GAZETA Wielkiego Xiestwa p O Z N A N S K I E G O. Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. WannowsU. )J( 130. - W Srodę dnia 6. Czerwca 1832. Wiadolllości krajowe. Z B e r I i n a, dnia 2 . Czerwca. Dwór Królewski przywdziewa dn. 2. ro. b. żałobę na 14 dni po Jej Cesarskiej Wysokości Xieiniczce Kar o I i n i e, małżonce Xięcia Fryderyka, Współregenta Saxonii, Berlin, dnia l. Czerwca r. 183? B u ck, Nadmietrz ceremonii. Przybyli tu: Ceearsko-Roesyjeki Generał-Major, Anrepp, z Petersburga. Królewsko-Saski Generał.Major i Komendant korpusu kadetów w Dreźnie, Schreib e r s h o fe n, do Giistrow. O dj e c b a ł : JW. rzeczywisty Tajny Radzca, Hr, Harrach, do Szljska. 1l.Il.Il.ll .Il.ll.ll.llM./l.ll.ll.ll1l.ll Wiadolllości zagraniczne. Niemcy. Z Darmsztadu, dnia 24, Maja. (Gazeta Vossa.) - Już przed kilku tygodniami doniesiono w gazetacb niemieckich, ie niektórzy oficerowie pułku 3go piechoty w Wurmacyi konsystującego, dla tego przez dowódzcę pułku ostro zostali zganieni, po nieważ wychodźców polskich przez Wormacyą przechodzących z zanadto wielkietn unieeieuiem radości witali. Władza wyisza wojskowa, do której ci oficerowie zażalenie twoje o tę naganę zanieśli, zawyrokowała, iź bynajmniej nic niewidzi przygany godnego w obejściu się oficerów, źe wychodźcom polskim uprzejmy oświadczali udział i na balu byli, który na cześć Polaków dano. Pułkownikowi zaś dano przestrogę, aby nadal osobistej wolności oficerów takim sposobem nieograniczał. Z Ba wary» Nadreńskiej , d. 25. Maja. Władza miejska Manbtjmska wydała za roz« każeni ReAencyi Badińskiej obwodu dolnego Renu odezwę, w której ogłasza, ie stosownie do komunikacyi Minisieryum Bawarskiego z dn. 19. ro. b. tylko poddanym Bawarskim wolny ma być dany przystęp do zapowiedzianej uroczystości Mambachskiej (Hambacber Volksfest) na zwaliskach starego zamku Mambach pod Neietadt. - Krawiec Tomasz Riesa z Neietadt opiewa w okólniku JIo gmin przyległych, źe celem uroczystości ludu w Mambach są obrady względem prawa własności i wskrzeszenia wolności prassy w całym jej obrębie. Z Monachium, dnia 25. Maja. Pan Doktor Co.-cmanns powziąwszy w Norymberdze zamiar zaprowadzenia kocich mu lucyi lipcowej we Francyi i Belgii w zwyczaj weszły, także do Bawaryi, zaczął szkandal taki robić przed domami Deputowanych Harsdorf i Plattner. Zebrawszy zgraję czeladników i rozpustnsch junaków poniedziałkujących, których policya wypędziła z szynkowni, ponieważ tam zbyt wiele dokazywali; trzaskając po ulicach biczem, i wzywając do pospolitego powstania, napadł z całą hałastrą na mieszkanie pełnomocnika gmin Heischmana i takich się dopuszczał bezprawi, że załoga wkroczyć musiała i całą zgraję spitą rozpędzić. O dzwonieniu na gwałt, o czem gazety wspominają, ani mowy niebyło. - Doktora Loremanns tymczasowo osadzono w więzieniu; sprawę sądową przeciw niemu naturalnie wytoczono. Niderlandy. Z B r u x e 11 i , dnia 351. Maja. Kuryer dzisiejszy pisze, co następuje: "Wszystkie prawie gazety nasze dały się uwieśdź dunitsieniom M e s e a g e r d e s C h a m b r e s i opiewały, że obecnie więcej niż dawniej mowa o ślubie Króla Leopolda ze starszą córką Ludwika Filipa. My ręczyć możemy za to, że Pan pewitn, który się wczoraj ośmielił winszować t"'go Królowi naszemu, od niego następującą odebrał odpowiedź: N iewiem ja nic o całej tej nowinie, tylko " 5 (yle, co o tern w gazetach czytam.' N owy Minister wojny, Generał Evain, wydał okólnik do wszystkich podwładnych swoich, w którym ich zawiadamia o przyjęciu przez się zarządów Ministeryum wojny i wykłada zasady, których w urzędowaniu ewojćm trzymać się postanowił. Z dnia 24. Maja. Wczoraj odebrały wsj.ystkie wojeka w Bruxelli i na przedmieściach stojące, rozkaz mieć się w pogotowiu do udania się w pochód dzisiaj zrana. Podobny rozkaz wydano dwom bateryom. .Żaden z oficerów niewie , dokąd wojsko wyruszy. Każdy żołnierz ma się opatrzyć w żywność na dzień jeden. M e m o r i a 1 - B e 1 g e z a p e w ni a, że M i ni - steryum żadnej nie dozna odmiany, Wszy. ecy Ministrowie, nawet ci, co się do dyrnissyi podali byli, zostaną w służbie. Podobno Pan Goblet uda się w miejsce Pana van de Weyer do Londynu. Hr. Pozzo di Borgo, udający się do Petersburga, przejeżdżał wczoraj przez BruxeJJc. Szwajcarya. Z Apenzell, dnia 13, Maja. Stopniowy postęp czasu postrzegać się także daje wstaro-demokratycznych kantonach, Juź w zeszłym roku zjawienie się projeKtu poprawy ustaw kantonu Apenzell było pocieszają .704cem zjawiskom, chociaż przez troskliwość od. łożono w ówczas jeszcze na rok rozstrzygnięcie Zwłoka ta była prawdziwie korzystna, uspoko-' iła najtrwożiiwsze nawet umysły; w roku zaś teraźniejszym, na zwyczajnem zgromadzeniu gminnem całą zmianę, z wyjątkiem jednego artykułu, ściągającego się do organizacyi eądoo. wej 1 nanowo odesłanego do rewizyi, przyjęto znaczną większością. W reformie tej znaleźć można bardzo ważny postęp do poprawy nawet 1 związkowych stosunków, nie tylko przez piękny przykład, jaki mały ten kanton daje innym staro-demokratycznym kantonom, lecz też przez niektóre postanowienia, któresięjeszcze nieznajdują w nowych ustawach kilku niegdyś arystokratycznych kantonów; a mianowicie prawo osiedlenia dla Szwajcarów wszystkich kantonów, uznających wzajemnie toż prawo. Okólnik L ?ndamana i Rady kantonu Apenzell z dnia 8- Maja 1832., uwiadamia o tern Rządy wszystkich kantonów, a kommunikacya ta, zasługuje tern bardziej na uwagę, gdy spodziewać się należy, ze przykład ten mieć będzie bardzo pomyślne skutki. Okólnik ten jest następujący: Jak w większej liczbie innych kantonów, tak też 1 w Apenzell prawo osiedlenia się niebyło zaręczone obywatelom innych kantonów przez ustawę,- przyznanie takowego, które podłuą zasad tylko osobom wyznań reformowanych mogło być udzielane, zawisło głównie od woli i zdania władz gminnych. Kommissya wyznaczona do przejrzenia naszej księgi Ziemiańskie;, mając na widoku, że ograniczające to rozporządzenie niejest zgodne z zasadami wolnej ustawy, uczyniła wniosek do gminy Ziemskiej, jako jedynej władzy prawodawczej: aby Szwajcarom wyznań obudwóch, z zastrzeżeniem prawa wzajemności, przyznano prawo wolnego osiedlenia się, który to wniosek przyjęty został przez gminę Ziemską zgromadzoną dnia 29. z. m. w Trogen i natychmiast zamienił się wprawo. Cieszymysię, wierni, kochanizwiązkowi, zawiadamiając was o tern postanowieniu, które was niezawodnie przekona, źe kantor! Apenzell, zawsze jest gotów przykładać się do wszystkiego, co może utwierdzić węzeł ści. ślejszego połączenia się i braterstwa między jego obywatelami i resztą Szwajcarów. Ponie.waii zaś bardzo nam na tern zależy mieć wiadomość o przepisach i ustawach istnących w waszym kantonie względem osiedlania się, do zatviadomienia niniejszego dołączamy prośbę, abyście nas zawiadomili i objaśnili, o ile u was zasada wolnego osiedlania się jest przyjęta. Oczekując i t. d. Z Szafhauzen, dnia 15. Maja. Sejm nadzwyczajny został -otworzony d. 9; b m w Lucernie. Prez y dent mocno zalecał , , rażniejsze smutne skutki rozdwojenia. Po odczytaniu pełnomocników wszczęła się obszerna dyskussya względem przypuszczenia reprezentantów wewnętrznych i zewnętrznych obwodów Szwycu. Dwunastu głosami postanowiono nakoniec: ie pytanie względem Szwycu dopiero przez Sejm zwyczajny ma być rozstrzygnięte, tymczasem zaś posłannicy z obwodów zewnętrznych niemają być przypuszczeni. Następnie wzięto pod rozbiór kwestyą względem przypuszczenia posłanników Rządu tymczasowego miasta Bazylei. Prowincya Bazylejska życzyła wyłączenia lub przypuszczenia także w takim razie posłanników prowincyonalnych; toż samo żądały także instrukcye niektórych innych kantonów. Lecz i w tym względzie równie jak dawniej, wielu posłanników twierdziło, że niemają instrukcyi i za wyłączeniem głosowały tylko, Luzerna, Zurich, Bern, Thurgau, a dnia następnego i Aargau. Na drugiein posiedzeniu d. 10. Maja poslannicy objawili najrozmaitsze swoje instrukcye względem sprawy Bazylejskiej, lecz nieprzyezło do glosowania. Na trzeciem posiedzeniu d. lS.Maja, miano wyznaczyć Kommissyą do uchwalenia postanowienia w sprawie Bazylejskiej i tej udzielono następujące zasady: i) odłączone na teraz gminy tymczasowo zostawać będąpod opieką i głównym zarządem związku; 2) Władze i U rzędnicy tamże są odpowiedzialni związkowi za porządek i spokojność w ogóle równie jak w szczególe za administracyą sprawiedliwości we wszystkich jej częściach; 3) Sejm rozporządza bezwarunkowe utrzymanie pokoju krajowego w całym kantonie Bazylei i uchwali potrzebne do tego środki. 4) Sejm rozporządza powszechne pośrednictwo między stronami spornemi. F 2 a n c y a. Z P ary ż a, dnia 23. Maja. (Domes, pryw.) Havre de Graces, dnia 21, Okropny pożar wybuchnął tu nocy wczorajszej, który wciągu kilku godzin 6 kamienic w perzynę obrócił. Wszystkie te domy były zamieszkane przez wychodźców, co tam gromadami leżeli, biedni ludzie widzieli się być znaglonymi dzieci swoje z pierwszego piętra oknem powyrzucać na dwór, aby one tylko ocalić, a sami ledwo tyle mieli czasu, aby się ratować. Dzieciątka płaczące, przyjmowali ludzie przyśpieszający. Scena była okropna, wystawić sobie trudno rozpacz matek i łoskot walących się belek. Pożar trwał aż do godziny 3 zrana. U ratowano tylko 2 skrzynki z pieniędzmi, całą chudobę nieszczęśliwych wychodźców, Mieszkańcy i władze dopełnili po« winności swojej. M o n i t o r zamieścił obszerny profokuł prowadzony względem zabrania statku Carlo Alberto i pojmania osób na pokładzie jego się znajdujących Wynika z tego sądownie, że 1) dama na okręcie ani ujść niemogła, ani zinną być zamieniona; 2) że taż dama oświadczyła, iż jedzie pod nazwiskiem Rosa Hagliano, wdowa po Ferrari; 3) że wszyscy majtkowie wyznali, iż tylko jedne damę na okręcie widzieli; 4) że w Ciotat oprócz niej 5 jeszcze było passażyerów na pokładzie, między którymi niebyło przebranej kobiety; 5) że dama protokuł , ile się do niej ściągał, sama podpisała nazwiskiem Lebechu. Messager przytacza do tego dokumentu, co następuje: "Rząd wie zatem, co to za osoba potajemna; żadna inna, jak Panna Lebechu, rezydentka Xiężniczki Berry, Podobieństwo j ej z Panią swoją takj est wielkie, lZ często za Xię£niczkę uchodziła; ta zaś bawi w N izza." Dziennik Sporów donosi: Xiezniezka Berry d. 24. Kwietnia wyszła z orszakiem swoim w Liworno pod żagle, a to na pokładzie statku Carlo Alberto. To żadnej niepodpada wątpliwości. Ponieważ się zaś w Marsylii na nadziei swojej zawiodła, przebrana jako mężczyzna wylądowała pod Ciotat razem z Panami Brissac i Mesnard. Te trzy osoby tułały się przez długi czas nad wschodniemi brzegami dolnej Provence, dapóki się im nieudało dn. 9, Maja dostać się do granicy. Xięźna takim sposobem stanęła w Hrabstwie Nizza i puściła się natychmiast z towarzyszami swemi do Massai. " Tenże sam dziennik pisze co następuje: "Zdaje się być rzeczą niezawodną, że Xiezniezka Ludwika pójdzie za Króla Leopolda. Dnia 28. udają się Królestwo Jchrnść do Compiegne, dokąd dnia 29. Król Leopold także przybędzie. Królestwo bawić tam będą przez d. 30. i 31. Dnia 1. Czerwca wraca Król Ludwik Filip do Paryża, a Król Leopolfl do Bruxelli. Xiążę Choiseul przyjmować będzie Króla Belgijczyków na granicy. Dzienn ik Frankfurtski powiada, żenajnowsze wiadomości z Ankony smutne nader uczyniły wrażenie na umyśle J ego Świątobliwości, i że dla tego też Pan S1. Aulaire w krytycznem jest położeniu. - W tejże gazecie czytamy, że M o n i t o r pozajutro ogłosi urzędownie mianowanie Marszałka Soult Prezesem Rady Ministrów. Do wszystkich miast znaczniejszych, przez które Xiąźę Orleański na podróży swej do południowej Francyi przejeżdżać będzie, wysłano naprzód agentów policyi. (?) Konstytucyonista donosi, że Deputo w lIczbIe 39, wczoraj się zgromadzili w domu PanaLaifitte, aby się tam naradzać nad rozmaitemi przedmiotami ważnemi. Byli oni zdania teg?, że Ministeryum interes dotyczący 6ię pomnIka dla Pana K. Perier, usiłuje uczynić interesem politycznym, gdyż członkowie Izby Deputowanych odebrali lisiy wzywające ich do odbycia zgromadzenia w biurze spraw wewnętrznych końcem naradzenia się nad rozrządzęniemeummami nadeszlemi. Postanowili więcje« dnozgodnie, niesłuchać podobnych wezwań. - Potem mówiono dużo o zgromadzeniach narodowych. Jeden Deputowany żądał, ażeby cała oppozycya na ich czele stanęła, na co wszelako inni zezwolić niechcieli, chociaż poczytywali za rzecz dogodną pojedynczo się do zgromadzeń tych przyłącz) ć. - Potrzecie zastanawiano się nad środkami, którychby użyć trz>ba względem zbliżających się wyborów, celem uczynienia tychże korzystniejszemi dla oppozycyi. - Poczwaite wnosił członek jeden na niezwłoczne podanie adresu Królowi w którym przewrotny systemat obecnego rzą: du należycie miał być skreślony. Wniosek jednakowo ten odmieniono w laki sposób, iżby tylko należało spisać deklaracye o wszystkich wotach oppozycyi podczas całego posiedzenia kładając . takim sposobem wyznanie polityczn 1 zaradzając fałszywemu tlómaczeniu zasad oppozycyi. Mianowano Kommissyą celem ułożenia tych deklaracyi, złożoną z Fanów Comte, Lafayetre, Laffitte, Odijon-iiarrot, Mauguin i Coirnenin», W raporcie, w którym Minister spraw wewnętrznych proponował Królowi zwinięcie jednej kompanii gwardyi narodowej Marsyls iej, powiedziano między innerai; "UchybIłbym moim obowiązkom, gdybym Was 1 epoce wyst plł J ko pIsarz ekonomiczno - polityczny. 'pls.ma Jego zostały bardzo dobrze przyjęte 1 zjednały mu znaczną większością głosów wybór na Deputowanego z Departamentu Sekwa» y.. Jako taki, zajął miejsce na lewej stronie 1 kilka razy dał najświetniejsze dowody swojej wymowy, mianowicie w roku 18 ' 8- przeciwko proje towi budżetu, gdzie silnie oparł się-przy znanIU sumrn żądanych na wojsko i utrzymaniu pułków szwajcarskich. Pisma jego wyszły pod tytułem: Rejhctions sur K projet d'tmprunt 1817 Dernierts rejhctions sur l'emprunt de seize millions 1817 i Observation* sur ]'emprunte d 24 .millions. iadomości te o życiu zmarłego, wYjęte są z dZIeła Biographie des hommes ViVants i sięgają tylko do czasu wejścia jego w zawód publiczny. Mówią, że Belgia prosiła znowu o Generałów irancuzkich i że w tych dniach kilku masie tam udać. W.Ministeryum wojny, zajmują się zmianą załog} aryża; mian? się także namyślić i przekon c, ze 35 pułk .nlebyłby tu na swojem miejscu 1 dla (ego pOWZIętO zamiar przeniesienia go do Werealu, W 1 stach z Oranu Z dn. 26. Kwietnia donoszą. Tutejsi oficerowie Głównego Sztabu .. . ' zaJ uJący SIę pracami topograficznemi, ciągle mają przy sobie oddział około 100 żołnierzy. Dotychczas żaden z tych oddziałów niebył zaczepiony przez Arabów, Lecz przy pojednaniu się dwóph stionnictw jednego pokolenia Mara?out (kapłan), który uskutecznił to pojednanie, żądał, aby nowe przymierze krwią Chrześciańską było zatwierdzone. Czterysta ieźdzcow i 50 pif choty z tego pokolenia, niedawno uderzyło nagle na jeden z naszych oddziałów i ten ze stratą 4. poległych i u. rannych cofnął się do miasta. Wycieczka tutejszej załogi rozpędziła Arabów, którzy mieli 10 poległych i iD rannych; między ostatnimi Naczelnika pokolenia i kilka znakomitszych psób. Generał Trobriant dnia następnego przedsięwziął rekonesans o 5 godzin od twierdzy; niispotkal żadnego Araba, lecz znalazł piękn e upr wne pola, paszą* e się trzody, 1 konIe. NIenaruszano nic. Trzech Hiszpa pokolenia Dougarsow Mustafy Agi. Mustafa przyjął ich bardzo dobrze i przysłał tu dwóch Renegatów hiszpańskich, zbiegłych z galer, posiadających zupełne jego zaufanie, aby resztę Hiszpanów z legii zagranicznej namawiali do dezercyi. Uwiadomiony o tern Generał Boyer kazał ich aresztować, zatrzyma ich dopóki niebędzie miał wydanych dezerterów. Rekonesanse i prace topograficzne odbywają, się teraz jui tylko raz na tydzień pod konwojem ICOO ludzi, Elhabery kazał w dn. i 7. i 18. b. ni. swoje konie i swój konwój jazdy Marokańskiej przeprowadzać do H udsza w granicach Marokańskich, on sam znajduje się jeszcze między Maskara i Tremesceną w granicach Algieru. Pokolenie Garabatów po poiyczce dnia 17, cofnęło się do Sieg dwanaście godzin od Oranu. Z Algieru donoszą Ą, Maja. N asze stosunki z krajowcami ciągle są dobrej Arabowie odpro wadzają dezerrerów z legii cudzoziemców, których, jak się zdaje, pobudza podoficer zbiegły do Beja Konstantyny do ucieczki. SzeikzTarhat odbył krwawą walkę z Bejem Konstantyny, w której ten został pobity, stracił 10 poległych, wiele koni i mułów. Połączone z imieniem Tarbat pokolenie Ben Madi, które liczy 3000 jeźdźców na dobrych koniach, przysłało Deputacyą do Naczelnego Dowodzcy Generała Savary. Kawalerya nasza szybko i dobre uzyska konie, ludność europejska w osadzie ciągle wzrasta, składa się teraz z 3,706 o s ó b, skąd się pokazuje, że w miesiącu Kwietniu przybyło 306. Dotychczasowy Giny Inspektor materyałdw artyleryi marynarki, Generał-Major Breche, który przed trzema tygodniami uzyskał pozwolenie oddalenia się na dni czternaście dla odwiedzenia swojej rodziny, niespodziewanie i bez podania przyczyny prosił o uwolnienie od służby, kióre mu zostaje udzielone przez Króla. Miejsce jego zajął Pułkownik Barbe. M o n i t o r dziwi się nad tak szczegolnem postępowaniem oficera, który po ostatniej rewolucyi, bez wahania się złożył przepisaną przysięgę i odtąd służył z odznaczeniem się. Teraźniejszy pobyt Generała, nieokazuje się z jego podania. J eden z dzienników francuzkich utrzymuje, że rząd francuzki po odebraniu wiadomości o ustąpieniu Ministeryum Greya w Anglii, przemyślał jakie uczynić koncessye, aby sobie zjednać przychylność nowego Torrysowskiego Ministeryum. N iechciano jednakże dla tego poświęcić Algieru. Rozmaite wiadomości. Najnowsze wiadomości z Londynu z dnia s6. Maja, w gazetach Hamburekich zamieszczone, opiewają, że klauzula bilu najgłównitjsza, dotycząca się osób JO funt. komor* nego płacących, w Komitecie przeszła. W Krakowie drukuje się "Zbiór poezyi JX. Biskupa W oronicza", w 2 tomach; w 2bIOrze tym będą zebrane wszystkie pisma tego szczytnego poety; już prawie ukończony toni iszy. Wkrótce wyjdzie 5l pod prassy w Krakowie, bo już bliską jest ukończenia: "IIIstorya literatury polskiej", wierszem nieryinowyrn przez Załuskiego napisana, dotąd tylko w rękopiśmie między bibliografami naszymi znana. P. Adam Kłodziński, uczony ziomek nasz i członek towarzystwa naukowego w Krakowie, zajął się w Wiedniu ułożeniem do druku dzieł Hr. Alberta Miera, także ziomka naszego, tego przyjaciela Trembeckiego, o którym autor "Z. rijówki" tak pochlebnie wspomina. Wyjdzie to dzieło u Mechitarystów. Znany narn jest tego poety przekład "Andromaki" Rasyna, wyimki z tłumaczenia "Jerozolimy wyzwolonej" Tassa i przekłady kilku bajek Lafontaine. Literatura polska płodami jego pięknie pomnożoną zostanie. Umarł na cholerę r. 1831. Ażeby dać wyobrażenie czytelnikom czasu teraźniejszego, jak wielka siła wojska w bitwach przodków naszych bywała!, przytacaaroy spis wojsk, walczących pod Gdańskiem r. 1577. Polakami dowodził Jan Zborowski, KaBjielan Gnieźnieński, Odolanowski, Kieski, Grudziądzki, Wołpieński Starosta, i miał pod sobą następujące roty: Jazdy dziesięć rót: hetmańskiej (to jest samego Jana Zborowskiego) ludzi JOO; Andrzeja Firleja, Kasztelana Lubelskiego; Marcina Ossolińskiego, Siarosiy Krzyszowskiego; Kazanowekiego; Mikołaja Gostoruskiego, chorążego Rawskiego; Balińskiego; Zebrzydowskiego; Gniewosza; Leśniowekiego , tych wszystkich było po 100 koni; Jordaoa Spytka 50. Rót kozackich było trzy: Jerzego Strusa, Starosty Bracia wskiego i Winnickiego koni 100; Temruka P. t yhorca koni 7 O; Tatarów Królewskich z Litwy koni 30. Z prywatnych posiłków panów znakomitszych było: Jana Zamojskiego, Pod« kanclerza koronnego, koni 40; Jarosza Go« stomskiego, Podkoraorz, Rawskiego, koni 10; Stanisława Przyjemskiego, Starosty Konińskiego, koni 16; Andrzeja Hrabi 2 Górki, Kasztelana Międzyrzeckiego, 30J i Audrzeji wskiego: Jan Hrabia na Tęczynie, Kaszt. Wojnicki, przywiódł koni 50; Kawaler Pieniążek kuni 10; Piotr Słoetowski koni 7; J ako b Pilch o weki tyleż; Malicki 5; .Bielawski 4; a Węgrów było koni 40. Piechota niebyła stosunkowa dojazdy: hajduków Królewskich było 600; hetmańskich 30, a Andrzeja Firleja, Kasztelana Lubelskiego, 100. Ogółem siły zbrojnej polskiej pod Gdańskiem, (którato wyprawa do znaczni szych należała) było jazdy: 1194 ludzi, piechoty 730. Gdańszczanie mieli wojska regularnego 39,000, nielicząc zaciągowych Czechów, których Paprocki, może przesadnie, do 10,000 podaje. Polacy byli zwycięzcami w tej bitwie. (Rozm.Lw.) Sultan Mahmud wprowadził w seraju zwyczaj widelców i krzeseł, i zakazał jeśdź palcami, tudzież na poduszkach siadać. Znowu więc Turcya o krok jeden postąpiła w cywilizacyi! Podług naj nowszych badań uczonych duńekicb sławny rzeźbiarzThorwaideon (urodzony d. 9, Lietop. 1770. w Kopenhadze) pochodzi od Króla Harald Hildetaut, wszelako tylko po kądzieli. Rotschildowie nieprzeetając na sławie pierwszych bogaczów świata, zamierzyli jej szukać i w piśmiennictwie. KsięgarzCotta wTybindze wydał przepyszny zbiór ich wierszów. Ani wątpić, że znajdą pobłażających krytyków. W Paryżu na teatrze w Palais Royal podobała się bardzo komedya pod nazwą: Całus i p o l i c z e k ; dwie sprzeczności, zapalające uczucia człowieka. W Chinach nadworni lekarze pobierają płacę za czas, w którym Cesarz znajduje się w dobrem zdrowiu. Skoro zaś wpada w chorobę, lekarze przestają być płatnymi. Chińczykowie twierdzą, że to jest jedyny sposób zmusić lekarzy do prędkiego wyleczania chorych. Zapytano pewnego jegomości: co jest piękna kobieta? - "Jestto" odpowiedział, "raj dla oczu, piekło dla duszy, czyściec dla szkatuł ki. " W owym sławnym po całym świecie Palais Royal w Paryżu, naprzeciw teraźniejszej kawiarni de Foy stało w drugiej połowie zeszłego wieku drzewo Krakowskiem zwane, gdzie ówczasowy świat polityczny czytał sławną wtedy gazetę: Courier de FEu2ope. Drzewo to ścięte zostało wraz z ową ulicą kasztanów, zasadzonych przez Kardynała Richelieu. Gdy Krzysztofowi Druźbickiemu, posłującemu od Hetmana Chodkiewicza do SkinderEaszy pod Chocime« r, 1620" rozgniewanyklęską barbarzyniec życie chciał odebrać, rzekł mu nieustraszony Polak: "N ie tu w namiocie własnym, ale na polu, gdzie ludzie twoi polegli, szukaj zemsty, która ci sławę przynieść może." I śmiałość ta ocaliła go. Gdy staremu konfederatowi Pułaskiemu mylnie wśród bitwy doniesiono, że synowie jego polegli: "Zapewne powinność ewoję wypełnili" rzekł i walczył dalej. Anglicy połykają w wymawianiu połowę sylab swoich wyrazów i przez to zyskują, w porównaniu z inne mi narodami, około -2ch godzin czasu w przeciągu każdej doby. Wyrachowano więc, że Anglik, mówiący mowę publicznie, może powiedzieć na godzinę 7800 wyrazów, Francuz 7000, Polak 6500, Litwin 5800, Niemiec 5500, Włoch 5300, Holender 5000 i t. d. tak dalece, iż Sawedowi, przeciągle śpiewającemu swoje wyrazy i co pięć minut zażywającemu tabakę, potrzeba dwie godziny i 8 minut na to, co Anglik w ciągu jednej godziny powiedzieć może. Stąd taka obhtość angielskich mów parlamentu wyeh, zajmujących łokciowe kolumny ich gazet. Niejaki Wills w Lopdynie wynalazł nową metaliczną kompozycyą, którą Moldavian Gold nazywa, a która pięknością, blaskiem i trwałością o wiele przewyższa wszystkie dotychczasowe kompozycye, używane miasto złota. W niczem kompozycyą ta nieustępując złolu, jest o połowę tańszą od niego. Wynalazca robi z tego metalu rozmaite ozdoby, które wielki pokup w Londynie znajdują. Nigdy zwierzęta nierobią się śtniesznemi, jestto wyłączny przywilej ludzi. TEATR NIEMIECKI. W niedzielę dnia 10. Czerwca: "OTELLO, murzyn z Wenecyi." Wielka opera w 3. aktach, z muzyką Rossiniego. W poniedziałek dnia n,: " D O N CARLO S, Infant Hiszpański," tragedya w 5. aktach, Schillera. Doniesienie literackie. Znaczny wybór angielskich dziel klassycznych, romansów i wiele innych nowych, w języku angielskim, znajduje się w zapasie u Heine 8e Comp. OBWIESZCZENIE. Folwark Stare Gałęźewo w Ekonomii rządowej Gozdowskiej w powiecie Wrzesińskim leżący ma od Śgo Jana r. b. biorąc, drogą licytacyi publicznej prawem dzierżawy wieczystej sprzedanym być, Folwark rzeczony w ziemi na ogrody w łąkach w roli. w pastwisku . · w podwórzach i miejscach do zabudowania w miejscach nieużytecznych .... . 6 167 w ogóle 403 Mg. 64 [JP. ma dom mieszkalny murowany, siary dom familijny w polu, chlew na trzodę, stodołę i owczarnIą. Czynsz roczny spłacalny dominialny wynosi Z powyższego 126 Tal., z którego 42 Tal, jako_ jedna trzecia część summa kapitalną w ilości Tal. 840 w ciągu roku, jednego spłacona być musi, poczem czynsz roczny dominialny tylko T al. 84 wynosić będzie. Podatek gruntowy wynosi Tal. 23 sbgr. 18, meszne 4 wiertl. żyta i tyleż owsa miary Poznańskiej. Minimum wkupnego na dzierżawę wieczystą, od którego licytacya zaczyna się 400 T al, wynosi, wynikłe zaś z podań w licytacyi wkupne przed tradycyą zapłaconem być musi. Również winien nabywca wynagrodzić dzierżawcę odchodzącego za pozostawione nadsiewy i uprawę tak dalece jak te do inwentarza gruntowego nienaleźą. Na kaucyą każdy licytujący w terminie 400 Tal, okazać, i jeżeli jako najwięcej podający utrzyma s?ę, natychmiast złożyć winien. Inne warunki jak niemniej Regestra bonitacyjne tak.w naszej Regisiraturze ekonomicznej jak również w Regisiraturze urzędu ekonomicznego w Gozdowie, który ostatni chęć nabycia mającym posiadłość sarnę pokaże, przejrzane być mogą. Termin licytacyi na dzień 181y Czerwca r. b., o godzinie 10tąj zrana w gmachu Regencyi tutejszej przed Radzcą Regencyi Wnyrn Klebs · wyznaczonym został, na który chęć nabycia mających wzywa się, aby w terminie powyiBzym stanąwszy, z zdolności do posiadania wywiedli się i podania swe czynili. Poznań, dnia 2. Maja J832. Królewsko - Pruska Regencya, wydział poborów stałych, dóbr i lasów rządowyeh. OHWIEbZCZEJNJLE. Po nastąpionej z rozporządzenia wyższej władzy dismembracyi folwarku Kaczlina do dóbr Sierakowskich należącego, w Powiecie Międzychodzkim położonego, zo'stał większy etablisament z folwarcznych budynków, wyłąobejmuje w sobie: 10 Mg. 99 [JP.12 - 169 .334 - 57 34 - 127 czywszy owczarnią, małą stodółkę i domy familijne, utworzony, który: z 3 mórg 7 [J pr, w podwórzach i placach do zabudowań, w ogrodach i roli orneJ, łąkach, pastwiskach, miejscach nieużytecznych; ogółem372 mrg. 45 Qpr. w zupełnie odseperowanym stanie składa się. Folwark ten wraz z rybołóstwem w stawie na podwórzu folwar« cznem znajdującym się, ma być drogą publicznej licytacyi, w terminie" dnia 18. Czerwca r. b. o godzinie litej przed południem na folwarku Kaczlin wyznaczonym, w wieczystą dzierżawę więcej dającemu wypuszczonym, Zawiadomiarny zatem chęć nabycia mających, środki do kupna, jako też zdatność posiadających, iż nabywca oprócz dawania dwóch mędeli żyta, mesznego dla duchowieństwa, 9 tal, 22. srbgr. 7 fen. podatku 24 grosz zwanego, 105 tal. rocznego kanonu, który przez licytacya niezo* stanie podwyższony, lecz spłacić sig mogący, opłacać będzie obowiązany. Minimum, od którego podania zacząć się mają, jest na 650 tal. ustanowione,- kaucyą zaś za podanie swe najwięcej dający w gotowiżnie lub papierach rządowych summę 500 tal. obejmującą, przy licytacyi złożyć, a wkupne nadzień 9, Lipca r. b" przy tradycyi zapłacić jest obowiązany, Anszlag, mappę, regestra rozmiarowe i szczegółowe warunki licytacyjne, mogą być w naszej Registraturze, jako też u administratora Bredow w Lutomiu pod Sierakowem, przejrzane; ostatni ma sobie polecone, zgłaszać się mogącym, o położeniu i stanie użytku tegoż folwarku, dawać objaśnienie. Przyderzenie nastąpi w 8. dniach po licytacyi. Poznań, dnia 19. Maja 1832. Królewsko- Pruska Regencya, wydział dochodów stałych, dóbr i lasów Królewskich. UB WIESZCZENIE. Odwołując się do naszego obwieszczenia zd. io. m, b. względem wydzierżawienia prawem wieczystem folwarku domanialnego do majętności Sierakowskiej należącego Lutom w pow, Międzychodzkim, podajemy w skutku postanowienia Ministerstwa finansów do wiadomości publicznej, co następuje: Wkupne, od którego rozpocznie się licytacya, ustanowiło Ministerstwo finansów na 964 Tal., kanon wieczy. sty na 482 Talarów. Z ostatniego trzeba 82 Tal., tudzież t$ ilość podatku 24 grosza, która 26 19 *57 114 85 na włościan przeniesioną zostanie, spłacić w 20krotnej ilości przed tradycyą. N adto gotowe zapasy drzewa, o ile przedanemi być mogą, muszą podług oddzielnej taxy leśnej, a owczarnia z Ryzina do Lulomia przewiezioną być mająca, podług sporządzonej taxy budynków, przy tradycyi być opłacone. Inwentarz gruntowy, martwy i żywy, oddany będzie nabywcy podług taxy, której ceny przy tradycyi zaspokoić winien. - Przyderzenie nastąpi po nadejściu zatwierdzenia z strony Ministerstwa finansów. Poznań, dnia 30. Maja 1832. Królewsko Pruska Regencya, Wydział poborów stałych, dóbr i lasów rządowych, WYDZIERŻAWIENI E. Dobra Niegolewo w powiecie Bukowskim mają być od S. Jana r. b. na trzy po sobie na-' stępujące lata aż do tegoż czasu 1835- najwięcej dającemu w dzierżawę wypuszczone, do czego termin licytacyjny na d z i e ń 2 3 gi C z e r w c a r. b. o godzinie 4. po południu w domu Ziemstwa wyznaczonym jest, na który zdolni i ochotę dzierżawienia mający z tern nadmienieniem Wzywają się, iż tylko ci do 1 ic > tacy i przypuSzczonemi być mogą, którzy na zabezpieczenie licytum 500 Tai. kaucyi natychmiast wgotowiinie złożą i w razie potrzeby udowodnią, ie warunkom kontraktu zadosyć uczynić są w stanie. - Poznań, dnia 6. Maja 1832. Dyrekcya Prowincyalna Ziemstwa. OBWIESZCZENIE. - Dla nastąpić mającego, od Sgo Jana r. b., przez Król, Prześwietną Regencya, podziału folwarku tutejszego, będę mój inwentarz składający się z 14 koni roboczych 7 do 9 lat mających, 12 wołów roboczych 4 do 7 lat mających, 10 krów 4 do 8 lat mających, 3 Stadników wschodnio fryzyjskiego pokolenia, 3 do 6 lat nrających, 6 sztuk młodocianego bydła 1 do 2 lat, 300 sztuk owiec 1 do 4 lat mających, 10 sztuk świń 2 do 3 lat mających, pługów, bron, radeł, wozów i sań, W d n, 2 5. i r 6. C z e r w c a r. b. z wo In ej ręki w L i b a r t o w i e pod Kostrzynem, 2 mili od P o z n a n i a , 2 mile o d S z r o d y , i I mili o d P 0biedzisk, il mili od Swarzędza, publicznie Sprzedawał. - Inwentarz żywy znajduje się W dobrym stanie, owce przedawane będą r wełną, aby każdy o dobrem ich gatunkumógł się przekonać, W roku zeszłym, o czśm nadriiienić winienem, otrzymałem za cetnac wełny 62 tal. Libartowo w Ekonomii Pobiedziskićj, dnia 4. Czerwca 1832. P i l a s ki. d ?ierz awca domanialny . Świeżych wód mineralnych, zalcbrunskiej, selcerskiej, marien - kreuc i egerskiej, jako też gorzkich wód zaidschtitzkiej i pilnauskiej, dostać można u Karola Wilhelma Pusch. Doniesienie fi and l owe. Od dnia dzisiejszego przeniosłem handel mój tytuniu i tabaki do kamienicy niegdyś Hellinga. Opatrzony w najulubieńszegatunki z zamiejscowych fabryk, upraszam szanowne osoby pokupem mnie zaszczycające, aby użyczanego mi dotąd zaufania i nadal nieodmówiły . P o z n a ń , dni a 4 C ze rwc a «832. J. Traeger, w rynku Nr. 57. po lewej stronie idąc na Wrocławską ulicę. Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy. Dnia 2. Czerwca i 832. Papiera- Gotowimi zną Obligi długu państwa Obligi bankowe aź do-włacznie lit. H. . . . . . . Zachodnio- Pruskie listy zasta wne Listy zastawne W. Xicstwa Poznańskiego. Wschodmo-Pruskie , . bzląskiepo y3j2po 93Ą 981 100 Poznań, dnia 5. Czerwca 1832. Papierami. Gotowizn». Od sta. Kurs obliców m. Poznania 9,1 4 Ceny zboża na Pruska miar 1 wagę w Poznaniu. Dnia 4. Czerwca 1832. Tal. igr. fen. do Tal. igr. f«ni 3 2 5 1 12 6 I 25 I 7 6 I 2 27 6 l Pszenica. 2yto Jęczmień Owies . . Ziemiaki U Siana cetnar a no ff.. .- 17 Słomy kopa a 1200 fi 4 10 Masła garniec I 7x6 4 *5 1 10