GAZETA
Wielkiego
Xiestwa PO ZNA N SKI EGO
Nakładem Drukarni Nadworne']' IV. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi.
JM 25. - W Srodę dnia 30. Stycznia 1833.

Wiadolllości zagraniczne.

B. o s Ul y a, Z P e t e r s b u r g a , d. 5/1 7. S tycznia.
W niedzielę t. b, rn., z okoliczności Święta Nowego Roku i rocznicy imienin W. Xijzny Heleny, odbyła się w kaplicy zimowego pałacu J, C, M. msza uroczysta w obecności N. Pana, całej rodziny Cesarskiej i wszystkich znaczniej, szych urzędników w stolicy obecnych, którzy po ekońozonem nabożeństwie, mieli zaszczyt ucałować rękę N. Pani. Wieczorem był u dworu wielki bal maskowy dla stanów szlacheckiego i kupieckiego i wielka wieczerza w Ermitażu. Reskryptem Cesarskim z dnia 31. z. m. Radzca tajny, Senato HI. Tołstoj, mianowany kawalerem orderu S. Anny 1. ki. Najwyższym J. C. Mości Ukazem do Rządzącego Senatu z dn. 30. Paźdz. zeszłego roku zatwierdzoną została nowa ustawa o K. warantanach. Przez Ukaz Cesarski do Kantoru dworu z d, 13. Grudnia, Dyrektor gubernialnego Gimnazyum Moskiewskiego, Radzca Dworu Okułow mianowany Szambelanem dworu J. C. M. N. Pap, w d. 29. Listopada z. I. raczył najłaekawiej zatwierdzić w urzędzie wybranegoprzez szlachtę gubernii Podolskiej opiekunem honorowym (»inniazyum podolskiego, obywatela Hajsyńskiego powiatu Jozefa Drzewieckiego. KamcIjunfcer Dworu J. G. M., P. Anatoliusz Demidow, wstępując w prawa pełnoletności» chcąc uczcić pamięć swojego ojca i idąc za przykładem przodków swoich i innych, którzy z majątku swojego na rzecz publiczną łożyli, ofiarował 500,000 rubli ass. na założenie w tutejszej stolicy domu dobroczynności, którego głównym celem ma być podanie niedostatnim ludziom środków zarabiania sobie na przyzwoite utrzymanie przez dzienną pracę bez ucieka-' nia się do żebractwa, często niepewnego , lecE zawsze zachęcającego do występków. N. Pan, zgodnie z postanowieniem komitetu PP. Ministrów, raczył projekt P. Demidow zatwierdzić, a N. Pani zezwoliła na oddanie tego, zupełnie nowego w swym rodzaju, zakładu pod Swoje wysoką opiekę. - Zakład ten nosić ma nazwisko "Dernidowskiego domu przytułku ludzi pracowitych." Za rozkazem P. Ministra skarbu Izba Skarbowa Kijowska oddaje w dzierżawę na lat dwanaście, od 23. Marca b. r., dobra skasowanych klasztorów katolickich, które przeszły pod zarząd skarbowy, a mianowicie: w powiecie Radomyślskim, niegdyś należące do byłego Czar lów, Ssarosielie, Juryzdyka Czarnobylska, Paryszów iKotowka, w których w ogóle liczy eię 513 dusz męskich, a dochodu wyrachowano J747 r. b8 kop. srebrem; i w pow. Zwienigrodzkim pozostałą po byłym Lisiańskim klasztorze Franciszkanów wieś: Lisianski Przygocodtk, dusz męski eh 29; terrnina, targu 23, przetargu, 27 bieżącego m Stycznia.
A u s t 2 Y a.
Z W i e d n i a, dnia 12. Styczni».
Pomiędzy bawiącymi Turkami, których tu znaczna liczba znajduje się, postrzegać moina widoczny smutek Przez długi pobyt w pośrodkn europejskiej cywilizacyi, odwykli oni od petów fanatyzmu, w których jtszcze tak wielu hh krajowców jesjApogrążotiych, i czego właściwą przyeryną jest 1 cl* niena wiść przeciw Sułtanowi Malimudowi; prrbIO więc pierwsi umieją oceniło cel reformy, którą Sułtan uewtgo ludu zaprowadza, ostatni *aś niepoznają eię na tern dobroczynnem postępowaniu. Oświeceńsi zatem szczerze podzielają krytyczne położenie swego Władzcy, i nieiają lego, źe bez stanowczego i dzielnego pośrednictwa, upaść niuei. Nas? handel % Lewan tern, osobliwie związki z Egiptem przez Tryest są w tej chwili bardzo korzyeme. Wiele tutejszych domów handlowych, rawarło kontrakty na znaczne dostawy z Mehemedem Ali, które lem większe korzyści rokuje, gdy im Basza za broń i inne wyroby w zamian daje różne przedmioty za bardzo mierną cenę.
U7 l o c h y .
Z An k o n y, dnia 6. Stycznia.
Z Rzymu nadchodzą tu rożne pogłoski; dopiero mówiono, źe kraje rzymskie opuszczone będą przez wszystkie obce wojska, to znowu zapewniają, źe także Anglia chce obsadzić »wem wojskiem Civita Vecihia.
Z Wer.ecyi, dnia 6. Stycznia.
Dziś spuszczono tu z warsztatu nową auetryacką korweię "Carolina" o 16 działach, w przytomności J. C, W. Arcy · Xiecia WiceKróla i jego rodziny.
Niemcy.
Z Monachium, dnia 11. Styczniu.
Król Grecki Oito przed swoim odj izdem ofiarował na pamiątkę, Kanonikowi Radzcy duchownemu von Oettl swojemu wieloletniemu nauczycielowi, kosztowną złotą tabakierkę. T e n Królewski upominek zawiera miniaturę Króla Ottona, rzędami brylantów wieikiej wartości otoczoną, z których cztery wieiHe soiitery zdobią brzegi. Nad portretem są wyrazy: Mentori Gratus (wdzięczny nauczycielowi) z dyamen
1.
tów ułożone, niżej również takiemi literami! Amicus Amico (przyjaciel przyjacielowi.) Przy oddaniu tego tak oznaczającemi słowy ozdobionego upominku, Izy łaskawemu Monarsze stanęły w oczach. Zakończył nart«zcie te szlachetne chwile słowami: Pamięć i przywiązanie moje do nifgo trwalej w mem streu pozostaną, anizdi te dyamenty. Z dnia 12 Stycznia.
Wczoraj przed południem żołnierze greccy odprawili znowu ćwiczenia z ogniem, jutro będzie parada kościelna, a dnia 15, b. miesiąca udadzą się w pochód do Grecy i.
Niderlandy.
Z H a g i, dnia ao. Stycznia.
Słychać, że I$c hujczykowie po nad CZęSClą brzegów skaidy , którą zajęli, wielkie zakładają okopy; zdaje się. źe zamyślają uderzyć na warownie Lilio i Litfkenshoek. Z Lilio donoszą nam pod d. 17. m. b.: »Położenie nasze doiąd wcale się nie odmieniło ;' tylko źe nas znowu zewsząd militarne otaczają stanowiska, zajęte prze z istotnie mizernych nieprzyjaciół; wtenczas, gdy Francuzi tu byli, mieliśmy przynajmniej w obliczu naród, star. szy od naszego, i z którym walczyć sławę praynosiło imieniu Niderlandów; ale teraz zniechęca nas widok ludu, mającego miecz swój na jeżyku i zasadzającego chlubę oręża na łajaniu i lżeniu. Tają oni porzty swoje mniej więcej, mianowicie w nocy; wczoraj pokazali się na pagorKu i rozumieliśmy, źe zaczną sypać okopy, ale kilka kul z Liefkenshoek rozpłoszyto ich natyChnra t. D zsiaj zrana o 11, zdawało się, źe ich bohaterowie nowego nabrali serca, ale i tą rażą nit-podobały się im działa 24funtowe od ojca" Hendrick"; dali jednak » razy ognia z działa tHuntowego, tak, iż jedna kula 6(iadła w bastyon Nr. 3, druga utkwiła w przedpierśniu, żadnej niezrządziwszy szkody. N a szczególne pochwały zasługuje ochoczość i wytrwałość załóg", muno trudnej nader służby; ściśle pełniąc obowiązki swoje, weseli i z drowi, wszyscy i każdy z poj edyncza kontertet z losu swego. Majtkowie pod wodzu Porucznika 1. ki. Carnabet- k wspohibiegając się z na szemi, dowodzą na okopach tejże samej zręczności, jak na pokładzie statków swoich. B e l g i a.
Z B r u x e 11 i , dnia sa- Styczni» .
W L y n x czytamy następujący, przez adwokata podpisany list; "Wzięciecytadeli Antwerpskiej pięknym w istocie jest czynem wojennym, i reprezf ntanci nasi uchwalili szpadę honorową dla Marszałka, który oblężeniem kierował. Ponieważ jednak obrona co do męztwa oieustę wani Generała, którego oblegano, aby przyjąć racry! szczupły »lar hołdu, złożony jeso t wojsku jego męztwu. Bądź zatem WP an tak łaskaw, przyjąć mię w poczet tych, którzy etę podpisali na kupienie szpady honorowej dla Generała Chasse.« Z Doel donoszą pod dn. 17. III. b.: "Dzisiaj przed południem Holendrzy z L'efkenshoeK usiłowali zdemontować bateryą z a 61'untowych dział złożoną, którą Belgijczykowie naprzeciw; twierdzy by Ii założyli. Kula "'funtowa pizeleciała przez barafcę w której byli żołnierze belgijscy, ci odpowiedzieli i widziano kilka kul naszych wpadających w. strzelnice twierdzy. Podpułkownik Petithan, komendant lewego brzegu Skaidy, udał się natychmiast na wymienione miejsce, ale ogień już był usiał . Wojsko nasze, ciągle między 200 działami się znaj dujące, ma na swoje obronę 2 tylko armaty. Byłoby to zgodnem z interesami żołnierzy, jako też korzystne m dla kraju całego, gdyby rząd niezwłocznie na ten ważny punkt uwagę swoje chciał zwrócić.
F t a n c y a.
Z P a ryż a, dnia 19. Stycznia.
N a posiedzeniu wczorajezeui Izby Deputowanych wniósł Pan Cointe, aby duchowieńetwo zos ta lo wykluczonem od zgromadzeń wyborczych. Pan Dupin (starszy) broniąc lej srnandy między innemi tak się (łómaczył: "N ieidzie tu o religijną intolerancyą, ani o hańbiące wyłączenie. Doś& crraIIlY innych przykładów, że niektóre urzędy z innemi iunkcyami połączyć się niedają; niema fu nic Zgoła obrażającego. W tym tylko względzie twierdzę, zważywszy na poprawkę nam przełożoną, iż bynajmniej nieuwłaczamy duchowieństwu, oświadczając, że stan duchownego niezgadza się ze stanem wyborcy. Będąc mężami Lipcowymi wyznać powinniśmy, że jednetn r najszkodłiwszych nadużyć przed rewolocyą było ciągłe wzmaganie się wpływu i potęgi sianu duchownego; nieprzywłaszczał on sobie tylko całej religijnej władzy, owszem chciał on wszystkie władze zagarnąć. Aby mianowicie temu złemu zapobiedi, zmieniliśmy artykuł Karty, oświadczający, że wy- oaoie katolickie jest religią państwa. Daleki jestem od tego, aby ścieśniać wpływ xięźy; -le jako obywatel, który miał udział w reformie krajowej i pragnie ocalenia zasad rewolucyi Lipcowej, żądam tego koniecznie, aby ów wpływ z kazalnic, niezaś r mównicy wywierano. Cześć i sława duchowieństwu katolickiemu! niech je rząd płaci, ale pod tym ąjiko warunkiem, aby się trzymało w obrębieurzędowania swego; przeciwnie p05I innością Izby starać się gorliwie o ściele odłączenie władzy świeckiej od władzy duchownej. Gdybyśmy duchownym znowu nastręczyć chcieli sposobność wemknięcia się przez jakie drzwiczki postronne do spraw publicznych, wszysikoby znowu zagarnęli i państwo razem z sobą puwtórnit-by o ostateczną przyprawili zgub ę." - Ta mowa" którą nietylko większa część zgromadzonych, lecz nawet trybuny publiczne z poklaskami przyjęły, spowodowała Pana Comie do ograniczenia wniosku swego na duchownych, których rząd płaci. W ołano zewsząd, że stosownie do tego S1. Symoniści, Templarze i xęźa francuzko- katolickiego kościoła wolnytty mieli przystęp do zgromadzeń wyborczych i rad generalnych; następnie zbijał P. Penouard ten wniosek. Pan Garnier-Page» zawołał z zapalczy wością, iż żąda wolności i równości dla każdego; że więc jego zdaniem poprawki P. Comie przyjąć niewypada. Mimo to, gdy przyszło do głosowania, uchwalono ją jednak małą większością głosów, ktnreto rozstrzygnienie nadzwyczajną uczyniło sensacyą. Ho od obecne) chwili wszyscy xiężs a którzy pensye pobierają od rządu, wyłączeni są od zgromadzeń wyborczych, a tak też od rad generalnych. Być jednak może, że Izba Parów postanowienie to odrzuci.
Z Ankony donoszą pod d. 6. m. b.: "Mówią lu powszechnie o Kongresie, który sic} ma odbyć w Parmie, w celu urządzenia spraw państwa Kościtłnego." Częste narady Posła pruskiego z Xieciem Broglie ztąd mają pochodzić, iż wspomniony poseł układa się 5l polecenia rządu holenderskiego. Słychać tu o niezwłocznem odesłaniu Generała Chasse i zabranych z nim w niewolę wojenną żołnierzy holenderskich do ich oj. czyzny. Doszła nas wiadomość z Rzymu, że zdrowie Generała Sebastian» nader się polepszyło, i żo wkrótce mamy go spodziewać się tu »powrotern. Słychać, ii rząd nasz zamyśla wysłać dyplomatycznego agenta do Mehemeda Ali. Ma nim być były Sekretarz przy ambasadzie w Lewancie (Pan Jaubert?) Hrabia Rajneval, Poseł nasz w Madrycie, mając dnia 27. z. m. prywatne posłuchanie u Królowej Hiszpańskiej, podał jej dwa pisma od Monarchy naszego do jej małżonka, a Pan Liebermann podał pismo od Króla Pruskiego.
Adjutant Marszalka Soult, Pan Bonnet, wyjechał ztąd do Blaye, dla przekonania się, czyli wszystkie środki ostrożności, przepisane «io  Według najświeższych doniesień, Xieina nieprzechadzała się od kilku dni po wałach cytadelli, jak dawniej czyniła. Pan Thiers, porożniwszy siq z Panem Argout, miał powiedzieć w obecności Króla: "Zobaczymy, czy biała lub trójkolorowa chojągiew odniesie zwycięztwo. Rząd naez miał lakże nakazać oszacowanie zabranych własności holender .kich. Monitor Algierski donosi, iź Mufty i Ulemowie odstąpili rządowi meczetu, bardzo gustownie wysławionego i ozdobionego, który ma być zamieniony na kościół katolicki. · Journal des Debats pisze, iź dnia 14.
bież. m. przybył tu ź Wiednia Pan Renouard, pierwszy Sekretarz poselstwa naszego przy dworze Austryackim, i źe zdrowie Xiecia Metternich znacznie się polepszyło.
Panowie Decazes i Argout naradzali SIeJ 2 sobjj, co daje powód do rożnych domysłów.
Niektórzy mniemają, iż pierwszy będzie P 0»!em naszym przy dworze Berlińskim.
Słychać, iź Pan Zea, który po odjeździe Hrabiego Ofalia pełni tu obowiązki pełnomocnika hiszpańskiego (brat Ministra spraw zagranicznych) odjedzie do Berlina na miejsce ambasadora hisj.panskiego, Generała Goniova, Dziennik T e m p i donosi, że i drugi okręt francuzki pod Figueira doznał od Miguelistow (tego samego losu, co pierwszy. Jesteśmy ciekawi, dodaje on, jakie zadosyćuczynienie rząd nasz otrzyma. Następujące zadosyeuczynienie uzyskał w roku 1530. obywaiel z Dieppe; prowadził on wielki handel z obiema Indyami i posiadał wiele okrętów. Portugalczykowie wypróżnili mu jeden znieb utrzymując, iż handel Indyi wschodnie!» wyłącznie do ruch należy.
Obywatel z Dieppe bardzo źle przyjął tę odpowiedź; najął 800 żołnierzy, uzbroił pewną łiczbg okrętów, i nagle pokazał się z swą flotą przed Tagiem. To nie małą zrządziło obawę w Portugalii, zwłaszcza gdy flota wysadziła Judzi na łąd, którzy wszystko pustoszyli. Król nie życząc sobie wojny zFrancyą, wysłał-spiesznie Posła do Franciszka I., który początkowo nie wiedział, o co rzecz chodzi, aż się dowiedział, że jeden obywatel z Dieppe na swoje rękę wojnę rozpoczął- Do niego przeto odesłał portugalskiego Posła, a śmiały obywatel oznaczył warunki pokoju. Rok 1530. może służyć za wzór dla roku 1832. Pułkownicy Auvraj i Laffaille, z armii północnej, zostali mianowani "Generałami-Majorami. Pan Dupin dał wczoraj ucztę, na której było wieiu Deputowanych rozmaitych stronnictw.
Wieczorem zebrało się u niego towarzystwo, "Minister spraw zagranicznych był także obecnym, i rniał długą rozmowę z Panem Dupin. Akademia umieiętności na wczorajszej sessyi obtała Pana Gay-Lussac Vice- Prezesem swoim pizez ciąg teraźniejszego roku. Przędłoroczny Prezes, Pan Lacroix, ustąpił krzesła prezesowskiego Panu Geoffroy Saint- Hilaire. W Brest odebrano dnia 5. m. b. rozkaz, aby spiesznie uzbrojono 3 okręty liniowe. Wnoszą, ztąd, iż przedsięwziętą będzie wyprawa do wy» spy Haity. Do Tulonu nadszedł znowu rozkaz, aby przyspieszono uzbrojenie okrętów, które mają przywieść wojsko nasze z Grecyi. Przeciwne temu rozchodzą się wieści; i tak słychać, iż na wspomnione okręiy wsiądzie wojsko nasze i popłynie do Grecyi, celem wzmocnienia stojącego tam korpusu naszego. J o u r n a l d e s D e b a t s donosi z Madrytu, że Generał Cordova, dotychczasowy Poseł przy dworze berlińskim, w tym samym charakierze przeznaczony jest do Lizbony w miejsce Pana d'Acosta · Montealegre; Xiąźę zaś San Fernando w miejsce Hrabi Ofalia udać się ma do Paryża. Hiszpania.
Z Madrytu, dnia g. Stycznia.
W dekrecie Królewskim pod d, ,5. do Pana Zea Bermudez skierowanym, oświadcza N.
Pan, iź ponieważ teraz zupełnie wyzdrowiał, jest jego wolą, osobiście inowu stanąć na czele zarządów kraju i poleca Ministrowi, aby Królowę , która prrer mądrość i gorliwość, z jaką przewodniczyła interesom państwa, zupełnie zaufanie N. Pana usprawiedliwiła, o pomoc i rady upraszał, ile źe ona w sprawach, któremi kierowała, najlepsze potrafi dać wyjaśnienie. Do lego Królewskiego dekretu dołączone jest pismo N. Pana do małżonki Królowej, w którern naprzód oświadcza, źe wyzdrowienie swoje powiększej części jej starannemu pielęgnowaniu zawdzięcza; potem swoje jej wynurza dzięki za mądre zarządzanie krajem podczas choroby jego. Między innemi powiada: "Wszystkie dekreta, które Pani wydałaś, juźto na korzyść publiczną, juźto aby otrzeć ł*v wywołanych, juźto aby handel i zarobkowość no wem obdarzyć życiem -*. dość wszystkie postanowienia Pani, bez wyjątku, sprawiają mi największe zadowolenie, jako mądre i do uszczęśliwienia ludu mego zmierzające." Nareszcie kończy Królowo dziękczynne pismo, następującem zdaniem: "Będziesz Pani odtąd dla małżonek wzorem pieczołowitości małżeńskiej, a dlaKrólowycb. wzorem mądrych zarządów," -.  cie medalu na pamiątkę wybornej adininistracyi Królowej. A ng li a.
Z L o n d y n u, dnia 18. Stycznia.
Z Dublina donoszą pod d. 13. m. b.: "Wiadomości nadchodzące B prowincyi brzmią coraz okropniej; nawet te Hrabstwa, które dotychczas spokojne były, są teraz widownią lychie samych bezecności, kióre w południowych częściach Irlandyi tak straszne zrządzily skutki. Dzierżawcy chwycili się znowu innego systematu; wzbraniają się bowiem wszyscy co do jednego arendę komu innemu płacić, chyba w łaś c i c i e l o w i o s o b iś c i e. Zamiarem ich jest praylem, zniewolić nieprzytomnych do powrotu; ale jasna rzecz, coby to za skutki miało. Wczoraj odbyto na zamku tutejszym tajną radę; o postanowieniach na niej poczynionych nic jeszcze niewiadomo. Ostatnie tu nadeszłe gazety Irlandzkie zawierają doniesienie o odprawieniem dn. I i. ro. li. w Dubhńekiej giełdzie zbożowej zgromadzeń id towarzystwa Ochotników Irlandzkich. Panowie James Granat, J. Jones, Mervyne Archdale i A. Vigore nieebcieli mieć udziału w tein przedsięwzięciu. Zresztą odprawiło się na tein posiedzeniu wszystko w należytej formie i ścisłym porządku. Sekretarz odczytał nazwiska członków, którzy mieli być przytomnymi, tak jak się to dzieje w Izbie niższej. Nieobecnych ostro zganiono. Dążenie tego stowarzyszenia z mów Pana O'Cotinell można było poznać. Proponował on bowiem nasamprzód, aby całą ludność katolicką w Irlandyi uorganizowano wojskowo. Nikt niepowinien być do ochotników przyjęty, którego sposobu myślenia pleban parafii, do której należy, poprzednio niezbadał , aby tylko takie osoby w unii tej udział miały, za których dobre chęci duchowny za pomocą poprzedniej spowiedzi usznej, ręczyćby był w stanie. Ochotnicy niemają być w broń opatrzeni. W zeszły poniedziałek umarł w Dowec znajomy dziejopie, Dr. Lingard; powiadają, ie się sam głodem umorzył. Z Deal donoezą pod d. ij. m. b., le okręt angielski "Conway" powrócił ed brzegów holenderskich, gdzie dotychczas krążył; wyręczyła go w tymże zamiarze fraocuzka korweta "Creole. " Z dni s 19. Stycznia.
Parlament zgromadzi się najniezawodniej d. 29. m. b.; ale uroczyste zagajenie onego nastąpi dopiero dn, 3, Lutego. - Głównymprzedmiotem mowy Królewskiej będzie bet wątpienia zlecenie, aby stan obecny Irlandyi wkrótce pod ścisłą wzięto rozwagę, a naten» czas (wedle pogłoski) Ministrowie niezwłocznie wniosą o zawieszenie aktu Habeas corpus, albo jakikolwiek inny przełożą środek, nadający rządowi tyle siły i sprężystości, aby się przynajmniej oprzeć powstańcom aż do momentu wynalezienia stanowczych środków, aby główne przyczyny narzekań usunąć, za pomocą których podżegacze Irlandzcy ciągle lud zaślepiony do buntu podbudzają. Skwapliwość, z jaką się wojska liczne na tej wy« spie ciągle powiększają, dowodzi przynajmniej tyle, że się albo rząd szerzenia ducha insurrekcyjnego tamże obawia, albo że postanowił, powstanie, gdzie się dotychczaa rozkrzewiło, przytłumić. Mówią tu dużo z ponowioną ufnością o odwołaniu Markiza Anglesey i mianowaniu Xiecia Richmond w miejsce jego na Namiestnika Irlandyi. Xiąię był dawniej zaciętym przeciwnikiem emancypacyi katolików, odpadł potem w skutek zmiany sposobu myślenia dawnego przyjaciela swego, Xiecia Wellingtona, od partyi Torrysów i stał się gorliwym reformatorem parlamentu; ale mimo to każdy przekonany, że słusznie z katolikami postąpi i jako mąż poczciwy wszystkich im udzieli korzyści, których prawnie domagać się mogą. Ale też i o tein każdy Anglik przekooany, że równie przeciw protestantom jak i przeciw nim całej użyje ostrości praw, skoroby te nadwerężać chcieli - więc to właśnie mąż, jakiego obecnie Irland>a potrzebuje. - Według wszelkiego do prawdy podobieństwa, udadzą się hurmem z prośbami do rządu, aby niektóro stałe podatki albo zupełnie zniósł, albo przynajmniej znacznie zmodyfikował. Rozumiem, że ile możności do żądań tych się przychyli, jakoż z powodu zawiklanego stanu polityki zewnętrznej i zbliżającej się walki w Irlandyi koniecznie mu potrzebne względy i przywiązanie ludu angielskiego.
Sprawozdanie Kummiseyi ustanowionej względem postępowania a dziećmi w rękodzielniach naszych, cały kraj w najwyiasyra stopniu oburzyło, gdyż stąd wynika, żeśmy pierwszeństwo w wyrobach ręko dzielnych okrucieństwami okupowali, w porównaniu z ktdremi ów osławiony handel murzynami-przynajmniej jak w naszych osadach iutnie- ukazuje się być jeszete dobrodziejstwem. Chcą więc odtąd postanowić, ażeby niewolno było dzieci przed giym rokiem życia przyjmować do robot w fabrykach, ani one dłużej nad 10 godzin codzitń zatrudniać! -  wiadomościach; ale po przybyciu Lorda Hurrey z Madrytu zdaje się, ie i tam i w Lizbonie nabierają, coraz większej nadziei, że 2»(jrgi między braćmi wkrótce drogą przyjacielską zusianą załatwione. - Poduhnie powzięto (u teraz nadzieję, że eprawy holendersko · belgijskie »net będą zupełnie usunięte. Niekiore gazety Ti>rr>sowskie donosiły, ie Ministrowie Pana O' Connell przyaresztować kazali. Time» zbija to podanie, rozumiejąc, ie krok taki sprawiłby momentalne zatrwożenie, ale wzbudziłby lei chęć zeme(y. Zreszią wyznaje ta gazeta, ie panowanie Anglii nad Irlandyą jtii od wieków tylko na podstawie strachu polegało, i ie Emancypacya tylko jedne z niezliczonych przyczyn do narzekania usunęła. Rtłorrna kościoła Anglikańskiego niewysiarczy; trzeba będzie »nieść cały kościół, albo 6 tylko Biskupów i I Arcybiskupa zostawić, zaś całe duchowieństwo katolickie płacić z kassy państwa, aby ono takim sposobem uczynić od tegoż zawisłem ionerriu uległem. Wejakie ma jeszcze Jrlandya inne, niemniej słuszne pobudki Jo skarg; przedewszystkiem wymienić tu należy okrutne postępowanie właścicieli dóbr ;)JC wieśniakami. Przez lak oburzające nadużycia powstały owe rozruchy, których duszą niejest P. O'Connell; jest on tylko ich pierworodnym synem. Gazeta Ti mes donosi, iż według wszelkiego podobieństwa, nowa Izba niższa liczyć będzie w gronie swojem:
co do Anglii 394 reformistów, no konserwatystów, co do Szkocyi 44 di to co do Irlandyi fco dito satemwogolejio reformistów tystów. Coraz bardziej rozchodzi się tu pogłoska, że dla załatwienia sprawy holendersko- belgijskiej rozpocznie konferencya prace swe w jednćra t miast stałego lądu. Zaniechano nowej pożyczki dla Don Pedra po zebraniu podpisów na 150,000 funt. sztcri. (6 milionów złp ) Podług odebranych tu wiadomości z Madrytu pod dniem 31. Grudnia, panuje największa zgodność między Panami Zea Bermudez i Ofałia. Treść adresu Hrabiego Survilliers (Józefa Bonapartego) przesianego pod d. 18. Września 1830. Izbie Deputowanych w Paryżu jest następująca: Wspomniony Hrabia wystawia Izbie deputowanych, że naród francuzki, przez wypadki w dniach lipcowych, przywróconym zog dito 25 dito 144 konserwasia! do swych praw i dawniejszych stosunków. "Rodzina Napoleona", mówi on dalej, "powołaną została na iron francuski prz» z3, 500000 głosów; Deputowani Izby w roku iH ł 5- ogłosili Xiccia Reichstadzkiegn, iako N apoleona I I. , i uznali, że posiada prawe do tronu, dodając, iż spodziewają się, ie N apoleon I I. okaże sę godnym Francyi, a ta uznać powinna jego prawa do tronu"; diuHidzi dalej w adressie: "iż nie potrzeba nowego wy boru, że naród powinien upraszać Ausuyą, aby, dogadzaiąc życzeniom narodu, nadała za władzrę Xiecia Reichstadzkiego, a on (Jozeł Bonaparte) uczyni natenczas wszelkie ofiary, 1 goiow jest, po przybyciu tegoż, dzielić wszelkie niebezpieczeństwa i usiłowania z narodem francuzkim, "
ROZlllaite wiadolllości.

W dzienniku niemieckim "Zeitung fur diu elegante JVel!" między irinemi oznajmieniami literackiemi znajdujemy też następujące: .,Po» niewaź udział powszechny w sprawie naro d u polskiego doiąd nieusta' , owszem gdywszystko, co się jego dotyczy, żywe wzbudza współuczucie, poczytujemy za powinność zwrócić uwagę czytelników naszych na pismo, tylko co w Lipsku w księgarni Hinricha wyszłe, pod tytu« ferii: D o m H r a b i ó w O w i ń s k i c h, powieść przez T. Siid. Połączono tu z ostatnieini pamiętnemi wypadkami w Polsce skreślenie obrazu familijnych stosunków szlachetnego dom u, a to tak trafnie i zręcznie, że ciekawość wzbudzoną przez jedne część druga lem bardziej natęża. Odznacza się to dzieło przez żywość w opowiadaniu i skory postęp, jako też przez trafne powiązanie pojedyfnzych wypadków i zasługuje na pierwszeństwo przed wielu płodami pgdobnej treści, kióremi nas romaneo» pisarze obecnie tak hojnie obsypują.
W dzienniku niemieckim "der Freim!itMgt czytamy anegdotę pod napisem "P a g a n i n i w P o z n a n i u.« - Treścią tej nieco rozwlekłej powieści jest, że Paganini podczas pobytu swego u nas w Poznaniu, balbierzowi ra to, że mu sześć razy jego wychudłą i pomarszczoną twarz zręcznie ogolił, w miejsce zapłaty bilet na koncert swój ofiarował.
Pofacy bawiący we Francy! gorliwie catru» dn;ają się piśmiennictwem. Oprócz znanego JUZ pisma, które wydają, wychodzą jeszcze w języku polskim dwa inne, jedno w Paryżu« Jan Gdańszczanin (podług nazwy słynnego u wydawane przez Eusiachiego Januszkiewicza; drugie w Awinijonie: Kościuszko, wydawane pt7( z Siano Bratkowskiego. Pierwsze wyborne; tiiugie dosyć mierne. Donosiliśmy już o piśmie czasowem Polonia, wydawane m przez sławnego Campbella w Londynie; teraz wychodki w Anglii drugie pismo histoiyi polskiej poświęcone: Polish liteord, wydawane w Hulr.
Mimo postępów rywilizacyi mamy jednakie w Europie Xiąźęcia, który ani czytać, ani pieać nieumie, i Xięinę, która sama kuchnią zarządza; jestio M i ł o s z, Xiążę Serbii i małżnnka jego. Xiążg ten daje wprawdzie we wszystkich sprawach, które mu Sekretarz jego, Diwidowic2, do rozlrząśnienia przekłada, prę ditie i częstokroć trafne wyroki, lecz gdyby mu ten urzędnik jego źle służył, trudnoby było Xę c i u przekonać go o niewierności czarno na białem. - Xiężna ładna jeszcze, lubo czterdziestoletnia kobieta, kiorćj coika wydana w Semlmie za kupca, zna wprawdzie dobrze iycie europejskie wyższych stanów, wszelako wzorem starożytnej Peinlopy zatrudnia się kuchnią i siołem, a gdy dzwon o godzinie i t. czas obiadowy obwieści, S3i(ia usługuje przy jedzeniu swojemu małżonkowi i panu, atoli obyczajem patryarchahmn rm śmie z nim razem usiąśdz do stołu. Druga jej córka jest je«zcze W dom u, gra na fortepianie i mówi po włosku, ale przy jedzeniu musi także braciom posługiwać. Sto! Xiecia jest dobry i piękną opatrzony bielizną. Niebiakuje srebrnych noży i grabek, szkła kryształowego; tylko porcelany n't-ma. Tuarykowie, naród mieszkający w północnej Afryce, żenią się tylko z ogrornnerni kobietami i 10 podłóg wagi; im więcej waży kobieta, tym jest piękniejazą. Tuaryczka ważąca trzy cetnary jest cudem piękności. Wychodząca w Paryżu (i a z et te m e d i - ca !e zawierała niedawno artykuł podtytułem: wO wpływie fantastycj.ności w literaturze na zdrowie publiczne," 2 którejto rozprawy wyjmujemy miejsca szczególnej uwagi godne: "'Przedmiot ten zasługuje (powiada au"'or), ażeby myślący lekarz wziął go pod najdorzaj. »zą i najgłębszą rozwagę, jest on bowiem takiej ważności medycynalnęj, że równa się nalepszym problematom w tym w?lędz.be. A naj przód przystąpmy do definicyi słowa; bieizemy takowe w znaczeniu obszerniejszem, jak "'zwykle, i chcemy oznaczyć me in owe z najwięcej wysiających rysów charakterystycznych legoczesnej tak zwanej -pięknej literatury, jakoto: a) dowolne i wyrafinowane przekraczanie wszelkich reguł przyzwoitości i porządku w teoryi. 6) Sysiematyczne naśladowanie i kreślenie brzydot, tudzież szkaradzieńst w w praktyce, c) Tendencyą do dziwactw, niepewności, ciemnoty i potworności tak w myślach JA i uczuciach, d) Wreszcie formę, będącą odbiciem tej intelektualnej i moralnej dyspuzycyi, wyrafinowane m przewróceniem do góry nogami jęzska, do czego nałeżą oraz sztuczne, naciągane maniery; zawiłe kombinacye, nowości w wyrazach tworzone bez smaku i znajomości rzeczy, jako znamiona ciemnoty i barbarzyństwa. Zaledwo potrzebujemy dowodzić, że twierdzenie nasze jest zupełnie uzasadnione. Otwórzmy któregokolwiek z naszych (lubo na czas krotki) ulubionych i w modzie będących romansopisarzow, a zaraz w przednio wie wyczytamy bez ogródki, że nieuznaje żadnej ustawy literackiej, żadnego prawidła i obowiązku (ego rodzaju, i że humor, tudziti przesadna wyobiaźność są jego jedyną skazówką. N apisane dzieło zupełnie wszakże odpowiada przedmowie. Ubóstwo powszednich najczęściej pomysłów zwykle upiększane bywa cynizmem opisów i dziwacznością stylu. Ryciny i wmetki ze swojej także strony zupełnie Wiernie i mistrzowsko odpowiadają treści, a cale dzieło w okładkach lożowego lub jakiego innego koloru, najczęściej nieczyu Inemi czcionkami na tytule opatrzone bywa" W ciągu rozprawy kreśli autor wpływ zgubny, zdrowie i obyczaje podkopujący, jaki wykonywają fe tak wielr czytane, a szczególnie od młodzieży płci obojej pożerane płody romantyczne i podobnym rzutem oka przebiega także staa teatru francuzkiego, w gorsze jeszcze może wybryki wpadającego, który pod tym względem, pod jakim teraz pojawia się we Francyi, a szczególniej w Paryżu, zarazą moralną nazywa. Opowiada, że nieraz późno w nocy byl ze snu budzony i wzywany do dam słabych nerwów, które z teatrów powróciwszy do dom u, spazmów, lub tym podobnych chorób, dostawały, Jf den ze sławnych tragicznych poetów fraucuzkich przyczynił się niedawno do odkrycia zbójcy. Robiąc jesta i rozmyślając o swojej m@ w ej tragedyi szedł po ulicy i deklamował: ."Stój zbójco! .odpłacisz winę twoje!" Przechodzący koło niego człowiek przeląkł się i nieobzierając się, zaczął uciekać; przypadek len szczególniejszy zwrócił uwagę dwóch obecnych sług policyjnych, pobiegli za uciekającym i pokazało się, że to był zabójca, już czas długi przez policyą napróżno poszukiwany.