r GAZETA Wielkiego -X*9%: Xiestwa POZNANSKIEGO >-ri n rt rn ! r - - - Nakładem Drukarni Nadwomey W Dekera i Spółki. - Redaktor: Assessor Raabski, JV 68. - W Srodę dnia 25. Sierpnia 1830. Wiadolllości zagraniczne. F 2 a n c y u. Z Paryża, dnia 10. Sierpnia. Oto iest zastrzeżona w'przesztym numerze gazety deklaracya Izby Deputowanych: Izba Deputowanych: zważaiąc na nieodzowną potrzebę, wynikającą z wypadków dd. 36., 27., 28- i 29. Lipca, równie iak z ogólnego położenia, w którem zgwałcenie Ustawy konstytucyiney Francyą pogrążyło; zważaiąc daley, iż w skutku tego zgwałcenia i bohatyrskiey obrony obywateli Paryzkich N. Karol X., Jego Królewicz. Mość Ludwik Antoni Delfin i wszystkie członki dawnieyszey gałęzi dornu Król. w tey chwili kray francuzki opuszczaią; ogłasza tron za wakuiący de facto i de j ure , i obsadzenie go nanowo za nieodzownie potrzebne. Izba Deputowanych oświadcza powtórn i e, iż podług życzenia i w interesie ludu francuskiego wstęp do Ustawy konstytucyiney *) iako gwałcący dostojność narodową, zdaiąc się nadawać Francuzom prawa, które im z istoty rzeczy służą, zostaie zniesionym, i że następuiące artykuły teyże U stawy maią być uchylone lub w przywiedzionym lu sposobie zmienione: Artykuł 6, Zniesiony. 2) Art. 7. Słudzy rzymsko- katolickiey apo» stolskiey religii, którą większość Francuzów wyznaie, równie iak słudzy innych obrzędów cbrześciańekich, pobieraią swą płacę z publicznego skarbu. 3) Art. 8« Francuzi maią prawo ogłaszać t drukować kazać swoie zdania, stósuiąc się do ustaw istnieiących. Censura niemoże być nadal zaprowadzoną. *) Art. 14. Król iest głową państwa; ma naczelne dowództwo woyska lądowego i morskiego; wypowiada woynę; zawiera traktaty pokoiu, przymierza i handlu, obsadza wszystkie publiczne urzędy; wydaie rozporządzę tŁo RŁCAedniMiże nigdy zawieszać ustaw lub fcuwfclnlAiiŁILcPL wykonania. Wsj.akże obce woysk5 A iierr?0lfą b>yć przyięte do sluźby kraju iak tylko na mocy ustawy. 5) Art. 15. Władza prawodawcza wykonywaną będzie pospołu przez Króla, Izbę Parów i Izbę, Deputowanych. 6 A Art. 16. i 17. Wnoszenie proiektów prawa należy do Króla, do Izby Parów i Deputowanych; każde iednak prawo względem podatków musi być wprzód przez Izb ę D eputowanych uchwaionem. 7) Art. 19., 30. i 21. Zostaią zniesione a w ich mieysce wstępują następuiące postanowienia: "Proiekt prawa zostawszy przez iednę z trzech władz odrzuconym, niemoźe byc w ciągu tegoż posiedzenia powtórnie wniesionym. II 6) Art. 26, Każde zgromadzenie się Izby Parów w czasie, w którym Izba Deputowanych nieiest zgromadzoną, iest zakazane i prawnie nieważne , wyiąwszy iedyny przypadek, gdzie Izba Parów zebraną iest iako władza sądowa, i gdzie wówczaeiedynie tylko czynnościami sądowemi zaymować iey się wolno. 9) Art. 3D, Xiążęta krwi są Parami z prawa urodzenia swego; - krzesła ich idą zaraz pp prezesowskiem. l li) Art. 31. Zniesiony. li) Art. 32. Posiedzenia Izby Parów są publiczne, równie iak Izby Deputowanych. 12) Art. 36. Zniesiony. la) Art. 37. Deputowani obierani są. na lat Art, 38. .Żaden Deputowany niemoźe zasiadać w Izbie, niemaiąc lat 30 skończonych i nitiącrąc w sobie innych prawnych warunków. l» Art. 39. Gdyby w którym Departamencie niebyło 50 osób przepisanego wieku, 0płacaiących podatek przywiązany do prawa obieralności, liczba ich ma być uzupełnioną z osób, opłacaiących naywyższy pp tym podatek, i ci mogą być pospołu ztam 'ymi obierani. ie) Art. 40. Nikt nieiest obiorcą, kto niema naymniey lat 25, i niełączy w sobie innych prawnych warunków, 17) 9C2 Art. 41. Obiorcy mianuią Prezydentów zgromadzeń obiorczych. 18) Art. 43. Prezydenta Izby Deputowanych I taż Izba przy otwarciu każdego posiedzenia obiera. 1B) Ar t. 46, i 47. Zniesione, iako skutek ini- I cyatywy Królewskiey przy prawodawstwie. 211) I Art. 56. Podobnież zniesiony. *1) Art. 62- i 63. Nikt niemoźe być pozbawionym swoich właściwych sędziów. Stóso- 1 wnie do tego niernogą Żadne nadzwyczayne I Kornmissye i Trybunały, pod iakimbądź ty- I tulem i nazwaniem, być ustanawiane. ") Art. 73. Osady rządzone będą osobnemi . 23 ) prawamI. Art, 74, Król i następcy iego, wstępuiąc na tron, zaprzysięgać będą w obec zgromadzonych Izb wierne zachowanie Ustawy KOIIetytucyiney. 24) Art. 75. i 76, Zniesione. *3) Zamiait 1 tego Art. 75. Karta ninieysza i wszystkie uświęcone przez nię prawa powierzone są patryo-l tyzmowi i męstwu gwardyy narodowych i wszystkich obywateli francuzkich, Art. 76. Francya przyimuie znowuswoiel kolory. Odtąd żadna inna kokarda, iak tróykolorowa, niema być II o B II II A . I Szczególne postanowienia. Wszystkie nominacye Parów za Karola X, I oglaszaią się za nieważne i żadne, Art. 27my Karty 26) ma być na posiedzę- [' niu r. 183r. nanowo roztrząsanym. Izba Deputowanych oświadcza p o t r z e - r c i e, iż potrzeba wymaga uporządkowania oddzitlncmi ustawami, i to w naykrótszym ile można czasie, następujących przedmiotów: i) Zastosowanie sądu przysięgłych do przekroczeń druku i politycznych; 2) odpowiedzialność Ministrów i innych urzędników państwa; 3) powtórne obieranie Deputowanych na 1 płatne urzędy publiczne posuniętych; 4) roczne uchwalanie koniyngensu woyska; [ 5) organizacya gwardyi narodowcy, z za-I pewnieniem gwardystom udziału w obie- l raniu ich oficerów; 6) postanowienia, ustalaiące w prawnymisposobie stan oficerów siły lądowey 1 morskiey każdego stopnia; 7) iostytucye departamentowe i municypalne, oparte na systemacie obiorczym; 8) publiczne oświecenie i wolność instrukcyij 9) zniesienie podwóynego glosowania i oznaczenie warunków zdolności głosowania i obieralności; 10) oświadczenie, iż wszystkie istnące ustawy i urządzenia, o ile przeciwne są ninieyszym, w celu poprawienia Karty przyiętym postanowieniom, niezwłocznie za uchylone, za nieważne i żadne uważane mi być maią, Z zastrzeżeniem przyjęcia tych postano« wieri i propozycyy oświadcza Izba Deputowauych n a k o n i e c, iż iednomyślny i naglący interes Judu francuzkiego powołuie na tron: Jego Królewicz. Mość Ludwika Filipa Orleans, Xiąźe.cia Orleańskiego, Generalnego Namiestnika Królestwa, i iego potomków na wieczne czasy, w m<;skiey linii, podług prawa pierworadnośei, z wyłączeniem na zawsze płci źeńskiey. Stosownie do tego ma być J. Królewicz. MoŚĆ Xiaie, Orleanu, Generalny Namiestnik Królestwa proszonym, ażeby powyższe zaiirzeźenia i warunki, tudzież zachowanie Karty i wyszczególnionych odmian teyże, raczył przyiąć i za przysiąilz, i uczyniwszy to w obec Izb zgromadzonych, przybrać tytuł Króla Francuzów. Uchwalono w pałacu Izby Deputowanych, dnia 7. Sierpnia 1830. Prezydenci i Sekretarze, (podp.) JLaffitte, Wice-Prezydent. Jacqueminot. Pavee de Vendeuvre. Cunin-Gridaine. Jars. ') Wstęp ten tak opiewał: Ludwik z Bożey Jaski Król Francyi i Nawarry. Wszystkim, którzy pismo to czytać będą pozdrowienie nasze« Opatrzność Boska przywoławszy nas po długiem oddaleniu na tton Francuzki, ciężkie na nas wkłada obowiązki. Pokóy był naypierwszą potrzebą poddanych naszych. ZaymOwaliśmy się więc nim beż przerwy', iuź iest podpisany ten pukóy, którego równie Francya iak l cała Europa potrzebo" wała. Terainieysze położenie Królestwa wymaga nowej Konstytucyi. Przyrzekliśmy ią ułożyć» łteraz iaWnie ogłoszona; będzie. Zważywszy ie gdy wszelka publiczna władza we Francyi iest w oso* bie Króla, i ze przodkowie nasi Me Wahali si nigdy ograniczać ią stosownie do potrzeb czasu I że tym sposobem gminy p id Łtid Wikiem O tyły m uwolnienie od,,Poddaństwa otrzymały, i ze pod Ludwikiem Swiętym i Filipem Pięknym prawo to potwierdzone zostało} że Ludwik Xl, Henryk II. i Karol IX. ustawy lądowe ustalili i rozwinęli; i ie nakoniec L u d w i k X I V. przez kilka urządzeń Królewskich, których mądrość niczćm dotąd przewyższona nie zOsuła, urządził wszystkie prawie wydziały"publicznego zawiadowama mniemamy przeto, że za przykładem Królów przodków naszych, Winniśmy zwrócić uwagę naszą: na skutki coraz bardzićy pomnażaiącćy się oświaty; na nowe stosunki wynikaiące z postępów w Społeczeństwie towarzyśkiem, Jia kierunek duchowi współczesnych, od pół wieku przez to nadany, i na szybko rozszerzające się zmiany iakle ztąd wynikły. VV życzeniu naszych poddanych nowćy Konstytucyi, spostrzegliśmy istotną potrzebę £ lecz czyniąc zadosyć- temu życzeniu, użyliśmy zarazem środków, ażeby Konstytucya ta równie godną była nas, iak haki naszego, nad którym panować za chlubę sobie mamy. Z Kcmmissarzami naszey Rady połączyli sig mądrzy mężowie z pierwszych władz kraiowych, dla wspólnego pracowania nad tern dziełemU znawszy zasadę i że wolna i monaichiczna KanStytueya must odpowiedzieć oczekiwaniu OŚwiecó* nćy Europy, nie możemy zapomnieć przy tern, o pierwszćy njszćy powinności, dążącćy do prawdziwego dobra ludów naszych, ażeby prawa i zaszczyty korony naszey, w całćy swoićy czystości zachowanemi były. Mamy nadzieię, że ludy nasze nauczone doświadczeniem, przekonaią się: iż tylko iedynie Iiaywyższa władza w państwie, wszystkim przedsiębranym od nićy urządzeniom, może nadać ową siłę i powagę, która iey iest udziałem; a zatem: że gdy mądrość Króla z życzeniami narodu zostaią w nieznaiacćy przymusu harmonii, Konstytucya możs być "długo trwałą; kiedy przeciwnie tam, gdzie zuchwalstwo i gwałtowność Rząd <<łaby do uległości zniewalają, publiczna wolność w równie wielkicm iest, iak sam tron, niebezpieczeństwie. Szukaliśmy nakoniec zasad nowćy Konstystcyi nasżćy w charakterze irancuzkim, i w szanownych pamiątkach zeszyłch wieków. Dostrzegliśmy w pizywróceniu Parów / państwa prawdziwą narodową instytucyą, przez; która każde przypomnienie przeszłości, z wszystkiemu nadzieiami połączone, a czas dawny z nowym , iedny m węzłem obięty, zostaną. Przez zaprowadzenie Izby Deputowanych, Staraliśmy się zastąpić mieysce Owych dawnych Z g r 0madzeń w Mateu i Maiu, niemnie'y Izbę trzeciego Stanu, które wszystkie