GAnETA
Wielkiego
Xiestwap O Z N A.ft S K I E G O.
N akładem6mkarniN adworney W. Decicera i spółki, - Redaktor: Assessor Ra ab s ki..
Nro. 77. __ w środę dnia 26. Września 182t.

WIADOMOŚCI KRAIOWE.

Oio lest Ruila Papiezka zatwierdzona prz"z N. Pana, o którey wspomnieliśmy w gazecie N ro. 73. "Pius Biskup siuga sług Bożych na wieczna pamiątkę* - Powodowani usilna troskliwością o zbawienie dusz i wzrost religii katoJickiey, iak tego powołanie Nasze Apostolskie wymaga, poświęcamy ciągle starania N asze ternu wszystkiemu, co tylko dla duchowney wiernych Chrystusowych pieczy bardziey pi4ydunem i uźytetznem być uznawamy. W takim to zamiarze zw acabśmy od dawnego ici czasu myśli Na A#ze na kraie, zostaiaee obecnie pod berł e m N ayiaśnieyAzegoj jy<j <? j - _r j Wilhelma Króla Pruskiego, pragnąc za prjycżynf Jegc.mocy i Sfczodrobliwości urzędzie jamźe sprawy religii w najlepszym'ile można sposobie.
Niespusczaliśmy bowiem z oczu terażnieyszego owych okolic położenia, i meprzestawali opłakiwać wielkich niescześć, wynikłych z zaszłych powszechnych zaburzeń A które nay bardziey niegdyś kwi tna.ee i nayzamożnieysze kościoły Niemiec, dawnieyszey'ich świetności pozbawiwszy, i z majątków ogołociwszy, w naysmatnieyszey ie pogrążyły doli, z którey naywiększa powstała zguba dla Kebgii Katohckiey i samychże iey wy, znawcow. Kiedy okoliczności czasu niepozwalały bynaymniey, azeb,y kościoły te sławnego Narodu Niemieckiego do dawmeyszey ich pizywró.conemi być mogły świetności, staraliśmy się przeto naynsilniey o wyrednanie przyuaymni'ey tyci. sposobów" które dla zachowania w owych okolicach'wary karulickVyi wzrostu zbawienia dusz wiernychLhrytuetlisowycli nay'barcbIey pottrebnemi i «oiytecznemibyćsid A .liśmy, r Temu Naszemu ż) czemu okazał się ze wszech miar przychylnym wzmiankowany liro! J mćPruski, którego zyczhwą chęćdla licznych berłu Jego podległych Katolików, mianowicie W oddaney Mu w podziale znaczney części Prowmcyi N adreńskich, z wdzigcznem uznaiemy sercem, tak iż teraz iesteśmy nareszcie w stanie, przywieśdź wszystko do dobrego i pomyślnego skutku u r a z i ć w miarj półcienia mieysc JI wygody mieszkańców nowy stan kościołów Pan<twa Pruskiego z »«wem dyecezyówzaokrągleniem, i nadać sczególnym stolicom, gdzie ich niedostaie, godnych i adatnych Pasterzy. ,.. Uwazaiąc tedy iakoby wyraźnie w tey bulli wymienione i dosłownie w mey zamiesczone wszystko to, co się tyczy znu * sienie , zamienienia lub urządzenia wy. .,. .
mlenlc Się ponlżey mających kosejołow i kapituł, niemniey sczegolnych ich dawniejszych praw i prerogatyw, toz samo podział« i nowego utworu Dyece, .. .
zyow 1 zniweczenia wszelakiego dawmeyszego prawa metropolitalnego; «- za· stepuiae daley dostatecznie przychylenie sie wszystkich osób poniekadkolwiek fnteressowanych, a to z pewnego Naszego uznania, pościsłey rozwadze, i z doskonałości wladyApostokkiey, przy poprzedniem iuż teraz zupełnera znie.. .,.... .
SIenlU, wYJasnlenlu 1 zniweczeniu osietoconey stolicy Biskupiey Akwisgranskiey, którey katedralna kapituła w prosta Kollegiale ma być zamienioną, tudzież drugiego kościoła Biskupiego i kapituły katedralney wCorvei, i opactwa Kowocekkiego, niemniey w przyszłości i opaetvja Oliwskiego, 10 iest gdy zawakuie po teraznieyszym Opacie, Naszym Wielebnym Bracie, fozefłe Hohenzollern, Biskupie Warmińskim;-- przychylając się oraz do współ nego" Niemców życzenia, poleceniem Królewskiem wspartego, na chwałę Wszt-chmoCnego Boga i na cześć Świętego Piotra, Wodza Apostołów, kościół Kotoński, oddawna i ui źadney z pomiędzy stolic Niemieckich, co do świetności i starożytności nieustępuiący, pod opieką wzmiankowanego Apostołów Wodza do stopnia kościoła Metropolitalnego" przywracamy, w którym ażeby nawiecene czasy pozostał, stanowiemy, i podrzędne Biskupie kościoły Trewir« ski, Monasterski i Paderbornski do nic« go iako ich Metropolii przyłączamy. 1 Kościół Biskupi w Poznaniu, pod opieką SS. Apostołów Piotra i Pawła , wynosimy podobnież do znaczenia Metropolii. Połączarny ią na wieczne czasy z drugim, pod tytułem S. Woyciecha, równie Arcybiskupim kościołem w Gnieźnie, wakuiącym w porę skutkiem dobrowolnego do rąk Naszych uczynionego i od N as przy iętego zrzeczenia się Naszego Wielebnego Brata Ignacego Raczyńskiego, ostatniego teyżeMetropolii Arcybiskupa. Staranie, rząd i administracyą tego kościoła w* Gnieźnie porurzamy zupełnie N aszem tt Wiele bnemuBratuTymoteuszowi Górzańskiemu Biskupowi Poznańskiemu, którego Arcy Biskupem Gnieźnieńskim i Poznańskim postanawiamy i przeznaczamy, oraz ażeby na zawsze przyiął i piastował imię i dostoyność Arcy-Biskupa Gnieźnieńskiego i Poznańskiego mieć chcemy, i prawu iego Metropolitalnemu Biskup'V kościół Chełmiński poddaiemy. Kościoły zaś Biskupie Wrocławski i Warmiński maią na zawsze być i pozostać bezpośrednio tey świętey stolicy podległemu  skupom nadaiemy i potwierdzamy w .jsupelności wszystkie prawa, zasczyty, swobody i przywileje innym tychże kraiiiArcy-Bisku pom iBiskupom służące. Co do kapituły kościoła Metropolitalnego wKoJonii, ustanawiamy wniey dwie dostoynośct, to iest Probostwo* maiącą znaczenie po Arcy-Biskypie, i Dziekanią, niemniey dziesięć rzeczywistych i cztery honorowe* Kanonikaty, nadto ośm wikaryatów czyli prebend. Kapituła Metropolii Gnieznieńskiey składać się będzie na przyszłość z iedney tylko dostoynośei, to iest Pr boscza, i sześciu Kanonikatów, KapItułę zaś Metropolitalnego kościoła Poznańskiego składać będą dwie dostoynośei, to iest Proboscza i Dziekana, ośm Kanonikatów rzeczywistych i cztery honorowe, niemniey ośm wikaryi czyli prebend. Kapituły kościołów Katedralnych Trewirskiego i Paderbornskiego składać się będą każda z dwóch dostoynośei to iest Probostwa i Dziekanii, z , ośmiu rzeczywistych i czterech honoro, . .
wych Kanonikatow, nlemnley z sześciu wikaryi czyli prebend. W kościele Katedralnym Monasłerskim stanowić będą Kapitułę dwie dostoynośei, iedna Proboscza, druga Dziekana ośm rzeczywistych i cztery honorowe 'Kanonikaty, niemniey ośm wikaryi czyli prebend. Kapituła kościoła Katedralnego Chełmińskiego składać się będzie z dwóch aostoyności, Probostwa i Dziekanii, 'ośmiu rzeczywistych i czterech ho, . .
norowych Kanonikatow, nlemnley z iześciu wikaryi czyli prebend. Kapitułę kościoła Katedralnego Wrocławskiego sjifedaćbedą <łwi e dostoyno, ści Probostwo i Dziekania, dziesięć , rzeczywistych Kanonikatów, z których pierwszy będzie miał przyłączoną pre r bendę Scholastyka, sześć Kanonikatów honorowych, niemniey ośm wikaryi czyli prebend. Co sig wreszcie tyczy kościoła Katedralnego Warmińskiego, Kapituła iego pozostaie w stanie iak dotąd; zachowujemy iednakSobie i Papieżom Rzymskim Następcom Naszym prawo przekształcenia iey w przyszłości na wzór innych kapituł w Królestwie Pruskićm istnącyeh, Daley we wszystkich przerzeczonych kościołach Metropolitalnych i Katedralnych zwyczayne, staranie o zbawieniu dusz parafian przywiązanem będzie do Kapituły, rzeczywiste zaś pi zez iednego .z członków Kapituły wyraźnie na to przeznaczonego, i po złożeniu examina według przepisu świętych Kanonów przez resp. Arcy- Biskupa lub Bi.skupa potwierdzonego, przy pomocy WIkaryuszów, sprawowanem będzie. W kaźdeyoraz z rzeczonych Kapituł wyznaczeni będą na zawsze przez Arcy-Biskupa lub Biskupa dway Kanonicy, z któ- , rych ieden dopełniać będzie wiernie . nrzędu Penitencyarza, drugi zaś urzędu Teologa wykładającego ludowi pismo święte w dniach ustanowionych* : (Dalszy ciąg następnie.) Z Bydgosczy dnia 22. jVrziinia.
Prrer na<l*ezłe wczoray sztafety dowiadujemy się, ii w Anglii viciai descze. trwaia;, l ie z powodu cbaw o tegoroczną nleeprz - tnmna ieecze pszenicę, znaczne zakupiono , .
ilości tego artykułu zboźs, który przczto Ieecze bardziey zdroiał. Jeżeli tam pora takowa iescze z tydzień potrwa'" gospodarze tuteyei spodziewać eie, mogą popłaty p«r«Ob 91 p kkiey j ui A a R e e Bj s b y ł e .
 WIADOMOSCI ZAGRANICZNE.

Z Bruxelli dnia IL tVrztinia.
Dnia 10- m. b. przybyli tu powracaiący zBrunświku Lord i Lady Hood, L.idy Anna Hamilton, Wił. Austin, Hen.
Wilson i Kawaler Vaesali.
Z Krakowa dnia 16. Września * Dzień iedtnaetv Września, dwoiaką nam corocznie uroczystość przywodzi: obchód imienin N. Alexandra Cesarza Wszech R o s e y i Króla Polskiego, i zaprowadzenie Konstytucji z wspaniałości trzech potężnych mocarzy tey krainie nadaney. Błogosla-wieńetwo ludu przed ołtarzem W d z i ę c z n o ś c i , unpai tkliwe modły Krakowian do stwórcy świata za swoich dobroczyńców. --Uroczystość tak raiła, niepotrzebuie długith opisów, iest ona w sercach zapisana i w nich wiecznietrwać będzie. Dziś po zwyczaynych obrzędach religiynych, paradzie woyskowey, obiedzie u dostoynego Prezesa Senatu, gdzie spełniano radośnie za zdrowie i powodzenia Nayiaśniey. szych Protektorów, - trwałość Rzeczypospolitey, wieczorem całe miasto i wszystkie gmachy rządowe oświecone zostały. - Pomiędzy domami prywatnemi, celował gmach Hrabi Żel inekjego w rynku, mnóstwem lamp i transparentem, który był ozdobiony prostym, lecz pięknym napisem: Z» Koństytucyą i Wolność.
Z Lizbony dnia 23. Sierpnia.
Podług zapadłey na wczorayszem Kortezów posiedzeniu uchwaty, nowa kokarda narodową składać się ma 2 kolorów białego i błękitnego, a Król powinien ią naypierwszy przypiąć. WelYscy urzędnicy i Portugakzybowie za granicą przebywający obowiązani są przyiąć tęi kokardę, innym zaś klassom wolno iest nosić onę i lub nie. Na ternie posiedzeniu przełożył PaoTh. o.
maeKoitezom proiekt dekretu, określające*go władzę Gubernatorów, zarządzaiącycb naszemi Arowincyami zamórskkmi; według tego dt.kre.iu powrócić ma Krolewic z Rio« J a n e i r o do P o r t u g a l i i i odwiedzić następnie nayctlnieysze dwory Europeyskie; maią być m.aoowane osoby do towarzyszenia Krolewic owi Jmcs; takie Infant Don Mic h e l ma podobną odprawić podróż. Uwaźaią, fe lubo przypadek z obcymi P o s ł a m i wydarzył się przed przybycifm Króla to wszelako mieć może ten skutek, , M Monarchowie ich wstrzymaią się z uznaniem teraźnieyszego porjądku rzeczy. Maią tu atoli nadzieię, ii nagle oddalenie się Posłów Austry.ackifgo i Rossyiskiego nie sprawi iadney odmiany w tchnących pokoieta zamiarach obu dworów. Dnia 2g. Sierpnia.
Poseł Duński wyiechał z Lizbony.
Kawaler Berks napisał był w pitrwesey ewey nocie, ii sobie moie wystawić, c oby na to X;ąźę Metternich pomyślał, gdyby on był oświecił swe pomieszkanie na cześć Konstytucyi, iaką właŚMie woysko Austria*., ckie» w N e a p o l u wniwecż obróciło. Po iywey w Kor t e z a c h rozprawie wstrzymano na czas wyprawienie woyska do Rio. Podług wiadomości z M a d e i r a, Gubernator Tercery, nievhcacy ulegać nowemu, rzeczy porządkowi, zoetał od ludu zamordowanynu W rocznicę naszey rewolucyi (dnia 54.
Sierpnia) pokazał się Kroi i cała załoga z nową kokardą podczas parady. Na doney uczcie spełniano między innemi następuiące t toasty: 1) Naród Portugalski; a) C o r t e e ; 3) Król Jan VI,; 4) Wszystkie ludy Kon.
etytucyine. Ostatni toast przyięty był z wielkim zapałem i okrzykiem: Niech iyie Kon y etytucya! N a wieczór oświecone całe miasto i dany był wielki bal, oa którym odśpiewano 'bYTlI narodowy, którego text i muzyka j\ Azielem *ate«so Naaie.ney' www» 
;'. Dodatek do lufeyszey gazety Dia ri o za- Ow Ai d e rm'a tl D» 11 e y, co był wmost wiera urzędowe opjeauie wypadków dnia 2g. w Dlib'l i n ie nieprz-yierany toast nieśmierMarca. Podług tego Poseł dworu Papiez- telney pamiątce W i l h e l m a I I I ., otrzymał kiego był naypierwszym, któremu pospól- naganę, i na tern cała rzece się skończyła. stwo wytłukło nieoświecone okna. t Kapitan R o m e o broni Generała P e p e Z Liworna dnia 3. Września. przeciw zarzutowi niektórych gaztt FraocuzPrzy zdobywaniu Tri poliż z y dowodził kicli, iakoby zabrał z sobą kassę woienna O e m e t i y u i z J p s i l a n t y woyskiem, woyska Neapolitańskiego.
a-Kan t akuze-no artylleryą. Gdy wyłom Podług naynowszyeh listów zdobył Lord zrobiono, naypierwsi Spartaoie wpadli do C o c h r a ne reiasto A ri c a. *) Przy tey spi> miasta. sobności doftało się w iego ręce kilka okręN a okręcie z M a r s y l i i przybył Xiążę tów hiszpańskich i angi* isk ich.
M a u r o c o r d a t o do G r e c y i z kilku Ufi- *) Miasto handlowe z dobrym portem nad morzem południowem w hiszpańskiem cerami greckimi i francuzkimi. Wic*- Królestwie P e ru, z 30,000 mieZ Londynu dnia iż, (Prześnią. szkańców.
M<;wia o pTzymiereu racrep'bern i odpor- Wczoray płaciła pszenica po 34. - 88> fiem między trzema reitlkiemi mocarstwami, Szillin. **) za miarę zwaną Quartet **»); i o'manifeście narodu Greckiego do wszy- ieźeii się ceny te utrzymaią, otworzone zostkich wielkich mocarstw Europeys-kkh, staną porty db dowozu. Gazeta Morning» . Niemal wszystkie tuteysze dzisieysze ga- Post wzywa dzierżawców, ażeby śpieszyli ze zet y umieściły artykuł z Norymbergi dnia zbożem <b miasta i przycisnęli na doł ceny. 1. m. b., tyczący się celu podróży Xi<;cia - **) a 8 dgr. 4f. fen. Prus. kur.
Wellingtona do Paryża, ażeby, iak ***) a 5 s*efli 2f macy miary Berlin.
mówią, dowieść, że i niemi«.ccy-gazeciarze Z Madrytu dnia 31. Sierpnia. - iak tuteysi - umieią także chwytać 2 po- Król spodziewany iest dnia 10.'Września wietrza swe nowiny. na kilka dni do M a d r y t u, dla utworzenia ! Król opuścił iuź był dnia 5. port Du ri- nowego Ministerium.
le ary, lecz dla przeciwnych wiatrów mu- Lepsza publiczna opinia oświadcza się stasiał tam znowu powrócić, i dopiero dnia 7. nowczo za Generałem Moriilo. Wygapopłynął do H o l y h e a d . dywania klubistów wpływaią naywięcey na Hrabia Bal m a i n, Generał-Adjutant Ce- poślad ludu, któren staraią się wszelkiemi sarza A lex a n d r a, przybył tu z ioną i fa- podburzać sposoby. Tym czasem owi zapamilją z S t. H * I e n y leni mówcy są przedmiotem dowcipnych epiŻona pistoletowe? pamięci Chrys to fa, grarnmów i etósuią do rich przysłowie: "Nie Henryka I" spodziewana tu z obydwiema wszystko złoto, co się świeci." córkami swerni z Port au Prince na Donoszą zZamora, iż Generał Empewyspie Hayti cinado odkrył potaitmne schadzki w kia- ' W sobotę zachwycała Pani Catalans sztorze Serafbów, i że tam naezedł Genemifszkańców B r i g h t o n u swoim przewy- rała S o m o z a, gdy mówił przeciw nowemu bornym śpiewem. rzeczy porządkowi i mocno go wylatał. Dwa okręty woieone, które odprowadzały W S e w i II i potwierdzono wyrok śmierci poziome scza'ki zgaełey Królowty 00 Kux- przeciw spiskowym: Mir,' Dato i Gu-. h a v e n, powróciły d. 3 1. z. m. do P o r t e ; t i e r re zj maią być publicznie ściętymi, mouth.  polilańskich i Piemontskich, popłynęło iuż 100 dq Grecyi. Takie niektórzy Hisepań A ecy Oficerowie, nie będący « tzyoney służbie, dali się zaciągnąć do Grecy« i słychać O Hiszpańsko-Greckim legionie Z I, a o o ludzi piechoty i aoo ludzi artyłieryi.
Do bezzasadnych wieści należy, ii Lib e r a I i ś c i hiszpańscy weszli w związki z Lib e r a I i s t a m i franruzkinii, w ctlu pospolitego poruszenia ludu. Z wielką obawą wyglądamy wypadków, które nad nami wiszą. Wszyscy, co mają coikolwitk do stracenia, wynoszą się ze etolicy. Wszystkie zaprzęgi zaięte i niewy· tarezaią dla uchodzących.
Multany i Wołosczyzna.
Z nad granic Multan dnia 27- Sierpnia.
Podług wiadomości odebranych z J a es nadciągnąć miał do I b r a i ł o w a korpus Turecki, i 7,000 ludzi wynoszący, a Janczarowie wysłani na powrót t Multan, mieli wstrzymać ewóy pochód z rozkazu Seraskiera Ib raiło ws kiego. Głoszą, że Basza puścić się chce w góry Domańskie celem pokonania Heteristów , wszakże są tacy, co o tern powątpiewała, poniewai wszystkiego nie więcey iak 4,000 wojaka Tureckiego z 8 działami w M ul tanach postało. Beszta woyska cofnęła się w spiesznym pochodzie do Ibraił o w a i wzdłuż D u n aj u . Grecy znayduiący się wzdłuż granicy pustoszą kray. Zapewniała, że znaczna siła Turecka zebrała się nad D u n aj e m . Bojarowie małych i wielkich M u I t a n wyiąwszy iakiih 4 lub 5, wybieraią Deputacyą do Konstantynopola z prośbą dc W. Sułtana o nadanie im za Xiecia, którego ze swoich (Multańczy ka), ponieważ Grecy od nieiakiego czasu W. Porcie przeniewierzyli się, częstokroć cały naród na sztych wystawili i krny uciskali. Zdaie się, że Turcy cofaią się z M u 11 a n.
We r. iniaaiiwal W og o r 7 d e goi poruczył mu zarząd w M u 11 a n a c h. Muł. tanie są oiekontenci z tego, że W» Porta tyle zaufania w W o g o r y d y m pokłada i mówią, Że skoro woysko Tureckie wyciągnie, Grecy powrócą znowu na zitroię Mułtońską i będą ią więcey itscze pustoszeć. Multartie rozpaczała, z powodu tfgo ze strony Wezyra, w W o g o r y d y m położonego zaufania. Wielu Bojarów, co chciało wrócić dokraiu, namyślało »ię znowu i dziwi rię, iak W. Port* może dowierzać iescze Łtóremukolwiek Grekowi, cierpiawszy już tyle przez ich niewierność.
Z nad granic Multan dnia 9. Września.
Podczas napadu Greków na miasto Maltańskie F o I t i c z e n i zginęło tam g Turków a 3 Greków; mni Turcy, których liczba wic* cey iak 100 ludzi wynosiła, podczas gdy Grecyodpoczywali znaleźli. sposobność ratowania się ucieczką; miasto zostało zrabowane, zapasy poczynione dła Turków uwieili z %' Grecy w góry; a poprzysiągłszy śmierć wszystkim żydom w Multanach, zabili E pizy. opusczeniueowego miasta. Między wojskiem, które naypitrwey wkroczyło do M ul tan, było wielu takich ludzi, którzy mifcli swoie grunta pod I b r a i ł o w e m , wszystkim tym dozwolono powrócić do domów, a wich micysce i Janczarów, którzy wyszli, nadciągnęło do Multan 7,000 ludzi innego woyska przeznaczonego do oblężenia Greków w górach; 4,000 ludzi z 7 działami pod dowództwem Seliktara Agi stanęło wRoman, 3,500-ludzi z 5 działami w Fo Iti czeni, 500 z 5 działami wBotoszanach, S 00 ludzi w Doro h o i, resztę zaś rozłożono pÓ innych obwodach, W tych dniaih epodziewaią się bitwy między Turkami a Grekami pod Du na w górach; Kapitan J or da ki szanowany i łubiony od ewoich żołnierzy, choruie mocno na reumatyzm W całym itl*» i cpfnał sie do iiaiztotu  a i e »ł.  donoszą ie.cze lis:y ztamtąd odebrane co *«- ezkanie Kanclerza Ajencyi A a " r . , , M « .tepuie: Kihaja Bey iescze pod d. 7.z.m. Udrzyckiego; zrabowano miasto, , w S .. pren t do m b., o. wuczerze K a m , n ar. kliZaporoianie wycinali w.zystko, c o M P S S a w <; wraz z Delibasz* M" h" , Agą Ar- aby ile można naywr<;cey przynieść ! ™ w K fe "autów Genczne gdz,e późno w noc z.- h*!» Bejowi, który za każdą płacił fI bawial« s.e; przy odeyscm prosił ufa nt . o», «try. Wielu Multańczyków, Ni«ncóL F™ dan.e na dz.en następu.ący i do naradzenia cuzów utraciło życie w tern zamieszani« , ie; przybyli ou, w istocie, atoli wszedłszy Z Paryża dnia u. Września dopokom dano 15 wystrzałów ! wszyscy le- Zachowawca pieczęci D e . »» M- · gli. Wtedy K i h II a B e y wystrzelił oknem Stanu Hrabia B eu f ]I . X \J c A r f z pistoletu, na hasło do uderzenia na Atnau. Pierwszemu poprawia sie cokolwJfc i! ** t ó w S a w y których K i h . i r B e, » a kilka . ta to. z a p a d ł ' n L e z p i e c z n 1 e « t A * dni wprzód podzielił 1 w różnych postawił rączkę. r 8" II? ge«Bieyscacb. J eden z Arnautów towarzyszący Pomiędzy przybyłymi tu niedawno cudzoSawie do domu K.ba.a Beya znalazł ziemc.rni zu,ydu 4 sie.Król. Pru.ki G . « S »posobnoscuwianomient, oddziału Arnautow Hrabi. Goltz, - były ROS5y i Sbi p o s e T " , z 300 l uJ. . rozłożonego przy demie S a wy dworze Portugalskim Baron T h u v b T J o t .« co zaszło , wystawienia im niebezpie- I ., ; Margrabi, L o j d do w I g lCY 0Ppozycy czenstwa; c cofee.li a>e do w.tlk,ege domu i Sir Rob. W il.on i i'nayscislevs/\ B /\ ar. W , c a r e s k u c i bronili s i , t, n , u p o £ - C /\ /\ /\ S K .zyw.e prze. cały dzaen przeciwko Turkom, ta, zW. Szambclanem GwAdir O.«tnT W nO«,r «y.zl, Arnauc, do warownego kia- równie iak Lord Holland wviecha S «t o r uA U . n lor, gdzie dnia nastepUiącego powrotem do L o n d y n u w y' eehall 'u * uderzyli na nich Tutfv , lecz P rzez dwa doi Król Aoeielski II .. . . ; . . * 2 * ** A * A kZ errrr y ? ? £ ' * , »,,",,/>. "'W "",.« r S - ...,.. ;. · nsadowrh po wieżach fgo klasztoru, r ża- * e III , t "i , .1C']l .», 7 m> w B r« - den wystrzał *ie był d. r L n y« . Artylerya J o d i ł i ' i i A i . e "'" w * ' t a * TurLów strzelaj do H.,.,otu wyginęła po w liście prywatnym z dnia g. li b ife. « *.ę,kszey czesc. , Turcy przymuszeni byli za. my r:ektóre Jzegóły o zmarłym Na no il IIP.6 ra o" przez:".»,« po ,,«eie %<cey B I.. "Dnia weforaysz g 05 . w t X n o!," < 1,000 ludzi udało się nakor ee Turkom zro- Mcie - UwU.«, . r. Ł. A w * r a 2 o n o *wah naydzieluieyszy odpór Turkom, którzy o fi j e rozmawiali
5 tj
POle"
. r . b. 1, . p , . C . » '.
«. .«»" «<leglI
. . . i P , " . " " c T u , » Ó ..b ,.1 .
o» , »",,,,, " I.I,,, 1 t < J e n
P ™ 1 e 1 III e K , o r , cI, " e e , ; j K f y f * e , P ' > ? J ,. "O '* TM " " """. N' 1 » · »
h
TM A r'" ,.
KU K, TLI Mdom4. ."",. byl(,ieio A" A "W A 2 * - 5 g  iego ledwie sobą, mógł władać i zwykle spoczywał albo na sofie, łub na poręczpwern Łrześlp. Cierpiał niezmiernie i birdzo był pomrukliwyj utracił on był około tego czasu dwie trzecie sw*y otyłoś» i. Ostatnie iego słowa były istoti ie: T e i t . .. · A r fi e e , lecz bez związlu. W czasie choroby i« go naywięety go syn zaymował; o polityce nigdy nie mówił (tak przynaymniey z ust Doktora słyszałem)«. Matka iego przysłała mu była dwóch Xięźy,. ieden z nic« podrezłego wieku, (Bo lavita), drugi młody. Pierwszy nic mogąc znieść klimatu, musiał powrótić do E u r o p y . Od czasu ich przybycia odprawiała się codziennie msza Ś. To mówiąc I>oktordodał: II est mort en bon Chre* t i e n. Pierwszego, który ustawicznie lulkę palił i cały przeszedł tu tunk m, nie mógł N. cierpieć. Z.a£} wniia tabaki zuptłi it się był odzwyczaił. Zapewniał Doktor, ii Cesarz (lak go zawsze nazywał) nigdy nie pAyiąt ia«łney kobiety do posług domowych. Uszanowanie, z iak em Dokmr o nim. mówił, przechodzi moc opisania go słowami. N ap o l e o n był zupełnie zdecydowany umrzeć M3 wyspie S. H e l e n y . Rozmawiał często r ]I n to III 3NT C him. o przygodach swey pierw&zey młodości i przypominał sobie naydrobnieysze wypadki z dzieciństwa swego. Bę'dąe Doktor rode m, z Kor s y ki, rozmawiali przeto zwykle w dyalekcie korsykańskim. Dom w L o n g w o o d był baretzo sczupły, niewygodny i niezmierne wilgotny 1 nowy dum nit' był iescze wykończony, ale tea N. Jfrigdy w nim mieszkać nie myślał. (Obawiać się miał akustyczney architektury tego domu). Biblioteka iego składa się ? naylepezych dzieł khssyczoych; Lady Ho lla n d i ini.iprzyiaciek prrYBybIMIIMcO j miesiące nowe; i wafnieyeze pisma pod pieczęcią Lord» B u t h u r 51. Jadał zawsze oa srebrnym serwIsIe z herbem Cesarskim - ten B3III na kto. rym w St. C l o u d zwykł był jadać. Włosy na głowie i na brodzie biięto mu po śmitiri i przesłano it-gf rndzfńetwui krtw ymjwszy. scy z należący, h rfe.iego ilworu dostali »przód po locaku. Doktor A n t o mjr c h i pokazywał mi 6wy. Nie było wolno Doktorowi n. balzamo»»ć iego ciała j nie pozwolił nawet S ir H u d s o n L o we, dać napisu na tru A mit, - Nif mógłim się nic dowiedzieć o iigowł snorętznie n»pi4anf y biografii, i-iest do podibn ń twa, ii od przybycia Dokt<. ra A n t o m» r e l u ni: pracował wiece; nad nią, gdyż , ui wtenczas zdrowie- iego wątlało. Pjtałem etę Doktora, czemu urzędowego raportu po otworzer iu ciała nie podpisał, na «o mi odpowiedział, iż nigdy nie był o to proszony, i ie »resztą bez ogródki izęsto dał się słyszeć z »wem zdaniem, ii klima był» przyczyną sini«ni N a p o l e o n a." Donoszą z Ba i o n n y: "Li zba osób, kiór* się wyniosły z H i s z p a n i i do. F r a n t } , ! Od czasu zapiowadZenia- rowego porządku rzeczy, a którą gszety, na tysiące podawały, ogramicza <<ię na iafcich AO osobach, a t'mi są r generał Kapucynów, W. Inkwizytor, Generałowie Quest da i Eguia, M o z p Rosa les, Migrabia Mataflorida, a.
Adwokatów, 10. Plebanów, o 14spucynów, 2. Oficerów, a. gwardyst. w fizy bocznych, ł. agA 1 t poiicyiny, 2. przbpiśoikćw, i. oślarz, 3. celników, A. artystów, b. wieśniaków i 3. osijby bez pewnego zitrutfniei ia.**
N owe hollenderskie śledzie po ig. pol. groszy aa sztukę, piżedaie Karol Wilhelm Pusch.

W moiey w rynku pod N rem 5 A położni ty.
kamienicy leAfpome szkanit na drugi cm piętrze z pizoduod S. Michała da wynaięc a. Karol Wilhefm Pusch.

Dodatet.

ZWarszawy dnia ij3. trześnia.
Dnia 17» Września uroczystość J mienin ft. Cesarzowe? Elżbiety obchodzoną była pxzez złożenie powinszowsń władz wszelkich, nabożeństwo tak w kościele Metropolitalnym iakotef w kaplicy zamkowey, tudzież oświeeenie domów Rządowych i prywatnych, "Donieśliśmy teksie Kury tr) iż, na mieyscu niegdyś Biblioteki Z a ł u s k i c h stawia się teraz dom "prywatny; pracuiąc nad odkopaniem fundamentów wydobyto w zeszłym miesiącu doskonały bruk więcey nii o sążeń wgłębi będący, tudzież posadzkę sztucznie z cegieł ułoźo*»ą. Lecz prawdzhviezadzjwiaiacem iest wydobycie kilkadziesiąt popiereiów kamiennych wyrażaiących rozmaitych Xiążąt i Królów Polskich tudzież Xiężąt Litewskich. Niektóre Z nich dotąd "są dobrze zachowane prócz nosów, których wszystkim btakuie. Jedno popiersie eądząc po ubiorze i orderze złotego runa b}ć musi Z y gm u n ta I I I. a póinieyszego Monarchy dotąd nie wydobyto» przAtem rozmaite części archite kto; iczie dobrey rzeźby i balustrada. Niemniey znaleziono tamże kilkrnalcU» kolosalney wielkości' posągów mitologicznych, niektóre z nich zostały bez uszkodzenia. Widać iescze że musi być więcey podobnych rzeźb w zitmi, które będą odkopane. - Wszystkie te zabytki widzieć można na podwórzu wspomnionego domu. Badacze i znawcy douiosą zapewne po ścisłem dochodzeniu iak wspaniała budowa stała wtem mieyscu. Wiadomo iż przy tey ulicy był pałac D aniło wiczó w, dzi\ vną iednak iest rzeczą, że przy stawianiu A d o m u biblioteki, tak wielka liczba posągów »i« była wynalezioną lub użytą.

3.C,M. wielkaXiezna Alexandra wprzeiezdzie przez Królestwo Polskie nocuiąc w Krośniewicach dobrach Hrab. Radcy sta«li i Prezesea Kom. W@j,Ma*.Rembielińsfciego udarowa!» go pierścieniem Z cyfiqi. brylantową, tudzież W. Assessora T y K 1 a tabakierą. . Giiy w dniu 15 b. r. Senatorowie nie zebrali się w liczbie j g. aby w komplecie mogli rozpocząć posiedzenia, przeto J. W, Senator W6ie woda Małachowski iako nay pierwszy fl kolei obecnych w stolicy Senatorów» zastępca zmarłego Prezesa, rozpisał listy do wszystkich Senatorów na prowincyi zostających " aby ci raczyli ziecbać na oznaczony termi» i. Października. JW. Generał O p o c z y n i n Wice Gubernator Gubcr. Petersbu*skibYr przybył do Warszawy, Dnia ig. Września w Wilanowie odbył się smutny obrzęd pochowania zwłok ś. p. Stanisława Hrabi Potockiego. Przybyli z stolicy dla oddania ostatniey przysługi zmarłemu, Xiai<; Namieetaik, Senatorowie, Ministrowie, Generałowie, Radcy stanu, członki rozmaitych władz i towarzystw uczonych, wiele Dam, tudzież prawie wszyscy mieszkańcy dóbr Wilanowskich. Przy wyprowadzeniu zwłok z pałacu rnisł excite froboscz mieys<;oivy, wdzięczny swemu doetoynemi Kollatorowi zalał się łzami, i wszystkim; obecnym czułemi wyrazami łzy wycisnął.. Trumnę nieśli uczniowie Liceum, oddaiąc tę przysługę byłemu i ZŁ wszech miar godnemu Ministrowi oświecenia, Senatorowie otaczali zwłoki, a JW. Arcy-Biskup Pryma** Królestwa na czele Duchowieństwa przewodniczył obrzędom rtligiynytri. W kościele miał kazanie X. Kan. Kotowski, poczera ciało płożono tymczasowo w skarbcu kościoła Wilanowskiego, nim grobowiec na cmentarzu podług woli r rysu niebosclyka ukończonym zostanie. Wielkie nabożeństwo żałobne ma się odbyć w Warszawie w kościele S. Krzyża, dnia <x. Października, gdy wszyscy Senatorowie ziadą sie, do stolicy.  Lisi 63ebr3IIY z Multari w Warszawie do Grecyf., Jedyny tyllo mtadz'ien'iec chch! donosi o niesłychanych okrucieństwach, iakie mu się dać prowadzić na pole sławy, JC-et Turcy wywieraią. Wpadłszy, barbarzyńcy namyśliwszy się dobrze, wolał pozostać do małego miasteczka na W o ł o e z c z y- w dorau. Nie traci wszelako Pan Clod 'na«n i e znaleźli wszystkich biednych i strwożo- dziei, iż po drodze znaydzie przychylnych nych mieszkańców zamkniętych w cerkwi; po swey sprawie walecznych ludzi, i tak wielŁrótkim attaku świątynia Chrześciiańska zosta- kim przeięty ieet zapałem, i£ za rzecz błahą la wziętą a wszyscy w niey zamknięci Xięźa uważa, przebiedz pieszo c»łą E u r o p ę -. i mężczyźni na sczątki rozsiekani, kobiety za nieznaczące niebezpieczeństwo, weyść zhańbiono na ołtarzach, po czem z źyiących w szeregi przeciw ordom tureckim - za zbyt dobywano kiszek i okręcano niemi fibry i małą utratę, poświęcić życie i krew na nowol ozdoby kościelne!! Ahl czy lii kiedy eły- greckim ołtarzu wolności. i ezano o podobnych mordach; moźnaz wie- Z Wiednia dnia /f -Września. Tzy<; aby w XIX. wieku mieszkańcy E u r o p y Upewniają, iż Cesarz wkrótce zwiedzi PO« równego doznawali niesczęścia. bliższe hrabstwa Węgierskie. Juz da wniey nastąpiło urządzenie, i£ mło- Według urzędowych doniesień z K o ndzieź rzemieślnicza religii Katoiickiey w Nie- s t a n t y n o p o l a dnia 25. Sierpnia, wydane dziele i święta powinna się znaydować na na- przez Porte firmany i rozkazy, równie iak bożeństwie i nauce Katecbizmowey, Teraz głoa Patryarchy Greckiego, przyniosły zamieWyszła odezwa w Kollegium wyznania Ewan- rzony skutek. Spokoyność zupełnie w tey gielicko-Auszpurakicgo, iżby młodzież fze- stoliey p r z y w r ó c o n a . N a głos rządu mitślnicza tegoż wyznania również w swoim uzbroił się muzułman, i ną rozkaz ieAo bron kościele nauk katechizmowych w przeznaczo- znowu złożył. Zgoła nie prześladurą tai race dni słuchała, kogo, nie ścinaią nikomu karku, ani nieIV obwodzie Rawskim znayduie się uwolniony przedsiębiorą kroków takowych, Łtórc-by za zAnglii iołoierz zpółkupiechoty Króla Je- reakeye uważanemi być mogły.,- Dnia 19. r z e g o, nazwiskiem I g n a c y P o l e t e k ro - Sierpnia czytano we wszystkich cerkwiach dem ze wsi rządowey Ł a z n o w; odebrał on greckich list pasterski Patrysrdiy, zapewniaS t L o n d y n u order medalowy z napisem ie- iący gminie getekiey opiekę rządu i napomigo nazwiska za okazaną waleczność, z pen- naiący ią podobnież do spokoynego zathowa$yą Zł,pol. dwieście na rot. Polak wierny nia się. - Dnia 2 1. Sierpnia wybuchnął ogień zawsze obowiązkom iakie na siebie przyimie; w tureckiey dzielnicy P e r a. Zgromadzeni tego dowiódł z ieńca żołnierz Angielski P o - właśnie u M u f t e g o Ministrowie na radę l e t e k. pośpieszyli czemprędzey na mieysce pogórze« Wanda Tygodnik Polek! i gazeta li, co też i sam W. Sultan uczynił. W kitKur y e r War i z a w s k i wychodzić będą ka dopiero godzin przygaszono pożar, który nadal. część meczetu i iakie 60 domów w perzynę Z Wiborga dnia 14. Września. obrócił.
Student Clod, któty wzorem Krugów, Z Włoch dnia J). Września.
Dalbergów i innych, wydał odezwę za- Gazeta Wenecka mówi: Naynowsze zmechęcaiącą do boiu ptzeciw Turkom i przy- rza odebrane wiadomości każą wierzyć, ii rzekł etangć na czele ochotników, wyruszyć »Smyrnie, w Konstantynopolu i in» sniał cloia g. m, h, sam l<;dea % Afllborgs py<;h <;toiecapycl. państwa OuoBiaiisfciego,  .Zdobycie S a lon i k i i rozgłoszona ostatnia bitwa f iedno i drugie było baiaią. Mniemaią iednak, iź dnia 3. Sierpnia w bliskości Sam o B stoczono bitwę morską, w Juórey Turcy oa nowo pebiti zostali. Czekać należy dokładfiieyszych wiadomości.
Rozmaite wiadomości.
Poznań dnia 24. Września. Zeezłey cocy po godzinie ,*. 1. przestrasz« ni zostali mieszkańcy miasta naszego wpierwospach Cgłosem bicia w dzwony na trwogę- Wgórney części t)I«ego zabudowania wysokiey naroiney kamienicy na Wrocławskiey ulicy, po łewey ręce idąc od bramy do rynku, zaiął się Ogień. Sczęściem trwoga była większa niż niebezpieczeństwo, gdyż, dzięki Bogu! prócz dachu pomieoionego tylnego zabudowania, który spłonął w ogniu, tylko połapy zaayduiącego się pod nim piętra poczęści uszkadzone zostsły. Bez wątpienia ściana murowana dla zabezpieczenia od ognia, naywięcey tię przyłożyła do poskromienia srogiego żywiołu. Liczba tuteyszych sikawek pomnożoną została sprowadzoną zzadziwiaiącą szybkością ze S war z ę d z a sikawką, która bardzo · kutecznie działała. Szkoda, którą pożar «rządził, stała się znacznie większą przez Didpeucie powynoszonych z wielu domów sprzętów, niemniey przez podłość motłochu, który zwykle przy takich wydarzeniach pod płasczem świętego obowiązku niesienia pomocy bliźnim, upatruie sposobności dogodzenia żądzy łapieztwa. W miasteczku Raszkowie w Powiecie Odalanowsfcim, stanął nowy piękny ratusz Steraniem dziedzica W. S Kor z e w sk i e g o.
Professor Pe yroH w T u r y n i e znalazł w iednym klasztorze w Bobbio kilka ułomków mów C y c e r o n a wrękopiśmie , które posłużą do uzupełnienia wydania Profejsora »J a,
Xiążę Alexander Ipeilanty zftaYl«« waó się ma ciągle w twierdzy M u n k t a s z . W P r a n k f o r c i e znayduie się kobiet«.
maiąca 1st 60. Co rok wyrasta iey na .czole róg podobny do koziego, który w końcu roku upada. J eden z biegłych lekarzy przyiąl te kobietę do sitbie w przedsięwzięciu badania, i jeśli można uleczenia; o rogi tej niewiasty dobiiaią się gabinety osobliwości, płacąc drogo; i to iestiey Jedynym sposobem, do życia, przeto nie bardzo żąda być pozbawioną rogów.
OBWIESCZENIE.
N a żądanie Sulccessoiów po niegdy A n n i e Rozy nie z Seidemand w Ahlfeldowey, dawn/ey owdowiałby H e n tschlowfy, wy. znaczyliśmy końcem uskutecznienia podziału nowy termin licytacyiny do sprzedaży nieruchomości do pozostałości należących składając) eh się z domu mieszkalnego pod Nrem 24. na przedmieściu Sto. Marcińskim położonego, z zabudowania i stodoły na 4937. Tal, 1. dgr., sądownie ocenionych, na których na terminie dnia 9. Czerwca r. b. ajoo. TaI» podano, na dzień 37. Października r. b., zrana o godzinie 11. przed Konsyliarzem Sądu Ziemiańskiego Briikner, w Izbie naszej Instrukcyiney.
Zapozywamy przeto ochotę do kupna i zdatność do posiadania mających, aby się na terminie powyższym stawili, licyta swe podali, poczem naywięcęy daiący, skoro żadna prawna niezaydzie przeszkoda, przysądzenia tychże nieruchomości spodziewać się może. Taxa i warunki przedaży codzienie w Registratuize naszey przeyrzane być mogą, P o z n a ń dnia 23- Sierpnia iśarKróleweko Pruski Saji Ziemiański* PATENT SUBHASTACYIl(Y Kamienica przy tuteyszey ulicy Garbarskiey pod liczbą 418-położona dosukcessorów Stelmacha Karola Efraima Nerger naleźąca, na 7,217. Tal. 8- dgr. otaxowana z przyległościami, na wniosek Wierzyciela więcey daiąceraupublicznie w terminach: d n i a 7. S i e r p n i a, dnia 11. Września, dnia 9. Października,  towanym Assessorem S. Z. Kapp w izbie naszey instrukcyiney przedaną będzie. Ochotę kupna maiących i do posiadania zdolnych w /ywamy niiiieyszem, aby się, albo osobiście, albo przez dostatecznych Pełnomocników sta wili, i licyta swe podali, a naywięcey daiący przydefzenia spodziewać się może, ieżeli żadna prawna niezaydzie przeszkoda. Warunki przedaźy każdego czasu w Registraturze naszey przeyrzane bydź mogą. P o z n a ń dnia Ig. Czerwca 1821.
Królewsko Pruski Sąd Ziemiański.

PATENT SUBHASTACYINY.
Dobra szlacheckie Rakoniewice 1 Parzenezewo z przyległościami w Wielkiem Xiestwie Poznańskiem Powiecie Babimostkim położone, do "massy konkursowey niegdy Uf» F a us ty ii a Za kr zewskiego należące, które na summę ogólną 190,000 Talarów sądownie ocenione 2'oetały, drogą konieczney subhastatyi naywięcey daiącemu publicznie sprzedane bydź maią. Termina licytacyine wyznaczone zostały, nadzień 32. Grudnia r, b. na dzień 2T. Marca 18 3 2., zaś ostatni i pertmiorycany na dzień %% Czerwca 1822.» p.rzed południem o godzinie ijłey przed Depu» towanym Konsyliarzem Vol di. Wzywaią się przeto ci, którzy dobra takowe posiadać są zdolni i zapłacić one są w stanie, aby się na wyznaczonych terminach zgłosili i łicyta ewe podali, i spodziewali się, iż naywięcey daiącemu, ieźeli prawne okoliczności exci-p€yi nie zezwolą, do bra z przyległościami przysądzone zostaną, i na późnieysze licyta, wzgląd mianym nie będzie. Przeyrzenie warunków sprz-edarzy w Regietraturze naszey codziennie iest dozwolone. Wschowa dnia 10. Września 1821.
Król. Pruski Sąd Ziemiański.

O&WIESCZENIE.
Z zlecenia Królewskiego Sądu Ziemian» skiego w Poznaniu, ma bydź przed podpisanym Sądem Pokoiu dnia 15. Października z raca o godzinie 8mey iv Budziszewiepod Rogoźnem, znaczna ilość rzeczy srebr> 1 rrych, zegary, lustra, meble i sprzęty domowe, I między któremi fortepiano machoniowe, iako , też: różne miedziane, cynowe i mosiężne statki, bielizna stołowa, pościel, niemniey I sześć koni, kilka krów, citląt, świni, kocz, rozmaite szory i śle, a na ostatek sto sążni drzewa opałowego i pięćdziesiąt kóp dranic, naywięcey daiącemu za natychmiast gotową zapłatą, w Pruskim kurancie sprzedane, de czego chęć kupna maiących niniejszym zapozywamy, Rogoźno dnia 17. Września 181[.
Król. Pruski Sąd Pokoiu.

DONIESIENIE.
Gdy podług zlecenia P. Konsystoiza i Kollegium szkolnego w kassie opłat szkolnych żadnych nie ma być zaległości, przeto'wzywam 'j Rodziców, których synowie, pomimo czę&tycił napomnień r iescze się nieuiśeili z opłaty za przeszły rok szkolny, aby naypóźniey na !. Października niezawodnie opłatę szkolną złożyli, i oświadczam, że uczniowie, którzy-zai teraźnieysze półrocze aż do 1. Października \ nie zapłacą, dnia %. Października dokJassArzy- 1 ięci być nie mt>gą. r. I P o z n a ń dnia 20. Września 182[.
D. Kaulfufs.

POSZUKIWANIE guwernantk , to samo i guwernera, lecz jedna' lak 1 drugi sczigoliiK y dokładnie pofrancuzku umieć powinni. - Zręczny leśniczy pragnie prędkiego pomiesczenia. Kantor Poleceń w Poznaniu. 
Do przedania Folwark niedaleko P o z n a n i a iest do prze» dania przez 
Kantor Poleceń w Poznaniu. 
W składzie skia u F. Ri e l e f e l d a kosztu!« teraz skrzynia skia w taflach tylko 13. T al.