GAZETA Wielkiego OZN Xiestwa I E G O. Nakładem DrukarniNadworneyW. Dekera i spółki, - Redaktor: AssessorRaabski. JM 80. W Srodę dnia 5. Października 1825. Wiadomości kraiowe. Z B e r l i n a dnia 28. Września. Z Bruxelli donoszą pod dniem 21. m. b. co następuie: "Po odbytym z I4gq na i5ty w Ak*risgranie noclegu, N. Pan, w towarzystwie Królewiczów: Xiąięeia Wilhelma, Karola i Albrechta, tudzież Xięźniczki Fryderyki N iiJerlandzkiey, obeyrzawszy wprzód na krótką Chwilę nowy dom widowiskowy w Akwisgratiie, wyiechał ztamtąd zrana dnia 15., obiadował w Łeodium, a na wieczór o godzinie 7mey przybył do zamku wLaeken, niedaleko Bruxelli, gdzie od NN. Królestwa Niderlandzkich i innych członków rodziny krolewskiey, % nayzywszem serc uniesieniem był przyimowanym. Nazaiutrz N. Król w towarzystwie Swoich dostoynych gospodarzy i innych xiąźęcych osób, oglądał naygodnieysze widzenia osobliwości miasta, iadł obiad w Laeken u N . Króla Niderlandzkiego, i zaszczycił na wieczór Swą obecnością teatr Bruxelski, gdzie radosne okrzyki Publiczności witały dostoyne rodziny, węzłami krwi tak blisko połączone. Dnia 17. obiadowali NN. Państwo u J ey Królewiczos. Mci, Xiazccia Oranii, w wieyskiem J ego mieszkaniu Terviiren, oglądali po obiedzie zakłady ogrodnicze tey, Xiąźęciu od ludu Niderlandzkiego w darze ofiarowaney posiadłości, a na wieczór zaszczycili znowu teatr Swą obecnością. Dnia 18. znaydowali się NN. Państwo na ewangelickiem nabożeństwie w kościele nadwornym w Bruxelli, obiadował! u N. Króla Niderlandzkiego, a wieczorem byli w teatrze na wystawieniu tragedyi: Sylla, w którey znany pierwszy tragiczny aktor teatru francuskiego Talma, graiąc rolę Dyktatora, sławą się okrył. N. Król Niderlandzki proponował swoiemu Dosloynemu Gościowi zwiedzenie bliskiego, a w wielu względach ważnego miasta Antwerpii. W skutku tego wyiechali NN. Państwo dnia 19. zrana z Laeken, obeyrzeli po drodze katedralny kościół Mechliński, j stanęli w Antwerpii o godzinie NN. Państwo kościół S. Jakuba, z grober* Rubensa, i niezrównaneypięknościkatedralny kościół N. Panny Maryi, w którym zachowują się dwa arcydzieła tego wielkiego malarza: ukrzyżowanie i zdięcie z krzyża. Potem odwiedzili NN. Państwo akademią, 4W itórey znayduie się szacowny .zbiór obrazów, między łtóremi obok wielu wybornych dzieł inalaf.zów Rubensa, van JDyk i Ottona Vernius, nauczyciela Rubensa, szczególniey niektóre przepyszne obrazy raniey znanego Qu'mi'ma Meseis, zaymowały uwagę NN. Osób. Po .obeyrzen'u niektórych prywatnych zbiorów pięJcr>ydh rzeczY, udali się NN Państwo <<"o portu, i zwiedzili tamże przybyły wkrótce z Pondichery w wschodnich Indyach okręt, którego osada z samych składaiac się Indyan, narodowemiswemi przymiotami ciekawy sprawiała widok. Potem udało się Dostpyne Towarzystwo na stoiącą na Skaldzie, do przewiezienia Xiążęcia Clarence przeznaczoną Król. Angielską iachtę the Sovereign, i zostali tamie od ppmienionego Xi A ecia przyięci. Potem wysiedli NN. Państwo na ląd i udali się z powrotem doLaeken, gdzie około godziny utey stanęli. W czoray rano NN. Królestwo w towarzystwie Naydostoynieyszycli Osób, oglądali pobojowisko pod Belle-Ąlliance. Jego Kr,qlewic.zoska Mość, XiążęArauzyański (Oranu), który był przyiomny tóy wiekopomney bitwie i tamie swą xiąźęcą krew rozlał za wielką sprawcę, oprowadzał Naydostoynieysze Towarzystwo. Gdy N. Król Pruski przybył pod Piancenois na naieysce, na którem wystawiony iest pomnik na cześć Pruskich wojowników, mianował pomtenionego Xiąźęcia Szefem stoiącego w Westfalii.czwartego pułku kiryssyerów, ściekaiąc gp przytem zwidocznem jozrzewnieniem. Xiąię żywo był poruszony, a Dostoyni Rodzice, i wszyscy członkowie obu rodzin z uniesieniem serc radość swą wyrażali. Okoliczność, iż pułk. ten z pułkiem Xiążęcia Fryderyka Niderlandzkiego do iedney należy dywizyi; źeteraźnieyszy ieydowódzca, GenerałPorucznik Łuck, był ochmistrzem Xiążęcia, gdy tenże w Berlinie nauki swe w szkoje woyskowey rozpoczynał; że nakoniec pułk ten nosi na swym uniformie kolor domu (pomarańczowy), zdawała sie nadaniu temu szcze ,6rey prZjJspznsl wartości. Po Ollalm łownych m >r- jbka powróciło *josibj,.", TOl{Ul&yaH2o do Bruxelli, obiadowało tarrtie i zwiedziło na wieczór teatr. Dziś obeyrzai N. Król muzeum i wystawioną tamże statuę Ganimeda, roboty sny. cerza flątters, rodem z KitMd, który się w Paryżu ucz>ł. N. Pan oświadczył mistrzowi naywyźsze Swe upodobanie, i przy tey sposobności, obecnemu tamże aktorowi Talma, raczył z wrodzoną Sobie uprzeymością powiedzieć Jcilka łaskawych słów, oddaiących najemną znakomitemu talentowi iego sprawiedliwość. Resztę dnia przepędził N. Pan w gronie rodziny, a na wieczór był w teatrze. N. Król, zaproszony w odwiedziny do Swoiego Doątoynego Sprzymierzeńca, Króla J egomogści Francuskiego, wyiedzie iutro rano na dni kilka doParyźa, a potem w pierwszych dniach następuiącego miesiąca do Państw swoich pa-* wróci. Ze S z c z e c i n a «dnia 23 Września. Jego Królewiczowska Mość Następca tronu przybył tu dziś wieczór z Stargardu, celem odbycia popisów iesiennych zebranego xuwoyska. s ([J Wiadomości zagraniczne. A u s 1 r y a. Z W i e d n i a dnia 20. Września. Dnia 17. m. b. z południa odbyli N. Cesarstwo uroczysty wiazd swóy w Preszburgu. Dnia 18. zrana zebrali się Magnaci i Stany Królestwa w pałacu Prymasowskim, dla odebrania od N. Cesarza proppzycyi królewskich. Potem udał się N. Cesarz i Kroi, towarzyszony od naywyŻ6zych urzędników koronnych i dworskich i wszystkich Stanów do nadwórney kaplicy Prymasowskiey, gd/ie po odśpiewaniu uroczyście himnu VeniSam te. Spiritus, odprawioną była msza solenna,; po nabożeństwie udał się N. Cesarz do swego pokoiu, a wysoJtie Stany zebrały się w witJkiey sali posłuchania. Wkrótce potem N. Pan, poprzedzony gierskiego W. Koniuszego z dobytym mieczem, w towarzystwie naywyższych Baronów Łrólestwa, przybył tamie i zabrał mieysce na tronie, wśród powtarzanych okrzyków: Niech źyie! Król. Węgierski Kanclerz nadworny,' Xiąźę Kochały, wAkrótkiey przemowie wystawiał Wysokim Stanom powód niniayszego seymu. Zaraz potem N. Cesarz i Kroi miał mowę od tronu, która w kilku tnieyscfch iednomyślnym okrzykiem: Niech żyie! przerywana: i z niewypowiedzianym zapałem' przyiętą była. Po skończoney mowie, 6toiący obok Król. Węgierski Radzca nadworny podał Król. Węgierskiemu Kanclerzowi nadwornemu zapieczętowane propozycye, które tenże złożył naypokorniey wręce N. Pana. N. Pan, wśród uaydobrotiiwszych zapewnień swey naywyższey łaski, oddał te król. propozycye Xiążęciu Prymasowi królestwa, który potem w imieniu Wysokich b-tanów miał mowę dziękczynną, po ktorey N. P an udał się z orszakiem swoim' na powrót do- swoich pokoiów. Jego Cesarsko-K role wiczowska Mość Arcy-Xiążę. Palatyn, i Xiążę Prymas, towarzyszeni od wszystkich Stanów, powrócili da domu ziemskiego,- gdzie na wspulnem posiedzeniu propozycye kroi. zostały otworzone i przeczytane. Oto iest wspomniona mowa Cesarza Jegomości, lniana od tronu: "N adeszła ku Moióy naywyższey radości mocno pożądana chwila, w ktorey was, wierne Stany moiego ukochanego królestwa W ęgierskiego, zgromadzić mogłem około tronu Moiego , clia naradzenia się z wami względem tego, co nayskuteczniey posłużyć może do uszczęśliwienia oyczyzny, aby wierny i drogi Mi lud przez uroczystą koronacyą Królowey, Moiey naymiłszey małźronki, nieiako nowym węzłem jeszcze silniey do Moiego przywiązać serca. Ważne wypadki zaszły od czasu ostatniego w tein mieyscu zgromadzenia N aszego. Naykiwawsze toczone być musiały woyny, aby nareszcie Europie sprowadzić używanie pożądanego dłu.jo na próżno pokoiu. W całym ciągu ley woyny nieuwaźałem nic zbyt uciążliwem dla Mey osoby, nieszczC' dziłem żadnych starań, żadnych wysileń, które uznawałem być potrzebnemi do bronienia praw moiego państwa, aby powagę odziedzi 99f czoney po moich przodkach Monarchii, nie-mniey dostoyność korony, którą piastuię, następcom moim w całości zostawić. Jakoż szczere mote usiłowania niebyły nadaremne, albowiem zostały szczęśliwemi zwycięztwy i pozą» danym kresem ucisków woiennych uwieńczone. Wyznaię otwarcie, ii to przypisać należy nasamprzod Bogu-, władzcy wszystkich losów, a potem miłości i wierności Moich ludów, nieulękłey wytrwałości Monarchów Sprzymierzonych, waleczności woysk Moich, wreszcie ońarom, które poddani Moi tak statecznie, ku niezwiędłey sławie irnienra swoiego ponosili. Jaki w tętn udział miały W ęgry, z iakim zapałem okazały swą wierność, swe przywiązanie i oWą wrodzoną wielkomyślność, uznawaną zawsze za podpor'e tronu i za spuściznę naddziadów głoszą to dzieła dzieła, które w sercu Moiem ku.' niewygasłey wdzięczności są zapisane. Lecz kiedy szezęśliwern oręża powodzeniem. Monarchia została ocaloną, i dawne od korony Węgierskiey oderwane kraie do królestwa nanowo wcklone, podległe berłu Moiemu kidy odniosły nudro w ostatnich czasach świetne innego rodzaiuzwycięztwo-zwycięztwo, które dla nich i dla ich potomków naydohroczynnieysze i nayzbawiennieysze wyda owoce» Wszyscy bowiem w ogólności, a między nimi Moi W ęgrżyni, odepchnęli od siebie daleko oWego zgubnego ducha, krtóry wiele kraiów europeyskich w naywiększe pogrążył nieszczęścia; pomnąc, iż nadzieia zasadzona na mądrości Wszechmogącego-, niezłomna ku Monarsze Wierność zobapólnem wzmocniona zaufaniem, i sumienne zachowywanie otrzymanych po- naddziadach ustanowień, czasem i doświadczeniem wielu wieków uświęconycb, stanowią waszą prawdziwą szczęśliwość i wał niewzruszony wśród wszejkich okoliczności i wypadków czasowych. Że finanse kraiowe w zmianie wypadków lat upłynionych wielkie i rozliczne ponieść musiały ofiary, każdy iest o tętn przekonany. Lecz doyrzale rozważone, z stałością wypracowane, i z niezmordowaną gorliwością zaprowadzone systema poniekąd z gruntu nanowo utworzyło kredyt państwa, wzmocniło go i i ui też niektóre rany zagoiło; zagoić ieszcze i inne rany, i tak ustalić trwałą Węgier pomyśl etwu. Nie wymagam od was nic wi.=:fcy, lak tylko gorliwości o wasze własne dc jo wasze zaś mądrości, oycowie ojczyzny, 0czekulę , iż naystósownieysze do osiągnienia onegoż przedstawicie środki, które ani nie« chybią, pożądanego skutku, ani będą pozbawionę Moiego, Króla waszego, nays czerszego upodobania, skoro, ożywieni zapałem dla sprawy powszechney, połączycie wasze usiłowania z Moiemi, aby wznieść trwałą oyczyzny pomyślność i tak zasłużyć na wdzięczne potomności wspomnienia. Pewna nadzieia trwałego pokoiu wielce ułatwia te zbawienne narady; ?o tego przyłącza się inna przyczyna, ab Ie teraz przyśpieszyć. Wiek móy postępule daley, a latami śmiertelnych kieruie ręka ańska; Ja zaś szczerze pragnę, dożyć leszcze l kosztować tey radości, aźebyrn poyśl ość wa6zą mądre mi ustawami i urządzenIamI pomnożoną, i terni to ustawami także i kształt rządu królestwa coraz bardziey wzmoniony, tak Moim następcom, iako też samymze Węgrzynom, Moim miłym dzieciom, mógł z pociechą zostawić. Zresztą wierne Stany przekonaią się z łaskawych propozycyy, któ e ?to p daię, iż Moie oycowskie zamiary malą ledynie na celu pożytek kraiu i dobro wszystkich mieszkańców Moiego Królestwa Wigierskiego, których o Moiey cesarsko-królewfIlciey łasce i dobroci zapewniam. ,5 F 2 a n c y a. Z Paryża dnia 24. Września. N. Król prezydował wczoray w radzie Ministrów, którćy także Jego Królewiczoska Mość Delfin był przytomny. Onegday przybył tu Xiążę Wilhelm Brunświcki, to samo Lordostwo Holland, z licznym orszakiem. Deputowani wyspy Hayti i Pan Mackau dziś tu są spodziewani. Madame zaszczyciła wczoray swą obecnością pierwsze wystawienie opery: U Cro ciato in Egittc, Pana M a y e rb e e r a, Berlinczyka, która się bardzo podobała. Karol Bonaparte, który niedawno umarł w Ameryce, był naystarszym synem Lucyana Bonaparte. Ożenił się był z naystarszą córką Jozefa Bonaparte, i żył na wsi blisko Noweg)&ifofŁa; iaymmsjc fSg ba?lla. Z naszymi 6 okrętami potykała się w lagunach prawie dwie godzin, potem przybiła do wysepki Skylla i wylądowała tamie 300 chaltupisów, których widzieliśmy, ie udali się ku obozowi Kiutejersa (Re szyd Baszy); śmiało oczekuiemy rozpoczęcia iego kroków. O.d lądu silny ogień. Wypełnienie rowów przed bateryą Franklina zniweczyliśmy przez ło, żeśmy im drzewo spalili. Generałowie Tsonga i Rango uciekli w nocy. W następuiących Numerach powiemy o ich czynościach, *) Z dnia 33. Lipca. Nieprzyiaciel strzela rano do miasta od lądu, a do Vassiladi z flotty. Flotylla w naszych lagunach postawiona w prosfey linii przeciwko naszemu miastu, blisko pod Skyllą, w oddaleniu ach godzin. Po słońca zachodzie wszędzie epoioyność. Układy chytre deputacyi nieprzyiacielskióy, matącey zamiar kapitulaeyą w ociu artykułach, którą iako przeciwną sławie narodowcy nawet w Kronice nie umieszczamy. Zaledwie i$ usłyszeli Grecy, odpowiedź ich była: "W oynaJ" Nieprzyiaciel rzucał dzieiay kamienie, aby wypełnić rów bateryi Franklina. Flotylla nieprzyiacielska spotykała się po ze czterema naszemi okrętami; nie wiemy nic leszcze o skutku. Flotylla ta z 36. @krętów złożona, wzięła teraz kierunek bu Anatołiko. (DalszY ciqg nastąpi.) *) W następujących Numerach 56. aź do 60, d. 10. Sierpnia, nie ma nic o tętn faktum. 1». ».A, Z nad granicy Tureckiey dnia 17. Września. Podług listu z Hydry dnia ig. Sierpnia, Ibrahim Basza Tripolizzy. obrócił się Z całem woyskiem ku Leonardi, gdzie Demetryus« Ypsilanti i syn Kolokotroniego od dni kilku mocne zaięli stanowisko. Ibrahim nacierał żywo, lecz Grecy, którym odniesione pod Tripolizzą korzyści nowego dodały męstwa, zrobili z swych okopów wycieczkę i odparli Turków nazad do Tripolizzy, wielką im zadawszy klęskę. Zapewniała, iż Generał Kolokotroni, który się do Messenii obrócił, opanował kilka punktów, które zabezpieczyć mia» ły odwrót Ibraliima do Koron i Modon. - W Nawaryno, Modon i Koron pokazuie się zaraza morowa między załogami tureckiemi. Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy. Dnia 3 O . Września i 8« 5 . Gotowi - znąp"A "*" , > Obligi długu państw» .. g?fP c «_ g9jpCt. Premie obtigów długu państwa S'07 « Obligi bankowe a£ do włącznie lit. H. . . . . . . 94 . Zachodnio-Pruskie liaty zasta 9 O I · Zaehodnio-Pruskic listy zastawne niegdyś polskiego u Listy «astawne W. Xicstwa Poznańskiego . Wschodnio- Pruskie . Szląski« ..... IIi « 951 · 104* · Po%M& dnia 4. Października i$fy Pjjteriml. (rotowizji. A. Ot ił», Kun dig<5*r mi Poznania", 9t «* 914 - 4 (Dwa Dodatki.)