DODATEK PIERWSZY do Gazety Wielkiego Xiestwa Poznańskiego. Nm 91. ( Z dnia 13 . Listopada III o» ) A n g l i a. (Przerwanego artykułu dokończenie.) "Przez śmierć brata mego, niedawno zmarłego Króla, expirowały dochody listy cy wilney. "Zostawiam bez ogródki rozporządzeniom Panów udział Móy tak w dziedzicznych dochodach, iakoteż w tych funduszach, które z podatków koronnych i admiralicyi, z ceł lndyi zachodnich, albo tez z innych niestałych dochodów tak w Moich zagranicznych posiadłościach, iakotei w połąezonem królestwie wypłynąć mogą. "Zdaiąc na Panów interes Móy we względzie dochodów, które w dawnieyszych ustanowibniach listy cywilney zastrzelone były dla korony, cieszę się, że przy tey sposobności wynurzyć mogę zupełne zaufanie Moie tak w wierney przychylności Panów, iakoteż wtem, iż chętnie o wszystko to starać się będziecie, coiest potrzebnem do wsparcia zarządu cywilnego, sławy idostoyności Moiego tronu. "Milordowie i Panowie! "Ubolewam bardzo nad tem, że w niektórych powiatach mego kraiu nadwerężone zostały posiadłości Moich poddanych, przez Związek burzenia machin, i.źe niegodziwi podpalacze wielkie straty zrządzili. "Nie bez kłopotu i niechęci spostrzegam usiłowania, zmierzaiące do obudzenia w ludu Moim ducha uieukontentowania i wstrętu i do zniweczenia zgody, istnącey w tych częściach państwa Moiego , którym jedność tak iest potrzebną dla ieh wspólnych sil i wspólnego szczęścia,"Postanowiłem chwycić się całemi siłami Moiemi tych środków, których Mi prawo i Konstytucya dozwala, aby bunty karać i rozpustę iakoteż nieład szybko przytłumić. W pośród wszystkich trudności obecnego położenia rzeczy, spoglądam z naywiększein ukontentowaniem, na prawość i szczery udział wielkiey massy ludu Moiego. "Jestem przekonany, że umie oceniać wielką korzyść owey szczęśliwcy formy rządu, pod którym za pomocą Opatrzności Boskiey kray ten od wielu łat używał więcey daleko, iak którykolwiek inny w świecie, wewnętrznego pokoiu, pomyślności handlowcy, prawdziwey wolności i wszystkiego tego, co ietotne szczęście stanowi. Wielkim celern Moiego życia iest, utrzymać te dobrad/.ieystwa dla Moiego ludu i przekazać całość ich potomności, a w świętey powinności Moiey wspiera Mię mocne zaufanie w mądrości Parlamentu i w pomocy Moich wiernych i dobrych poddanych." Gdy N. Pan Izbę opuścił, nastąpiło zawieszenie czynności na chwilę, poczem Lord Kanclerz około godziny 5tey zaiął mieysee swoi e na krześle prezyduiącego. Margrabia Bute wniósł o adres odpowiedzi na mowę Króla, Uwaźał mowę od tronu za otwartą, zrozumiałą i uymuiąeą. We względzie mieysea tey mowy tyczącego się Niderlandów, oświadczył Margrabia: "Wiadomo iest dobrze, że przy zawarciu ostatniego pokoiu Europejskiego wielkie Mocarstwa Europy umówiły traktat dodatkowy, podług którego Belgium stało »ię częścią nierozdzielną Królestwa Niderlandów; każdy spogląda więc z bólem na obecne położenie tego kraiu. Król Niderlandzki, zwoławszy nadzwyczayne posiedzenie Sianów generalnych działał tak, iak się każdy Anglik po sta stoynego domu aran'iyanski<;go mógł spodziewać. Nieszczęśliwajprzerwą,-którą kroki Stanów Generalnych doznały, ieet powszechnie znaiomą. Król z swoiey etrony czul bardzo sprawiedliwie, że we względzie oddzielenia Belgii od Hollandyi nie m oie nic postanowić, nie naradziwszy się wprzód w tey mierze z swymi Sprzymierzeńcami, albowiem.za ugodą z nimi i za ich sankcyą stanął traktat, który Hollandyą z Belgium połączył i t. d. Wniosek iego popierał Lord Mouson. Po, rozmaitych uwagach niektórych członków, i odparciu ich przez X. Wellingtona, został iednomyślnie przyiętym adres do Króla" który, iak zwykle, itst echem mowy od tronu. W Izbie niiszey, gdy mówca i.więcey lak 200 członków, którzy się do Izby wyźszey byli udali, powrócili, wniósł" Lord. Grimston o adres; wniosek iego poparł»R- A. Dundas. Potem powstał Lord Althórp przeciwiąc się temu, a Margrabia Blandford żądał nawet, aby adres był zmienionym, twierdząc, ie według iego mniemania adres niepowinien byćAchem tronu, ale raczey obrazem opinii ludu. T oi samo zdanie utrzymywał PanO'Connel. Podobnież i P. Long Wellesley sprzeciwił się niektórym zdaniom, ,zawartym w,mowie od tronu; zbiiał go, Sir J os. Jake. ooZ naywiększą cierpkością i bezwzględnie wynurzał swoiemy-ś1i P. Hume. Poczem Sir R.Peel głos zabrał, i, równie iak Xźę Wellington,w Izbie wyższey, dawał poznać, źepokóy w Europie niebędzie przerwanym. - Pomiędzy , mówcami, którzy pózniey wystepowaii, Aznaydowali się PP. Brougham, M. Fitzgerald i Sir H,-Hardinge. Nakoniec potwierdzono «wniosek początkowy o adres i wyznaczono komitet do ułożenia tego adresu. P. H uro e zastrzegł sobie protestacyą przy zdawaniu sprawy z ułożenia adresu, przeciw zdaniom w mowie.od tronu. Dziennik dworski twierdzi, ii wie z do» brego źródła, że- Król oświadczył sięAprztciw wszelkim krokom z strony.rządu naszego, iv celu wspierania rządu hiszpańskiego przeciw Konstytucyonietorn. Gabinet, angielski posta* nowił niernieszać się wcale w ten interes. W chwili, gdy Król przedwczora wieczór z teatru wracał, wołało pospólstwo: "Precz «1334 zpolicyą!" J Urzędnicy policyini starali się nakłonić motłoch, aby sięrozszedł , a gdy to nic niepomogło, poymano kilku wichrzycieli; przyszło wszakże do biiatyki, w ktorey z obudwoch stron wiele osób ciężkie rany odniosło, - Też same słowa powtarzało kilka głosów wczora, gdy Król do Parlamentu jechał i z niego wracał. S u n powiada: "Karol X. podał do gabinetu angielskieoo i innych mocarstw Europy usilną prośbę, aby wpływu swego użyły na korzyść Ministrów uwięzionych, i odebrał zaspokaiaiącą w tey mierze, odpowiedź. Xźę Wellington» pragnie tego szczególniey, aby życie nieszczęśliwych tych ludzi ocalić. Z Dublina donoszą pod d. 30. Października, ze Lord - Namiestnik Irlandyi wydał odezwę przeciw drugiemu związkowi, utworzonemu przez P. O'Connel pod nazwiskiem: "Towarzystwo ochotników niderlandz. k i c h " . W skutek tey odezwy nie mogło towarzystwo to odprawić publicznego posiedzenia, zapowiedzianego właśnie na dzień, w którym Lord-Namiestnik odezwę swoią ogłosił. W czora odebraliśmy wiadomości z Chin. Na północno-zachodniey granicy usiłowano powtórnie zrobić powstanie. Dwunastu przywodzcow schwytano i stracono, i tymsposo« bem., jak rząd chiński mniema, bunt przytłumiono. W Tli zabroniono przedawać herbaty i rumbarbarum zagranicznym ludom. Biegały pogłoski o powstaniu w Formoza. Po. wstańce .zamordowali podobno w Heem urzę. dnika i opanowali wspomniony powiat; składali się częścią zkraiowców, częścią z Chińczyków. W skutek bytności Cesarza w Mong. don, wyszło powszechne przebaczenie, albo raczey zmnieyszenie kar dla wszystkich zbrodniarzy, wyiąwszy tych, którzy się dopuścili iedney, z tak zwanych iociu wielkich zbrodni, iak o to: zdrady państwa, zhańbienia kościoJ a i t. d. .WWW»»» Rozmaite wiadomości. Porta Ottomańska robiła trudności względem * zezwolenia na wbieganie okrętów irancuzkich , z strony Posła Francuzkiego, iż niebawnie opuści Konstantynopol, ieźeli Porta nieuzna Króla Ludwika Filipa, było dostatecznem do naprowadzenia iey na przychylne żądaniu Posła myśli. Grecya, ktdrey teraz opiekuiące się iey losem mocarstwa prawie źadney nie poświęcaią uwagi, znayduie się w naygorszem położeniu, itylko mąż iakim iest Capodistrias, potrafi spokoyność utrzymać, Xiegarze Lipscy wysiali w pierwszych dniach Października deputacyą do Drezna z prośbą o zmianą w rozporządzeniach obowiązuiących przed wydrukowaniem xiąźek i usunięcie przeszkód, które tamuią handel xiegarski. Rząd przyiął łaskawie ich prośby i obiecał przychylić się do nich. Fabryki wełniane we Francyi wiele straciły w ostatnich latach, z powodu wysokiego cła nałożonego na wełnę zagraniczną, i w skutek szkodliwego dla handlu systematu prohibicyinego. W Elboeuf, Louviers i Sedan, zmnieyszyła się znacznie liczba fabrykantów. Dawnjey corocznie wywoiono za 40 - 50 mii. FI. wyrobów wełnianych. Od roku 1828 tylko za 23 - 30 «nil, Fr. Pewien lubowntk statystyki, slbo raczey wódki iałowcowey wyrachował, iż z 24. mili, galionów tego trunku, które w ostatnim roku w Anglii zużyte były, moźnaby utworzyć mkę, maiąrą I łokieć głębokości, 20 łokci szerokości, a 5 mil angiels. (mila polska) długości. Dej Algierski, któremu się niepodobało w Neapolu, przybył do Liworna. B a ł a m u t P e t e r s b u r s k i zawiera pod napisem: Z Bagdadu. Od naydawnieyszych czasów, bo jeszcze od czasów Harunal-Rsszyda i dawniey jeszcze, miasto to słynęło handlem i przemysłem, niedziw przeto, że miało urzędników biegłych we wszystkich przemysłu rachubach. Piszą teraz z tey «ławney niegdyś stolicy, że pewny urzędnik turecki nazwiskiem Haaswerus, którego obowiązek zupełnie obowiązkowi naez-ego Kapitana Sprawnika odpowiada, z przyrodzenia i długolelniey praktyki, dobrze znaiący służbę celnym komorom właściwą, tak zręcznie przemyca kontrabando w« towary, że chociaż 133Scała pograniczna straż wie o tern doskonale, żadnym jednak sposobem złapać go na 'uczynku i na zasłużoną karę wskazsć nietnoże. Powiadają jednak, że od nowych zastawionych, nań sideł nieuydzie. W Kopenhadze w roku 1827. umarł nieiaki Arbor wielki bogacz, zostąwił 14 beczek złota, a żadnego dziecka. Zył on iak prawdziwy Epikurejczyk, rano ieszcze w łóżku pił kawę i zjadał 4 ciepłe pasztety, wstawszy pił herbatę i palił fajkę luluniu, potem następowało śniadanie z dwóch ciepłych potraw, przyczero musiał się znaydować iego lekarz, któremu płacił rocznie iaoo tal. W południe zjadał 4 do 6 potraw, a wieczorem wróciwszy z zabawy, znowu 3 potrawy. Całą bibliotekę iego składały tylko 4 tomy foliowe, które w swoim pokoiu prry zamkniętych drzwiach kazał oprawiać; zawierały bowiem tylko Król. duńskie obligacye. Nosił en te 4 tomy zawsze w terminach wypłaty I I. Czerwca i 11. Grudnia dla odebrania procentów. Miał on 5 domów. Jeżeli w którym z nich, albo w pobliskim niego, ktokolwiek był słaby, przenosił się zaraz do innego. (Z Dzienn. Dama.) XX. Jezuici sprzedali w Madrycie swóy przepyszny gmach (kollegium), który kosztował kilka milionów realów. PAMIĘTNIK obielenia TYiednia przez, Turków i spieszqcych rnu na odsiecz Polaków roku 1683. (pokończenie. ) nI. Mowa. posła polskiego do Jego Świqtobliwości P22Y oddawaniu sztandara turecfriego. Najświętszy Ojcze! Dawnym jest zwyczajem, że bohaterowie i zwycięzcy przez zdobyte znaki pokonanych i rozproszonych nieprzyjaciół, pośród najuroczystszych życzeń ludu, do świątyni sławy i honoru prowadzeni bywają; ale ponie 2two to nie dla siebie, ale dla całego odniósł cbrześciaństwa, oprócz bogobojności zaś i waleczności szczególne jeszcze ma uszanowanie ku Waszej Świątobliwości i stolicy apostolskiej, przeto najznakomitszy sztandar potężnego władzcy Turków, zdobyty Królewska ręką swoją, kazał przeżeranie jako posła swojego, złożyć u nóg Waszej Świątobliwości. Jan I I I. Król polski przybył, ujrzał i zwyciężył. *) Przybył mówię, Królestwo, Królową i dzieci pozostawił, a pospieszył Wie dniowi na pomoc. Ujrzał licznego nieprzyjaciela clirseściaństwa i za Boską pomocą zwyciężył go i rozpędził, co wszystko stało się II3 wezwanie Waszej Świątobliwości. Wasza Świątobliwość zwyciężyłeś czynnem i gorliwem wstawieniem się swojemwzględem tej sprawiedliwej walki; Sobieski z orężem w ręku zwyciężył. Przyimiy więc N ayświętszy Ojcze to wspaniałe godło świetnego i krwawego zwycięztwa naszego, które nietyiko Waszej Świątobliwości ale i cnotliwemu Królowi J anowi ku wiecznotrwałej ozdobie posłuży. IV. JCrótkie opisanie głównego sztandara zdobytego przez Sobieskiego w obozie Turków i posłanego do Rzymu. *9) Jest ze złota robiony. Na szlakach zielonych znajdują się złotem haftowane litery. Kolo pierwszego szlaku jest drugi mały z kwiatkami srtbrnecni, środek na dnie pąsowem przerabiany jest złotem. Sztandar ten jest długi stóp 12, wysoki stóp 8; na drewnie znajduje się miedziana, grubo pozłacana gałka, po której obu bokach są dwa pierścienie % pąsowemi sznurami z jedwabiu. Na wyższej części w języku arabskim znajduje się *) Przypominam sobie, żem przed kilką laty czytał w pewnym dzienniku literackim, le taki był napis na posłańcy do Rzymu chorągwi: Veni, vidi (nempe Sobiesjti) Deus vide. Pewien szanowny literat, któremu o tern powiadałęrn, wiadomość tę za susie historyczną uważał. Zródło autentyczne, to lest chorągiew, dotąd znajduje się w Rzymie i każdego o prawdzie przekonać może. **) Jednak nicjest to prawdziwy sztandar Mahometa; tego bowiem Turc y, jako najwiekszey świętości swojćy, nigdy w pole niebiorą. następujący napis: "Życzymy tobie świetnego zwycięztwa, ażeby Bóg przebaczył ci tak V przeszłe jak i przyszłe grzechy twoje, zlał na f ciebie zupełną łaskę swoją i ażeby Mohamed 1 Osman prawą poprowadzili cię drogą," We ' środku dwa razy jest następujący napis; "Je- r den Bóg jest tylko, a Mohamed jego jest prorokiem." Na części spodniej czytać można: "Bóg niech potężną wesprze cię pomocą, on to jest, który w serca prawowiernych I pewną spokojność zsyła, ażeby w nich po- ) mnażała się wiara Osmana i Osman z ich wiarą, albowiem wszystkie zastępy nieba i ziemi do Boga należą.« V. Cesarz Leopold na pamiątkę widzenia się, swojego \ z Janem Sobieskim, kazał niedaleko Schwechatu postawia pomnik, na którym następujący napis czYtać można Anno gLorlosI IMperll LeopoLDI 1. XXVI. Die Septembris. Duo Longe. Maximi Europae Mon arch ae, I Idem Leopoldus Caesar Augustus, et Joannes , III. Poloniae Rex, liberatj3 prospere ab obsidione Vienna, acto in fu gam ingenti Barbaro. rum Exercitu, occupatis eorundem aeneis Tor-* mentis comeatuque, rep o rta tis praeterea opimis spoliis, hoc loco inter suorum victricia anna in. vicem g rafulab undi convenere magna utrimque < Electorum Ducum Principum ac Magnatum < Comitiva, S, J, Uwaga historyctna. Uwaźaią we b'rancyi za traf osobliwszy, £e ' ile razy trzech braci po sobie tym kraiem J rządzili, korona zawsze przechodziła odstać- I Bzey na młodszą linią. Po Filipie pięknym nastąpiło trzech braci, Ludwik kłótliwy, Fi - / lip długi i Karol piękny, poczerń berło pier- * wszy raz dostało się w ręce Walezyuszów , Byli nimi 3 bracia: FranciszekII.,KaroIIX" Henryk I I I., po których przyszła koley na Burbonów, których rodzina znowu się skończyła na trzech braciach, Ludwiku XVI., Lu- , dwiku XVIII, i Karolu X., i uległa rnłod- \ ezey linii Orleanów« (JDOOATEK CSUGl.) sLwa Poznańskiego Nv. 91. (Z dnia 13. Listopada 1 S3(X) PATENT SUBHASTAtJYINY.. Do sprzedaży konieczney gruntu w Murowaney Goślinie pod liczbą 46. położonego, doJana Augusta Jerzyg falbierza należącego i składaiącego się zrdomu mitszkalnego, domu pobocznego z III bI r II;, dziedzińca i »grodu, ocenionego sądownie na 479 TaJ., wyznaczyliśmy termin licytacyiny nadzień 14. Grudnia r. by o godzinie JOtey ranney przed Deputowanym Ur. Beyer Assessoren! S. TL na zamka naszym sądowym. Chęć kupna mających zapozywamy na tenże termin z nadmienieniem, iż naywięcey daią cernu przybitym będzie, skoro prawne przeszkody niezaydą,. Taxa i warunki kupna w Regiatraturze naszey przeyrzane być mogą. Poznań, dnia 2. Września [830-Król. Pruski Sąd Ziemiański. ZAPOZEW EDYKTALNY. Zapozywamy ninieyszera sukceseorów niewiadomych: 1) zmarłego w roku 1813» w Siemianicacb Alexego Wodzyńskiego proboszcza, 2) zmarłego dnia 21. Października 180Q, r" w Rzegocinie powiecie Pleszewskim Pt schlinskiega ekonoma, aby się naydałey w terminie dnia 29. Kwietnia 1831. o godzinie lotey zrana przed Deputowanym» I Wri)tn Braun Sędzią Ziemiańskim na piśmie lub osobiście zgłosili i wylegitymowali. W raL zie niezgłoszenia się żadnego sukcessora, naI tenczas obydwie te sukcessye, gdy żaden wiadomy nieznayduie się dziedzic, fiskusowi, iab dobra pana niermiące, przysądzone zostaną. Sukcessorowie zaś po zaszley-Arekjuzyi zgłosić się mogący, obowiązani bAdą, wszelkie iego czynności i rozporządzenia za dobre uznać i przyznać, niebędąc zaś iuż mocnymi żądać i odeń kalkulacyi lub wynagrodzenia pobiera[nycii użytków, owszem przestać będą musielina A (em- r coleolwiekby się naówczas Jeszcze z stikcessyi znaydować mogłoXrotoszyn, dnia/5 Kwiefnia 1830. K ról . P r u s k i Sąd Z i e m i a ń s ki. "" AZApOZEW JEDYKTAbMY. Ponieważ nad pozosta( ością zmarłego w Skwierzynie n, W. w powiecie Międzychodzkim kupca J.oela Lissak i iony iego Dwore, złt, funt dobrey wagi. Świere te wydaią jasny, świetny płomień, który do światła płomienia gazowego naybardziey się zbliża; knotów niepotrzeba ucierać, gdyż te przy pewney wysokości naginaiąc się, obracają się sarae w popiół. Dostać świec tych można w hand}u korzennym 1 wInnym Teodora Kaczkowskiego, przy Szerokiey ulicy Nr. 116. Pierwsza nadsyłkę świeżych włoskich kasztanów funt po 6 sgr. otrzymał Józef Verderber, w starym rynku Nr. S5Wprost z Węgier otrzymałem znaczny transport win i iestem w stanie przy rzetelnem usłużeniu takowe w pomiernych cenach spu« szczać, o czćm mam honor wysokiey szlachcie i ezanowney publiczności donieść. I Wągrowiec dnia o, Listopada 1830. A. T. Zapałowski. Na Wrocławskiey ulicy pod Nr. 244. znayduią się do sprzedania nowe i stare skrzydło, obLedwa z wybornego tonu» Zloty, kamieniami osadzony pierścień damski, znaleziono na przechadzce w Poznaniu. Właściciel może takowy po nąleiytem udowodnieniu własności i po zwróceniu kosztów obwieszczenia, u podpisanego odebrać. J. Loewenthal, na Garbarach pod liczbą 42g» Dnia S. Listopada i S30 Papie! a- IGotowimI zną Obligi długu państwa , Obligi bankowe aź do wlą Azriie ht. H . . . . . . Zachodnio- Pruskie listy zastawne . ..... Listy zastawne W. Xi<;stwa Poznańskiego Wschodiuo- Pruskie bzląskiepo - po 861mmmmm 93 94i «Vii Poznań,dnia 12. Listopada 1830. Papierami. Gotowizna. Oditl. Kun obligów TO, Poznania 97 4 Ceny zboża na Praską miarę 1 wagę w Poznaniu. Dnia 3. Tal. 2 1 1 Pszenica .Zyto Jęczmień » Owies Taterka Groch .... Ziemiaki . Masła garniec Słomy kopa a 1 2 o o ff . Siana cetnar a 110 ff., Listopada śgr. fen. g 12 1330; do T al» igt. f» ; 2 *7 1 l S 6 33 6 X 13 6 1 12 6 l? 6 1 22 6 5 1 10 10 12 20