GAZETA Wielkiego Xiestwa .. O ZNAŃSKIEo. Nakładem Drukami Nadworney W. D eKera i spółki. - Redaktor: AssessorRaabski. Nro. Ąl, W Sobota dnia 22. Maja 1824. WIADOMOŚCI KRAIOWE. Z Berlina dnia ;<1. Maja. N. Król raczył Xiąźącia S z war c b u r gR u d o l s t a d r zaszczycić orderem Orła czerwonego pierwszego rządu. < JJ. Królewiczoskie MM. Xicetwo W ilhelmostwo Pfuecy, z dostoyną rodziną, wyiechali dnia 15. m. b. do Homburga. Ces. Rossyiski W. Szambelan, Xialq Bor i s J u s s u p o w , przybył t u z P e t e r s b u r - gs, a Tayny Radzca Stanu, Niebuhr, tuteyszy nadzwyczayny Poseł i pełnomocny Minister w R z y m i e, z M a g d e b u r g a . Ces.Rossyiski strzelec polowy K o n o k o « przebiegł tędy gońcem z Paryża do PetereMrrga. WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE. R o s s' y A. Z Petersburga dnia f. Maja. N aynowsze tu nadeszłe gazety zagraniczne donoszą przesadzone rzeczy o sposobie myślenia Porty wzglądem mocarstw sprzymierzonych w ogólności, w szczególności zaś wzglądem Rossyi. Zapewniaią. bowiem: 1) że sprawuiący interesa R o s s yi P. M inciaki ze wszyetltiem chybił celu, w którym był posłany; 2) że w T u r c z e c h wzdłuż D u n a i u wielkie gotuią się uzbroienia. N a takowe twierdzenia odpowiedzieć można, co do i) że P. Mincie ki iaknaydokładniey dopiął celu swego poselstwa, co iuz ztąd wnosić można, iż iego Łancellarya dla interessów handlowych iuż od miesiąca Marca otwarta, w nayczynnieyszym ieet ruchu; co do s) ie tu dotychczas źadoey niema urzęde* wey wiadomości, aby załogi SurecXie po ttvierdzach naddunayskich były wzmocnione. Z żalem widzimy, że nawet nayszacownieysze dzienniki francuskie tak nieugruntowane wiadomości wypisuią z gazet Augszpurskich i N 0rymbergskich, i rówaie nieszczęśliwe z ni th Wywodzą wnioski. A U S T R Y A. Z lViednia dnia 10. Maja. N N. Cesarstwo stanęli dnia 6. w L i n z , i zabawiwszy tam do dnia 1 1. wyiadcj do p r a g i , stolicy C z e c h , gdzie zamyślaią przybyć dnia 12. koło południa. Jey Królewiczoska Mość, Xiczniczka Następczyni tronu Bawarska z Swą rodzina, stanęła tam takie dnia 6. o godzinio 6tey wieczorney. NIEMCY. Z nad Menu dnia./3. Mija. Dziennik Frankfortski zawiera, co następuie: R <ąd francuski zamyśla odmienić ustawę względem zaciągu do woyska w sposób zasługuiący na uwagę tych narodów, które w tey mierze naśladowały Francuzów. Woysko odwodowe, które się we F r a n c y i dotąd z woyska czynnego tworzyło, ołJ\ąd zaś oddzielnie obok niego ma być pomnażane, z tych samych klass wieku, co i to. Tckim sposobem powstanie woysko odwodowe, którego można być daleko pewniejszym, aniżeli dotychczas było można. Czas obowiązku do służby woyskowey zniża się przytćm ? lat 12 na 8, ale za to czas czynnćy służby przedłuża się od lat 6 do g. To przedłużanie iest niedogodnością, którey łatwo zapobiedz przez powiększony zaciąg. Jeżeli się bowiem do woyska czynnego i odwodowego razem co rok wybierać będzie 8 0 ,000 ludzi na 6 lat zobowiązanych, stanie siła zbroyna 130,000 ludzi ttiocna, iakiey rząd wymaga. Możnaby <o nowozaciężnych z ograniczeniem czasu służby na lat 4ry. Tak to byłoby podobieństwem mieć woysko odwedowe dostatecznie wykształcone i natychmiast użyteczne, zamiast ludu surowego, któryby dopiero za wybuchnieniem woyny od biedy wprawić trzeba. Roczny bowiem zaciąg raz należycie wprawiony, czego przez 4 miesiące dogodnie dokazać można, w ciągu czterech lat obowiązku służbowego niezapominaiąc zupełnie nauki swoiey woyekowey, zdałby się mniey więcey, lecz zawsze dostatecznie do pełnienia czynney służby. Że to twierdzenia nie iest zbyt śmiałe, tego dowodzi przykład W ir te mE ergi i, którey urządzenie woysko. we na niero się zasidza. Ze daley zarody czyli ramy, obeymuiące czynne woysko 240,000 ludzi mocne, są oraz w stanie wprawić rocznie 1 20,000 nowozaciężnych, tego doświadczyliśmy na bardzo pamiętnym przykładzie. W oysko Pruskie, po pJ\koiu Tylżyckim do 42,000 ludzi zmnieyszone, mogło przecież w uągu lat trzech wprawić 150,000 głów. Tym to sposobem nie podpada wątpliwości, iż mieć można «oysko odwodowe, iakiego właśnie potrzeba. Takowe zaś odwodowe woysko czyniłoby zbytecznem wielkie stoiące woysko. Bo na cóż' takie woysko, kiedy zwołaniem odwodowego Łaźdey chwili przystawić można naywiększą siłę zbroyna? Właściwe woyeko składałoby się tylko z iazdy, artylieryi, inżynieryi i miernego korpusu sto» iącey piechoty; większa część piechoty zaś istnęłaby tylko iako woysko odwodowe, którego zarody iedynie utrzymywaćby potrzeba. Niech o. p. będą zarody woyska wynoszącego jedno od eta, lub iedno i część trzecią od sta całey ludności; a wystarczą, ażeby wprawić corocznie zdatną do służby część klassy dwu. dziestu dwuletnich, do którey może dwusetny pięćdziesiąty człowiek całey ludności należy: co przy czterechletniey służbie daie siłę zbroyną, wynoszącą dwa i dwie piąte części od eta ludności kraiowóy, która to siła będąc z więŁszćy części tylko woyekiem odwodowem na niewielkie wyciąga koszta. Zatem wniosek Bkrypcyi powszechney, która właśnie powszechnością ewoią traci swą przykrość. Pod tym warunkiem wniosek ten daie więc nayliczoieysze woysko z naymnieyszym kosztem, i urządzenie woyskowe ze wszech miar godne narodu ucywilizowanego. Tern bardziey uderz a, kiedy gdzie indziey Posłowie narodu niby dla oszczędności sprzeciwiaią się ustanowieniu woyska odwodowego, które właśnie lest środkiem do wielkiey oszczędności: bo istotnem zagadnieniem iest, mieć iak naymnieysze woysko sfoiące z iak naywiększem woyskiem odwodowem. NIDERLANDY. Z Bruxelli dnia 10. Maja. w dniach 6. 7. i 8- napróźno się w H a adz e zgromadzały Stany Walne. Było członków tylko 48, a podług prawa zasadniczego musi ich być przynaymoiey 56, aby eię posiedzenie odbyć mogło. N aybliźsze posiedzeoie odbyć eię miało dnia 10. WŁOCHY. W Korfu wydał Sir Fryderyk Adam pod dniem 10. Kwietnia odezwę, w fctórey zawiadomią lud Joński o mianowaniu Lorda B a c h u r s t W. Rządzcą wysp J ońskićh na mieysce zmarłego T h o m a s z a M a i t l a n d . W R a wen n i e dnia 5 . Kwietnia straszną popełniono zbrodnię. Intendent policyi, M a t h u c c i , został zamordowany trzema 7. pistoletów wystrzałami. Morderstwo t o, iak rnówią, iest zemstą węglarzy, którzy dawniey przez prawo na wygnanie zostali skazani, a którzy Panu Mathucci śmiercią grozili, ieźeliby uchylenia wyroku tego nie wyrobił. Gościniec wiodący do Rz y m u napastowany iest od rozbóyników. J e dna z tych zgrai przytrzymała przed kilku dniami pod Treponti Panów de Somraery, z których iedeo iest Sekretarzem francuskiego poselstwa, drugi Oficerem Austriackim, Da rowano 1m życie, »le ich obrano ze wszystkiego. - W R z y m i e osadzono człowieka, posądzonego, iż podpalał dom Prezydenta ieduey z dzielnic miasta. FKANCYA. Z Paryża dnia u. Maja. Onegday wieczór b>ła rada Ministrów u Hrabi V i II e l e; dzisiay znowu są zebrani u nIego. Jego Królewiczoska Mość M o n s i e u r , M a d a m e, Xiążę A n g o u l e m e , Xieina B e r r y, odprawili onegday pielgrzymkę na górę Kalwaryiską i obeszli sucye wskazane im od Biskupa Nan c y. Zgromadzony tłumnie lud wołał: "Niech źyie Król! Niech ZYlą B u r b o n o w i e . " Dnia 8- ill_ b. obchodzono w rocznIcę oswobodzenia przez d ' Arc. Gwardya narodowa woyska os3dy stały pod bronią. Depesza telegraficzna z dnia 8» m. b. z T u lon u zwiastuie odpłynienie fregatty j un o, na którey znayduie się Hrabia G uille« mi not, mIanowany Posłem w Carogro Orleanie J o a n n ę 1 wszystkied ZIe. Generał Morillo przybył do Paryża. Dnia 5."rrr. b. po mszy Minister spraw wewnętrznych przedstawił Królowi bióro Izby Deputowanych, 3 Pan R a v e z rniał zaszczyt, podać Monarsze przyięty dfiia poprzedniego przez Izbę Deputowanych proiekt prawa względem przeistoczenia rent. Tegoż dnia Minister fmarfsów wniósł tenże proiekt prawa do Izby Parów. W Izbie Parów odbywały się dnia 7. m. b. dalsze obrady nad siedmioletnością Izby D eputowanych. Biskup Hermopolitański i Minister spraw wewnętrznych mówili ieszcze za a Hrabia Boissy d'Anglas przec i w proiektowi, poczem tenże przyiętym został 117 przeciw 67 kreskom. Duia 8- m. b. bióro Izby Parów pod przewodnictwem Kanclerza, miało zaszczyt, proiekt prawa względem siedmioletności Izby Deputowanych. - Mianowona przez tę Izbę Kommissya do zgłębienia proitktu prawa względem proistoczenia rent składa się z siedmiu członków, islio to z Xiaiat Levis, N a r b o n n e 1 F i t z - J a m e s , Margrabi Aligrę, i Hrabiów Roy, Mollien i Lafo re s t. Pan Benjamin Gonstant, który dnia g. powrócił z swey podróży, niezwłocznie przywiezione papiery na udowodnienie swe y obieralności złożył mianowaney do rozstrząśnienia ich kommiseyi, która też niebawnie zebrała eię tym końcem pod przewodnictw« m P ana M a r t i gn a c Na posiedzeniu Izby Deputowanych z dnia 8. Pan Kazimierz Perrier prosił'naprzód o głos w przedmiocie odczytanego przez Pana C o u p i g n y wywodu słownego posiedzenia z dnia 6., i żalił się o to, iż Prezes Izby Deputowanych przełożył Królowi proiekt prawa względem przeistoczenia rent, i ie Minister finansów wniósł tenże proiekt do Izby Parów, zanim Izba Deputowanych sanfccyonowała wywód słowny posiedzenia, na którem pomieniony proiekt przeszedł. Jest to, twierdził on, brak szacunku dla Izby i zgwałcenie wszelkich formalności, i tak niesłychana skwapliwość prowadzić koniecznie musi na domysł, iź tu iakaś skryta zachodzi przyczyna. Prezes odpowiedział, iż sam Król wezwał bióro, aby mu będący w mowie proiekt prawa przełożyło, i że tylko rozkazów Króla dopełnił. Oświadczenie to nie zaspokoiło PP. Każ*. Perrier i Girard i n. Osta tni, iak zwykle, mówił bardzo popędliwie. Idzie tu tylko o to, pytał się, czyli formalność i przywileie Izby zostały Zgwałcone, lub nie; usprawiedliwienie się Prezesa iest ze wszech miar niedostateczne. "Wiem ia dobrze - rzekł w końcu - i£ pxotestacye nasze przeciw nieustannemu tar ganiu się na nasze prawa na nic się nie przydadzą, lecz nie będą one stracone, zostawszy przynayinniey w wywodzie słownym umieszczone; znaydą ie kiedyś odważni mężowie i potrafią z Lich korzystać przeciw Mi« nisteryum, które chce powoli całkiem podkopać swobody F r a n c y i; albo wit-m targać się na prj.ywiłeie Izby, iest to podkopywać nasze swobody, równie b«. targić się na prerogatywy korony, ic si to, podkopywać troi:. Żądam więc, ażeby uw3ga Pana K. P e r r i e r umieszczoną była w wywodzie słownym." Prezes oświadczył nareszcie, iź to nastąpi w prolokuie posiedzenia dnia ggo. - Po różnych innych miiiey ważnych dla cudzoziemca rozprawach skończyło się posiedzenie o godzinie 4tćy. Gwiazda donosi z B a io n n y dnia 2. m. b. "Jeńcy woienni, którzy należeli do osady P a m pel u n y, stanęli tamże dnia 2 1. z. m. Żołnierzy puszczono do domów, tnilicye zaś posłano do cytadeli!, gdzie ie potem z rozkazu władz hiszpańskich aresztowało, w celu zrobienia im processu, ponieważ ich nie 11ważano za należące do Hassy woyskowyrh hiszpańskich. Domyślać się nal tźy, iż za kilka miesięcy złożywszy karę pieniężną, u« zyskaią swą wolność." Między pisemkami w przedmiocie proiektu prawa względem zniżenia rent, szczególoiey przeciw temuż wymierzonemi, iedno odznacza się osobliwszym tytu!em: "List xiedza T e r r a i, byłego Generalnego Kontrollera finansów, teraz w - - - - - do JW. Hrabi V i II e l e, obecnie Ministra finansów i członka bractwa pokutników (vulgo kapoików) w T u 1 uzie:" wydany przez R a ba n. Kollegium Jezuickie w Kantonie Wa lI i s , o kilka lat prędzey przywrócone niż Fryburskie, zdaie się w swym rodzaiu bardzo słynąć. Wielu wielkich panów z N i em i e c i F r a n c y i oddaią tam dziś swe dzieci na wychowanie. Przełożonym tego kolie w E u r o p i e iestmieysc, gdzieby młodzież moiey była wystawiona na niebezpieczeństwo zarażenia się iadem no wych zasad naukowych. Altby też tara ciężko było zoaltść aby itduę książkę od ht 40 drukowaną. Goniec francuski doniósł, iż odpowiedzialny iego wydawca zapozwany został do sądu na 15. m. b. z powodu dążności tegoż pisma. Jest mniemanie, ii dziennik ten ustanie. Dziennik de tAveyron z dnia 1. M ja napełniony iest po większey części opowiadaniem przypadku, który się wydarzył w R o - d e z na wieczór przed odiazdem Missyonarzów. W niedzielę po nieszporach byli Missyonarze na wieczerzy u Biskupa, a dla uczczenia ich zebrała się na wieczór pod oknami pałacu Biskupiego wielka część ludności, chcąc wyprawić pobożnym oycom duchowną serenadę. Niewiasty i dziewice przeznaczone do śpiewania weezły na wielkie schody, pospólstwo cisnęło się za niemi, poręcz się złam <ła i cała rzesza zwaliła się z wysokości 12 sióp na ulicę. Pomroka nocna powiększyła nieporządek i trwogę, wiele osób, między niemi nayznacznieysze panie i panienki, zostały uszkodzone. Biskup, Prefekt i Missyonarze, którzy ieszcze przy stole siedzieli, pośpieszyli nieszczęśliwym na pomoc. Pan D a r d, znany r pism ulotnych przeciw ważności przedaży dóbr narodowych, mianowany od Króla Hiszpańskiego Kawalerem orderu Karola III. Dzipnniki Paryskie przypominaią słowa, które kiedyś Margrabia L o u v i i l e pisał do Xią£ęcia B e a u v i II i e r s względem dworu F i l i p a V.: "W radzie Królewekiey dwa są stronnictwa, z których iedno chce Króla bez Francuzów, drugie ani Francuzów ani Króla, 1 to utwierdza mnie w wierze, że albo trzeba dozwolić Hiszpanom działać, nie mietzaiącsięw ich sprawy, lub mieszać się w ich sprawy, nie doz wabiąc jpi dziiłar'." Znad granicy Hiszpańskiej d. j' . Maja. W V ia n a (N a war r a) mianu napaść i zabić czterech żołnierzy z pólku J a e n, którzy powrócili z niewoli woienney z F r a n c) i. Tygodnik et Europeo, który dotąd w Barc e lon i e wychodził, poświęconym będąc przedmiotom naukowym, został od rządu zabronionym. Podług listów z B a i o n ny, były dnia a8« Kwietnia w S a r a g o s i e rozruchy. Milicye rojalistoskie, z któremi się pospólstwo miasta łączyło, snuły się po ulicach grożąc zamordowaniem wszystkich czarnych (Ncgros). Przyszło do bitwy, dwie osoby utraciły życie- 12 raniono. Generalny Kommissare poiicyi, który chciał porządek przywrócić, został także ranionym. HISZPANIA. Z Madrytu d. so. Kwietnia. Dnia 32. m. b. był Kroi na mszy w kościele metropolitalnym w T o l e d o . Kazał sobie pukazjć miecz, ktoren Alfons VIII (umarł r. 1214) miał przy sobie w potrzebie pod Navas de Tolosa. Nazaiutrz cała rodzina królewska zwiedziła bibliotekę kapitulną, gdzie oglądała różne osobliwości, między innemi pisany modlitwoxiag, na którym się Karol V. modlił, tudzież pisane poezye Alfonsa Mądrego. Dnia 24. wieczór powrócił znowu dwór do Aranhuez. Jest mniemanie, iż Król zabawi dni kilka w M adrycie, a potem poiedzio do Escurial lub S ace don. Wzmaga się wieść o prędkim naborze 50,000 ludzi, których połowa lub trzecia częsc ma być do A m e ryk i przeznaczoną. Królewscy ochotnicy Madrytscy, którzy tylko inną otrzymali organizacyą, zostali p 0mnożeni. Rząd przekonał się o konirczney potrzebie utrzymania tego gatunku wojska, naniu uchwalonych przez Radę Kastyliyską środków niepolitycznych. Ministerłask i sprawiedliwości wydał okólnik do Arcy - Biskupów, Biskupów i przełożonych zakonnych, aieby wszystkich xięźy, którzy byli wolnymi mularzami, węglarzami i t. d., zamknęli na czas nieiaki w klasztorze» gdzie pobierać maią rocznie 2000realów (140 Tal.) peneyi. Zdaie się, iż rząd chce w podobnym sposobie zwrócić swą uwagę na członków'Kortezów. Wszystkie protokuły posiedzeń Kortezów od roku lBso. aź do rozwiązania w Kady xie prze y rżane być maią przez J un tę, ażeby w miarę szczególnych każdego zdań, o przyszłym iego losie stanowić moina. Hrabia C l a b i z o , niegdy konst"'tucyiny Alkad w M a d r y c i e, a który' udał się był za Kortezami do Sewilli, został w Gran a d z i e uwięzionym. Z równego powodu uwięziono w S a r a g o s i e piętnastu Oficerów i osadzono w twierdzy Jaca. Roboty koło organizowania nowey armii idą z pośpiechem. Jest także w robocie nowy plan nauk szkoły politechniczney, podług którego iuż od dnia 1. Października r. b. roaią uczyć. N aysławnieysi Professorowie wszystkich uniwersytetów kraiu wezwani są z tego powodu do M a d r y t u, gdzie przed dniem 1. Lipca stanąć muszą. Wszyscy Ministrowi« i Posłowie znayduią się teraz w M a d ry c i e, lecz iutro wyjeżdżają do A r a u h u e z ; Ministrowie, aby być przytomnymi wielfciey radzie gabinetowey, Posłowie, aby natychmiast powziąść wiadomość o uchwałach, które nader ważne być małą. Sąd tuteyszy kryminalny skazał na śmierć Xiedza Aid a ma za różne polityczne wykroczenia, a między inne mi za pokazanie Krojowi na dziedzińcu pałacowym dnia 16. Listopada 1831. księgi konstytucyiney z giestami, majestat królewski znieważaiącemi. PAŃSTWO OTTOMAIŚSKIE. Z nad granicy Tureckiey d. 23. Kwietnia. Wiadomości z C a r o g r o d u potrzebujące potwierdzenia donoszą, iż C o l o c o t r o u i , który od lat trzech umiał podżegać ogień niezgody między Grekami z wielką dlaoyczyzny szkodą, został od nich sprzątniony. Dnia 10. Kwietnia chciał Lord Strangfo r d podać swą notę względem wyprowadzenia woysk z M o ł d a w i i i W o ł o s z c z y - zny, lecz Seid a Effendi nagle znowu zachorował, tak iż się musiał wstrzymać na czas z podaniem noty. Od niedawnego czasu przybyło do Carog r o d u kilka oddziałów Azyatów, przeznaczonych walczyć przeciw Grekom. Jest to sama chołota. Dostrzegać * Wschodni donosi w N rze 149. o swym zgonie. o dzisleyszćy Grecy i. (Dalszy ciąg.) W odległości półtrzeciey mili od wybrzeża południowego Lakonii leży wyspa Cyt e re, ha którey brzegu nayprzód stąpiła wyszedłszy z morza Wenus, i którą wziąwszy w posiadłość, tamże naypierwszą dostała świątynią, al b o, mówiąc prozaicznie, gdzie żeglarze feniccy nayprzód zaprowadzili cześć Wenery. Port, do którego zawiiały okręty z towarami z Azyi i Afryki, zwał się wtenczas S k o n d e a, teraz S t. Ni kolas. Wyspa iest skalista i cieurodzayna; i dla tego to Wenera zwiedziwszy ią, opuściła wkrót c e, milszych szukaiąc na mieszkanie krain. C y t e r a ma teraz gooo mieszkańców, i pod nazwiskiem C e r i go iest iedną z siedmiu wysp iońskich. N ayznacznieyeza ku północy leżąca wyspa z siedmiu iońskich, gdzie Anglicy maią stolicę tamecznego rządu, iest K orf u, niegdyś Kor c y r a; a ieszcze dawniey pod imieniem S Z e r i a czyli wyspy feaków czytelnikom epiryiskiego oddzielona ciasnym tylko kanałem, wydaie wszystkie płody kraiów ciepłych, Bzczególniey figi za naysmacznieyeze uchodzą, iakie dotąd znamy. Jey ludność wynosi teraz do 70000. Stolica Ko rfu iest mieszkaniem katolickiego biskupa, i ma port dwiema twierdzami obronny. Blisko iey południowego przylądku leży naymnieysza z wysp iońskich, P a x o, z 3., a naywięcey 4. tysiącami mieszkańców. Wzdłuż wybrzeża Akarnanii czyli Karyi leżą wyspy St. M a u r o, I taka i K e f a lon i a ; z których pierwsza niegdyś przez ciaśninę lądową z wybrzeżem przy przjlądku Akcyum była połączona. Jey -lawne imię L e u k a d y i znane iest ze skoku eukadyiskiego,'który corocznie ieden z mie,zkańców czynił zepchnięty z wysokiey góry nr morze, bez żadney iednak szkody. Na , ołudniowym" końcu stał na górze kościół Apollina, z którego nieszczęśliwe kochanki w morze skakać były zwykły, aby się radykalnie od miłości oczyścić. W tym celu .rzuciła się też w morze Królowa A r t e m i - dya, która w bitwie Salamińskiey dowodziła częścią flotty perskiey; podobnie od F a o n a >puszczona Safo w ifgo wałach śmierć znaazła. Z początku uźywanorozmaitych śród.'<ÓW, aby rozpaczających skoczków ratować; osobliwie zimną kąpielą leczono wielu przyjaymniey na czas nieiaki. Ale kiedy rzecz Szczęśliwy obrót wzięła, wyszedł skok lenka*yieki z mody, a natomiast innym sposobem latowano się w chorobie. Wyspa St. Mauro iest bardzo płodna, ma twierdzę i 19ooo . aieszkańców. Kefalonia iest naywiększa inayurodzaynieysza z wysp iońskich; osobliwie sławne ust iey muezkatołowe wino. U pał tak iest vielki, że drzewa i w zimie kwitną. Ludność v?ynosi do 60000 głów. Pomiędzy Kefalonia, i St. Mauroleży mała wysepka I t a k a (Teaki), Królestwa zwanego z podstępów i awantur U l i s s e e e a . Teraz ma tylko gooo mieszkańców. Wyspy iońskie dla ich urodzayności, łagodnego klimatu i piękności natury, należą, do ogrodów ziemskich. Ale wszystkie przewyższa pod tym względem wyspa Z a n t e , niegdyś Z a c y n t u s, na kilka tylko mil oddalona od południowego wybrzeża Kefalonii i zachodoic-go E l i d y. Prawie cała iey powierzchnia Tbięta ieat winnicą, którą krzaki i alee oliwne, cytrynowe i figowe przerzynaią. Kilka okręlów wypływa zląd corocznie obładowanych suchemi winogronami (zwanemi od Kor y n t u rodzynkami korynckietni), które są nayznacznieyszym artykułem handlu wysp iońskich. Ma ta wyspa 40000 mieszkańców, biskupa greckiego i łacińskiego, iak większa część wysp tamecznych od czasu rządu weneckiego. W stronie południowo-zachodniey od Eubei i Attyki leży na Archipelagu gruppa wysp Cyklad , która, równie iak kraina spartańska, prawie tylko od Greków zamieszkana, rzadko widzi u siebie Turków, chyba gdy przybędą odbierać należący się haracz. Większa część tych wysp obfituie w wino, 0eobliwie w słodkie likworowe.wina, i dzikie ptastwo, naywięcey przepiórki, które przy swoich corocznych podróżach tutay swoie stanowisko odbywaią. W ogólności wyspy Archipelagu są naypięknieyBzą częścią GreCJI. # Naywięfeszą z wysp cykbdakichiest Naxos, prawie w samySia środku caley gruppy. Otoczona wysokiemi i gołemi górami zewnątrz nie stawia wcale przykmnego widoku; ale te góry strzegą równin prawdziwie raiowi podobnych i dolin od wiatrów morskich, utrzytnuiąc przez wyborne dary na tury, których tu obfitość iest wielka. Źródła wieczyste wody czystszćy nad kryształ, poią trzody pasąee się po bujnych łąkach; oprócz płodów sach. W tym 10 raiu opuścił T e z e u s z ewoię ocalicielkę A r i a d n ę, którą Bachus tu znalazłszy, poślubił sobie. On to nauczył mieszkańców uprawiać winnice i chodowie figi; za co był od nich czczony iako iedyny opiekun wyspy. Ma ona teraz cokolwiek mriiey niż 1000 ludności. Na zachód Naxoe leży Paros i Anti p a r o s . Ostatnia goła wyspauskalista, sławna iest nayosobliwszą pieczarą J\iaką na naezey ziemi widzieć można. Głęboka na pół. ćwierci mili, zawiera mnóstwo figur kamiennych, które chociaż bez pomocy dłuta, ręką samey natury utworzone sposobem dotąd niewybadanym, podług opisu naocznych świadków wszystkie twory sztuki pięknością przewyższają. P a r o s znana iest z pięknego białego marmuru; ale mieszkańcy w czasach dawnych wzłey byli opinii u Greków. Podczas woien medyiskich zawsze łącząc się z Persami za zdrayców byli powszechnie uważani. Oblężenie ich stolicy, od którego M i l ł i a d e s z bobźni nie dosyć ugruntowaliby odstąpił, zwycięzcy Maratońskiemu przyniosła śmierć w więzieniu. Ludność w Par o s, która dtwniey mogła wysyłać osady w odległe kraie i wytrzymać oblężenie zwycięzkiey flotty attńskićy, wynosi teraz około 6000 dusz. N a północ P a r o s leży wyspa, w greełiey mitologii bardzo ważna. D e los wypłynęła z morza za uderzeniem neptunowego tróyzęba i pływała po niem, aby L a t o n a prześladowania od Junony bK&iięta poczęte z Jowisza, Apollina i Dyanę, mogła wydać na świat. Przez wdzięczność uczynił Apollo tę wyspę 5!JIłą między M y K o n e i R e II e ą. Prawda pod tą powieścią ukryta iest zapewne U, iż D e los była zpozątfcu iedną z pływaiąrych wyep, która wiatrami w różne strony pędzoni przyczepiła się wreszcie do iakiey wielkiey w morzu skały, albo przez polipy !ub rośliny morskie z dnem morza zrosła * Góra granitowa C y n t h u s , osobliwie była poświęcona Apollinowi, który też od niey dosol ijizwieko C y n t h i u e . W stolicy D e los, znaczney w czasach starożytnych, miał Apollo przepyszny kościół, którego sześcienny ołtarz epokę czynił w geometryi greckióy, i ieszcze w rtowszey matematyce, sławny iest przez zagadnienie podwoienia sześcianu, czyli rozwiązania pewnego rodzą, iu sześciennego równania. Gdy bowiem mieszkańcy trapieni morem, u wyroczni szukali pomocy, odebrali odpowiedź, aby stawili ołtarz podobny dawnemu ale dwa razy większy. Po wielu daremnych usiłowaniach, udali się do geometry P l a t o n a, który im odpowiedział, że wyrocznia chciała im dać przez to uczuć ich niewiadomość w matematyce, i zaniedbanie ważnych umiejętności. Miasta tego i kościoła, l uóre prawie całą wyspę zayrnuią, zwaliska tylko widzieć się daią świadki dawney wspaniałości; ale wyspa służy tylko rozbóynikom za mieysce do skupiania się. (Dalszy ciąg nastąpi.) I I I Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy. Dnia 17. Maja 1884. Papiera- Gotowimi znąpo Obligi długu państwa Sg.ipCt Premie oblipów długu państwo '54 « Obbgi bankowe ai do włączniepo 8SlpCt. · 53 i » Zachodnio- Pruskie listy zasta Zachodmo- Pruskie listy zastawne niegdyś polskiego u 841 * Listy zastawne W. Xicstwa Poznańskiego . Wschodnio- Prnskie Szkskie .... %% * 871 t o g » (Dwa Dodatki.)