cóm."
Autor zachwala srzegrb iey.,. grzrczroś-e i uprzeymość płci pięk-cey, i ty obyczaie niewymuszone i wesołe, iey żywe i dowcipne zabawy, i iey wartość szacu* ku w stosunkach panienek małź;oiielc i córę*». N aywieksza część. mieszkańców- pochedzi od Angli * fcew,. dla ag o też; po nayw.»<;kszey-części.panuią: Angielski sposobi poiycia, zwyczaie», i obyczaie r a z tądmoźna sobie obiaśnić rozkrzewioną Ism. skłonność do literatury Angielskiey.. Osadnicy, w N owey Anglii byli po nay.więiszey. części Anglikami; w Massachusetts iest osada, irlandzka,. w New. Hampsliire znayduie się nieco Szkotów, i Irlandczyków (Dokończenie następnie.);
Dodatek. .

Z Londynu dnia 2$. Lutego.
Przybył do Falmouth Don Valentin G o m e z iako Deputowany połączonych prowincyi Buenos-AyreekichZ oddziału wyprawy kadyxskiey do L i m y , który iuź wyszedł pod żagle, wpadło kilka okrętów przewozowych wraz z zaiłaniaiącą oneż fregatą, w ręce powstańców. Wybiegsiąc z portu Kadyxskiego znaydbwało się na nich 606 szeregowych ii 36 Oficerów;, trzeciaczęść wymarła ' w drodze, większa połowa iyiących iescze była* na liście chorych, a- reszta podobnież w smutnym stanie..
" N a w ' i 'X 1 Ą Ź K f" następujące są w Xiegarni m»»iey do- przedania: 1) Historya polka, od początku do upadku w R. i7"95.,-P- J.-Falęakitgp-,. 8- Zł. a) Oswobodzenie Poznania, Iromedya, a- ZL 3): Pielgrzym w Dł)brom«lu., z 40. obrazkami.
Królów Polskich" 7 1 ..Zł;- Ą)\ Kalendarzyka pOA liryczny zawierający wszystkich Urzędników Kroi. Pol. n> R rAig, 6.. Zł- Pizymuię też.
prenumeratę roczną na-Pamiętnik Warszawski, 60. Zł-; na Tygounik. Wileński, 60 Zł; na Tygodnik Warszawski,. 72. ZŁ;, na Gazetę wieyeką (w materyach gospodarskich) 36. Zł. P o z n a ń dnia fi. Marca 1819.. T. Szujski, N.. p. G.
O B\V lles C Ż E"NI"E N a wniosek opieki małoletnich tloiter, do sprzedaży syt-uowaney na N owem mieście pod Nrem 141 kamienicy" kóia na 3170 Tal. 19 dgr. oceniona została, 1 na którą w przedostatnim terminie 2,300 Tał. podano, termin powtórny zawhy na d z i e ń 2e. - K w i e t n i a F 8 1 9 I «r godzinie 9. przej. Konsjliarźa Sądu Zit-miań»mego W. (Jllrych wybaczonym został.
W jyWamy przeto ochotę do kupna maią&ych, aby stę na terminie wspomnionym - w miejscu posiedzeń Sądu stawili, i spodziewalisię , że po nastąpionym potwierdzeni l! władzy opiekun zey, na rzecz naywięcey daiącego przybicie nastąpić ma. P o z n a ń dnia 12. Listopada f8*8Królewsko- Pruski Sąd Ziemiańskiv. JK>y#*r.
OB WIE SC ZENIE.
Podaie eię do publiczney wiadomości, i2 nieruchomości do massy pozostałości niegdy Radcy Kryminalnego Gebhardt należące" tu na Wildzie pod liczbą 12X położone, składaiącesię.z domu zdwiema pawilonami, podwórza, ogrodu i w nirn znaduiącey się kręgielni, ną 3 lata, to iest od Witlkiey Nocy 18*9 aż do tego czasu 1822, w arędę więcey daiącemu wypusczone będą. Wzywaią się wszyscy zadzierzawienia ochotę ma«ący, aby się na wyznaczonym' w tey mierze praed Deputowanym Sędzią. Ollrych terminie na» d z i e ń 2 . K w i e t n i ar. b. zrana o godzinie gtey stawili, i licita swoie do protokułu podali z tym dodatkiem, iż pluslicitant przyderzenia tey dzierżawy spodziewać się może. P o z n a ń dnia 4. Marca 1819.
Królewsko - Pruski Sąd Ziemiański.
Mikorski. v. Krygtr.
OB WTEŚCZE NTE.
Pozostałość niegdy Łukasza- i Weroniki mał źonkow Szczaniechicli, składaiąca się z złota, srebra, garderoby" bielizny, mebli" koni, wozów, bydła r innych sprzętów, drogą puMuzrity piz-.daży w P o z n a n i u w kamienicy Ur. Tolkmttowty w terminie dni a2 9; Marca r. e b. zrana o godzinie gtey i następnych dni, we wsi Brodach Powiatu. Bukowskiego w terminie d n i a 5. K w i e t n i a r. b. z r a n a o godzinie 9 tey i następnych dni, a we wsiUłupon u Powiatu Bukowskiego w terminie dnia 6. Kwietnia r. b. zrana o godzi, nie 9-1 e y i nnstępnych, przez Or. Karszewskitgo za gotową zaiaz zapłatą w brzmiącym kurancie przydane będą; o<zem Publiczność uw aiiomia'ac, oclio-ę k-upna maiących na powyższe t.rmina wzywamy.. Pozuań- dnia 4. M'arca ł8i"9.
Kroiewsku-Piuski Sąd Ziemiański.. Mikorski.. v. Kryger.

ZAPOZEW PUBLICZNY.
Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański zapozywa Jana Antoniego Hannich ślosarza z Warnsdorff pod Rumburgiem w Czechach rodem, którego pobyt i ui od ląt 20stu niewiadomy , ninieyszem publicznie, aby się tu wciągu miesięcy 9, a naypoźniey w terminie praejudieyalnym  911 y przed W. Sędzią brudzisztwskim wyznaczonym, osobiście lub listownie zgłosił, i dalszego przekazania, w przypadku zaś niesławie nia lub zgłoszenia się, oczekiwać może, iż za nkiyiącego osądzonym, i maiąitk I.pozostałości po bracie iego, nifegdy Janie Jezrfit Auiolt flanutch, bywszy m Probosczu mt-yszym, na . niego prAypai ły, córkom iego oboygom. lako iegoMikctssorom najbliższym, przywłasczuny będzie. Zarazem zapozywaiąsię wszyscy niewiadomi Wierzyciele, którzy do pozostałości zw ź wspomnionego Proboscza tianmch pntensye rościć mnieuiail, aby się w ciągu trzech miesięcy w Sądzie naszym zgłosdi i pretensye nuane wiarogodnemi dowodami udowodnili; w przeciwnym bowiem raze podział spadku pomiędry spadkobrańców nastąpi, 1 natenczas tylko tych, do części każdego, trzymać się będą mogli. M i ę d z y r z e c z d n i a i S' C z e rw c a 19 19 .
Królewsko. Pruski Sąd Ziemiański.
PATENT SDBHAS TACYlNY.
Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański w Międzyrzeczu czyni ninieyszem wiaiiomo, ii należące do massy Bpadkolikwidacyiney po ś. p. Koralu Mieleckim, byłym Radzcy Ziemiańskim poźniey Sędzim Pokotu, dobra Strychy, wraz z pfzylcgłościami, pod miastem Międzychodem w VVifclkiem Xiestwie Poznańskiem położone wedle taxy sądownie spisaney na talar. 46,401. «Igr. 7. fen. 3i ocenione, na wniosek Wierzycieli publicznie sprzedane byuź matą. Wzywaią się więc wszyscy ci, którzy rzeczone dobra kupić chcą, i zapłacenia ich są wstanie, aby się na oznaczonych terminach: 1, dnia 30. Listopada r. b.j a. dnia 37. Lutego igra; 3. dnia 29. Maia igig; który ostatni iest peremptorycznym, w tułey. szym Sądzie Ziemiańskim, przed wyznaczonym Deputowanym Dr. Fleischer Assessorem, osobiście, lub też przez Pełnomocnika, podług prawa do tego upoważnionego, stawili, podania swe czynili, i spodziewali się, ii IIHYwięeey daiący zwyż wymienione dobra z zezwoleniem Wierzycieli przysądzone sobie mieć będzie. Taxe tychże dóbr i warunki kupna, co dzień w naszey Begiitraturze doczytać się można.
Zarazem przypozywa ieecze wszystkich niewiadcni.ych Wierzycieli realnych, którzy do izeczunycn dó br, oraz przyległości ich prawo uiasriobci» lub lnrlfe realne pretensye rościć mniemaią, aby takowe naypoźtiiey na terminie os.uiciziiym podali, i należycie udowodnili, w przeciwnym razie bowiem z swtmi imaiu-un p.ctciisyami realnemi do tychże dóbr pc< kluJuwaiieMii zostaną, 1 w tey mierze wieczne -u.'liiiliz nit nakazane będzie. w Między rzeezu dnia 31. Sierpnia i8'8« Kr.ilewsko-Pruefci 4ąd Ziemiański.
POZEW EE2KmAbDT Szymon 2)Li) ński, syn gościnnego Tadeusza T)\zYńsnii-go, w »zkaiadi wie pod Rjwic trn mieszkaiącego, został kro. ko przed wkroczenIem woysk łr iincuzkich w Prowincyą dawnych Prus Południowych w roku ii>o6 nastąl>ionem, lako ułan do miasta Nissy w Śląsku wysłanym i od owego czasu ożyciu łub śmierci iego żadna detąd nie zaszła wiadomość. lenze z pobycu swego niewiadomy SzYmon TyczYfuki, przeto na żądanie pozostałey małżonki it&o Maryanny Tyczyńskiey, córki młynarza Marcina Świtali z Jutrosina, która na przypadek nie zgłoszenia się męża swego w p 0* wtórne związki małżeńskie wniść zamyśla, nim. yszein publicznie ztem zapozywa się zalecenie m, aby przed lub na terminie dnia 4. Grudnia r. b. przed Deputowanym W. Voldt, Sędzią Ziemiańskim, w tuteyszym Sądzie Ziemiańskim wyznaczonym, osobiście stawił się łub o życiu, lub ttraźnieyszym pobycie, podpisanemu Sądowi prztd wyznaczonym terminem piśmiennie doniósł i następnie dalszych postanowień oczekiwał, w przeciwnym bowiem razie, i gdy nieprzytomny Szymon Tyczyński przed, lub naypózuiey w powyźey oznaczonym terminie nie zgłosi się, za nie iyiącego poczytanym, pozostałe y żonie iego, dalsze zamęście podług praw dozwolonym, i pozostały maiątek iego naybliźszym wiadomym iego Sukceseorom wydanym będzie. W s c h o w a dnia 11. Stycznia 1819.
Królewsko - Pruski b $ d Ziemiański.

OB WIE S CZE NIE! D rządzenia mi tylokrotnie względem SWle cema niedzieli i świąt do p u b l i e e ™ S "i t mos« podane, zdaie eię iakoby u miwltaA,  ecto łuteyszych zupełnie w zapomnienie poszły. Przypominając więc powtórnie takowe, ustanawia się ninieyszem wyraźnie, ze podczas godzin nabożeństwa od gtey do latey godziny przed południem, a od ygiey do 4te> godziny po południu, w dni niedzielne i świetne wszelka konkurrencya publiczna ustać ma, i wszystkie szynkownie, cukiernie, traktyernie, kramy wsztlkiego gatunku, budy, kawiarni«, i t. d. zamknięte, ani też goicie w takowych cierpiani bydź maią. Wszystkie sprawunki tumult lub zamieszanie za sobą pociągaiące, w tym czasie odbywane bydź niemogą, atoli w aptekach wolno będzie lekarstwa prztdawać. Ka<de sczególne przeciw temu urządzeniu wykroczenie, pociągnie źa sobą karę Policyiną dwóch Taiarów , powtórzone, karę podwoyną. Gdyby przeszkodzenia podobne w bliskości kościoła lub innego domu do nabożeństwa przeznaczonego zdarzyć się miały, wtenczas natychmiast kara podwóyna nastąpi. W prywatnych nawet dniach memaią irutć rrneYBca w wyżey namitnionych godzinach sprawunki lub zabawy tumultowe, pociągną za sobą takową karę, lak te co w mit yscacli publicznych. Będzie więc obowiązkiem Publiczności ściśle doptłniać takowego urządzenia, ażeby uniknęła kary zagrożoney, która rest nie odmienną. P o z n a ń dnia 7. Marca 1819.
Dyrektor miasta i Policyi.

Uwitidotnieme Lo tteryin e.
U aaiola Pape, N adkommissarza S Poczt, można iesrze dostać niektóre 10qy do pterAszey wieiiiey Louryi w ieM dney klabie, to iest: do czasu rozpoczęU cia ciągnienia (2$go Marca r. b.) za cenę k do Planu stosowną po bo talarów za Los cały 15 talarów za ćwierć Łos- u.
Po rzeczonym d iu uastępuie polubowne ceny ustanowienie, które przy braku ty<;hże L06ÓW uczestnikom usczerbek iaki rządzićby mogło. )
l. 'wiadomi i no. Uwiadomiam Szanowną Publiczność, iż w nowym młynie na ulicy Garbarskiey pod Nrem 107 przy klasztorze Dominikańskim, tak marymuntska iak i innych lóiuych gatunków mąka, w mierjuey cellIe,
zawsze iest do sprzedania. Również ie i pszenice za mąkę się wymienia. w Poznaniu dnia II. Lutego 1819. Mtfijarran Reiche, młynarz.
Uwiadomienie.
W O w i n s k a c h pod Poznaniem iest iescze kilka tysięcy kóp 3 i 4-1etnich brzózek do sadzenia, kopa po 18 dgr; tudzież młode topole Kanaryiskie, Lornbardzkie i karolińskie, i wierzby Saalskie i Elbskie podobnież kopa po
«wow»- 1 ii1m irVU11 LlJ,T1 W-1-iTTii-Ti-r-MTiiini niiij i--ij,,_j.
Przedai owite i baranów Merino zwanych.
W Dominium Juppendorf, powiatu Guhrau, w dolnym Śląsku, na trakcie z Guhrau do Wielkiey Czerniny, Rydzyny i Leszna, znayduią się do sprzedania 120 owiec, iednodwu- trzy- i cztero - rocznych, i ro baranów» Każdy baran kosztuie 12 dukatów, i każda ewca 3 dukaty, zaś każda sztuka z tegoż bydła z wełną kosztuie 4 talary drożćy, wyiąwszy te barany, które bez wełwy 6 talarów taniejr sprzedane będą. Do dnia 15. Maia r. b. znaydować się będzie wspomione bydło w ich wełnie, i ochotę kupna maiąci, oneż do ukontentowania swego znaydą. Zameldowawszy/ się wprzódy właścicielowi tego bydła, wola» każdemu ie zobaczyć.
Owce ne przedai.
Dominium Klein - Raedlitz w dolnym Śląsku mila od Parchwitz i Steinau ma do przedania 400 owiec, między ktoretni maciorki z Jagniętami, skopy między którymi dwuletni* i roczne, z wełną lub bez niey, wedle upodobania kupuiącycii, przed lub zaraz po strzyży wiosienney. Wełna przedawała się po 20 Tal kurant; owce po naywięknzey częB ści ni  y tf <e<el1 hlt ł-\łPfi@ dłQ młQft lfdzo dogodne, względem czego agiosić się , żna każdego czasu do tameczn turzędu £ K o . nomicznego
JI
Przedaz owiec. Xs sztuk młodych ba.auow . 100 sztuk rnaIIOK K « cienką w. W z blllol wełna na os.atmm targu kamień po 3 o T a row 1 po 25 lalardw sprzedaną została, sa do sprzedania w ws, Seifrodau p"d Azie wSzlasku , _bhsko_,niasta_Rawicza. g p r Z e d a i o w it c W Któlewskiey Ekonomii Międzychód iest 89 baranów rocznych swego chowu, poprą"  Mogą bydz kaź» ręki do przedania ; - ochotę maiący do nabycia takowego, mogą powziąać wiadomość r> kondycyach przedaźy w każdym czasie na gruncie tegoż folwarku. Przedai lub dzieriawa.
Dobra Szlacheckie Ostrowce i Sadowe K w Kiolestwie Polskem, w Woiewódz<<Iwie Wai'szawskieia, Powiecie (roatyningkim, md 2. od Łowicza, milę 1. od Wisły, i mili' od Sochaczewa i £ mili od traktu Jł Poznania do Warszawy idącego położone. W gruncie dobrym, role do folwarku należące, w 4. pola uregulowane, w każdym z nich 825. korcy Warszawskich wysiewu oziminy.
Ten folwark obrabia włościan 20. z których każdy co tydzień, od b. Woycieeha do Śgo Michała po 3. dni by<iłem i 3. dni ręczno, a ed b. M:chałapo 3, dni bydłem i 2. dni ręczno, oprócz (ego co rok każdy 3. dni bydłem, i 3. dni lęczno (T łuk,) robią, za co płaci się do kościoła Parafialnego za dziesięea. ę za całą gromadę zlt. pol. iy., 4}lko przez Dominium. TaAże należy do tych dóbr, borek sosnowy i. brzozowy, 1,0 włok Chełmińskich zabierający" tudzież zaroślin brzozowych 2. włoki, w ostatnich, iuż drzewo- tia porządki zdatne. W tym boru znaydują się barcie z psczółami,.
z których co rok podbierano do dwóch be» czek miodu. Wiatrak Dominialny, karczmy 2. z których' iedna niedaleko iraktu, przy wiatraku na granicy sytuowana. Ponieważ, zaś- łąk folwarcznych wcale niemasz" przeto z uregulowanego pola 4go, tyle zbiera się siana z koniczyny, iż na zupełną potrzebę gospodarską, wystarcza. Krów użytkowych,. chowa się 45, młodegobydła' 22., owiec goo. sztuk, tudzież irzoda i drobiazg. Sad owocowy i ogród, tudzież zabudowania folwarczne i włościańskie, znayduią się w dobrym i dogodnym stanie. Dobra te od Sgo. Jana igiQ- są do wypusczenia w dzierżawę sześcioletnią, lub de sprzedania z wohiey ręki; ktoby więc sobie życzył', iakowe zadzierżawić, lub na własność nabyć, raczy s'ę udadź do Dzierżawcy Generalnego, Krel. Ekonomii Krotoszy ńskity w Krotoszynie, gdzie o warunkach dzierżawy«, łub sprzedaży" zupełną wiadomość powziąść można,wnego- gniazda, Ba przedaź. dego dnia widziane. Ekonomii* Międzychód dnia 6. Marca 1819.
Blanc.

Pr zed ai owiec.
300- sztuk iednostrzyżnych maciorek całkiem poprawnego gniazda, tudziei 60 bardzo pięknych i i 3-1etnich tryków takiegoi gniazda, ma Dominium Koben po nad Odrą Powiatu Steinau do przedania.

L i bo r i u s.

DONIETlENIE, " W KłóJewskim niegdyś a teraz- Hrabiego Tauenzien- Wittenberg U rzędzie gospodarskim Ziiliicbau, na folwarku Borkt, iest 35 rocznych.
ii 24- sztuk 2 i 3 -lttnich pięknych skopów na prztdaż; te 25 sztuk rocznych skopów, połączone ile można z ciągle iednosiayną delikatnością »veiny, dychtownośeią runa 1 regularnym kształtem, pochodzą z związku. 1 mieszania się nayprzednieyszych. maciorek Sat>kich sfdobranemi baranami z Królewskich owczarni w Malinaison * Rambouillet,. Murad iiMoIII «ey.
Co do 24' sztuk 2 i: 3 -letnich, te pochodzą» BO oycu i matce z owczarni H.rabit go hallirtuth w Śląsku. Dychtownuść wełny 1 kształt iest bez nagany, lecz są nieco podieyszt-, i dlatego sczególniey iam są przydamemi, gdzie dopiero zaczynaiąsię uszlact.emiac owce; tak roczne, iako też dwu- i trzy-letme są mocney budowy. Jest także cztery do pięciuset maciorek z tuteyszey owczarni do prz dania, liiteressenci wolny rnaią w gatunkach tych wybór, mogąc sobie wybrane ewce urycychować, lub skopy za osobną za runo zapłatą, zaraz z sobą zabrać. Za wybrane płaci s*ę zaraz połowa ceny przy zakupieU rząd gospodarczy Ziillichau w N owey Marchii dnia 2. Marca 18 A 19.
Ri sfm an n, Król. Ober-Amtmann.
Do przedania.. Przy mieście Szremie, na etarem mieście, nad rzeką Wartą, pod N rem 1. sytuowany folwark" maiący zabudowania w stanie dobrym i wygodne, składaiący się z ogrodów drzewo owocowych i warzywnych, roi i łąk wynopzących w powierzchni mórg. Magdeburskich. t68. ClprA IQO> «*t 2 wolnej