GAZETA Wielkiego Q Xi e s twa POZNANSKIEGO Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi. JV 253. - W P O ni e dzi al e k dnia 29. Paź dzie rnika 1832. SI SI Wiadolllości krajowe. Z B e r l i n a, dnia 24. Października. N, Pan przybył tu wczoraj r Cieplic. N. Pan raczył Majorowi K o p p od 3ciej brygady iandarrneryi dać order Orła Czerwonego 4, ki. N. Pan raczył Assessora Regencyjnego Gustawa Wallach w Królewcu, mianować Uadzrą Regencyjnym przy Regencyi W Gumbinnen. Z dnia 25. Października. JO. Xigina JLignicka przybyła tu z Cieplic. Przybył tu: JW. Tajny Stanu i gabinetu Minister, Hr. Bernstorif, z Meklenburga. iVWkVWWWWLV Wiadolllości zagraniczne. Królestwo Polskie, Z War s z a w y, dn. 24. Października. Kommissya rządowa spraw wewnętrznych, duchownych i oświecenia publicznego - postanowienie Rady Administracyjnej z d, J3, (25.) Września r, b., oznaczające środki utrzymania aresztów cywilnych dla dłużników, z rao: cy wyroków sądowych przymusowi osobistemu ulegających, podaje jak poniżej do po» wszechnej wiadomości: - W Warszawie, d. 13. Października Ig32. r. - Dyrektor Główny Prezydujący (podp.) Hrabia Strogonow. Sekretarz Generalny (podp.) Aug. Karski. W imieniu N Mikołaja I., Cesarza wszech Mossyi, Króla Polskiego etc, etc. etc. Rada Administracyjna Królestwa, Chcąc mieć oddzielnie i stale urządzony artszt cywilny dla dłużników, wyrokami eądowemi pod przymusem osobistym skazanych, przewidziany w księdze 5- tytule If. Kodexu Postępowania Sądowego Cywilnego, oraz-soznaczyć fundusz na koszt utrzymania aresztu takowego, na przedstawienie Komuiissyi rządowej spraw wewnętrznych, duchownych i oświecenia publicznego, postanowiła i etanowi: Arr. r. Areszt cywilny dla dłużników wyrokami sądowemi, pod przymusem osobistym skazanych, będzie zupełnie tak od więzień poprawczych, jako i od aresztu publicznego i policyjnego, Kodexen) Karnym przewidzianych odosobniony, i ma zostawać pod bezpośrednim dozorem Urzędów Municypalnych tak miasta stołecznego Warszawy, jako i innych miast w Królestwie, Art. 2. Kemrnisaya rządów« spraw wewnqirjny aj a, doktryny. Inny zarzut, przez oppozycyą tylekrotnie na nowy gabinet miotany, dotyczy się tej obawy, ie Ministrowie zamachy czynią na całość ustaw krajowych. Wszakże sroga kara, z jaką dynastya z tronu złożona za takie zamachy pokutowała, przestrzeże Zapewne rząd obecny, i wstrzyma go od podobnych nadweręźeń Konstytucyi. Jakiekolwiek jest zdanie o systeroacie nowego gabinetu, tego jednak nikt niezaprzeczy , żeby Ministrowie teraźniejsi niemieii należeć do najrozumniejszych mężów Francyi. Z dnia 16. Października. W imieniu Xigcia Karola Brunświckiego podano tu skargę sądową przeciw Prefektowi policy i Panu Gisquet, Panu Layerderie, Komendantowi źandarmeryi i Kommissarzowi policyi Hebert, z powodu naruszenia praw mieszkania i zamachu na wolność. Oto prawo « r. VI., do którego się r«ąd ku swemu usprawiedliwieniu odwołuje, i którego stanowczość przeczą stronnicy Xiecia: , ,Każdy cudzoziemiec w Rzeczypospolitej bawiący albo jadący, niemający zlecenia od państw neutralnych albo zaprzyjaźnionych i przez rząd francuzki uznanych i nieposiadający też tytułu obywatela, zostaje pod bezpośrednim dozorem wykonawczego Dyrektoryum, którtmu wolno paszport jego zatrzymać i mu rozkazać, aby granice Francyi opuścił, skoro przytomność jego zagrażaćby mogła pokojowi publicznemu, " W kościele tutejszym reformowanym śpiewano z powodu ustania cholery w stolicy, u« roczyste 'je jDeum. Pan Rothschild przybył tu wczoraj z Włoch. Deputowani oppozycyi odprawili onegdaj pierwsze zgromadzenie swoje u Generała Thiard. Z dnia 1 . Października. Doświadczono wszkole artylerycznej w Metz środków, za pomocą których możnaby było w jak najkrótszym czasie opanować warownia Antwerpską, niedając jej tyle czasu, aby całe tpiasto zburzyć mogła. Przełożono w tym przedmiocie plan Ministeryum wojny, wedle którego sobie tuszą, iż się uda warownią tę w kilku godzinach zamienić w stos gruzów i popiołu. Wynaleziono bowiem tnachi. pę jakąś, z której w odległości 400 do 500 toazow bomby rzucają, zawierające 400 funtów ptochu, A n g l i a. Z L o n d y n u, dnia i6. Października. Dzisiejsza T i m e s usprawiedliwia uzbrajanie floty naszej. Powiada, źe pełnomocnik niderlandzki na pytanie przełożone mu względem żeglugi na Skaldzie przez konferencyą, następującą dał odpowiedź: "Pełnomocnik niderlandzki niejfst upoważniony do zawarcia stanowczego jakiego układu względtm żeglugi na Skaldzie, ani do uchwalenia jasała Holandyą." Z Opono zbywa na wiadomościach. Statek "Walter-Witch", który stanął d. i3.w Plymouth, a d, 7. był na wysokości pod Oporto,. donosi, ie od d. 29 Wrześn. nienastąpił więcej iaden nowy atak na miasto, i że eskadra Oorn Miguela stalą jeszcze peK! Vigo. Listy prywatne tą okazyą nienadeszły , tylko depesze, z których treści robią wielką tajemnicę; przeto też z na tęźoną ciekawością wyglądamy przybycia pakietbotu, mającego d. ijj. m. b. przybić do bTregów naszych. Powiadają, co wszelako potwierdzenia wymaga, że wielka część mieszkańców Porto wstąpiła w służbę Dom Pedra, kto. rego wojsko teraz liczy 13,000. Flota Dorn Miguela wiele miała ucieipitć przez ostatnie burze i niejest w stanie zaraz co przedsięwziąść. Ponieważ powietrze na lądzie równie było złe, spodziewać się więc należy, że wojsko oblegające znaczne także poniosło straty. - U nas uzbrajania Konstytucyonistów trwają ciągle. D. 13- m. b. wypłynął statek parowy z 300 tęgimi rekrutami, kilku oficerami, armatami i amunicyą z Tamizy do Oporto. Tegoż samego dnia w wieczór puścił się inny okręt z kawaleryą na pokładzie z Tamizy tamże, a d. 15. udał się do Dom Pedra szoner z prochem i rakietami kongrewskiemi. Pułkownik Bacon przybył tu z Oporto w celu zakupienia koni i amunicyi. Inne do Oporto przeznaczone okręty stoją w Guernsey, Falmouth i Plymouth. W Cityi głoszono, wedle G lob e, iż Poseł hiszpański przy dworze naszym, Pan Zea Bermudez, mający sobie obecnie polecone ułożenie nowego Ministeryum hiszpańskiego z naleganiem uprasza rządu naszego, aby się względem sprawy konstytucyjnej w Portugalii nieprzyjaźnie oświadczył; co większa, miał on to uczynić jedynym warunkiem niewmieszania się Hiszpanii w sprawy Portugalskie; niesłuchano wszelako przedstawień jego. Uskarża on się ciągle gorzko na udział, jaki Anglicy biorą w tej wyprawie wysełając broń i amunicyą do wojska D. Pedra; przeto lii obstawa przy tern, aby prawa względem zaciągania żołnierzy przez cudzoziemców ściślej dopilnowano. Dnia 5, b. m. odprawiło się w Edynburgu liczne i świetne zgromadzenie, celem naradzenia się o wystawieniu pomnika zmarłemu Walterowi-Scoitowi, Wyznaczono Kornmissyą do zajęcia się tein dziełem; przewodniczy jej Xiążę Buccleuch. Pan Forbes oświadczył, iż ma zlecenie od banku szkockiego i innych banków edymburgsk eh, którym nieboszczyk rożne summy pozostał winien, aby na dowód uwielbienia zacnego jego sposobu myślenia, podpisał się w ich imieniu na składkę w ilości 500 funt. szier. (20,000 złp.) Następnie 24 osób podpisało się zaraz na 1100 fal. szt. (44,000złp.) Pismo publiczne pod t>tułem A t h e n e u m wyraża: "Donieśliśmy, iż diugi Pana Waltera; Scotta wynosiły 60,000 Int. szt. (2,400,000 złp ) · lecz odbieramy wiadomość, iż teraz zmniejszyły się do 5j,000 fnt szt, (2,200,000 złp.) i że adminisiraturowie posiadają blisko 10,000 fnt. szt. (400,000 złp.) i od towarzystwa assekura« cyjnego życia otrzymają 2 2,000 fnt. szt. (8 80,000 złp.) Tak więc zostanie długu tylko ai,OOO fnt. szt. (840,000 zip.) Niewątpiemy, że summa ta zebraną będzie w przeciągu tygodnia przez składki; wierzyciele odbiorą swoje naleźytość i majętność Abbotsford zostanie utrzy. mana dla rodziny nieboszczyka. Stosownie do wiadomości z Madrytu tu nadeszłych z d. 4. m. b., aż do tego dnia nieoświadczyli jeszcze doktorzy, że niebezpieczeń - stwo życia, w którem Król zostawał, minęło. Gazeta Al b i o n wymienia teraźniejsze miejsca pobytu członków rodziny Bonapartego» i tak: Józef Bonaparte były Król hiszpański, ba« wi w Londynie; małżonka jego wraz z córką Karoliną, w Fiorencyi; Karol Bonaparte syn Lucyana, zaślubiony z córką Józefa Bonapartego, w Riccia; Lucyan Bonaparte w Senigaglia, syn jego w Kolumbii; Ludwik Bonaparte, były Król holenderski, w Fiorencyi; Pani Hortensya małżonka jego, wSzwajcaryi; Ludwik Bonaparte, syn, w Szwajcaryi; Hieronim Bonaparte, były Król Westfalski, w Liworno; Achilles Murat, syn byłego Króla Neapolitańskiego, w Londynie, a młodszy brat jego w Nowym Yorku; nakoniec Pani Karolina była Królowa Neapolitańska, w Fiorencyi. W stolicy Brazylii, RioJ aneiro panuje wielkie zaburzenie. Regencya przestała urzędować. Admirał Pultenay Malcolm bawi jeszcz-e WLondynie. Ga2eta Kur y e r pisze: "W tej chwili odbieramy poselstwo Prezydenta Zjednoczonych Stanów północnej Ameryki od Senatu tamecznego. Oświadcza w niem, iż niezatwierdza bilu, względem postanowienia przywileju dla banku amerykańskiego. Celem podroży Pana Milley Doyle z Anglii do Oporto, jest ofiarowanie usług swoich Dora Pedro wi, wraa z 3003 ludzi, których do wO"ska w tej mierze zostanie zawarty, Pan Milley Doyle wróci do Anglii, i zajmie się organizacyą wspomnionego korpusu posiłkowego. Jednocześnie z tym znakomitym oficerem przybędzie zapewne 250 ochotników do Oporto. Wypłynęli oni d. 7. b. m. z F almou th, a zapał ich był tak wielki, iż nietylko własnym kosztem uekwipowali się, lecz nawet nieźądali stopni OGcerskic.ll, chociażby w wojsku ang elskiem wkrótce pozyskać je mogli. Gdy Pan Milley Doyle wsiadał z Adjutantem swoim do powozu udając się w zamierzoną drogę, lud licznie przed domem jego zgromadzony, wydawał 0fcrzyki: Niecli żyje Donna Marya ! Z d n i a ig. P a ź d z i e r n i k a . K u rye r dzisiejszy wyraża: "Dzisiaj podobno odbędzie się rada gabinetowa, na której N. Pan stosownie do przyjętych formalności n»a udzielić przyzwolenia swego postanowieniom gabinetu, dotyczącym się środków przymusu, mających być niezwłocznie przeciw H 0landyi użytemi. Ponieważ środki takowe zawierają w sobie pytanie o wojnie albo pokoju, więc ścisłą mają styczność z przywilejami Królewskiemu potrzebną zatem jest rzeczą, ażeby Król JITIĆ dał przyzwolenie swoje w przepisanej formie." Tenże Kuryer donosi, że flotta na Skaidę przeznacona rozkaz odebrała, aby się dnia 5. Listopada w Spithead zgromadziła. Składać eię będzie z okrętów następujących: "Talavera," o 74. działach, "WtlUsIey" o 74. działach, "Revenge" o 76. działach, "Spartiate" O 76 dz., "Donegal" o 74. dz., "Vernon" o 50 dz., "Southampton" o 50 dz., "Stag" o 4 p d z ., " K a s t o r" o 36 d z ., "C o n w a y" o 28« dz., "Volage" P 28 dz., "Nimrod" o 18. dz., "Childers," "Rover," "Scout," "Satellite," "Larne," "Snake" o 16. dz., wraz z dwoma okrętami parowemi" Rhadaman th uy" i "D e e. " Ostatnie dwa okręty opatrzone są w działa nadzwyczajnej wielkości." Tenże Kuryer pisze: "Dochodzą nas właśnie lego momentu wiadomości prywatne z Paryża, że na radzie gabinetowej we wtorek tam odbytej, pytania o wejściu wojsk francuzkich w granice Belgii jeszcze nierozstrzygnięto, chociaż Xżę Broglie dzielnie obstawał przy zdaniu swojern, ażeby Francuzi natychmiast do Belgii wkroczyli." Tenże Kuryer donosi, a to wedle listów z Portugalii, że dnia 30. Września i 1. m. b. odstąpiono od oblężenia miasta Porto i że wojiko Dom M i g u e l a zupełnie eię cofnęło, (?) - ROZlllaite wiadolllOŚci. W Boulogne sur Mer, we Francyi, uwięziono, jako podejrzanego, pewnego olbrzymiej postawy człowieka, ubranego'w ceracie a na rękach i nogach ciężkiemi obarczonego kajdanami, który przy kaplicy w polu, twarzą ku ziemi, leżał. Badany przyznał się, iż jest Irlandczykiem, i że pielgrzymując do Rzymu dla odpokutowania za grzechy, kajdanami sam się obciążył. (!) Pewien młody przystojny woltyżer francuzki, z powodu wykroczenia przeciw karności' na śmierć skazany, wystąpił na plac tracenia z odwagą nadzwyczajną, ubrany jak na bal i z różą w ustach. W chwili, gdy grenadyerowie mieli wystrzelić do niego, wyjął różę z ust i zawoławszy: "A la plus belle!" rzucił ją po» między zgromadzenie. Walter Scott. Największy geniusz spółczesny, najulubień - szy pisarz swojego wieku, człowiek, któremu tyle się dziwiono, ile istotnie dla sił umysłu swojego i męskiej prostoty ducha podziwiania był godnym, Sir Walter Scott, umarł, jak już w i a d o m o, a I. z. m. W r z e śni», w A b - boisforil. Po kilkumiesięcznym pobycie wo Włoszech, który, jak naprożno przyjaciel« jtgo tuszyli, pokrzepić miał zwątlone zbytniemi naukowe mi pracami zdrowie, instynkt miłości ku ojczyźnie, sprowadził go napowrót w połowie zeszłego lata do Szkocyi, jakoby dla złożenia tylko śmiertelnej ducha swojego powłoki na rodzinnej ziemi. Na drodze, w Nymwegen, uderzony apoplexva, 2 którejby w tejże chwili, bez lekarskiej biegłości swojego sługi, był skona), niezdołał już odtąd przyjśclź nawet do sianu, w klorymby czuć roógł owo gorliwe podziwienie, z jakiem wdzięczna ojczyzna imię jego czcić, i zachodzącej jego gwieździe ostatni hołd oddawać usiłowała. N adpotrzebną, zdaje eię, byłoby czynić tu uwagę, iż chociaż 'gon lego wielkiego męża od lak dawna był przewidzianym, żadna atoli »trata w całej rzeczypoepolitej nauk głębiej nikogo niedotknęła, ani obudzić mogła powszechniejszego i bardziej bezstronnego żalu. Imię i dzieła jego nieea angielskiemi jedynie, lecz europejskienii: owszem, całego świata; gdyż wszędzie gdzie jest tylko czytająca publiczność, gdzie istnieje jakakolwiek literatura, gdzie znana sztuka drukarska, wszędzie uważanym on jest za przyjaciela domu, wielbionym jako sprawca niewyczerpanych roskoEzy umysłowych. człowieku, o pisarzu, kióry przez dzieła ewoje tak wierszem jako i prozą tyle przyjemności i nauki po całym rozsiał świecie, i który j u i »a życia cieszył się jiowszecbną sławą, którą zwykle zgon dopiero zapewnia, -' o Walter- Scocie, zbytecznąby wcale, a nawet zuchwałą może było rzeczą występować w krótkiej lej wiadomości w charakterze kryiyka lub ży