GAZETA Wielkiego Xiestwap O Z N A N S K I E G O. Nakładem Brukami N adworney W. D eek e r a i spółki, - Redaktor: Assessor Raa b s ki. Nro» l ,w Sobotę dnia . . 19 al. WIADOM OŚCI -KR AIQWE. .z Poznania dnia 1. Mur ea. Wczoray przybył tu z Berlina JO. Xiąię R a d z i w i ł ł, Namiestnik Króleweki W. Xięstwa Poznańskiego, i udał się -dziś w dalszą drogę do War ez a wy. W3ADOMOŚ CI ZAGR ANICZNA A U S T R V A. W niedzielę dnia n. L u t > g o konsekrował v Lubianie Kardynał Spina, mianowanego Biskupem Termo pilskim spowiednika i iałmuźtfika Króla oboiey S yc ylii, Gia-o Angolo Porta di Cue no, Kapucyna. Wszyscy Monarchawie 1 witłu Xiazat przytomni byli temu świętemu obrządkowi. Dnia ia. obchodzono w L u b! a nie uroczyście rocznicę urodzin Cesarza Auetryatłiego. Morritbowie iedli u niego objad. 3. Marca Cesarzewicz Następca tronu i Xia,2ę Fran» ci s z e K Ra roI powrócili z Lu hl a Dy 4e Wie dnia. Przybył takie z Tri«stu do Lubiany X:o;re Mont-for-t (Hieronim Bonaparte.) W orszaku Króla Nespcditańekiego znaydować się maia, między inne mi · aasswkkaro.if away bardzo ważni mężowie. Angielski Poseł, Lord St-«waTt, miał wyprawfe z L u b i a n y gońca, z wezwaniem dowódrcy eskadry Angielskiey w zatoce N eapcrlitarWkiey, ażeby się zfamtad oddaliła za zbliierriem się woyska Austryackiego ku N-e a p; ol o w i. Jest rnniemam«, iź odpowiedź nadane Xiąźęeiu di'G ali o zlecenia nadeyść moi« dnia i8« Lutego do L u bany. Tym czasem woyska nasze będą hlieko granicy N e epolitańekby. Król re r d y n a a d, iak %tj swego łudu, po którey wielkie skutki Sij spodziewane. Monarcha ten pozostanie w L ub l a n i e, aż wjyska nasze prztydą grasicę Neapolitańską. .Zipewniaią, iż Król ten głośno nazywa swymi zbawcami Monarchów-Auetryackiego, Rossyiskitgo Pruskiego. Z Chrystyanii dnia ij. Lutego. W pocy na 3. m. b. dało się uceućwBer. g e n tęgie trzęsienie ziemi, tak iż używający «ou włoskach przebudzeni -zostali. W tych dniach zdany Sejmowi,został Król. raport o Stanie państwa od ruku 19i9. Wyrażono w.Tiim między innemi: "Kroi imć zmnieyszył departamenta rządowe z 7 na pięć. Chcąc tern śilniey wzmocnić wał praWey 'Wolności - powszecht ą oświU ę i pożyteczne umiejętności dał uniwersytetowi. N orwegskitmu liczne dowody ewey iyczti«roscI l pieczy. Coroczi-it- wzmaga się liczba Uczuiów w wyższych szkołach, Kral kazał »w upłynidnych latach wybiuć srebrną monetę. Układy zBJ\cjeii) Duńskim pochodzące z dawnego związku N o rwegii z Danią, ze wszyetkietn ukończone, W dniu r. Września setauęła kouwencya V222aC2Jl 'lll;C? nareszcie przyłożenie się N o rw e g i i do tl)rzeszłego Duńsko-Norwegskitgo długu kraiowego. Z ziednoczonemi Stati-rui Amtrykańskiemi kazał ,Król zawrzeć dta obu połączony, h .państw traktat przyiażni i handlu na zobo» pólney swobodzie haodlowty oparty, ktery pod iinit-m 24, 'Lipca został zatwierdzony m. Bybttwa, z małe mi wyiąikami, bard/obyła obfita; natomiast .żegluga, ta dla wielkiey części państwa tak »ważna 'gałęź zarobku, równie w N c r we g i i, t.)k w niemal wszystkich )K a r o p y kratach, mało zysku przynosiła i t. d. Z Lizbony dnia N a posiedzeniu dnia no eię wyborem rządu JT»deiw8*y, się wprzód 31. Stycznia. 27. m. b zatrudniawykonawczego, nal zadecydowawszy; czyli ma'bydż" o'brarry Ilegem, inb ftflg e n c y a. "Ostatnia ejciada się b członków D. F r a u , de S i-a -£, vH\ sFlribi S a n - Payo, D, Jos. de Silva CarvHhOj Markiza Cas te lo - Me i h or i Pana Sont o-M aj or. Prezesem Markiz Ca steloMelhor obrany. Dnia 30. wykonali przysięgę członki Rfgtncyi w zgromadzeniu K orte z o w. Potem nastąpiła installa« ya nowego rządu. Z uchwały Kor t e z c W mIanowano d:ria 39. p:ąciu Ministrów Sekretarzow: Pan B ar r a d a s Ministrem spraw wewnętrznych.; Pan Duarte-Coello, pivyebodow; MiTSz łek Te ix e ira Rebelio., woyny; Pan . Bram c a rr e p , spraw zągraoirznjchj Pan M axi mi a« o de S o u z a, Ministrem maryf*arst«* 3. Pod.uiy proiekt do.od n i s k o - K a t o li c k ą, t r o n J a n a V I , Krala połączony» h państw P o r t u g a l i i] , B r e z y I i i i Al g a r b i i, t u dz i e a Rz ą d d o - · stoynego domu Br ag a n-z o w." .Hrabia Payo, Wice-Prezee naywyżezego rządu, powiedział wswcy mowie zagai iaiącey dnia a 6. posiedzenie :K.o r t e z ó w, między innemi co rastępuie: ."Dwie podstawy, na których publiczna opiera się eczęśliwość , a które co tylko zaprzysięgliśmy, wyryte eą głębo w sercach wszystkich Portugalczyków. Nazywała się-one: Posłuszeństwo i wierność Królowi J a n o w i i iego do» «. stoyney dynastyij czyste i sczere wyznania świętey religii oyców naszych. Rząd wróży. V9 9'01 . , . . . dąxy . w s ł u ż b i e , B nr p r a w da i m" c l t £ n y wcywilney odzieży, o dpo *hdali na -to; N i J\ C h £ y i Kroi sam!" Rsda mieysfca " f c Wezwana przez poselstwo Królewskie o przywrócenie porządku, Wysłała trzy ronty z dziewiąciu Regidorami na kh czele, w celu roz pędzenia wzmugiiątey się «oraz tłusczy._ Dnia $, zaczęło się znowu obustronnie wykrzykiwanie, bez gwardyści wołali tylko: -Niech Z y ie Rrol!« Prz y szło do slow " , Z Londynu dnia i6. Lutego. obelżY'v"lych; niektórzy g'v'/ardyści doby wszy« WJ aj 6 J\ niz-zey dnia 13, m.. b. wniosek- pałasay , zbroczyli ie krwią obywateli,. Ko z-tan a Sraith o podanie adressu, do Króla, proszona tłuscza zaczęła się znów czetnpr<;aJ\eby dla uprząjttńeoia nitchęci ludu. zezwo- Jzey i ' t1umiiiey' sc'hodzić; zbiegło się więcey lii Ha wpisai ie W liturgia imienia Królowey, 6 O O O ludzi, między którymi wielu uzbroodrzucony został większością, głosów. -. jonych; gwardyści zniewolonymi byli cofnąć Pat« V t" il b e fo rc e powredziai między« inne - się do koszar, przed które wypiawadzono mu "jelieli wspif-r.»m wnioset Pana S mi tb 3 trzy działa, w samey tez rzeczy potrzebne, szynie to db dobra kraiu, zgadzaiac eię dla. zabezpieczenia się przeciw rozwartości w leni na zdarle pospólstwal\, że, iti eli Kró- pospólstwa. Gwsr.lya narodowa i woysko li>wa w Sufiity rzeczy 1 a d'a c o ,. lern większa załogi wystąpiły. p" d bronią, a liczne patrule przyczyna, prosić za nią. Boga," konne i piesze przebiegały ulice, nie mogą*, W niektórych okolbach Lrł-a n d y i poka- przecież zrnoieyszyć tłusczy; okropne zamie,zują, się. na nowo rozruchy. sz-anie napełniało ieacz« o godzinie 10* wieMklezy to> do osoblhvszych. ziawisk han- cstoraey całą. dzielnicę pałacu. W licznie «Bnwyth naszego czasu., ii niedawno wy» zebranym kkibie Z ł e tey F o n tan y miano ełano »An g l i i kilka, okrętów ze z b o i e m naypopędliwsze emwy przeciw gwardyiprzyaa środzic-III5Ie morze». boczot . dworowi. TJ.dało si nareszcie K ., » :3 " uwu.uwl. łjoafo SIę- nareszctt Kapaa. Kater doniósł w towarzystwa władzy mieyJ\cy, przywrócić pori,ądek; III, k dkl;' ł re CAU g 8 r.e O.Q1n s M 2eciez oboiętnie patrzeć , a oblega»auotąd 'Ł K)} g lt-e ft -o scr dzrr -- "t a n, tą a f scze wczoraysJ\ego wieczora koszary E w u n i e t ta za- wiadonre list do obiorców pospólstwo. Gwałtów niedopusczano ai<;: Wt-stininsterskich,. na 2000 Fun t. Sttrh kary więct Ys lecz siła-zbroy-na musiała bydż ciąglepienięiiiey. na- Króla 5I' it trzymiesięczna Wle- v / ruchu. a5Iel\b.. Di-ia 6. zgromadziła się Rada stanu, btóZ- Madrytu, dnia # Lute goi- rey Kroi pferq-szył. O wypadku zawiadomi!' Od: dii. kilku barnzo tu wyburzcie- umy- Minister woyny, Naczelnika cywilnego w na, sły. KróŁwyiezdiaia,- niekiedy, pozdrawiany etępuiącym spaei.bie; "KróiJmć przychyl* był często @krzaki*rrK ,-Niech źyie sam się chętnie do-zdania Rady stanu" ażeby K ról! " Gdy zaś' dnia 4. m. b. Król wy- w celu pewściągmenis rozruchów- i poruszę» je_di.)ł , zebrane iakie jol do 40 osub przed w- stoli« Y.f zgodnie nawet, z włatnemi gwarpałacem wołały« "N ie c h i y 1 e K ról K o n» dyi życzei iami, roz<hI3 po w1szl\sy mądrości i gorliwości nayJ\myfrlnieym: skutki z wielkiego dzieła, któ». go dfku -. a J\v bierzecie na. sie bu.. Złoży cja chlubne i trudna daty« hciasowe swe uizędowanii J\pcwytaiąj: się. zasczęśliwego, ii j)otrafił utrzymać dotąd pokoy i spokuynosc publiczna.'* - Po tey mowie ogłosiła Junta Rządowa posiedzenie Kor Ł e z ó w bydź' etwaneiQh< się do- by.łfgo hrola G u s tj w a A d o l fa i 2e poZT.iey. « latach 1 Hi 5/\ 4M 6-, 38 '7 ' i8,»p4e w sAałacb Golu burgstiełb T.fcże by U Krofowamiałapieać do Hrjbi kilka lietow" których on byt oddawcą. Zawiadamiany o lem Hrabia B 0it u, prosii Króla o sądowe dochndzen'n, dla wykrycia swey niewinności. Nakazał ie Kró« i. aku przestane zostały Adwokatowi FiskaJciwi L a u r i n, który niezwłocznie sp rawąprzed. ,sąd* zad« orny wyteczy Mi ieruai /\ itcliKikie; powsztchlii<;, ii dcnosieul iest awanturnik.» m" i. te deimncy,acye fałszywetai się; okażą.. Z Warszawy, dnia 2$. Lutego. Wiadomości Meteorologiczne z r- 18200. - Pory roku, ZIma tep.oraczua nie była zbyt ostra; w* St/\csniu tylko w wielu, ksai.ich srogie pakowały zimna. W G e n u i 29, via lo - Styc;!Dia zimno było tak atiacanc, iż niepowetowane szkody w ogrodach mieszkańcy posiitśli. Toż s/\rao w St. Rem.« i wielu pap bliższych miryseach». W Kz - ymle z 10. na 1 i.. stycznia Bpadla w nocy; ogr uwia massai śniegu». W T u t y nie dufe ist» tliri. termoir.etr, okazy waŁ 1200 stopni zinu a. W W en e c y i. z 34. na- 1 5, t. 111». zimnu było tak znaleźne" że laguny zamarzły», i komraunikacys2 stałym lądem» przeciętą. z«steła. W P adwie 81.*uk poeztowy H3marz? z- ni«bezpieczeństwem i'j,iia pi ilrói tych na nim znay» d u i ą t Y c h s i ę . W L o - d y g n i e 1 &. t, - ni. tęgie ziiniio przeszkodziło żegludze ria Ta-mibie. W l>epfotr. wvstawior.o kitka rzędówcklepo.w dlKwnjai-ycb. na lodzie; grubość Sodu w W o o 1 w icfe była na 5. a w £ a m . beih. na 7. stóp. W Paryżu dla tiągłythrowizcw» StyiznJUo. panowie i obywatele tiinttysi dawali hoyne wsparcia ubogim, W departamencie C o t e d' O r i M o z y kilku judzi una a " i T 1 iesły, ;haooe takoż były» mrozy na połzątka * tej.zimy-;. raefc».Ębso etanęla», W Medi« - W M urc yi spadł-anit-g na 2. Stopy. W W a4encyi d/\ AJ <. aiJt Bja zimno fe)ło na 4. stopnie (R e a u m u r a . W d c m U a n d y i, .podług doniesitń z S a l o ł o J m u , 7. Sry.eznia było amno na 40. stopni R eau mura. W Ca l i s w fi o t n i i za c h u d n i e y przy kon t» Grud "ia aimno było na 45. stopni R e"a uitiura, W 11 K u c K u zimna takoi były ły, 3 p 0ś<ńaĄ i 30 prsrechodKiły. Wiosna iównie była «rztśoa pjzy k;Vuu kwietni*, pt la i ogrody zielenieć się poczytny. U nas, zima zaczęła aię w tiTudniu; w Styczniu (rHK3r.aście dni bYlo rruarfnych, 1 J O. t. rn. zimno «dosało do .35. -<<»pni. Oscuiiw-szą było rzeerg, .miarł zamar, wyitcha.6 dnia ,1J;. z L a y b a c h j puścić się z powrotem do B e r l i n a przez T c y e s t, Wen e c y « }, M a ni u ę, VV-er o n ę, I n B p T IJ CK, M o n a c h i u m, R :3 t Y e h o n ę, Fxaokonia, i Saxo nią. Hrabia Berns« torff, tayny Minister etanu i gabinetowy, · zabawi na czas iescze w L a y b a c h. Pani -C at a I a n 1 da tu ieecze poiutrze koncert na poi /\ ttk tu tej szych zakładów dobro· crY5Ino-iti. Zewsząd wiadorrtości potwierdzała, ii Turcy przymuszenibyli odstąljić »d oblężenia warowni, broni.-.ney przez A lep.o, Hasz«; Jan i n y, z przyczyny rozeyścia się woyska Tureckiego, Z Włoch dnia 20. Lutego. Dnia 6. rn. b. w Fury nie około gOClZIny 5. wybuchnął gwałtowny ogień w pałacu Xiai<;cia ( i e i i t v o i s , brata Króla. Całe woysko załogi rzuciło się do gaszenia. W · !r?t li godeinach przytłumiono poiar. Przypisuią go nieostroinoś« i. Krół zagrzewał Judzi przy sikawkach i iołnierzy S'.vy pfzytiimnii 't ją. Podług iii»tOlv z M e d y o I a n u, rozeszła się tam witść, ii obydwa y dc-sayni i/\esarze miasta to wkrótce obecnością sv/\oia zascgycą. becz i itwifcdzHiiiO itetze nic pewnego w tey mierze. dzie do N e a p o l u . Pierwsza Kolumna przyciągnęła dnia g. do B o n o n i i; składa się z icdney dywizyi huzarów, 4. pułków piechoty, 1. pułku dragonu; dnia 9. stanęła w F lor e n cj i. Dowodzący naczelnie Generał Baron F r i m o n t, znayduie t*i% od «luta 9. w B o n o n i i . Rozmaite wiadomości. Cesarz Rossyiski A l e x a n d e rwystawić lazał wcale nową py6rrra U waz a i n i e ę Astronomiczną w A bo. Ta ze weeyatkich uważalni Europeyskich naybardziey ku północy położona, zoetaie pod bezpośrednim dozorem Proiessora B al b e c k, który wraz daie prelekcye astronomiczne. Sir Davy, odebrał znowu znaczne pieniądze od Rządu Angielskiego na oddzielanie pism skamieniałych- Gall mi ie odpisywać, a pewien Filolog wydawać. Dnia 5. Stycznia umarł w Gdańsku P. Bichard Cowle, Anglik, który oddawna W PT H esach, i częścią w G-d ań s K u, częścią w hl e inl u, trudnił się iruerebsami handluwemi, a potem iako bezdzietny wdowiec żył prywatnie w E l b l ąg u, zarządzaiąc swym ogromnym maiątkitm. Zapisał aoo,ooo talarów »składom dobroczynności w E l b l ąg u , a 40,000 Talarów na takież zakłady w innych miastach, mianowicie zai 10,000 Talarów dis tak zwanego Towarzystwa pOKcgi a w Gdańsku. Wszystkim oraz swoim krewnym, przyjaciołom i służącym, znaCZ-Be zapisy wyznaczył. Dnia 25. Lutego r. b. umarł w Be rli nie -X Bogumir August Ludwik Han«t e i n, Doktor Teologii, Król. Starszy Radź. «s Konsystorski, Proboecz w K * 1 n nadlM4MiłMMHMMMM S P r e e, Kawaler orderu Orła Czeiwoneg* drugiey kłassy, w 60tym roku s\rfgo cblubnego i pełnego błogosławieństw życia» Co ten zacny, światły i tchnący miłością bliźniego Mąż czynił dla ubóstwa Berlińskiego i dla nieeczęśliwych w kraiu, wiadomo sczegółniey czytelnikom gazet Berlińskieb. O lak często iaśniało w nich dobroczynnie imia H ans te in a! Zbierać dobroczynne ofiary dla niesczęśliwyih, nayuiubieńsz-ą było życia tego rozrywką. Pamięć tego niech będzie błogosławioną od tych, co sprawę cierpiącej ludzkości ra swoię własną uważają. Ma on niezaprzeczone prawo bydź policzonym w poczet tych, o których powiedziano: "Chwalmy mężów chwały godnych, których pamięć zostaie w błogosławieństwie. ** Piszą z B o n n, iż dway młodzi Hrabiowie Solms -- Laub a eh, synowie KróL Pruskiego Naczelnego Prezesa w K o lon i i , przeszli od religii Ewanbłickiey do Rzymsko« Katoikliey. Z A P O Z E W. Wszystkich niewiadomych wierzycieli do kassy 2go batalionu, igo Królewsko- Pruskivgo Poznańskiego obrony kraiowey infaiiteryi pułku N ro 19. iatieżkolwiek pretensye z cza»u od 1. Stycznia lh 1 9 A .» aż