GAZETA Wielkiego Xigstwa POZNANSKIEGO U,. . Nakładem Drukarni Nadwornej IV. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski. JW 139. - W Poniedziałek dnia 18. Czerwca 1832. Da czytelników gazety. Z kończącym się drugim kwartałem przYpominamy, ii prenumerata ćwierćroczna Ula tutejszYch czYtelników wynosi: 1 Tal. 181 sgr.; dla zamiejscowych zaś: . . . 2 Tal. Zamiejscowi czYtelnicy odbierać będą za tę cenę CODZIENNIE wychodzącą gazetę na wszystkich Król. Urzędach Pocztowych w całej Monarchii, * Prenumerata exemplarza na papierze kancellaryjnyrn wynosi 15 sgr. ćwierćrocznie więcej od powyższej ceny. - Nie naszą będzie winą, jeżeli dla późniejszego zamówienia w ciągu bieżącego kwartału, poprzedzające numera niebędą mogly być przesłane. Poznań, dnia 18. Czerwca 1832. Expedycya Gazet W Dekera i Spółki. Wiadomości zagraniczne. R o s s y a, Z P e t e r s b u r g a, dnia ao. Maja, (star. sf.) Przez Ukaz Ctsaraki do Kantoru Dworu, 12. b. m. członek Deputacyi Królestwa Polskiego Edward Nicmojewski mianowany został Szambelanem Dworu J, C. M. Przez Reskrypt Cesarski a d. 12. b. ni. Deputowany Królestwa Polskiego Alexander Walewski mianowany Kawalerem orderu 5. Anny I. klassy. Niderlandy. Z BruxeJli, dnia 3. Czerwca. W Memorial Belge czytamy: "Donosiliśmy wczoraj o nadejściu protokułu pod Nr. 61. Podług później odebranych uwiadomień taić niemoźemy, źe numer podany jest prawdziwy; lecz akt sam datowany jest pod d. 29, Maja. Jego treść główna jest następująca: "Holenderski Pełnomocnik został wprowadzony do konferencyi. Oświadcza, M jego Monarcha jest gotów, wypuście na wolność Pana Thorna za wzajemną wymianę jeńców B korpusu Tornaksiego. Konferencya, wziąwszy 10 oświadczenie pod ścisłą rozwagę, wyraża swoje zadziwienie nad tern udzieleniem Króla Wilhelma, stosownie do którego on eię zdaje chwalić aresztowanie Pana Thorna, co wszelako dawniej potępiał; członkowie konferencyi bynajmniej niesą tego zdania, żeby to nieprawne uwięzienie mo> gło być porównanera z pojmaniem żołnierzy je się, źe znaczenie i sens protokołu 60. falsa y w i c zostały wytłómaczone. Konferencya następnie domaga się niezwłocznego i bezwarunkowego wydania Pana Thoroa, zastrzegając sobie, ze natenczas wszelkiego dołoży Starania, aby drogą pokoju i ludzkości, wstawiając się za interesem Holandyi, wyjednać na korzyść jej uwolnienie żołnierzy Tornaksktch u rządu btlgijekiego, Główna kwatera Generała Niellon, opuściwszy onegdaj Gandawę, udała się do Ternionde. Pan van de Weyer dopiero we czwartek wróci do Londynu. . Z H ag i, dnia 4. Czerwca. Cesarsko-Rossyjski Wice - Admirał, Hr. Heiden, odwiedził holenderską ojczyznę swoje, i stanął dn, 29, m, z. w Groningen na rodzinnej ziemi. Niemcy Z H a n n o w e r u, dnia 30, Maja. Jego Król. Mość Vice-KroI Xiążę Cambridge zagaił w dniu dzisiejszym ogólne zgromadzenie Stanów następującą mową: "Zgromadzone, zacne Stany Królestwa! "Przedmioty dla których naradzania, powtórnie widzę około siebie zgromadzone Stany Królestwa przed tronem Króla, dostojnego brata mojego, tak są ważne, iż wzbudzają, natężone oczekiwanie kraju i wymagają najtroskliwszego postępowania reprezentantów. - Kiedy przeszłe zgromadzenie Stanów ustanowienie praw zasadniczych pańsiwa oznaczało jako środek służący ku pomnożeniu pomyślności ojczyzny, Król chętnie przychylił eię do objawionych życzeń. - Przyjemnie byłoby mi zarządzone w tym celu natychmiast prace przygotowawcze przedłoźyćtemu samemu zgromadzeniu Stanów, które uczyniło ten wniosek. Lecz rozległość i ważność tego przedmiotu, równie jak troskliwość, którą kommissya wyznaczona poświęcić przejrzeniu pierwszego projektu prawa zasadniczego uważała za powinność, nie dozwoliły tyle czasu. Gdy prace te wraz z postanowieniami Króla J mci teraz Panom będą przedstawione, Wy jesteście powołani, dokonać to, co poprzednicy wasi rozpoczęli. - Podstawy tego prawa zasadniczego, są wien. em wy kotianieia Zobowiązań względem niemieckiej ojczyzny, mo enem zachowaniem praw Króla i otwarłem uznaniem praw i swobód jego podda, n.ych. Lecz oparte nawet na takich podstawach i troskliwie roztrząśnięte prawo zasadnicze, nieiest dostateczne do ustalenia szczęścia i pomyślności kraju. Wynikają one jedynie 2 ducha ożywiającego całość, prawość i wierność czuwające nad wykonaniem. Dochować ducha tego niechaj będzie naszym ce. lem, aby dla przyszłych pokoleń, w niezmienne™ przywiązaniu Króla do swoich poddanych, równie jak w wierności, uszanowaniu i ufności ludu, zachowana była najdroższa spuścizna po ojcach i rękojmia dni swo bodnych. - Jednem z najznakomitszych praw poddanych jest przyzwoita dzielność Stanów, dla zapewnienia jej, Król uznaje za najstosowniejszą, pewną zmianę w jej składzie. Część jej w porozumieniu z przeszłem zgromadzeniem Stanów juź została uskuteczniona. Z przy. jemnością widzę dziś pierwszy raz pomiędzy Stanami Królestwa, Deputowanych, dotychczas niereprezentowanych właścicieli ziemskich. Względem proponowanego przez poprzedników Panów połączenia kasa Królewskich i krajowych, przedstawię wam warunki zasadnicze, pod jakiemi Król, dostojny brat m oj, chce zezwolić na takie połączenie. Dla bliższego ocenienia stosunków kass Królewskich, dołączony będzie do nich wykaz dochodów i wydatków. Polecam Panom najmocniej rychłe załatwienie ważnego le£o przedmiotu, gdyż od rozstrzygnięcia kwestyi przedwsępnych zawisły uchwały, dotyczące wielu ważnych stosunków. - Szczególniej to ma miejsce względem finansów. Król pragnąc ulżyć ciężarów wiernym swoim poddanym, dowiódł już przez zmniejszenie opłat w ostatnich latach, ile go obchodzi ten ważny przedmiot. W równymże ctlu Monarcha postanowił, aby we wszystkich częściach administracji, wszelka jaka tylko być może oszczędność, była zaprowadzona. - Gdy zaś szczegółowe wypracowanie i wykonanie dążących do tego urządzeń, mianowicie zawisło od połączenia kass, w tej chwili, takie tylko będą mogły być czynione propozj eye, które nienarażą kass na nieporządek. - Nieporządek tego rodz?ju, wynikł stąd, że z ulgą opłat wspomnioną powyżej, zetknęły się z jednej strony niedobory, a z drugiej struny wieksxe wydatki, które dla stosunków publicznych były niezbędne. - Chociaż pod tym względem zbliżanie zatrważającej choroby pociągnęło za sobą niektóre niekorzyści, te jednakże były mniejsze, niż się obawiać należało. Z rozrzewnionem sercem składam dzięki Opatrzności, ii nierównie większe niebezpieczeństwa, zagrażające życiu moich współobywateli, z wyjątkiem małej liczby ofiar, ł .iskawieodwróciła. - Gdy dotychczasowe przyzwolenia na nowe budowanie gościńców bitych już upłynęły, względy na wewnętrzny handel, usiłowania państw sąsiednich i przyjęte zobowiązania, mocno naglą o ponowienie tych przyzwoleń; Waszej troskliwości, - Szczególniej ważne są postanowienia prawne względem wykonania prawa wydanego w zeszłym roku o spłacalności dziesięcin i opłat dla dziedziców. Niewątpię więc, iź Panowie chętnie przyspieszycie mające się w tym względzie przedstawić projekia rozporządzeń, Im zaś ważniejsze są przedmioty, do których roztrząśnienia Król dostojny brat moj zwoła! stany, tym bardziej liczę na to, iź zawsze pamiętać będą, źe pomyślność kraju może być utrwalona, jedynie przez umiarkowane widoki, uległość przy przeciwnych interesach, przee prawość, jedność i wzajemne zaufanie. Zaufania tego pragnę dla siebie też nadal. Przyrbylność bowiem dla kraju mych Ojców, stała mi się przez długi szereg łat przyzwyczajeniem i potrzebą, a chciałbym znaleźć w popieraniu szczęścia tego kraju nagrodę drogą dla serca mojego. - Oświadczam, źe zgromadzenie Stanów jtet otworzone," Szwajcaria. Z L u c e r n y, dnia 20. Maja. W dniach 16., 17. i i8- b. m. Sejm naradzał Bi'ę nad projektem Kornmissyi, ustanowionej do interesów Bazylejskich, i wydał następującą uchwałę: i) Gminy odłączone zostawać będą pod opieką i naczelną administracyą rządu krajowego al do dalszego postanowienia; 2) Miasto Bazylea i inne gminy kantonu zostają pod administracyą swego rządu; 3) Do odłączonych gmin posłani będą trzej Kotnmissarze rządowi, celem rozstrzygnienia, jak uważać można gminy» których stosunki są jeszcze wątpliwe, oraz Cf lem zajęcia się policyą i wszystkiem, co słu£y do utrzymania spokojności, porządku i bezpieczeństwa własności, a nakoniec dla poświadczenia wydawanych rozporządzeń i legalizowania publicznych akt, które tego potrzebują; 4) Władze odłączonych gmin są odpowiedzialne za utrzymanie spokojności i wymiar sprawiedliwości; 5) Mają ustanowić sądy do spraw cywilnych i kryminalnych, które podług dotychczasowych praw kantonu wyrokować będą, W wypadkach naruszenia spokojności i porządku oraz bezpieczeństwa Osób i własności, Komrnjssarze są upoważnieni oddawać winnych pod sąd i wstrzymywać wykonanie wyroków zapadłych w prawach kryminalnych; 6) W całym kantonie spokojność powinna być utrzyrnaną, za co władze i mieszkańcy są odpowiedzialni; 7) Przerwanie jej będzie ukarane wstawieniem exekucyi; 8) Za przerwanie uwaźa się: a) Wszelkie zbrojne uderzenie jednej strony na drugą; b) Wszelkie zbieranie lub wyseJanie uzbrojonego lub nieuzbrojone gowojska; c) Wszelkie sprowadzanie potrzeb wojennych w całym kantonie; 9) Komraissarze czuwać będą nad wykonaniem tego zestrony władz i mieszkańców; 10) Gdyby zachodziła obawa przerwania spokojności, Kotnmissarze mogą użyć wojska z trzech ościennych kantonów, które sejrn wezwie, aby dostateczną bczbę wojska utrzymywały w gotowoścido niezwłocznego pochodu. Wydatki poniesie strona, będąca do tego powodem; 11) Kornmissarze zajrną się bez wyjątku wszystkiem, co się tyczy spokojności w całym kantonie; 12) Osadzenie kantonu Bazylejskiego wojskiem związkowem ma ustać po'nastąpieniu objęcia naczelnej administracyi przez Kommissarzy rządowych w gminach odłączonych, z pozostawieniem tylko jazdy, potrzebnej do codziennej służby Kommissarzy. Gdyby zaś nastąpiło przerwanie spokojności, w tym razie Kotnmissarze mogą zatrzymać potrzebną liczbę wojska; 13) Sejm urządzi pośrednictwo między stronami spór wiodącemi; 14) Tym celem sejm mianować będzie Deputacyą pośredniczą, złożoną z 5 członków wybranych z grona swego lub innych. Deputacyą ta zbierze się w Zofingen, Sejm wezwie rząd kantonu Bazylejskiego z jednej strony, a władze odłączonych gmin ź drugiej, aby pięć Komitetów do niego mianował. Dtputowani mają ułożyć projekt połączenia, i podać go potem każdej stronie spór wiodącej do sekretnego kreskowania. Po nastąpionem przyjęciu przez większość każdej strony, uskutecznienie układu zostaje pod rękojmią rządu neutralnego. Gdyby która z stron spór wiodących niezezwalała na pośrednictwo, lub gdyby to pośrednictwo było bezskuteczne< »Ale oto Bolesław z orężem w prawicy »Wpada na wrogów, męstwo toruje mu drogę, »pzielną odwagą stwierdza swej nazwy znaczenie: »Swiat go najwaleczniejszym śród Królów nazywa. »Gdy sam pierwszy uderza, lecą roty za nim, »Orężem śmierć roznoszą w hufcach nieprzyjaciół, »1 szlą do władzców Grku skrwawione ofiary.« (Z Rozm. Lwowsk.) Były Adjutant Cesarza Alexandra, Generał rossyjski Alexander Michaelowsky- Danielowsky, wydał dzieło w języku rossyjskim, pod tytułem: "Pamiętniki z lat 1814. i 18[5." W przemowie pisze, iż r, 183r. będąc pod, Grochowem ranny, leczył się przez dwa miesiące i przez czas ten ułożył te pamiętniki. Uczeni aDgielscy Addison i Tempie Stanian byli bardzo poufałymi przyjaciółmi« W rozmowach udzielali sobie otwarcie zdań swoich. Pewnego razu pożyczył Addison przyjacielowi 500 funt. szterl. Odtąd Stanian był w obcowaniu mniej udzielającym się, a okazując niezwykłe uszanowanie, nierozniawiał juź z przyjacielem swoim z dawną otwartością. Gniewało to mocno Addisona. Razu jednego rozmawiali o pewnym przedmiocie, względem którego Stanian zaivsze ,o.d zgadzał się z przyjacielem. To tak dakc e oburzyło Addissuna, iż rzekł do Staniana: "Albo WPan sprzeczaj się ze mną, albo mi oddaj pieniądze." Ogromne przedsięwzięcie Tunnelu w Londynie zostanie podług wszelkiego do prawdy podobieństwa nieukończonem, gdyż wzbraniają się dopłacić potrzebnych jeszcze 248,000 funt. siterł. To właśnie jeel największą zgubą człowieka, źe poznanie przychodzi mu dopiero po rozpoczęciu rzeczy. Niechże rai kio powie, źe sztuki piękne niepopłacają, gdy kto umie z nich korzystać! Oto Paganini ma już gotówką milion franków na pewnych bankach złożonych, do tego posiada jeszcze przepyszny pałac w Genui, gdzie założyć myśli Konserwatoryum muzyczne, i młodzież z talentem ćwiczyć podług metody swojej w sztuce grania na skrzypcach. Przed kilku tygodniami była wielka uczta pod ziemią. Wykopano albowiem w podziemnern mieście Pompei dom nowy, gdzie przed 1800 laty miał mieszkać jakiś ban1tietnik, jak z istniących dotąd naczyń od wina wnioskować było można. Do tego więc domu pewien bogaty Lord angielski zaprosił wszystkich przyjaciół swoich z N eapolu, a między innymi wszy&tkich Posłów, a jeśli nieboszczyk Rzymianin, były właściciel domu tego, powziął na tamtym świecie wiadomość, co w jego domu się działo, zapewne cieezyłsię i z pięknych przygotowań do uczty i z wesołej zabawy zaproszonych nań gości. Pewnego jegomości w żałobie zdybał znajomy i przerażony tem, zapytał go: "Mój Boże, pókim WPan chodzisz w żałobie, kogo utraciłeś?" - "Ja" odrzekł żałobę noszący, "ja nikogo Rieutraciłem, ja tylko wdowcem zostałem." W New-Jork znajduje się piękna ośmnastoletnia dziewczyna, która - cud nad cudami - mdleje na widok mężczyzny. Im mężczyzna młodszy, tym odraza jej większa i tym mocniejsza napada ją elabość. Gazeta wyższej Kanady zawiera szczególniejsze zdarzenie, źe siedmiu synów niejakiego Pana Flutcheson ożeniło się z siedmiu córkami Pana Wells. OBWIESZCZENIE. Podwórze dawniejsze folwarczne w Wielkiej wsi (Grossdorf) które z powodu położenia swego między targowiikif-m i niektóremi ulicami ubocznemi miasta Buku cząstkowo na place miejskie do zabudowania, szczególniej zaś do wystawienia i założenia domu zajezdnego korzystnie kwalifikuje się, z ogrodami jak również budynkami do podwórza tegoż naleźącerni, drogą licytacyi publicznej w parcelach następujących sprzedane być ma: j) pierwsza parcela 3 Mórg. 3 22 [IIPr. wynosząca z browarem, z studnią i domem czeladnim, niemniej z prawem palenia wódki i warzenia piwa; 2) również Mórg. 1, [JPr. 128; z domem familijnym i stajnią; 3) również Mórg. 2, [JPr. 40; 4) dito loi; 5) dito r s 102; z kuźnią 1 i studnią; 6) również r 97; 7) dito s s 44. Grunta powyższe prawem własności z czynszu, podatku gruntowego i wkupnego poniżej oznaczonego wypuszczają się ad i) Tal. 12, sgr. 16 czynszu, 16 sgr. podatku gruntowego, 84 Tal. 2 sgr. wkupnego, 2) Tal, 2 czynszu, 13 sgr. podatku gruntowego, 200 Tal. wkupnego, r 3) Tal. 1, sgr. 28 czynszu, 12 sgr. podatku gruntowego, 6 Tal. 6 sgr. wkupnego, r 4) 5 sgr. pod.gr., 16 Tal. 10sgr. wkupnego, r 5) 5 r diio 47 * di to : 6) 5 r dito 16 s 10 1 ditO , 7) ł 4 fen. podatku gruntowego, 5TaI13 sgr. 4 fen. wkupnego. Czynsz od Nr. 1. aż do 3. niezmiennymjest, może jednak w każdym czasie kapitałem być spłaconym. W ciągu zaś lat dwóch spłacenie czynszu rzeczonego 20storaką ilością tego co czynsz sarn wynosi nastąpić musi. Wkupne staje się resp. przedmiotem podań w licytacyi, które od najwięcej podającego w pierwszej połowie w terminie Lcytacyi, w drugiej zaś połowie najpóźniej w terminie tradycyi wyplaeone być musi. Przyderzenie zastrzega się Królewskiej Regency1. Inne warunki jak również plan gruntów sprzedać 6ię mających w Registralurze wydziału podpisanego, jak niemniej u Burmistrza w Buku, bez pianu zaś także i w Urzędzie ekonomicznym w Dusznikach mogą być przeglądane. Termin do licytacyi na dzień 4. Lipca o godzinie 11, przed południem w mieście Buku przed Radzcą Regf-ncyi Wnym Klebs wyznaczony został, na który chęć nabycia mający wzywaią się, aby stanąwszy i z zdolności do posiadania wywiódłszy się, podania swe czynili, Poznań, dnia 7. Czerwca 1832. Królewsko Pruska Regencya, Wydział poborów stałych, dóbr i lasów rządowych»