GAZETA
Wielkiego
Xiestwa
,Z N A N S K I E G O.;
Nakładem DrukarniNadworneyW. DeKera i spółki.- Redaktor: AssessorRaabski.

JI/104.
W Srodę dnia 28. Grudnia 1825.
czytelników z kończącym są czwartym kwartałem przYpominamy, iż prenumerata ćwierćroczna die tuteyszYch czYtelników wynosi: za polską gazetę . za niemiecką = dla zamieyscowych czytelników: za polską . 2 Tal. za niemiecką . *x 18 śgr. 9 fen. Zamieyscowi czYtelnicy odbierać be/tą za tę cenę gazety na wSzYstkich Król. Urzędach Pocztowych w całe y Monarchii.
Na exemplarz gazety na hancellaryinym papierze podwyższa się cena kaźdey gazety o 15 śgr.
Poznań dnia 24. Grudnia 1825.
Expedycya
JDgazety.
I Tal.

181 Śgr» 7i
Gazet
Dekera
Spółki.

WiadoIności kraiowe.
cu, a Taynego Radzcę Finansowego M a n . ve, ProwincyaJnym Dyrektorem podatków nie stałych w Gdańsku. N» Kro J raczył, przy RegencyiPoznańskiey mianować Radzców Regencyjnych Miihib a c h i N e u b a u» N adradzcami Regencyi. nymi, a Assessora U egencyinego KI e b e Radzce Regencyinym, tudzież przy Regencyi
"" , . ,. -, .
Z Berlina dnia aa. Grudnia.. N. Król raczył Taynego Radzce, Finansowego L a n d m a n n mianować Prowincyalnym Dyrektorem podatków niestałych w Królew T h o m a Nadradstą Regencyinym, a AssesBora Regencyin> go R u ffm a u n Radzcą Regencyinym. Jego Krokwiczoska Mość Xiążę W i l h e l m Pruski (bn t N, Króla) powrócił z zamku Fiszbach ze Śląska.

Wiadomości zagranIczne.
R o s s y a.
Z Petersburga dnia 13. Grudnia.
.Dnia 29 Lis opada, we wtorek o godzinie 3cIey z połudnIa, nadszedł tu list N. Cesarza z dnia 17. Listopada, w którym donosi o powrocie swoim do Taganrogu przy nieco slabem zdrowiu. Dnia 30. Listopada, w środę wieczór, odebrała J ey Cesarzewiczowska Mość W. Xięźna Helena Pawlowna od N. Cesarzowćy Elżbiety Alexicjewny list z dnia 2 Igo, w którym Cesarzowa J eymość między innemt uprasza J ey Cesarzeuiczowską Mość, ażeby uwiadomiła N. Matkę Cesarzowa Maryą Feodorownę, iź N. Cesarz ma się lepiey, i źe sama do Niey nie pisze, ażeby się niezdawało, ii się choroba Cesarza wzmogła. Dnia 4. t. m. przedpołudniem, nadszedł list od N.
Cesarzowey Elżbiety Alexiejewny z dnia 24.
Listopada, w którym donosi o recydywie goryczki, która N. Cesarzowi nie dozwala pisać i do daie, ii ma nadzieię, ze za dni kilka bę dzie znowu mogła o innych pisać przedmiotach. Dnia 7. m. b. o godzinie 8'ney wieczornćy, nadszedł list Szefa sztabu głównego N. Cesarza, Generalnego Adjutanta, Generała Diebicz, w którym donosi o wzmaganiu się choroby N. Cesarza, nazywaiąc ią żółtą gorączką, którey paroxyzmy od dnia 25., a mianowicie dnia 26. znacznie się powiększyły, i prawie ciągle trwaią. Stan ten N aydostoynieyszego Chorego nakłonił dnia 27. otaczające Go osoby, radzić N. P an u, aby się opatrzył SS. Sakramentami, które też Monarcha przyiął z właściwą Mu wiarą i stałością. P 0tern użyto środków, które uśmierzyły nieco gorączkę. Lekarze nie stracili byli ieszcze zu
pełney nadziei; nietaili iednak, iź stan N aydostoynieyszego Pacyenta za l)ardzo niebezpieczny uwaźaią. Dnia 28. m b. podczas kończenia się modlitwy kościelney, przybiegł goniec z listem N. Cesarzowey Elżbiety z d. 29. z. m., w którym N. Cesarzowa donosi, iż w stanie N. Cesarza postrzegać się daie wyraźne polepszenie, co także potwierdził prywatny list Generalnego Adjutanta Xiecia - Wołkońskiego, dodaiąc, iź zrana N. Cesarz wszystkie otaczaiące Go osoby poznał, i z N. Cesarzową dosyć głośno rozmawiał. Lekarz przyboczny Wylie pieze w bulletynie teyże daty, iź przez użycie rozmaitych zewnętrznych środków, udało się wyprowadzić N. Cesarza z letargu, w którym się znaydował, co także pomnaża nadzieię. - Tegoż dnia wieczór nadszedł list i bulletyn lekarza przybocznego Wylie z dnia 2H4 donoszący, ii stan Cesarza dnia tego okazywał nader niebezpieczne syrnptomata; atoli z przyczyny spóźnienia się tey poczty, nadeszła iuż była wiadomość o polepszeniu się zdrowia w dniu 29. Listopada. Nakoniec dnia g. po godzinie litey przedpołudniem, nadeszła wiadomość o naywiększem nieszczęściu. N. Cesarz umarł dnia 1. m. b. o godzinie IOtey 50 minut przedpołudniem. Zaraz po odebraniu wiadomości o tym nagłym nieszczęśliwym wypadku, zebrało się Naydostoynieysze grono rodziny Cesarskiey, Rada Państwa i. Ministrowie w pałacu, gdzie Jego Cesarzewiczoska Mość, W. Xiążę Mikołay Pawłowicz, nayprzód, a potem wszyscy obecni tamże urzędnicy, wykonali przysięgę wierności N. Cesarzowi K o n s t a n t e m u P a w ł o - w i c z o w i . Senat kieruiący wydał przy tey okoliczności ukaz następuiącey osnowy: "N a głównem zebraniu Petersburgskich wydziałów Senatu kieruiącego, Minister sprawiedliwości, Generał piechoty i Kawaler Xiążę Dymitry Iwanowicz Łabanow - Rostowski, udzielił tey boltśney wiadomości, iź N. Cesarz Alexander Pawłowicz, z woli Naywyiszego, po srogiey chorobie, w Taganrogu dnia 1. Grudnia rozstał się z tym światem. Senat kieruiący, wykonawszy na głownem zebraniu przysięgę wierności prawnemu Dziedzicowi tronu , Jego Cesarskiey Mości P an u i Cesarzowi Konstantemu Pawłowiczowi rozkazał: 1) objawić to wszędzie przez drukowane ukazy, 2) po nym władzom rotą wykonać <<ię maiacey na wiernych poddanych N. Cesarza przysięgi i przepisać im przez ukazy odebranie niebawney przysięgi od wszystkich wiernych poddanych i nadesłanie Senatowi spisanych w tey mierze protokułów . Ażeby zaś i święty dyryguiący Synod, stosownie do tego, wydał zawisłe od niego rozporządzenie, uwiadomić go o tern -z przyłączeniem potrzebney liczby exernplarzy roty przysięgi, it. d. 3) rozesłać ukazy wraz z rotą przysięgi przez umyślnych gońców Senatskich, dokąd należy. 4) donieść o tey uchwale kieruiącego Senatu N. Cesarzowi w naypokornieyszym raporcie (co też nastąpiło.)" - Lubo N Cesarzowa Marya Feodorowna nie czuie się tak dalece być chorą, wszelakoź głębokie zmartwienie sprawiło, iż N. Pani noc na laty bezsennie przepędziła i przezto trochę bardziey zasłabła. N. P ani raczyła dnia 12. przyiąć S. Sakrament kommunii, po którey przyszła nieco do siebie. Po nadeszłych onegday z Taganrogu doniesieniach z dnia 3. m. b., N. Cesarzowa Elżbieta Alexiejewna, pomimo zgryzoty z powodu okropnego powszechnego nieszczęścia, znosi swóy smutek z niezmierną stałością, i ma się dość dobrze. Prócz tego raczyła N. Cesarzowa, pisać sama do N. Cesarzowey Maryi Feodorowney. <- Dwór cesarski przywdział wielką żałobę począwszy od d, 9. m.b. - W kościele katedralnym N. Panny Maryi, i w wszystkich innych kościołach, odprawia się codziennie żałobne nabożeństwo. - Jeszcze pod dniem i6tym Listopada nadał był N. Cesarz miastu Taganrog te same przywileie, iakie posiada miasto Odessa.
A u s T 2 Y a, Z Wiednia dnia 14. Grudnie.
N. Królowa Bawarska, wdowa, wyiechaw8zy dnia 10 Grudnia przed południem z Monachium, przybyła tu dnia 13. m. b. po godzinie 5tey wieczomey w towarzystwie Królewień Xięźniczek Ludwiki i Maryi. Przybyły tu Sir Hudson Lowe iest przedmiotem zaymuiącym powszechną uwagę. Wszystko się ciśnie na sale Xiąźęcia Metternicha, Posła Francuzkiego Margrabi Coraman, i Posła Angielskiego Sir Henry Wellesley, aby.zaspokoić swą ciekawość oglądaniem meia-, który imię swe w historyi uwiekopornnił. Lecz iakkołwiek wielkiemi są iego za« sługi, to wszelako ci nawet, którzy ifc uznaią, uwnżaią za rzecz niedelikatną, iż Pan Hudson Lowe przyjechał do miasta, w ktorem syn Napoleona żyie w gronie rzJ\dzącey familii, będącey przedmiotem powszechnego uszanowania i miłości, 1 doznaie iey przywiązanias z w e c y a. Z Stokcholmu dnia 9. Grudnia.
Królewna, następczyni tronu, znayduie się, przy nadziei. Z tego powodu odbywaią sie modły po wszystkich kościołach królestwa.
Niemcy.
Z nad Menu dnia 21. Grudnia.
Nie można dosyć chwalić, piszą z Tybingi, nowych urządzeń, które skutek uwieńcza. Dwóch tylko, kraiowca i cudzoziemca, musiano oddać pod sąd kryminalny. Naywięk. sza spokoyność panuie między uczącymi się, a tysiączne dawniey często powtarjane bezprawia zupełnie ustały. Kassa rodzicielska więcey doznaie ochrony, każdy obywatel bezpieczny od obrazy, i nie słychać więcey na ulicach przeraźliwych krzyków, a iak się spodziewać należy, źadtn się zapewne nie zastrzeli, iak ow przed kilku miesiącami, który w napisanym przed śmiercią bilecie wyraził: że gdy swoy umysł przez nieczynne i rozpustne życie tak dalece osłabił, iż się niezdolnym do przygotowania się na złożenie exą« minu czuie, przeto nie pozostaje mu nic wic. cćy, iak tylko życie sobie kulą odebrać.
Niderlandy, Dnia r8. Grudnia.
Na posiedzeniu drugiey J,zby Głównych Stanów dnia 13. Grudni?, na ktorem zaczęta roztrząsać budżet na rok 1826. Baron Staśsart zbaczaiąc od właściwey materyi zastanawiał się z wielką otwartością nad rozporządzę» niami .Rządu tyczącemi się zaprowadzenia Kollegium filozoficznego, które podług zdania swoiego uważał być mylne mi. "Prawo edukowania swoich dzieci, mówił on, do oyca właściwie należy, i przechodzi tylko przez przelanie na nauczycieli, W tym tedy wzglę»  wolność; dozorować szkoły iest wcale co innego, iak robić ztąd monopolium. Być to może nieprzyiemnie,ieżeliNiderlandczycy odbierać będą wychowanie swe w obcych krajach, lecz aby temu zapobiedz, fałszywych chwycono się środków. W przyszłości maią być wyleczeni od urzędów ci, kterzy na obcey ziemi szukać będą, swoiego wykształcenia naukowego; boię się, ażeby przezto familie nasze niepodzieliły się na dwie klassy.- na niezawisłych i na szukaiących chleba rządowego. Takowe odgraniczenie mogłoby także politycznie szkodliwe zrodzić skutki. Gadaią. o zabiegach zagórników i sadowieniu się Jezuitów; wszakci to oddawna widziała policya spiskowych i walczyła przeciw nim iak nrzeciw strachom, które sama wylęgła. Ileż io hałasu niewzniecilt owi dway Jezuici, o których mówiono, że się cichaczem wemknęli! - byli to tymczasem ieden niegdyś N otaryusz i drugi Duchowny, którzy z Doornik powracali. Drugi raz znowu zaczęto wołać: J ezuici idą! Jezuici ida,! aź tu oto - były iędyki! Daleki od chęci bronienia braci Jezusowych, chcę tylko powiedzieć, iż oni nigdzie w całym kraiu, ani nawet między duchowieństwem, niemaią stronników; nierobrnyź z nich straszydeł! Oświecenie, którego rod ludzki nabył, iest świętem dziedzictwem, któremu zachowanem być powinno; ale leź nie należy cierpieć, ażeby światło w zabóyczą;zamieniano pochodnią,. J ak każda władza ma teź i duch wieku swoich podchlebców, którzy go nareszcie zniszczą,. Obok prawdziwych przyiaciół zasad wolnomyślnych, niezbywa nigdy na ludziach, którzy zasadzaią swe widoki na liberalizmie. Świętoszkowie polityczni staią się tu filozoficznymi; albowiem dwa naywięk8ze skarby ludzkości: religia i filozofia, bywaią zawsze przez nikczemników naprzemian nieczystem ich tchnieniem plugawione. Mądrość Króla naszego potrafi go uwolnić od bręczenia tych politycznych szerszeni, i każe mu się mieć na baczności, przed owymi nieprzezornymi doradzcami, którzy w równey odległości od prawdziwego gościńca, dla tego tylko omiiaią rów po lewey stronie, ażeby w rów po prawey wpadali l udzie, którzy, nadęci swoimi mniernanemi naukami, radziby znowu wskrzesić zgubne »Wary religryne przeszłych wieków» Z obu stron widzę fanatyzm - dwie poczwary, których nigdy z łańcucha spuszczać nietrzeba !" Pano.vie Surrnont de V olsb erghe, Gerlach i Baron Secus oświadczyli się wzręcz za zniesieniem Kollegium filozoficznego, którego utworzeni sprzeciwia się artykułowi 190 konstytucYI (wolność mniemań religiynych). Wynurzyli oni życzenie, aicby Kroi uchylił znowu wyrok z dnia 14. Czerwca r. b. Na posiedzeniu drugiey izby dnia 15. t. m.
P. TTttenhofen van Hanstede pozwolił sobie wiele ucinków przeciw duchowieństwu. "Duchowieństwo belgickie," mówił on, "nawet wyżsi prałaci, bardzo są, ieszcze nieoświeceni." Mówił nawet o fanatycznem kapłaństwie, tak ie wieiki wzgromadzeniu rozruch powstał, i izba na wniosek PP. Stassart i Sassen oświadczyła, ażeby więcey nierozprawiano o teolo ii, lecz jedynie względem budżetu naradzanosIę , P. U eyphins szczególniey się uj mował za Kollegium filozoficznem. Wystawił 011 w żywym obrazie zabiegi, które duchowieństwo katolickie robiło, chcąc zapobiedz potwierdzeniu prawa kardynalnego przez zgromadzenie Notablów, a nawet urządzeniu Stanów prowincyalnych. "A, - mówił daley, -. cóż było do tege powodem? Nie co innego, tylko że duchowieństwo niemogło cierpić, iż oświecenie publiczne rządowi powierzonera zostało" Przywodził daley zdarzenia, które wpływu duchownych na członki sądowe dowód.-,.ły. tak że niektórzy z tych wzbraniali się od rządu przepisaney złożyć przysięgi. Wielce nam więc iest potrzebna instytucya, któraby nam oświeconych i pełnych wiadomości kapłanów dostarczała; duchowni bowiem, nietylko powinności wiary, ale też swoie obowiązki względem rządu znać powinni i t. d. Minister spraw wewnętrznych i sprawiedliwości takie i Dyrektor generalny spraw obrządku ' katolickiego, zbiiali wszystkie Kollegium filozoficznemu uczynione zarzuty, i przychylali eię do zdań PP. Beelaerts, Kasteele, van Alpben i Reiphins. Posiedzenie to, trwało sześć godzin. Xiążę uranii był teź na niem obecnym.  Z Paryża dnia 17. Grudnia.
Generał-Porucznik Miollis, ieden z weteranów armii, pisał do wdowy Foy nazaiutrz po pogrzebie iey męża, list następujący: "Paryż dnia i. Grudnia 1825. Pani! Racz przylać wyraz smutku m6iego, a chcąc przynieść M1,:o;e twoiemu ofiarnie ci, przyiułęk w borku I l e - A d a m, w mieyscu, które urządziłem dla wielkich przypomnień oyczyzny; tam opłakiwać będziemy stratę, która ią (oyczyznę) okryła żałobą." Wiadomo, iż Generał Foy pod niebytność Generała Miollis, bronił iako przyiaciei sprawy iego wlzbie Deputowanych. Mieszkanie, o kterem w liście mowa, otoczone iest pięknemi drzewami. - W Lugdunie chcą wystawiona uczczenie Generała Foy, dom w kształcie starożytnego pomnika, z napisem: "LugduńGzykowie dzieciom Generała Foy," i okupić grunt dla tychże. Wiele osób nosi publicznie żałobę po Generale Foy, na którą do 500 łokci krepy rozkupiono. Także w Tulonie, Marsylii, St. E tienne, Amiens, Chalons nad Saonąi Cherbourgzbieruiąskładki dla dzieci Generała Foy. Tuttysza wielka kolltkta wynosiła onegday wieczór 445,024 Fr. 73 Cent. (122,000 Tal.)
Dzisieysza Gwiazda zawiera następuiący artykuł: "Cztery gazety, mieniące się wolnością druku w własney osobie, iako to Dziennik Rozpraw, Konstytacyonista, Goniec i Gazeta Codzienna, przepisuią Królowi zmianę wadminiStracyi. Ministeryum, które szarpią, iest pierwsze, które się oparło rozpuście prasy, i bez wątpienia iest to ieden z powodów wściekłości owey nowóy władzy, chcącey Ministrów ustanawiać i oddalać. Osiąguąż te 4 gazety swóy cel lub nie? o to teraz idzie. Dotąd strona królewska odnosiła zwycięstwo. Czyliż na reście rozpustna prasa tryumfować będzie? Tryumf takowy - rokuiemy to naprzód - pociągnie za sobą nayważnieysze skutki nawet dla samey prasy," Gwiazda donosi, iż do Petersburga przybyć miał Adjutant Cesarski z nader ważnemi depeszami, mianowicie dla wydziału spraw zagranicznych. Wyprawiono niebawnie kilku gońców do różnych dworów zagranicznych. Wezbranie Legery i innych rzek zrządziło wiele spustoszeń w Orleans, JHoia i Tours«
W nocy z 8. na 9. zaczęła rzeka przybierać i podniosła się do wysokości, iakiey od lat 35 nie przypominamy sobie. irliaslo Langlaie stoi całe pod wodą. Pod Orleans zatonęło 71 łodzi ładownych winem. Z ludzi ani ieden nie został wyratowanym. Arystarch donosi, iż izba zwołaną będzie na dzień 25. Stycznia. Tenże dziennik zapewnia, iż Arcybiskup Remski, X. Latil, otrzyma kardynalstwo. Świadome rzeczy osoby dodaią do tego, że Prałat ten weydzie i do Ministeryum. Hrabia Hipolit de Larochefoucauld, urzędnik przy legacyi naszey przy dworze Berlińskim, wyifchał d. 13. m. b. gońcem do Wiednia. - Malarz Angielski P. Tomasz Lavrence wyiechał z powrotem do Londynu, - Aresztowany kassyer P. Rotszylda osadzony został w więzieniu La Force. Wdowa Generała E'oy iest córką Pana Daniels, teraźnieyszego Prezydenta Kaywyższego Sądu Appellacyinego w Trewirze.
Z powodu wiadomości o słabem zdrowiu Króla Jmci Portugalskiego czyni Dziennik Rozpraw następuiącą uwagę: "Śmierć Króla Portugalskiego wielkim byłaby wypadkiem; przy. śpieszyłaby ostateczne rozłączenie Portugalii i Brazylii. Lecz iakżeby rozłączenie przyszło do skutku? gdyby Don pJ\dro niechciał lub niemógł użytkować z prawa pierworodności, którego się niezrzekł . Bydź może, iż Anglia w tym przypadku wspierałaby sprawiedliwe życzenia Portugalii o przywrócenie konstylucyi,. co iuż Kroi w wyroku swoim wyrzekł. Szczęściem Jan VI, liczy dopiero lat 58 i długo ieszcze żyć może« Wyszło nowe i pomnożone wydanie noty P.
Chateaubriand o Grecyi, Na teatrze Odeon wystawiona będzie wkrótce opera Beethovena: "Fidelio" . - Pod tytułem: "Córka muzykanta" wystawione będzie na tymże teatrze widowisko przetworzone z Tragedyi SzylIera : "Podstęp i miłość." N a wstępie proiektowaney kom unikacyi mi ędzy ulicami Helder i d'Antin iaśnieie iuż zło-* temi głoski napis: Galerie de Foy. - Wdowa « Generała Foy posłała 200 franków Pułkownikowi Sausset, który siedzi w więzieniu St, Pelagie, pozbawionym będąc naynieodbitsz,. h potrzeb. - W Gońcu Jrancuzkim użalaią się znakomite domy z Niort (Deux- Sevres) ii ta s!rł-d?"if- ofiar na pomnik i na pcdaruntk dla $ dzieci Generała Foy.

Powiadaią, ze g<ly nasz dzielny Arcybiskup będąc nit dawno w Rzymie siedział na obiedzie U Oyca S. obok dowcipnego Kardynała Sp;na, tenże pytał go o zdanie względem Jtzunow. "Są otii -odpowiedział Arcybiskup - bardzo dobrem «oyskiem posiłkowem, li cz w krótctby Hiko panowie siali się niebezpiecznymi. "" JSa to rozśmiał się Kardynał.
Pewien Officer francuzki zrobił odkrycie, które, ifśli się uda mole być nader ważnem. Jest to mechaniczny, bardzo prosty i w swoim skutku bardzo b' zpieczny brandcr. Wszystko, lak się zdaie, stanowi barilzo tania machina, za pomocą którey, można iedney łodzi ruch nadać. Każda taka łódź ma na sobie pewnego rodzaiu machinę piekielną, która przez szczególne urządzenie nie może nigdzie sienie dotknąć, aby nie zrządziła raptowney explozyi, iakiey żadnym sposobem zapobiedz nie można. Machina ta ma być nit-równie lepszą od dotychczasowych branderów, nie wystawia osady na niebezpieczeństwo, rnożebyć w dzień iw nocy użytą, i niełatwa do zniszczenia.
Reskryptem Ministra spraw duchownych, wszyscy Biskupi i wszyscy członkowie, Kommissyą do założenia wysokiey szkoły duchowne y (Sorbonny) składaiący, na dniu 16, Stycznia r. p. do Paryża są wezwani.
Wybory czwartego okręgu w Dep. Calvados i trzeć ego w D< p. Aisne są na dzień 27. Stycznia zwołani, ażeby na mieysce zmarły eh Deputowanych Verigny i Foy nowych obrali.
N iemasz prawie maiącpga iakiekojwiek znaczenie mieysca we Francyi, w któremby dla dzieci Generała Foy ofiar nieskładano.
Pewien Baillit, który 4. Maja r. b. wkradł się jo kościoła w Chastelj złupił święte naczynia i hostye porozrzucał, przez przysięgłych ieś dnozgodnie za winnego uznany, na śmierć został skazany. Jest to pierwszy wyrok śmierci za świętokradztwo od czasu zaprowadzenia nowego prawa na Swiętokradzców.
Hiszpan ia, Z Madrytu dnia 6. Grudnia.
Król mianował iuź Sekretarza nouey Rady stanu, i każdey chwili oczekuiemy ogłoszenia wyroku, tęź radę urządzaiącego; między iey członkami znayduie się wiele osób, które, iv czasie gdy Xiąźę Angouleme do Madrytu wsztdł, do wysadzoney przez 'niego Rady stanu należały. Junta doradzcza ma 8- t. m. złożyć Ministrowi sprawiedliwości zdanie s\voie względem maiących się zrobić odmian w postępowaniu czyszczenia. Zdanie to, iak zapewniaią, następujące zawiera postanowienia: 1) Oficerowie włącznie do Kapitana, także wszyscy urzędnicy, którzy codo stopnia niźbi są od Szefa szwadronu, marą być przez swych zwierzchników czyszczeni. 2) OficerowieJ\wyźszego stopnia, Generałowie, i równi co do stopnia urzędnicy cywilni, od Króla swoie oczyszczenie oirzymaią. 3) Król oznaczy płacę każdey za czystą uznaney osobie. 4) Można od wyroków puryfikacyinych do sądów appellować; pierwsi sędziowie powinni oraz każdemu obwieścić punkta skargi, przeciw niemu zaniesioney, ażeby się mógł usprawiedliwić. Co tylko drugi uadzwyczayny goniec odszedł ztąd do Sewilli, ażeby Generalnego Podskarbiego Don Vicente Soret odwołać do stolicy; rozkazano m u, ażeby natychmiast wyiechał. Nayważnieyszym powodem do tego odwołania iest przypadaiące na r. Stycznia płacenie prowizyi od pożyczki królewskiey, która blisko 7 milionów Realów (430,000 Talarów) wynosi. Dotąd dość punktualnie prowizyij wypłacano; ale teraz P. Peralla, który tymczasowo urząd P Soret sprawuie, oświadczył, źe nie iest w stanie opędzić tego wydatku. Upominek wartuiący 500,000 Franków, zło« żony z dyamentów i z innych kleynotow, który Królowa posłać chciała Xiezney Maxymilianowy Saskiey, ukradziony został w dniu I, m. b. z dyliżansu pod wsią Foncarroi, niedaleko Madrytu. Dziennik Rozpraw chce wiedzieć, ii zagraniczni Posłowie nieustannie podaią noty Xiążęciu Infantado , i źe kilku agentów legacyinych wzięli paszporta do Gibraltaru. Panu Zea Bermudez zakazano wyraźnie iechać na Paryż do Drezna.  namordowany został w wyższym Peru. Dzisieysza gazeta donosi o straceniu jednego kaprala i 4 żołnierzy z armii konstytucyiney, przeświadczonych o zamordowanie kilku rojalistow za panowania Kortezow. Pan Ugarte mianowany iest Posłem w Fłorencyi. Żapewniaią, iź Miriisteryum odebrało wiadomość, że część wyprawy, która niedawno wypłynęła z Korunny, zabraną, została przez Kolumbian. - Przed kilku miesiącami pewna kobieta w Barcelonie powiła nieżywe dziecko, które podług zdania tamecznego fakuk-tu lekarskiego, znaydować się miało przez 9 lat w żywocie matki. Niewiasta ta porodziła iuż dawniey kilkoro dziecij Portugalia. Z L i z b o n y dnia 29. Listopada.
N. Król iuż od dni 10 znayduie się chorowity w swoim pałacu w Mafra. Szwank w nodze iego ma być zupełnie podobien do boleści, które ś. p. Król Francuzki w nodze cierpiał. Niektórzy mówią o prędkim powrocie Xiazecia Miguel; przeciwnie uwaźaią inni, iź rocznica urodzin tego Xiazecia niebyła pozwyczaynemu u dworu obchodzoną, co iedynie tylko z naywyźszego rozkazu mogło mieć mieysce. Spodziewaią się każdego dnia ogłoszenia powszechney amnesiyi, rozciągać się rnaiącey bez różnicy do wszystkich za polityczne zdania osądzonych i z kraiu wygnanych.
Anglia Z Londynu dnia 14. Grudnia.
Gazeta wieczorna, the Sun, zapewnia, IZ wczoray kupcy i bankierowie Londyńscy przełożyli bankowi weksle na summę 6000000 funt. Ster. do dyskontowania, lecz że bank tylko summę 1200000 funt Ster. dyskontował. Uwaźaią za rzecz godną uwagi, iź naywaźnieysze punkta nowego wyroku Króla Hiszpańskiego, tyczącego się Finansów z d. 14. Listopada, wyięte są z konstytucyi Kortezow. Z Buenos Ayres donoszą pod d. 9. Października: N a posiedzeniu Izby Reprezentantów d. 85. z. m. roztrząsano rzecz tyczącą się wolności religiyney i czytano zdanie sprawy kommissyi względem proiektu do prawa w tey materyi.
Ostami składał się pierwiastkowo z Jednego artykułu następuiątey osnowy: "Prawo każdego człowieka, czc ć Boga i służyć m u, iak tego sumienie iego wymaga, iest w obwodzie kraiu nif tykalnem. " Kommissya oświadczyła się bardzo obszernie na korzyść proiektu 1 proponowała nasttjpuiący artykuł dodatkowy. "Kościoły, kaplice i cmentarze, które mieszkańcy wszelkiego wyznania religiynego w skutku tego prawa założyć pragną, maią być bez poprze« dniego zawiadomienia o tern rządu budowane i zakładane." Rozprawy nad tym ważnym przedmiotem odbywały się w dalszym ciągu na następnych posiedzeniach, lecz wypadek ostateczny nie był ieszcze wiadomy. Listy Lorda Byron do matki iego, które tenże oddał P. Dallas, a których ogłoszeniu Kanclerz zapobiegł, wyszły ttraz w Paryżu u Gallignani. Także w północney Ameryce zaymuią się teraz bardzo troskliwie poprawą chowu owiec, W Stanie N ewyork zaprowadzono niedawno owce naylepszey racy angielskiey, wydaia.ce długą wełnę. Czytamy w dziennikach naszych cztery listy żony nieszczęśliwego (Jenerała Fmpecmado, do Króla Hiszpańskiego, które w swoim czasie wyiednały mu krótko trwaiące ułaskawienie. Dnia 16. Grudnia.
W Środę rano powrócił P. Peel bardzo niespodzianie do miasta - Wczoray zapowiedzią, ną była na godzinę 3. rada gabinetowa w wydziale zagranicznym. - Goniec gabinetowy Krause przybiegł tu wczoray z waźnemi depeszami z Madrytu. Wczoray ogłoszono bankructwo banku, pod firmą Sir Walter Stirling et Hodzoll, lecz to nie sprawiło wielkiego wrażenia, gdyż ie daleko waźnieysze poprzedziły. Jest nadzieia, iż dwóch bankierów zacznie znowu płacić. Godnem iest uwagi, iź banki w Manchester, Preston, iednem słowem wszystkie w wielkićm hrabstwie rękodzielnicze<<! Lancashire, nie znayduią się wtak przykiem położeniu iak i une. Z Cambridge nadeszła przez umyślnego wiadomość, iź wszystkie sz* ść banków po wspólnem uczestników naradzaniu się razem przestały płacić, lecz że maią nadzieię odnowienia swych czynności w krótkim czasie.  i bez podpisu drukarza, obeymuiącą spis osób źyiących w Londynie z sytematycznego zaciągania długów, których nigdy nie płacą. Pierw6zy numer obeymuie 4000 takich imion. Jest to sposób dość nieprzyiemny dla wielu, których tym sposobem chcą za pomocą hańby do uczciwszego sposobu myślenia nakłonić. W Lisbonie miano obawę o życie Króla.

Państwo Ottomańskie.
Z n a d g r a n i c y T u r e c k i ej dnia 11.
Grudnia.
Donoszą z Tryeetu pod dniem 9. Grudnia co następuie: "Ń aynowsze listy z Korfu dnia 23. Listopada potwierdzają przybycie fiotty tureckiey pod Missolongę, nie wspominaią zaś ieszcze nic o pogłosce, iź tameczna Kommissya rządowa (dla zachodniey Grecyi) Schroniła się do Zante. Teź listy donoszą, ii trzy chrześciańsko europeyskie okręty przewozowe z familiami greckiemi, które Ibrahim Basza posłał do Alexandryi w niewolę, zostały przez Greków zabrane i do Hydry uprowadzone. Grecy zamordować mieli Kapitanów chrześciańskich, którzy się podięli tego okrutnego swych współwierców przewozu." Zdaie się, iź Ibrahim Kasza ma zamiar, przywieśdź do skutku wspominany iuź częstokroć plan zaludnienia Morei Egipcyanami, i przesadzenia Chrześcian do Egiptu.
Rozmaite Wiadomości.

N. Król Bawarski rnaiąc nayszczególniey na celu zmnieyszenie wydatków publicznych i spoiedyńczenie toku administracyi, postanowił urządzić Ministerstwa w nowym sposobie, i zmienić ich dotychczasowy zakres działania. Pierwszy seym prowincyi Sląskiey, który się rozpoczął dnia 2. Października, zakończony został znaywiększą uroczystością dnia 3,3" Grudnia.

T300
POZEW EDYKTALNY.
N ad majątkiem zmaiłego tu kupca Andrzeia Wiśniewskiego, na wmosc K sukcessorówbeneficyalnych proces sukcessyino -likwidacyiny otworzony został. Zapozywarny przeto wszystkich, którzy do spadku tego pretensye mieć mniemaią, aby się na terminie dnia 30. Stycznia r. p. o godzinie 10. przed Konsyliarzem Sądu Ziemiańskiego Kaulfusem w Izbie Instrukcyiney Sądu naszego wyznaczonym, osobiście lub przez prawnie dozwolonych Pełnomocników stawili, pretensye swe podali i udowodnili, gdyż w razie przeciwnym spodziewać się mogą, ii wszelkie swe mieć mogące pierwszeństwo utracą, i to im tylko na zaspokoienie przekazanem będzie, co po zaspokoieniu zgłaszających się wierzycieli z massy pozostanie. Tym pretendentom, którzy osobiście stanąć nie mogą i którym tu zbywa na znaiomości, UU r. Miitelstaedt, Macieiowski i Jakoby, Komissarze Sprawiedliwości na Mandataryusżów proponuif-my, których dostateczną Informacyą i plenipotencyą opatrzyć mogą. Poznań dnia 28. Września J825.
Królewsko- Pruski Sąl\d Ziemiański.

DZIĘKCZYNIENIE.
U mieiętnernu, niespracowanie czynnemu obchodzeniu się, z iakiem się tutayszy Doktor medycyny i chirurgii Ur. R i c h t e r dla nayrałodszego syna naszego Ludwika poświęcił, zawdzięczamy czuło zupełne uleczenie ulubionego dziecka, które na nasz niewypowiedziany frasunek z n ieksz t a ł t n e m i wcale nogami skupionemł urodziło się, Rzeźwy ten chłopiec, chodzi teraz b e z czyiey pomocy proste maiąc nogi. Niech publiczne to przyznanie za słaby dowód naszey wdzięczności słuiy, Krotoszyn dnia «4, Grudnia 1825.
Herrmann, Xiecia Th J\ rn i Taxis Inspektor budowniczy wraz z małżonką.
(Dodatek.) 
(Z dnia 28. Grudnia i 825.)
ZAPOZEW EDYKTALNY.
N a wniosek niektórych wierzycieli realnych Został dziś względem pieniędzy kupna nieruchomości w U ogoźnie pod N ro. 206. sytuowaney, kotlarza Leopolda Wolterabyłey własney, summe 2505 talarów wynoszących, likwidacyiny process rozpoczętym. Do podania pretensyi wierzycieli do tey nieruchomości a teraz teyże kupna pieniędzy wyznaczyliśmy termin na dzień 28. Stycznia 1826. z rana o godzinie 10. przed Sędzią Ziemiańskim Culemann w naszym zamku sądowym, na który wszystkich niewiadomych wierzycieli realnych »inieyszernzapozywarny" aby się osobiście lub przez pełnomocników prawem dozwolonych, w celu którym im się Kommissarze Sprawiedliwości Guderyan, Hoyer i Boy proponują, stawili, swepretensye dostatecznie podali i udowodnili, mieć mogące prawa pierwszeństwa wywiedli, dowody dokładnie podali i w ręku maiące pisma z sobą zabrali; w przeciwnym zaś razie niestawaiący niezawodnie spodziewać się maią, iź zswerni pretensyami do teraźnieyszey massy prekludowanemi i im z takowe mi tak do okupiciela nieruchomości, iakoteź do wierzycieli pieniędzy, których kupna pieniądze rozdzielone będą, wieczne milczenie nakazane zostanie. Poznań dnia 29. Września 1825
Królewsko - Pruski Sad Ziemiański.

OBWIESZCZENIE JPan Karol Krystyan Schroder i lego oblubienica Joanna Julianna z Gumperto w, wdowa po Xiedzu Zachercie, wyłą
czyli pomiędzy sobą, podług in tercyzy ptzedślubney u nas zawartey, wspólność maiątku, co się ninieyszem, stosownie do exystuiacych przepisów prawnych, do publiczney podaie wiadomości. Międzyrzecz dnia 3. Listopada 1825.
Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański.

Uwiadomienie.
. Trzysta baranów naywybornieyszego gatunku od l aź do, 4 lat stare, znayduią się w dobrach hrabskich Antoniego v. Magnis w owczarni wsi Eckersdorf w Hrabstwie GJatz do sprzedania od I. Stycznia r. r S 2 6, aź do zupełney sprzedaży tychże. Maiący chęć kupienia, ma wybór wolny. Cena zależy od właściwych przymiotów zwierzęcia i fest nayniźsza. W każdym czasie oglądać ie wolno. Listy maią bydź frankowane i przesyłane przez Wrocław w niemieckim, francuzkim i łacińskim ięzyku. Eckersdorf pod Glatz, d. 6. Grudnia r, I8SJ« Urząd Ekon o ..> 51» 1 1.

Sprzedaź baranów i maciorek, zupełnie po.
prawnych w Frauenhainie w obwodzie Szwidnickim zaczyna się dnia 6. S tycznia. Sta-' do to, które iuź w roku 1809. z naysławnieyszćy owczarni saskiey w liczbie 250 maciorek A iako też i do tychże należących baranów zosta, ło sprowadzone, stało się przez naystaranniey» eze pielęgnowanie od tego czasu bez pomieszania z innym gatunkiem, naylepszą i iednoatayną rasą» Przy tern znakomitą iest zdrowiem. N aywyisza cena była za kamień Tai«  broci wełny. Barany sprzedaią. siej, z wełną, maciory zaś pozostaią się po odebranym zadatku az po strzyiu na mieyscu. Wierzytelnym kupcom ofiaruie kontrakt na kilku lat. Kogo ninieysze interesauie uwiadomienie, tego upraszam, aby sobie dokładnie stado moie przeyizał. Frauenhain w Szląsku za Wrocławiem przy Floriansdorff.
Hrabia Zedlitz Triitzschler.

Doniesienie handlowe.
Extra świeże ostrzygł odebrał ostatnią poczta Karol Gumprecht.

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.
Dnia 33. Grudnia 18S5.

Papiera - Gotowimi znął302
Ceny zboża na Pruska mIarę I wagę w Poznaniu.
Dnia
23.

Grudnia,
Pszenica I Żyto « - Jęczmień * Owies .
Taterka Groch Zierniaki Siana cetnar a 110 IT., Słomy kopa a 1200 M. · 2 Masła garniec Zśgr. fen. da T al. śgr. fen. 3 6 I S 23 4 ł5 17 b 11 12 17 6 20 25 26 8 9 1
33 & 4
*5 3 10 6 1 13 6
Ceny zboża w Berlinieinia 33. Grudnia 1825.
Obligr dldgu państwa 85łpCt. 85 pCt. Lądem: Tal. «gr. fen. Tał. *gr. fen.
Premie obhhów długu państwć iP7 * Pszenica 30 I l 3 9 Obiigi bankowe aź do włącznie Żyto I 25 h t. bI. 9/\1 * Jęczmień wielki 26 3 20 Zachodmo- Pruskie listy zasta- W$ Jęczmień mały  23 9 15 wne . Owies " ,, i& 9 13 Zachodnio- Pruskie listy zastawne niegdyś polskiego u- Groch I 2 6 I działn %b * Wodą: Tal. igr. fen. Tal. śgr. fen. Listy zastawne W. Xi« stwa Pszenica (biała) 1 16 3 * I 12 6 Poznańskiego. .-:. . .
Wschodiuo- Pruski« yo « Zyto 27 6 25 Szlaskie 103 » Jęczmień wielki 25 Jęczmień mały 33 6 Owies 18 9 >5 Groch 1 27 Poznań dnia 27. Grudnia 1825. Kopa słomy 5 10 20 Cetnar siana t I 30 Papierami. Gotovlm% . OdiU.
Kun w in.Poznama, · , - 92J -