G Wielkiego Xiestwa PO ZNA N SKI EGO Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi. , JI # 3 6 . - We W t o rek d n i a 12. L li t e g o 1833. Wiadomości krajowe. Z Berlina, dnia 9. Lutego. N. Pan raczył Kommiesarzowi sprawiedliwości Ne u mann w Liibben i Plebanowi Ha niech w Riitzenbagen, dać order Orła Czerwonego 4. fclassy. **u«u*u*»u Wiadomości zagraniczne. R o s s y a, Z Petersburga, d. 19/31. Stycznia. Przez Reskrypta Cesarskie mianowani kawalerami orderów: Orła Białego, 1. m. b. Senatorowie: Członek Rady Wojennej Gen.-Porucznik Hr. Gurjjew, 3ąj klassy Bezrodnoj, i Ober-Prokuror z Dep. Rząd. Senatu, Szambelan, Rz. R. Stanu Mitusow; - Ś. Stanisława s klas. 27. z. m liczący się w wojsku Gen. - Major Xię Urusow; - 1, b. ra. Radzcy Stanu: Bachtin; zostający w obowiązku Ober-Prokura granicznego Dep. Rz. Senatu Durasow, i Wice - Dyrektor Departamentu Ministerstwa Sprawiedliwości Wejmarn. Journal de S1. Peterbourg zbija rozgło» szcne w niektórych zagranicznych gazetach wieści, Łtóremi część publiczności mogła być wprowadzoną w błąd wzledem rzeczywistej ceny dokonanego ostatnie mi czasy spieniężenia naszej ostatniej pożyczki w Amsterdamie. Za-, wartą ona została wprawdzie po 84f, lecz w tym razie, podług przyjętego na giełdzie tamecznej zwyczaju, policzano rubel nie podług rzeczywistej jego wartości, 36! stuwerów, lecz po 40 stuwerów. Stąd wypada, iż porównywając ją z rzeczywistą wartością rubla, poż?:czka zawartą zostałanie po 84ł ale po Q2 T 5%' wartości kruszcowej. Rozumie się iż tu nie wchodzą do rachunku różnice zmiany, gdyż idzie tylko o to, co dają w Holandyi. TowarzYstwo opatrywania ubogich w ciepłą odzież, w Petersburgu. Dobroczynny ten zakład powstał w 1824., po powodzi Petersburskiej i zostawaj pod zarządem P. Wenning; małżonka jego i inne damy miały w nim czynny udział, gdy zaś P. Wenning, odjechał do Anglii, niektórzy jego przyjaciele wzięli go w swą opiekę. Dotąd zakład ten zaopatrzył kilka tysięcy ludzi. Ze zdania sprawy towarzystwa daje się widząc, że Cesarz Jmć, w 1831 roku, przysłał mu 1000 rubli; Cesarzowa Jejmość w ciągu lat kilku ofiarowała po 300 r. W. Xięźna Helena i inne osoby rodziny Cesarskiej znajdują się w spisie dobrodziejów. Szlachetna publiczność stolicy czynnie przykłada się do usiłowań towarzystwa. W ciągu przeszłej odzież, której sprawienie kosztowało 6,323 r. 5 6top. pozostało w kassie 35 r. 25 kop. W ostatnim numerze Tyg. Pet. czytamy: W 2. numerze tegorocznego Tygodnika umieściliśmy szczegółowe obwieszczenie Kommissyi likwidacyjnej W ołyńskiej tyczące się skonfiskowanych dóbr, będących przedtem własnością, osób, które należały «lo ostatniego polskiego powitania, spieszymy teraz donieść że i Podolska Kommissyia likwidacyjna ogłosiła podobnież wezwanie, nie wy mieniąc wszakże imion obywateli i ich dóbr skonfiskowanych; zresztą obwieszczenie to, wydrukowane po raz pierwszy w Gazecie Petersburskiej w dniu 17. bieżącego miesiąca, co do terminów stawienia się wierzycieli z pretensyami i innych okoliczności, wymaganych ogolnem prawem, zgadza się zupełnie z obwieszczeniem Kommissyi W ołyńskiej. (Akta tego rodzaju oparte są na prawidłach danych Kommissyom likwidacyjnym, zatwierdzonych 28. Czerwca 1833, roku, które w zupełności umieszczone były w ówczesnych numerach Tygodnika. Redakeya przewidując potrzebę większego jeszcze upowszechnienia ustawy tyle osób obchodzącej, zachowała kilkaset jej exemplarzy, oddzielnie w kształcie Xiążeczki odbitych. Osoby które w roku zeszłym na Tygodnik nie prenumerowały a których interesa zmuszają wiedzieć szczegóły tej ustawy, mogą ją otrzymywać udająceię wprost do Redakcyi Tygodnika i przyłączają, na każdy exemplarz, na koszta druku l przesłania, po pół-rubla srebrem.) Izba Skarbowa Wileńska wzywa życzących do wzięcia w dzierżawę dwóch fabryk; jednej tkania, drugiej .bielenia płócien, w powiecie Trockim, w skonfiskowanym majątku Xiecia Ogińskiego (Gabryela) Strawiennikach, Izba Skarbowa dodaje, że fabryki te niezwłocznie zostaną przyprowadzone do stanu czynnego i ie wyrabiane w nich za byłego właściciela Xcia Ogińskiego płótna "w niczem nie ustępowały angielskim." Termina targu; 15, i 17. Lutego bieżącego roku. Symferopol d. g. Grudnia 1832. .*- W d, 29. zeszłego Listopada, w uskutecznieniu Ukazu Cesarskiego z d. 33. Grudnia 1831 roku, odkryte zostało w tutejszem mieście Sądownictwo Tauryckiego Duchownego Mahometańakiego Rządu, w obecności Gubernatora Cywilnego i innych znaczniejszych urzędników gubernii Tapryckiej. m $ -t' p% Z Alexandryi, dnia 31. Grudnia, Basza odebrał wiadomość o porażce przedniej straży Wielkiego Wezyra. Wojsko egipskie zdobyło 5 dźia!; jeden korpus nie przy .' jacieiski został wzięty w niewolę, a drugi schronił się w góry. Spodziewają się tu pomyślnego wypadku walnej bitwy. Mieszkańcy wszędzie sprzyjają postępom Egipcyan. Jaki duch panuje w Anatolu, widać z adresu mieszkańców prowincyi Kastamuni (nad morzem Czarnem) do Ibrahima Baszy, który potem 10 do 15 podobnych adresów odebrał, Prowincya ta wypowiedziała posłuszeństwo Sułtanowi, zmusiła Muslima do oddalenia się i prosiła Mehemeda Alego o opiekę. Mn:emano, iż całe państwo pójdzie wkrótce za tym przykładem, albowiem codzień przybywają tłumy dezerterów do głównej kwatery egipskiej. Ibrahim wysłał 6000 .wojska do Kaissarieh i 4000 do Besuk, dla uczynienia dywersyi. Korp'isy te składają się z samych prawie Albańczyków i Bośniaków, którzy prześli do Egipcyan, Dnia '21. Grudnia wyszło 12,000 jazdy i 3,500 piechoty w posiłku do armii. Eskadra egipska stoi w porcie tutejszym. Włochy. Z R z y m u , dnia 20. Stycznia, Słychać, iż Hrabia Ludolf, Minister neapolitański, który tu przybył a N eapolu, ma mieć polecone sobie zawieranie układów względem zaślubienia Wielkiego Xiecia Toskańskiego z Królewną Neapolitańską Maryą Antoniną, co ma nastąpić na wiosnę. B e 19 i ę. Z Bruxelli, dnia 2. Lutego. (Z Gaz. Rząd'') - Belgia wprawiona obecnie w stan letargu; ostatnie wypadki pod Antwerpią dobiły partyą rewolucyonistów ł stan rzeczy taką przybiera postać, iŻ się zdaje, że niedaleka przyszłość na kraj ten wycieńczony wielkie jeszcze sprowadzi wypadki. Istną tu u nas 3 wbrew sobie przeciwne stronnictwa, wynurzające myśli swoje w dziennikach, sprawie icb uległych, śmiało i bez o. gródek, jeśli sposób tłómaccenia się tycbże tak nazwać się godzi. Pierwsze składa, się z osób, piastujących urzędy publiczne, a więo przedewszystkiem dbałych o trwałość ustaw istnących; z niemi się łączą tchórzliwi, obojętni i ci z pomiędzy zamożnych, którzy każdą zmianę rządu sądzą być niebezpieczną. Ze w tern stronnictwie żadne się niezjawiły dobre głowy, ani mężowie prawdziwie do rządów zdatni, po rewolucyi, używającej za pretext niezdolność rządu przeszłego, jest to równie zadziwiającą jak dla kraju smutną okr. licznością; bo jeśli w obecnych chwilach politycznego przesilenia, wzburzenia umysłów i tarcia się sił wszystkich, niswystąpily Żadna wać moźnap Belgia miała tylko 14. Lipca, ale nie zgromadzenia prawodawczego. - Król, jak się zdaje, zupełni«; chce polegać na pariyi katolickiej, i diiw-ną istotnie rzeczą, jak zwolna jeden po drugim z tych mężów, co rewolucyą wzniecili i największych osobistych korzyści po niej się spodziewali, wpływ i urzędy swoje postrada. Ta to polityka właśnie, choć może przez rozum i doświadczenie nakazana, utworzyła drugą parlyą. Składa się ona mianowicie z tak nazwanych liberalistów przed rewolucyą, którzy dawniej z pierwszą partyą połączeni, teras na lem się poznali, iż wydobywszy kasztany z żaru, potem zostali od spożycia ich odparci. Oddalenie Generała Niellon, którego za herszta tego stronnictwa poczytywać można,przypomina nam choć w pomniejszonej podziałce »łożenie Lafayetta z urzędu. Zapewniano też Generała Niellon, równie jak owego wodza gwardyi narodowej francuskiej, że podana przez niego prośba o uwolnienie od służby bardzo martwi, niechciani) wszelako mu jej odmówić, gdyż z lakiem naleganiem przy tern obstaje. Stronnictwo to, na czele którego prócz wspomnionego Generała Niellon, Stoją jeszcze Generałowie Tieken von Terhoven, Lehardy van Beaulieu, Melinet, Gendebien i inni, niema jeszcze, jak się zdaj e, pewnego celu na oku, tyle tylko pewna, ie rząd obecny równie mu się niepodoba, jak dawniejszy; ten albowiem był jego matką, tamten jest jego dzieckiem, a wiadomo, jak nas niewdzięczność dzieci boli, osobliwie, jeśli mamy przekonanie, źe je lepiej wychować mogliśmy. - Armia przez rolę, jaką ją grać przymuszono podczas oblężenia Antwerpii, w najwyższym sposobie czuje się być obrażoną i słusznie uważają, że po zdobyciu warowni albo nadaremnym będzie dla rządu ciężarem, albo mu się etanie niebezpieczną, Wojsko, które shańbienie moralne spokojnie snosi; żołnierze, których przy grzmieniu dział Antwerpskich niesdjęła zgroza i zawstydzenie, niezdadzą się bardzo do obrony własnego krąju i rozumnieby postąpili, gdyby mundur swój zdjęli. Urzędnik, spokojny 0bywa teł może się w takim razie dać przekonać o konieczności zabiegów dyplomaty i; ale żołnierza uczucie hańby ogarnąć powinn o, kredy widzi sprawę własną na własnej ziemi przez obcych wywalczoną - albo, jakeśmy już powiedzieli, jest on brzemieniem bezkorzystnćo». Wszakże może on się lei stać niebezpiecznym, kiedy rozjątrzenie to w jego sercu coraz głębiej się «korzeni» iz węzłem honoru węzły też posłuszeństwa i bezwarunkowej karności się rozprzęgają; w takim razie bowiem wojsko staj« się łacno narzędziem stronnictwa. Było to bez wątpię* nia roszczeniem niesprawiedliwe<łem I4c?4'5.9 11]ieszkańcó-"" fl ienrsarnOIn 2,000 mnIej nIżelI w r. T5I3 ie jest 3 biskupów, 1419 xięzy świeckich, 2038 zakonników, 1384 zakonnic, 611 seminarzystów. Małżeństw w ciągu tego roku zawarto 1163; narodziło się 5045 dzieci (2561 płci męskiej i 2P 4 żeńskiej); umarło 4649; (352)]; mężczyzn H r o kobiety). yniwersytet Fryderyka Wilhelma w Berlinie liczy teraz ogółem 1732 uczniów którzy zapisali się ,formalnie dla słuchania lekcyi w półroczu od S. Michała 1832 do Wielko-nocy 1833. Z tych teologii słucha 569; (44a krajowców i 137 cudzoziemców)} prawa 585, (473 krajów* krajowców i 128 cudzoziemców); filozofii 2581 (172 krajowców i 86 cudzoziemców). Nadto jeszcze przy tym uniwersytecie 413 uczniów formalnie nie zapisanych, w liczbie których znajduje się 129 chirurgów, 92 farmaceutów, 89 uczniów medyczno-chirurgicznej akademii wojskowej, 32 uczniów akademii leśnej, i t. d. Ogolem chodzi na uniwersytet i słucha lekcyi 2145 młodych ludzi. W N owej Anglii noszą teraz szczególnego rodzaju trzewiki materyalne, napuszczone gummą sprężystą i nieprzernakające od wody. Powierzchnia ich niezmiernie jest gładką i błyszczącą, i mają przewyższać nieskończenie co do dobroci i piękności zwyczajne gumowe trzewiki. Norqual czyli wielki wieloryb. N ajwiększe to ze wszystkich stworzeń w r, 3832L wyrzucone zostało na brzegi Fortu przy N ord Berwicł. Dr. Knok i brat jego robili dys9ckcy.i. prawdaiwie niego zw'erra , którego ogrom zdaje sie być do wiary njepoi wkrótce będzie ukończonyKości we, wyrobione bardzo starannie. Wstawią !»ię znowu do paszczy w naturalne«* położeniu. Ogromne ie brjłj ważą przeszło «a rospbtan.j zostalą głową (1 h IIl, się można było rz*z tę. azparę widać lierzono podług rcyśli poda>zez P. H Otrzymana f) 1 f, Mozg małfgo 17 stóp długiego \ · .vażyi 4-' , człowieka od r>ie jest, jak mniemane, s p o t o dniowego morza v gdyż różni się bodową od tamecznych wio'ory-bow* siacie? jego riien Od skiełef.u dochowanego w Er>. ;:0;, zd»j« IIl, q'jęe należeć do ni joego gatunku. NoMjual. jesl [>. .....1I 1.3AV1rn11 '. 'i. ._UBggagiiia""i!wi"HHag. Oli VVlifbZv.ZENIE. Do przedaźy trzech obrączków bryiamuwyelj do massy sukcessyjno- likwidacyjnej Marka Wincentego Chmielewskiego Dyrektora skarbu należących, które są ocenione sądownie, jako to: złota obrączka z soliterem na 400 Talarów, złota obrączka obsadzona rozmaitemi pstremi kosztownemi kamiuszkami, na 90 Tal., złota obrączka z 15 wielkiemi a 10 małe mi brylantami na 80 Talarów, wyznaczone są w drodze koniecznej subhastacyi termina licytacyjne na dzień joty Kwietnia r. b., d z i e ń i 8 t Y M aj ar. b., a peremtoryczny termin na dzień a.2gi Czerwca r. b. przed Ur. Micheis Assessorem Sądu Ziemiańskiego zrana o godzinie 9. w tutejszym lokalu sądowym. Taxa przejrzana być może w naszej Registraturze. Bydgoszcz, dnia 20. Grudnia 1832. KróJ ewsko - Pruski S ąd Ziemiański. OBWIESZCZENIE. W wieczór dnia 18. zeszłego miesiąca dzierżawca Schlieper z Rybitw zatrzymał trzy przez nieznajomego pędzone maciory w drugim roku będące na 12 Tal. oszacowane« Gdy zaganiacz zbiedz potrafił, wzywamy przeto właściciela tych świni aby się u nas w tej własności w przeciągu czterech tygodni pod utratą praw swych wylegitymował. Trzemeszno, dnia 3. Lutego 1833PrueJti Sąd'Pokotu BggiaaaijH Wyciek z Berlińskiego kursu papierów i plenieafcyj }u£ u pa?'?lo włącznie! I. II « At' . » 1 na Pruefca rei a. Dnia g. Li Pezeajca o' » , . 1 IS A_e Je - > , Owies . 14 MM Jt> Tatarka 1 r S Groch /\ 26 Ziemiaki 9 10 Siana cetnar a 110 fI.. IS 18 Słomy kopa a 1200 ff » 3 15 i 20 Masła garniec 1 15 X 20