GAZETA
Wielkiego
Xiestwa
POZNANSKIEGO
Nakładem Drukarni Nadwornej W. D?ktra i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

J\Q 79.
W Srodę dnia 3. Kwietnia 1833.

Wiadolllości zagraniczne.

R a s s y a, Z Petersburga, d. g. (31.) Marca.
Rzecz. Radzca Tajny Hr. Sergiusz Rumian« eow ofiarował 10,000 r. na wieczny kapitał, od którego procenta ą być corocznie wydawane jednemu z oficerów ciq;:ko rannych, który się będzie nazywał pensyonaryuezem Kajoardiyńskiro, na pamiątkę zasług ojca fundatora, śp. Feldmarszałka Rumiancowa, który otrzymał w darze od Cesarzowej Katarzyny II. wieś pod Moskwą, nazwaną Ksjnardiyn, N. Pan raczył zatwierdzić takowy fundusz.
Rząd gubernialny Miński obwieszcza, że majątki należące do Xcia Michała Radziwiłła, cwane Borysowszczyzna i Cimkowicze, w powiatach Boryaowskim i Słuckim, w liczbie 8173 dusz, które za uczestnictwo w powstaniu polskiem tegoż Xiccia Radiiwiłła, zostawały już w adminietracyi skarbowej, Ukazem N. Cesarza Jmci z dnia 2g. Października 1832. roku do P. Ministra Skarbu uwolnione od niej, i do czasu podziału ich pomiędzy mającemi do nich prawo, oddane zostały w zarząd spadkobierców zeszłego Xiccia Michała Radziwiłła, Xią£ąt Walentego i Leona Radziwiłłów. Wzywają się przeto spadkobiercy Xieria Michała, mąjący prawo du otrzymaniaz tych dóbr prawnych wydziałów, tudzież wszystkie osoby, roszczące do zmarłego Xię> cia Michała Radziwiłła, lub do pomiemonycn dóbr jakiekolwiek pretensye, iżby z należyleroi dowodami w prawnym terminie stawili się do Izby Cywilnej Mińskiej.
Francja.
Z Paryża, dnia 23. Marca; Na posiedzeniu wczorajszem Izby Deputo» wanyeh toczyły siej dalej obrady nad budżetem Ministeryum marynarki. Nasamprzód udzielił sprawozdawca wypadku narad, które Kommissya nad propozycyą Ministra marynarki wczorajszą, odbyła, czyniąc wniosek, aby je uchwalono. Następnie chciał Prezes zabierać głosy względem naddatku 4i2,500fr., należących do rozdziału IV. Sprzeciwił się temu General Demarcay, twierdząc, że głosowanie nad źądanemi dodatkami powinno być odłożone a£ po skończonych obradach nad budżetem. Pan Salverte przystąpił do zdania jego, uważając, ie stosownie do regulaminu Izby między sprą. wozdaniem i obradami nad niem, przynajmniej 24 godzin upłynąć powinno. Sprawozdawca zgodził się wprawdzie na to, oświadczył jednakże, iż Kommissya, tą rażą odstąpienie od prawidła poczytała być koniecznie potrzebnem, iie, że tu idzie o przedmiot, ża«mój odwłoki nieeięrpiący, Uchwalono wic«  tanęła była dniem przedtem Izba przy rozdzielę V., ilości 19,570,000 fr. na budowle okrętowe i portowe, jakoteż i materyał marynarki. Przyjęto ten rozdział wraz z zażądanym dodatkiem 206,500 fr. - W VI. rozdzielę uchwalono 1,765,000 fI. na sporządzenie sprzętów okrętowych, a w VI I. i VI I I. rozdzielę 1,976,000 fr. na warsztaty artyleryczne wewnątrz i zewnątrz portów, wrazzzażądanym naddatkiem 61,500 fc. - Rozdział IX. za roboty hydrualiczne zawiera 3,521,000 fr. Pan J ousselin rozwodził się obszernie o urzędnikach mostów i dróg żwirowych, przytaczając dowody ich niewiadomości i braku doświadczenia. "Ręczę Panom, mówił między innemi, że przed kilku dniami z wielu departamentów pirenejskich od tamecznych inżynierów «ostały przysłane roboty, którychby się uczeń nawet wstydził. Trzeba było wysłać inżynierów stąd do Bajonne, aby ich błędy naprawić." - Minister marynarki, niezaprzeczając temu, oświadczył, że to należy do wydziału administracyjnego, nie zaś do Izby; poczem rozdział IX. przyjęto. - W X. rozdziale przeznaczono 985,000 fr. na wsparcie nauk nowigacyjnych. P. Arago wniósł tu o naddatek 30,000 fI., aby odtąd każdy okręt miał swój zegar słoneczny i czasomierz. Przy tej sposobności miał on uczoną rozprawę o niedostateczności kompasu, odwołując się na dowód twierdzenia swego do rozbiciów okrętowych w skutek wyboczenia igły magnesowej, jakoteż do podróży morskiej niedawno do BerezylIi przez pewnego Kapitana odbytej, który się z tejże przyczyny w rachunkach swoich o 80 lieurs omylił. Mowea uważał, że wszystkie okręty Kompanii Wschodnio Indyjskiej w owe 2 wyżej wymienione narzędzia są opatrzone, że więc życzyć wypada, aby one też i w marynarce francuzkiej naprowadzono. Minister marynarki oświadczył, że wnioskowi mówcy bynajmniej się niesprzeciwia, chociaż instrumenta przezeń żądane, już teraz u oficerów marynarki prawie powszechnie są w zwyczaju. P. Auguia sądził, ie 30,000 fr., mających być wydanemi na sporządzenie tych narzędzi, na co lepszego obrócićby można; wszakże po przegłosowaniu uchwalono je jednak. - Dziesiąty rozdział także przyjęto, odrzucono atoli wniosek Pana Aug-uts, żądającego 12,000 fr. nz biusty i małowidła do upiększenia muzeum marynarki. Następujące rozdziały mniej ważne, przyjęto bez wyjątku. - Nazajutrz P. Camille Perier siloźy sprawę o czynnościach Kcmmieyi dla budżetu Ministeryum wojny.
Messager powiada» źe Ministesr wojny wydał rozkaz do włada w Etienne, aby w ta;
433»mecznej wielkiej fabryce broni, tymczasem wszystkich zaprzestano robót. Tenże sam roz* kaz wydano do wszystkich innych rękodzielni broni w kraju. Gazety dtolicy zawierają ciągle dokładne doniesienia o summach na korzyść Pana Laffittfl zewsząd nadchodzących. Sąd Assyzów w Orleanie d, 18. m. b., Generała Autichamp i Panów de la Beraudiere, de 1 Bouille, de Cacqueray, de la Pammeliere i 9 innych osób skazał z przyczyny udziału ich w przeszłorocznych rozruchach w Wandei na śmierć in contumaciam, a kilku innych na wywiezienie z kraju. Dziennik M e s s ag e r pisze: "W giełdzie tutejszej rozeszła się pogłoska, iż otrzymane z Włoch pisma urzędowe namieniają o wzburzeniu umysłów w Romauii, i wprawiły rząd w obawę. Tymczasem ostatnie listy nieczymą, żadnej wzmianki o niespokojnościach, Zddje się, iż wiadomości z Madrytu wskazały Ministeryum naszemu potrzebę, zajęcia się gorliwiej i otwarcićj sprawą Donny Maryi» Wydano rozkazy dowódzcom różnych zakła» dów wychodźców, aby przyspieszali zaciąg do wojska Dom Pedra. Trudność, jaka dotąd z powodu braku pieniędzy zachodziła w wyprawie 1500 ochotników francuzkich, będzie wkrótce uchyloną. J eden z bankierów paryzkich otrzymał dnia 14. b. m. potrzebne w tej mierze zlecenia *
A ngli a.
Z L o n d y n u, dnia 22. Marca.
Podczas niebytności Admirała Sir Puliensy Malcolm, zawiaduje dowództwem nad połączoną eskadrą Kapitan Brown, na pokładzie okrętu" Talavera", będąc naj starszym oficere m floty. Kury er dzisiejszy wyraża: "Irlandzki bił rozruchów wlecze się żółwim krokiem przea Izbę niższą. Tymczasem obrady nad innem* wainemi pytaniami, na których się rzeczywisty interes kraju zasadza, zupełnie usunięto. Skoro ta odwłoka długo potrwa, ruoźnsb A śmiało przepowiedzieć, że bil ku ulłumiemu rozruchów w Anglii wkrótce będzie potrzeb " nym. Z Charlestonu donoszą: "Między 45,000* prawo głosowania mającymi mężami połu- , dniowej Karoliny, 25,000. (t. j. nullifikstorowie ) oświadczyło się przeciw, a 17,000,. zs unią. Ci ostatni, stronnictwo unii i praw · związkowych, postanowili z swojej strony bro« nić nietykalności stowarzyszenia, spuszczając eię z ufnością na wsparcie rządu Zjednoczonych Stanów. Najcelniejsi mężowie tej perty i uietylko się, wzbraniają, lecz robią oa Aet  napaści swoich dotychczasowych braci." Z dnia 33. Marca.
Gazeta M o r n i n g - p o s t zawiera w dzisiej« ezym numerze co następuje: "Rozumiemy, iż jesteśmy w stanie udzielić dokładnych wiadomości o okolicznościach, które siej stały powodem do wysłania Pana Dedel« BarOH van Zuylen pokilkakroć proaił był rządu swego o odwołanie, a gdy rząd nareszcie do życzenia jego się przychylił, uczyniono gabinetowi Angielskiemu i Xciu Tallejrandowi propozyCyą, aby się dowiedzieć, czyby innego pełnomocnika przyjąć niechcieli, któryby był opatrzony w pełnomocnictwa Króla Niederlandów do ułożenia traktatu przedwstępnego, kiedy Król Wilhelm nie poczytuj« się być upoważnionym do zawarcia traktatu stanowczego bez udziału 5. mocarstw. Co się tyczy przedmiotów, ściągających się jedynie do Francyi i Anglii, rozumie Kroi Niderlandów, iż może z niemi tymczasową zawrzeć konwencyą; jak IIp. : względem wydania jeńców w niewolą zabranych w Antwerpii, względem żeglugi na Skaldzie pod pewnemi warunkami i innych tym podobnych przedmiotów; zaś podział długów i pytania, w którychby 5. mocarstw równy miały udział, powinny być oznaczone w traktacie stanowczym. Po uczynieniu udzielenia takiego ze strony rządu Holenderskiego, dano odpowiedź, w której Anglia i Francya oświadczają, iź są gotowe do powiórnesjkt zawiązania układów stosownie do udzielon A NQ sobie uwag. - Donoszą nam, że Xiąię Tallejrand istotnie jeszcze dotychczas gotów do tego; ale nasz zawsze się ociągający Lord Palroerston niecbce na to przystać, mając przedewszystkićm wzgląd na tę trudność, ie przychyliwszy się do tego, powinien też znieść niesprawiedliwy i niepolityczny środek embarga i Holenderskie okręty Wrócić ich właścicielom. Zresztą nie wynurzył jeszcze zdań swoich opornych, tłi tdy Pan Dedel, choć już kilka miał posiedzeń 51 rozmaitenii członkami gabinetu naszego i z Xiqciem TaJ!cjrsndem, jednak dotąd o celu inissyi swojej'wyraźnie nic nienadmieni ł . Oświadczy! on pokilkakroć, że skoro początek traktowania pomyślnym nie będzie, pobyt jego w Londynie tylko bardzo krótko t " po rwa.
W salonarh dyplomatycznych mówią, że holenderski Minister ępraw zagranicznych przee$ał notę trzem dworom północnym, w której 1 wyraził, źe jeśliby Król holenderski podpisał akt oddzielający Hohndyą od Belgii bez żadnych dalszych szczególnych zaręczeń ze strony mocarstw stałego lądu, podpisałby zarazem zrze;
czenie się tronu holenderskiego (?) Bez Belgii Holandya niebyłaby wstanie utrzymywania instytucyi monarchicznych, a naród holenderski, mimo ie jest teraz przejęty uczuciem samodzielności i gotowym ćlo największych ofiar za Króla swego, nie mógłby może, po załatwieniu w powyższy sposób sprawy holender* sko-belgijskiej, wydołać kosztom rządu monatchicznego. VV skutek tej noty oświadczyć miały sprzymierzone mocarstwa, ii niemyślą mieć żadnego udziału w krokach nieprzyjacielskich, jakieby przeciw Królowi Holandyi przedsięwzięte być miały. Na sessyi Izby niższej dn. 20. b. m. oświadczył Lord Althorp, iż Ministrowie na usiJne przełożenia licznych stronników zasady bilu względem przytłumienia niespokojności w Irlandyi, zezwolili na dwie odrniany w przepisach rzeczonego bilu; z tych jedna tyczy się sądów wojennych, a druga szukania po domach w nocy.
ROZlllaite wiadolllości.

Jakiś debrze ubrany cudzoziemiec, od 23 do 30 lat mający, zastrzelił si.ę w Paryżu dnia sS. Stycznia I. b , zajechawszy dwoma dniami wprzódy do oberży w Saint-Germain en-Laye, Znaleziono w pokoju jego następujące pismo: "Nieznajomy, godzien lepszego losu, podróżnik, który życiu swojemu dziś w południe łonie c połoiył, uprasza gospodarza oberży, ażeby zwłokom jego ostatnią kazał oddać posługę. Dziękuje tym, ce łzę uronią na grobie istoty, najnieszczęśliwszej z ludzi. Bywaj zdrów na wieki! Adres mój do pp.
Paulin i Vandry w Odesie. Podpis: J, P." Bogaty finansista Bourelte chcąc przypodobać się Ludwikowi XV" kazał w leeie Senartu wybudować salę myśliwską i przyozdobić zewnątrz plantacyami ogrodowerai. Pomiędzy wielu inneini Łruszezowemi statuami znajdowała się tam także statua bożka miłości, z własnościami, jakie mu nadają. Dnia pewnego przechadzał się Król po tych ogrodach 5l kochanką, swoją, Hrabiną du Barry, Ta ujrzawszy posąg Amora rzekła do Ludwika; "J akie ubolewać potrzeba, że bożka tego nigdy bez skrzydeł nie widzimy," Zasłyszał to uważny Bourette, a chcąc we wszystkie m podobać gię znakomitym gościom swoim, kazał natychmiast biednemu Amorowi odciąć skrzy» dła i sklejając Je U nóg kochanki Króla, rzeil z wrodzoną Francuzowi grzecznością: ?,W 0* becności Pani nie potrzebuje skrzydeł Kupido, bo spojrzenie twoje więźniem go czyui."  dewilów w Paryżu, rosiała roku utezłego Symonietką, rreH ptwien dowcipniś: "Przedsiębierey te»tru itgo mogą ją słusznie zaskarżyć do Sądu o niedutrzyiiwnie kontraktu, obowiązsła się »Ibowiem, ie nigdzie indziej nie będzie grywała komedyi, tylko w teatrze wodewilów. "
List gończY.
Opisany poniżej dezerter landwery Józef Solega uszedł na drodze od Krotoszyna do Kościana swoim prowadnikom. Zalecamy podrzędnym nam władzom, ażeby czuwały na rzeczonego Solegę, a przydybanego aresztowały i do Król. lotej brygady landwery pod dobrą strażą odesłać kazały. Opisanie.
Józef Solega z Węgrów, katolik, lat 36, wzrostu 5 stóp 4 cale i linia, ma włosy cietnnoblond, czoło zakryte, brwi ciemnoblond, oczy brunatne, nos kończaty, przyduże usta i wargi, brodę blond, eęby nadpsule, podbródek okrągły, cerę zdrową, twarz podlugawą, postawę mierną. Mówi popolsku i niema żadnych szczególnych znaków. Odzież.
Surdut granatowy sukienny, spodnie płócienne, kamizelka z granatowego sukna, tak ż czapka z szarym barankiem, boty jało« WIcze.
Poznań, dnia 24. Marca 1833Królewsko-Pruska ReAeficya I.
O BVVlli. aj. tuZ. 'bJN iii.
Ilość około 300 wenspli owsa, wenspel po 85 szefli lądem, a po 26 »zefli wodą uprowadzając, ma być dostawioną w tutejszy magszyn w czystem, zdrowem i źA-dnej nagarnie niepodlegejącem ziarnie, ważącem 455 funt, na szefeł. Dostawa m» trwać przez dwa miesiące najdalej do ostatnich dni Maja r, b. i być aż na · am spichrz bezpłatną, tleny powinny odpowiadać teraźniejszym cenom targowym. Producenci i inni chcący si% podjąć tego Iiwerunku, wzywają »ię niniejszem, aby *ubmiseye swoje do 15. przyszłego miesiąca w południe o godzinie 12., z wyrażeniem nazwiska, etanu i mieszkania, przesłali w zapieczętowaniu. Najmniej żądający może być pewnym, ie po złożeniu rękojmi i po «tawieniu kaucyi w stosunku 10procentu całej wartości, zawarty «ostanie z nim kontrakt.
Wyplata następować będzie za każdą dostawę z kassy tutejszego U rzędu Prowiantowego, albo też z Głównej Kassy Regencyjnśi. Koszta stępia na kontrakt i do iWtów, równie jak niniejszego obwieszczenia, podejmuje dostarczający zboże.
Oferty mogą być także uskuteczniane w małych, przecież okrągłych liczbach wenspli. Poznań, dnia 30, Marca XS33.
Królewska Intendentura 5. korpusu arm i i.
OBWIESZCZENIE.
Do pozostałości JW. Jana Lipskiego Generała należące w powiecie Wachowskim niedaleko Leszna położone dobra, Piotrowice, od* 8- Lipca r, b. począwszy na dalsze trzy lata publicznie najwięcej dającemu wydzierżawione być mają. Do podania licytów na dzierżawę takową, jest termin na dzień I. Czerwca r. b. zrana o godzinie 9. przed Delegowanym Ur. Schottki, Referendaryuszem Sądu Ziemiańskiego w naszem pomieszkaniu sadowem wyznaczony, na który zdolnych do zapłaty, ochotę iio podjęcia dzierżawy mających z tśm nadmienieniem wzywamy, \t warunki w Registraturze naszej przejrzane być mogą. Wschowa, dnia i3. Marca lS33.
Król. Pruski Sąd Ziemiański.

ZAPOZEW EDYKTALNY.
Wszyscy ci, którzy do kassy niżej wymienionych do 5» korpusu należących oddziałów wojskowych i instytutów, a mianowicie: 1) 3go batalionu 19. pułku obrony krajowej, tegoż szwadronu i kompajjjAwtyleryi; 2) zarządu garnizonowego łHegazynowego Magittratu tutejszego; 3) zarządu garnizonowego i magazynowego Magistratu w Ostrowie i tamtejszego lazaretu garni «onowego ; AJ zarządu garnizonowego i magazynowego magtstiatu w Koźminie i tamtejszego lazaretu garnizonowego; 5) zarządu garnizonowego i magazynowego ApMagistratu w Zdunach i tamtejszego łaza* retu garnizonowego' 6) zarządu magazynowego Magistratu w No« wem-ijlieście nad Wartą i 7) zarządu magazynowego w Dobrzycy; i-jposywają s»f niniejszem publicznie, aby się końcem zameldowania pretensyi swych z roku etatowego od 1. Stycznia aż do ostatniego Grudnia J 83 l > w terminie na d2ień 3. Lipca r. b. przed Deputowanym U r, Hennig Sędzią w tt9» szej sdisessyonalnej stawili, inaczej bowiem z pretensyarni wykluczeni i do osoby tego, z którym kontraktowali, odesłanymi zostaną, Krotoszyn, dnia *8. Stycznia 1833.
Królewsko- Pruski Sad Ziemiański,