KROXIKA :\IIASTA POZ_\XIA
mr, autorowi dekawej o niej relacji, znanej pod nazwą "Rotpiro", ktÓJTm (jak c1owiÓ(U Htlmmel'ich) był Alvaro Velho 13). ,.,,, czasie gdy czyzczono :-;tatek kO'lnendanta - pisze Velho 11), zja wił się jakiś człowiek, lat około czterdziestu, który mówił bardzO' dobrze po wenceku [= po włosku]. Odziany był od stóp do głów w płótllO, miał piękny turban na głowie i miecz u iiJa'sa. Zaledwie wysiadł, poszl'dł zal'az uściskać komendanta [Vasco da Gama] oraz kapitauó\\- i zaczął opo" iadać, że jest chrześcijaninem i pochodzi z Lewautu, że we wczesnej młodości przybył do tego kl'aju i .iest w służbie pewnego księcia, który ma 40000 jazdy i jest maurem [mahometaniucm]. I on jest maurem, ale w głębi duszy je.st szczerym chrześcijanincm. Gdy przebywał w jego [swego pana] domu przybył ktoś i powiedział mu, że w Kalikucie przebywają ludzie, których mowy nikt nie IIIOŻP zrozumieć, a ktorzy chodzą odziani od stóp do głów. Gdy to usły:-,zał Z&l'aZ powiedział, że ludzie ci mogą być tylko Frankami, gdyż tak nazywa.ią nas tutaj w tych okolicach. Poprosił zatem swego pana o pozwolenie odwiedzcnia nas i oświadczył, ŻP um11ze ze zmartwienia jeśli pozwolpnia tegO' nie otrzyma. Zaś pan jego kazał mu pójść i oznajmić, nam, że \V kraju jego otl'zymanlY wszystko czego nam potJ'zeba Ol'aZ, że zaofiarowuje nam statki i prowianty, a bardzoby go to cieszyło, gdybyśmy chcieli pazostać w .lega kraju. Gdy komendant lJodziękował mu za to, gdyż wszystko wydawało mU się szczere, powiedział dalej, że pl'osiłby komendanta o łaskę, a mianowicie o danie mu sel'a, który chciałby posłać pewnem'u towarzyszowi, który pozostał na lądzie, gdyż obiecał temuż, że jeśli w8zystko dobrze pójdzie, da mu znak, ażeby się dalej nie niepokoił. Komendant kazał mu dać ser i dwa chleby. Pozostał on na lądzie [na wyspie] i tyle i tak odmiennie opowiadał, iż częstokroć srum sobie przeczyI. Tymczasem Paulo da Gama [bl'at dowódcy floty] odwiedził chrześcijan miejsco
13) Helacja .\. Velho w Ol"yginale wydana została p. L: Roteil'o da "iap:em que PIU descobrimento da India.... fez D. Vasco da Gama... Porto 1838 (wydawcy Kopke i Costa Pai"a). Drugie wydanie nosi ty.
tuł: Roteiro da Viagem de Vasco da Gama cm 1497.... Lisboa 1861 (wyd. A. Herculano i bar. CasteIlo da Paiva). Na niemieckie przełożył relację Hummerich: ValSCO da Gama.... s. 149 i nast. Wolne (nieścisłe) tluTIlaczenie relacji w 'popularnej pracy II. Plischkego: Vasco da Gama. Der 'Veg nach Ostindien. Leipzig 1924, s. 31 i nast.
Pl'aca ta zastała (dość niestarannie) przetłumaczona z kolei na język polski przez 1\1. Tarnowskiego: Vasco da Gama. Droga do Indyj Wschodnich. Łódź b. r. [1926]. Relacja A. Velho zajmuje tu s. 35-133.
14) Roteiro... 1838 s. 107.