WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE. Z Hamburga dnia S- Grudnia. Doszły iiaa listy z S i a m b u t u zd.20< 2g. 30. Paźdz. i 3. Listo; ., z llorych następujących udzielamy wiadomości: E.'jssy!*Uo okręty wciąż wolno pusczaią przez kanał. Płacenie żołd u J anczurów przed .tfz< ma dniami dosyć porządnie uskuteczniono. Staranność rządu o utrzymanie *p, IcoY5Ioed wciąż równie skuteczna. Władze 7. mieszkaiącymi w kraks Grekami lepiey się obchodzą; uśmierzyła sic też nieco zawziętość; pospólstwa. Od dwóch tygodni nikogo nIe stracono publicznie W zatoce Le p a n to Turecka Cutta kilka okrętów powstańców zatopić miała. W K a n d y i trzymają się po 'vstaiicy. Z M o r e i r .iema nic nowego. Porta niektórym oblężonym od lądu miastom morzem dowozić kaie zboża. Wtarguitnie Persów do prowincyi Azyatyckich potwierdza się. Opanować mieii B agd a d , 3 w A r m e n i i twierdze W a u i T o - pratkalej Kars i Erzerum, iedyne przedmurza państwa od tamtey ściany, opasali. Siłę Persów na 150,000 ludzi podaią. E r z e r u m niedługo się trzymać pofrafi. Zwycięztwo flotty Tureckiey tak wsławione, skończyło sie? podobno na zabraniu iiiku małych statkowna brzega(h M ore i. Cela flot« ta powróciła do Dardaneliów. Wiadomości ważne z P e t e r s b u r g a, każą się Spodziewać zgody międsty obu dworami. Mówią o powstaniu Serwian wekutek zdradzieckiego zabóyajtfa, popełnionego na niektórych z sia-razyzny« Po wielkiey radzie państwa Reis-EiTsndy nsgfe jłożonym został i «vygnany do Azy i. Domniemają się, iż to test skryty sposób wysłania .'genta do P e r s y i. Marcnics zawarli przymierze r Druzami. Węchobici rozpoczęli swe II3p,;3JI. Ali Ba-7a wciąż sią trzyma w J a n i n i e, a Basza S K U ta r y nic nie czyni przeciw r>itmu z swyma Aibańczykami« Korpus botysiejany od«łączony od 'Woyska Naduuna'yskiege, który miał pociągnąć d o L i wad y i, wstrzymuie się z powodu powstania S e rw i i. Z Konstantynopoli dnia 10. Listopada. Zupełn3 tu spukoyność- ReieEffendi popadł niełaskę i został wygnany do S łwas. Mniemaią, że to jest dane Rossyi zadośćuczynienie za postępowanie tego Ministra przeciw Baronowi S t r o g o n ofo w i. W n33tępstwie przybiegłego w 1.2. dniach Z W i e d n i a gońca, odbędzie iutro Internuncyusz Auetryacki, iak powiadsią, z 4ms lub 5. znakomitetni, od W. Sułtana mianowanfeml ocobami, konferencją tyczącą ei<; interessów greckich. Mówią o nowem zwycięztwie, które mieli Turcy odr.icść nad Persami. Flotta Ottomańeka, przeszło 60 żagli mocna, zebrana .est przy Dard a'n ellach. Zabrane Grekom zdobycze ieacze tu nie przy« płynęły. Flotta Hellenów, ISO żagli mocna, pofcszała się znowu na A r c h i p e l a gu. Uwięziono tu wszystkich kupców Perskich, a na maiątki ich położono areszt. Listy z Ro s s yi tchną duchem zgodliwyrri, l donoszą, iż itóyska zaięły leże zimowe. Z Londynu dnia u Grudnia. U pewniaią ciągle, iż Pan C an ni «g pose* dzie do wschodnich Lody» w znaczeniu W« Rządzcy. Zaburzenia Irlandzkie trwaią wtiąz i szerzą się corsz dihy. Spekulanci rozsiali tu rozliczne falslvwe mieści, n. p. że Lba Deputowanych w Par y ż u rozwiązana, że Król Hiszpański uararł i t. d. przezco fundusze spadły troche na krótki CZiS. W Paisley obchodsouo w tych dniach rocznicę urodzin H u n ta świetną biesiadą, którą prayiacit iego dali. Po wielu toastach ża zdrowie ttk nazwanego męczennika wołności, uchwalono dian adres pożałowania. Pod pozorną spokoynością ciągłe tu panuie zaburzenie. Kroi wydał do Kor t e z 6 w poselstwo, w któtćm żal swóy wynurza, iż nowego Gubernatora, Generała An di U a i nowego na-cseloika politycznego Ę s c a r i o, w K a d y x i e przyiąć niechciane . W drugil m poaelctwie żąda Król, ażtby stany C o n e s - przedsięwzięły nadzwyczane środki ku zjednaniu poszar ' owa nia postanowieniom rządowym. Stany wyznaczyły wczoray Kommiesyą, łuóra ma zdać sprawę w tey mitrze. Z powodu obłwianych njesczęśiiwych wypadków, zamyśbią rewolucyoniśti udać się do Kadyxu. Niektórzy znikli iuż, tatn.rnaiątki swe powysełali. - Rozmaite tuuysze, dzienniki pisane są warcy-jakobińskim duchu. Dziennik el N o tic i o so ogłasza bez ogródki rokosz; powiada oń, iż oparcie się n*ymnieyszetnu praw ludu nadwerężeniu nayświętszym ust obowiązkiem i t. d. Stany C o rt e s odpowiedziały iui Królowi na poselstwo i przyrzekły rau naydzielnieys2e przyłożenie się do utrzymania i przywrócenia "epókdynośćftakie na pełudniu. Podobno Ministrowie prosili o uwolnienie, iecz Król nieprzyiął go do tey chwili. Stanęło tu teraz towarzystwo, którego zamurem itst, działać przeciw zabiegom Generała Ri e go i iego stronnikom. Wielki wypadek, iż Mexy K pod naczelnictwem Wice-Króla O'Donojhu ogłosił się niepodległym, nadzwyczayne sprawia tu wrażenie. Wiadomości z Sewilli wcale nie są pomyślne, a duch oporu zdaie się naywyższego dochodzi stopnia. Daleko gorzey dzieie eię w K a d y x i e . Obstawano tam pray zamiarze, aby niswpusczać do miasta żadnego woyska 'rządowego. Baroa Andilla, posłany do K ad y x lako dowódzca, przybył dnia ł6. na wyspę L e o n, lecz niewaźył się, iechać daley, ponieważ dowiedział eię. iż mieszkańcy K a d y x u wpusczą go wprawdzie aa mrasti, lecz nieuznaią go wcale iako dowodzcę. (aebaczyć wyiey.) Do Kadyxu przywinął «óuwoy z H a w a n y z 400,000 piastrów i drogiemi towarami osadniczemi. Knowane spiski.w Vi t tor y i-, MalIadze i B 1J b a o, odkryte zostały w chwili, gdy migły wybuchnąć. W prowineyach A la Ta i Biec a y a aresztowano wiele osób. Król bawi ciągle w Es kuria lu. Także miasto Kartagena podałodolkliwy adres przeciw Ministrom. Król Portugalski kazał w L i s b o n i e ogłosić uchwałę Stanów C o r t e s, przez którą też Stany nominacye iege na liniowym okręcie Do n J o a o wydane, zniosły. Dnia 8 2, t. ra. zeszła się wielka tłuscza przed klubem Z ł ot e y st u d n i, gdzie iey nast<;puiacy'ch udzielono wiadomości: "Miasto Kady x ukończyło swe przygotowania woienDe, ażeby przy pierwszty sposobno-ści ogłosić się za wolne i niepodbgłe i za obrońcę innych' miast Andahizyiskxh,.' chcących być urządzonemi według prawideł wolności i równości, stanowiących istotną, osnowę Konstytucyi Kort«?zów r. igi2j Milicya K ad y x u zostaie 2 woyskłem załogi pod bronią» Przy moście Suazo założono battryą z u. dział. " Naczelnicy rewolucyini w K a d y x przysłali Koriezo m ewe u-Itimatum, zoświadczeniem iż niechcą daley wżadnych z Ministrami Króla zostawać stosunkach. Protestu * ią się przeciw wszystkiemu, co dotąd nastąpił o, i oświadcz*ią, iż nieprzyimą' żadnego mianowanego przez Króla urzędnika. Dodaiądo tego, iż zamiarem ich iest, utworzyć wespół z inne mi miastami A n d a 1 u z y i niepodległe przymierze, którego naczelnikiem Rie go będzie. Rie go spodziewany był w Ba re el cnie i W K a d y x. W liście e E a d y x u wyrażono: "I esttśmy tu zupełnie tak w stanie woyny. Nowy ciowedzea groźuie zwrócony został; dzień i noc przechodzą patruie; do różnych prowincyt wyprawiono gońców, ado M ad r y tu postano deputacyą do nieustaiącey Kommissyi K orte zó w. Cala Ąndaluzya wygląda tylko znaku do boiu. Potrafił.śmy być zwycięzcami «a woluość, potrafiemy i umrzeć za Także corunna, MalIaga, Xeres i t. d. oświadczyły się za K a d y x e m , Niektórzy zapaleńcy poważyli się oświadczyć, ii Król dozna losu L u d w i k a XVI. Z Paryża dnia 3. Grudnia. N owy Biskup dyecezyi P e r i g u e u x (etolica prowincyi P e r i g o r d) oznaczył swoie do niey przybycie dziełem dobroczynności. Pewien rztmi"'śli ik, oyciec S dzieci, osądzony był wyrokiem sądu na więzienie za dług 514 Franko * wynosiący. Biskup zalecił Plebanowi mieyscowemu, ażeby na rachutsek iego dług ten zaspokoił; wierzyciel wzrussor y szlachetnym Pasterza czynem, przestał na 400 Frankach. Nic w tey chwili publiczności naszey nie zaymuie tyle, co adres Iżby Deputowanych t!o Króla wraz z daną nań odpowiedzią. Jest on pierwszą próbą naczelnikówostatnie. go naroi - ika strony prawey (extreme droite), żeby oświadczyć swe zasady zbliiaiąte się do liberalizmu bardziey, niż mniemano; i tym to sposobem adres przyiętym został od większości składńącey < wielu pism uczonych, medal za rozprawę uwieńczoną przez Towarzystwo -.v Kar l i rnie. Przedmiotem tey rez.urawy było zdanie następuiące, przed dwoma laty do rozwiązania podane: "G».y wielka ilość ubogich, stawaiąA a się cicerem nit których Państw Europeyskich, może b\ć słusznie przypisaną Judnuści przt wyższaiącty moii:ośe-iey utrzymania? i gdyby tak rzeczywiście było " podać spoecby nay lepsze i nayzgorinieysze z zasadami moralności i zdrowey polityki zaradzając dalszemu postępowi ludności, ażeby środki do utrzymania życia wystarczały dla wszystkich mieszkańców. *' . Aledal ten iest bardzo pięknie wybity, na iedney strorjie znayduie się Geniusz Laur trzyma iąc y, miasto H a r l e m i napis u góry Opti me mentis, na drugie y zaś dwie ose by, z których iedna wystawia Religią a druga Oyczyznę z napistin: Oeo et Pa tria. Przybył zWie dnia do WsrszawyJW. B u d b e r g Generał Kom. Dywizyą Kirassjerów Ross. Zagaienie posiedzenia publicznego Towarzystwa Królewsko- W' arszawskiego Przyjaciól Nauk przez btanislawa Staszica Radzcg Stanu, Prezesa tegoż Towarzystwa, dnia 26. Listopada 1821 roku. (Dalszy ciąg.) Zacny Kolega Dybek, Dziekan wydziału lekarskiego w Uniwersytecie Warszawskim, czyni uwagi nad działani« m siarczanu kadmu W z ćmienia»h bło-y rogowey. Zastanawiał się acjsegobiey nad tern, czyliby si?rczan synku, zawitr-iący często w swoim składzie cząstki kadmu, 1 it był równie dzieioym środkiem, jak sam, kadmu siarczan, i czylibymnieysza działalność iego nie pochodziła ztąd, że go lekarze wniedosyć wiełkiey dozie używali. Przekonał się w dalszym ciągu swoich doświadczeń, że tak iest rzeczywiście; że cztery grany Siarczanu zynku, rozpusczoue w drachmie przekroploney wody, robią na zaćmieniu błony rogowey równy skutek T co podobna ijuść siarczanu kadmu. A priie-toy że rozczyn siarczanu zynku użyty bydź moje z pomyślnością dwadzieścia razy mocnieyszA, iak go dotąd używano. Dotychczasowa proporeya bywała zwykle półtora grana siarczanu zy»ku oa uncyą, czyliośm drachm, wody. Z tych doświadczeń wypływa, że siarczan kzdmu zasłu Auit na mieyece tv materyi ophulojiatryczney w zbiorze lek przeciw chorobom oczu, ale pierwszeństwa ustąpić wi; ien siat' czanowi zy: ku. Spostrzeżoną została woda mineralna W War s z a w i e na Grzybowskiey ulicy; zaraz: wezwany był z*cny kolega C e l i ń s k i Professor larmacyi w Ueiwersytecie Warszawskim» aby tyth wód uczynił rozbiór chimi zny. Zatruduia się tą pracą, i wkrótce użyteczność weponuiionyih wód wykazaną zostanie. Wózek topograficzny przez A b r a h a m a S t e r n a wynaleziony, o którym na przeszłero. pubiieznóm posiedzeniu wzmiankę ucżyniłem, został tego lata nierównie więcey wydoskonalony. Znayduią się w pierwszym modelu nit i tore trudności i niedostatki; te» raz autor ułatwił i dopełnił. Wyznaczona deputacya nietylko w wielkich salach Uniwersytetu, ale nawet na dziedzińcu czyniła z nim doświadczenie, które opisane i raport złożony test Towarzystwu. Dokładny sczegołowy opiscałey machiny tego wynalazku zrobił zacny kok-gd G u t k o w s k i Podpułkownik; laiyaniyt Ten opitrrfiil czy-tacy bęjteje A (Dalszy ciag następnie. A Nieco o woysku Tureckiem. tjL Wittmana podrćiy do Syry i i Egiptu.) W oysko Tureckie iest zbiorem łudzi wsztłkkh farb ludzkiego rodzsiu, roinv<;h twarzy rysów i budowy ciała, ponieważ ekłada się z mnóstwa rozmaitych narodów. Połudr io»vi Afrykanie są czarni, owi zaś z północnych kraiow teyie części świata, ri< rano · brunałni, muą wełniaste włosy, będące znomionuiącą N egrów cechą. Egipcyauie,i równie lak owi z S y ryt i M e i o j i o u r , ii żołnierze, są takie czarni, albo przynaymniey czatno brunatni; białenii eą Europeyczykowie, mieszkance Na to lii, Arme nii, Georgii l T a r t a r y i . Pomiędzy tymi ostatnimi wyerzfgó1tłiaią się Georgianie pięknością fizionornii i naydeiikat' ityszym kolorem ciała, % rz-go sprawiedliwie tak bardzo słyną, - Jeż. li oddzi.<ł woyska Turtckiego na 20 tysięcy n. i>. podaią. wypad 1 odtrącić połowę, kior* ze służby, ku(»ów i t. p. lud/i, za woyskietn c' ogae, a pod woyskowe sztandary nie należy. Każdy nacaełnik czyli Ha-za ma zawsze liczny z sobą orszak, którego wszystkie-oeoby mają zwrócone nań oczy, ażeby na tiaytiinieyeze skinienie wykonywać rozkazy iego. W miarę więkezey łub mnieyszey liczby takiey otaczaiącey go zgrai, zniewala on do uszanowaniai przeraża postrachem. Wreszcie położenie tych Baszów iest w naywyższym stopniu niepewne i niebezpieczne; trudna zajęte do poięcia, iak mogą w podrządnycb. wzhudzać nienawiść l zazdrość. Gdy bowiem takowy naczelnik wysczegolni się zasczytnie w iakiey ważney wyprawie, wznieca zawiść w twoich zwierzchnikach, i za pierwszą sposobnością pada ofiarą n bytey sławy. W t.kim celu podaią mu oni oiepodę bne do wykonania przedsięwzięcia, czyoiąc go rar)J;5IeT odpowiedzialnym za wy padek; tężeli musie nie powiedzie, iako to lua wpnód "wyrachowaau; W takim razie traci «06" - «urzędem malatek 1 moje elę leecze nasme sczęśliwym, gdy mu głowa na karku zuetanIe. Ponieważ naród ten eczęśliwe wypadki każdego przedsięwzięcia zar ru J\ewtut-yszy powód łaski B: ga uważa, przekonanie więe takowe służy za płasczyk do pokrycia nayczar. ieyezy zbędnie utrudnj aćhgo wyżywienie, pochod> i w ogoli 0« ści wszystkie woienne dzbłaiia. Jak uielkie Iciżą Turcy staranie na zewnętrzną okazałość i przepych obozów, r tak wielkiem niedbalstwem postępuią sobie w przedmiotach tyczących się magazynów i wyżywienia woyska. Dla ttgo to zdarza się często, że woyskoTu. reckie bywa albo w nit bezpieczeństwie stać się pastwą głodu, albo w konieczności I rzfdsiębrania działań zgubnych. -- Każdy Basza ma swoię własną chorągiew; każdy też Oef» Wisz czyli Xiadz, ma tak zwaną świętą chorągiew, pospolicie zitłonege kolom; nadto każda kompania, zawsze r 30 tylko złożona ludzi, ma także swoią. Takie mnóstwo chorągwi musi konieczni« w bitwach i każdych obrotach woyska naywięks*e ro / ć zamieszanie. Turcy atoli mniemała, że * a. Śnie ta 1'caba chorągwi po r.ieprzyiaci.4.-uh postrach i trwogę roznosi. -. Obozy swoie oświecała nocą ivi. lkitmi latarniami, z sz>rofcich £e1»zny h .-a, prłd dzienny zołni, rza Tureckiego iest około 3 krayearów i 3 szelągów, oprócz racyi suh»row 1 ryżu. Ta licha płaca mu'i mu s1.rczyć na tego inne potrzeby, iako lo; kawę, tutuń, cebulę i oliwki. Jeżeli który zachoruje, nie mnie się spodziewać niesczęśliwy ratunku, albowiem w cetuporządnego chorych pK legnowstna ia tnasey-ratantmi zo6tilha4prekiu* loWan<, i «H«H»HB 1m w tey mierze milczenie do reszty wierzycieli nakazanem bidzie. Międzyrzecz dnia 10. Września 1S21. Króle wsko-Pruski Sad Ziemiański ZAPOZEW EDYKTALNY. Zapozywa się nmieyszem wszystkich tych, którzyby do zagubioney obligacyi przez Bogumiła Marskiego posiadacza młyna Ruda w roku 1807. na rzecz Erdmana Ewerta na 500 Talarów zeznaney, iako właściciele, cessyo»aryuszowie lub zastawnicy iakieżkolwiek -mniemali roście do niey pretensye, aby na wyznaczonym terminie na dzień 13. Kwiet n i a 181a. zrana o godzinie 9. przed Deputowanym Sędzią Ziemiańskim R o g a II i w sali «ądu tuteyszego osobiście lub przez Pełnomocników na których im się przestawiaią tuteysi Kommissarze Sprawiedliwości Sędzia Ziemiański Schulz, Kt>mmissarz Sprawiedliwości Nikłowicz, i Lydtke stawili się, swe pretensye podali inaczey z takowe mi prekluclowanemi będą, zagubiona zaś obligacya uaarorzoną zostanie. W Gnieźnie dnia 29. Października 1821« Król. Pruski Sąd Ziemiański. OBWIEScZENIE. W drodze publhyney licytacyi będą przeis vniiey podpisanego vigorecommissionis d n i a 20. Grudniar b. przedpołudniem o godzi» "nie 1 O przy ulicy J ezuickiey pod Nr. 217. różne etIekta składaiące się z sprzętów pospodarekich, pościeli, bielizny, sukien, botów nowych iako i niewyrobionych skór i statki rzemieślnicze szewskie za zaraz gotowa zapłatę W grubey pruskiey monecie sprzedane, do czego chęć maiąeyeh kupna ninieyszern Sle, wzywa. » Poznań dnia 10. Grudnia l qb Mund, Insp. KancelI. Sądu Pokora . . . . vlgore commlSSlonlS. Wódka Kolońsha »ie tuteyszy fabrykat, lecz prawdziwa i dobra, przebyła i przeda'ie s ę flaszeczka po 3 Złote w Kantorze Polecę ń w rynkuNto-g o. Prawdziwe Toruńskie pierniki i koła« cze w upodobanym gatunku i wielkości, >. ........W4f' MHPI,I(PI-IllH prawdziwy Angielski proszek na smarowidło obuwia, rozpusczaiacy'si<; w piwie lub w wodziej daley znane, nie widzialna szrubą opatrzone bandaże na kiły, Pana Becker, Doktora w Lipsku, Sl_ do nabycia w umiarkowanych cenach w K a n t o r z e P o l e c e ń W Po» znaniu w rynku Nro. 80 . Gustownie i kunsztownie robione łowni y bursztynowe, bizuterye, iako t o: perły inntowane, od prawdziwy:h ledwo rozróżnić ai«[ daiące; flakoniki czyli flasztczki do woni; aaczyńka do ruźu i wąchania; igięlniczki, tabakierki pieczątki, śpuki gorsetowe, brykntowane i imitowane korale, serca, wieńce, kolczyki, medaliony, tureckie munsztuU, węgierskie do pedszrubowania i elastyczne wierzchołki do cygarow i lulek, sprowadził świeżo i prze» daie w umiarkowanych, cenach Kantor Poleceń w Poznam · w rynku Nro. bO. Doniesienie handlowe. Prawdziwa, Kolońską Wódkę F. M a r y i F ar i n y przedaie w nayumiarkowańszych cenach Karol Senitleben, w narożniku Garbarskiey i W odney ulicy Nro. 424. Wysokiey Szlachcie mam honor donieść, ii w Dolsku odbywać się będą Reduty to iest wdn»arhs pierwsza dnia i3go stycznia, druga dnia ao Stycznia, trzecia dnia 27. Stycznia, czwarta dnia 3. Lutego, putą dnia 10 Lutego, szósta dnia 17. Lutego, siódma dnia igLutego r. 1824. IJ olsk dnia g. Grudnia f82b Mo ralinsKI. Wcale świeży płynny kawia* właśnie odebał Simon Simonowicz na Wroclawskiey ulicy Nr. 234. Sw'eze Angielskie "Strzygi, i drugi transport teraz bardzo przedniego gatunku kawiaru płynnego co tylko odebrał PoweIski. Nayprzedmeysźey herbaty K u gel- i H ays a n - T h e e, d "btac znowu można w'wiadom\ch cenach pod Nro. 44. w ryrrllI. . » . . III. . . . .P. - .